جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 37
ارسطو و فلوطین در باب حافظه [کتاب انگلیسی]
نویسنده:
R. A. H. King
نوع منبع :
کتاب
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
De Gruyter,
چکیده :
ترجمه ماشینی: دو رساله در باب حافظه که از دوران باستان به ما رسیده است عبارتند از: «درباره حافظه و یادآوری» ارسطو و فلوطین «درباره ادراک و حافظه» (IV 6). دومی همچنین در "مشکلات مرتبط با روح" خود به طور مفصل درباره حافظه نوشت (IV 3-4، به ویژه 3.25-4.6). در هر دو نویسنده، حافظه به عنوان یک قوه «متواضع» تلقی می شود: هر دو نویسنده وجود موضوعی پایدار را فرض می کنند که حافظه به آن تعلق دارد. و ظرفیت های شناختی اولیه فرض می شود که حافظه به آن بستگی دارد. به ویژه، هر دو نظریه از فانتازیا (بازنمایی) برای توضیح حافظه استفاده می کنند. ارسطو بازنمایی ها را تغییراتی در موجودات زنده عینی می داند که از ادراک واقعی ناشی می شوند. برای اتصال به ادراک اصلی، بازنمایی باید به عنوان یک کپی (نوعی) از تجربه اصلی در نظر گرفته شود - این راهی است که ارسطو در پایان تحقیق خود حافظه را تعریف می کند. فلوطین حافظه را تعریف نمی کند: او به سوال از آنچه به یاد می آورد این البته روح است که مراحل مختلف تجسم و تجسم را طی می کند. از آنجایی که روح بی‌جسم می‌تواند به خاطر بیاورد، بنابراین منابع ارسطو را برای توضیح حضور مستمر بازنمایی‌ها به‌عنوان تغییرات در امر عینی در اختیار ندارد. در عوض، او فکر می‌کند که هنگام به دست آوردن یک خاطره، ظرفیتی را نسبت به موضوع حافظه به دست می‌آوریم، یعنی آن را در زمان بعدی حاضر می‌کنیم.
نظریه اخوان الصفا درباره چگونگی پیدایش کثیر از واحد (نظام فیض)
نویسنده:
عین اله خادمی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
اخوان الصفا در رسایل خود بعد از پیشینه تاریخی بحث نظام فیض، درباره چگونگی پیدایش کثیر از واحد، دو نظریه بیان کرده اند. بر مبنای نظریه اول، مراتب طولی فیض عبارتند از: خدا ← عقل فعال ← عقل منفعل (نفس کلی ) ← هیولای اولی ← جسم مطلق (هیولای ثانیه). برمبنای نظریه دوم، بین مراتب طولی فیض و سلسله اعداد (از 1 تا 9) تناظر وجود دارد و این سلسله طولی عبارتنداز: خدا ← عقل ← نفس ← هیولی ← طبیعت ← جسم فلک ← ارکان چهارگانه و طبایع چهارگانه ← مولدات سه گانه. نظریه اول، مبین و امداری اخوان الصفا از افلوطین، و نظریه دوم و ترتیب منطقی بیان تاریخچه نظام فیض، مبین و امداری اخوان الصفا از فیثاغوریان است. اخوان الصفا با ایجاد تغییراتی در نظریه افلوطین و فیثاغوریان آن را پذیرفتند. بین نظریه اول و دوم آنان، از جهاتی مشابهت و از جهاتی تمایز وجود دارد. اخوان الصفا از باب تسامح و تقارب با فیلسوفان نظریه اول را مطرح کردند. نظریه دوم احتمالا به جهت برخورداری از زبان رمزالود و تناظر بین سلسله مراتب فیض و سلسله اعداد و شواهد دیگر از رسائل اخوان الصفا و مجمل الحکمه، نظریه نهایی اخوان الصفا است.
صفحات :
از صفحه 127 تا 146
عناصر فلوطینی در الاهیات سلبی قاضی سعید قمی
نویسنده:
ژیلا رستمی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
بیش ترین مشکلات و ابهام های معناشناختی در بحث سخن گفتن از خدا مربوط به تحلیل معنایی اوصاف انسانی، به هنگام اسناد این اوصاف به خداوند است. این اوصاف و محمولات هنگامی که در زبان عادی و زمینه های متعارف به کار می روند، دارای معانی روشن و قابل فهمی هستند؛ ولی همین اوصاف و محمولات به هنگام انتساب به موجودی متعالی و غیرجسمانی و نامتناهی مشکل آفرین می شوند. برای رفع این مشکلات دیدگاه ها و نظریات متفاوتی ارائه شده است که ما تنها به بررسی نظریه سلبی فلوطین و قاضی سعید هم چنین تاثیر الاهیات سلبی فلوطین بر اصول و مبانی الاهیات سلبی قاضی سعید می پردازیم. این دسته از متفکران معتقدند از طریق زبان عادی و روزمره تنها می توان به «شیوه سلبی» درباره خدا، اوصاف و افعال او سخن گفت. البته قابل ذکر است افراط در زمینه تعالی و تنزیه و تکیه بر روش سلبی بدون بهره گیری از روش های دیگر، امکان هرگونه سخن گفتن معنادار و حقیقی درباره خدا را ناممکن می سازد.
صفحات :
از صفحه 37 تا 68
احکام مجردات در فلسفه أفلوطین و ملاصدرا
نویسنده:
طیبه کرمی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
مجرد به موجود غیر مادی و غیر جسمانی گفته می‌شود. مجرد بر نفس و عقل و نیز مبدأ وجود که در فلسفه أفلوطین أحد و در حکمت متعالیه ملاصدرا، موجود مستقل و غنی و واجب الوجود است، قابل اطلاق است. علاوه بر این مرتبه‌ای از وجود به نام مرتبه مثالی در فلسفه اسلامی مطرح است که برخی از ویژگی‌های امر مجرد و برخی از ویژگی‌های امر مادی را دارا است. نزد أفلوطین عالم به دو قلمرو محسوس و معقول تقسیم می‌شود و نفس واسطه میان عقل و عالم ماده است و در عین حال خود امری مجرد و کاملاً انفعال ناپذیر است. اما ملاصدرا نگاه دیگری به عوالم دارد. نفس در دیدگاه او در شمار عوالم است و بویژه نفس انسانی از جهت مادیت و تجرد دارای مقامات و مراتب متعددی است. وجود مادی، مثالی، عقلی و برتر از آن، مقامات قابل تصور نفس است. ملاصدرا با ابتکار این رأی، گامی در جهت رفع تقابل میان مجرد و مادی برداشته و ارتباط مجرد و مادی را تسهیل نموده است. در حالی که أفلوطین با انفعال ناپذیر دانستن نفس، در تبیین ارتباط آن با ماده دچار مشکل است. البته نظریه ملاصدرا در خصوص عالم مثال و نسبت آن با عالم عقل و نفس دارای ابهاماتی است. در خصوص علت و معلول عالم مثال تصریحی وجود ندارد و شارحان نیز سخنان مختلفی در این خصوص ابراز کرده‌اند. مجردات در دیدگاه أفلوطین و ملاصدرا ویژگی‌هایی متمایز از مادیات دارند. در مجردات احکامی مثل وجود، وحدت، علیت و علم غلبه دارد و عوارض مادی مانند ماده، حرکت، زمان و مکان از آنها سلب می‌شود. البته هر یک از این احکام مختصات ویژه‌ای در هر یک از مراتب تجردو در دو نظام أفلوطین و ملاصدرا دارند.
بررسی و نقد نظریه فیض فارابی از منظر آیات و روایات
نویسنده:
سیدمسیح شاهچراغ
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
این پژوهش، به بررسی و نقد نظریه‌ی فیض و صدور فارابی از منظر آیات و روایات پرداخته است و تلاش شده است تا با عرضه‌ی این نظریه به محضر آیات و روایات، میزان صحت و سقم آن مشخص گردد. بر اساس تحقیقی که صورت پذیرفته است، فیض نظریه‌ای است که منشأ و فرآیند پیدایش جهان را توضیح می‌دهد که در یک طرف آن اصل کامل و متعالی و نیز موجودات نازل‌تری است که در طی روندی از خداوند ناشی شده‌اند و در طرف دیگر، حاصل اشراق دفعی و غیر زمانی بین آن دو می‌باشد. فارابی به عنوان موسس فلسفه‌ی اسلامی، در طرح نظریه‌ی فیض خود وامدار فلوطین بوده است. وی تحت تأثیر کتاب اثولوجیا که به گمان وی برگرفته از آثار ارسطو بوده است (در حقیقت برداشتی آزاد از آثار فلوطین می‌باشد) به تبیین و توضیح این نظریه پرداخته است. فیض فارابی مبتنی بر مولفه‌هایی است که شاکله‌ی اصلی این نظریه را تشکیل می‌دهند. این مولفه‌ها عبارتند از: فاعلیت وجودی پروردگار که از منظر فارابی و حکمای مشاء فاعلیت بالعنایه است، اراده‌ی ذاتی پروردگار که همان علم به نظام اصلح می‌باشد، سنخیت بین علت و معلول، قاعده‌ی الواحد، ضرورت علیت و مسئله‌ی نفی واسطه در جریان فیض که مهمترین آن بی‌زمان بودن آفرینش پروردگار می‌باشد. از منظر آیات و روایات ما سوی الله خلق شده است و خداوند آن را از غیر شیء آفریده است. بر اساس آموزه‌ی خلقت، فاعلیت پروردگار، فاعلیت به مشیت و اراده می‌باشد و تمامی انحاء فاعلیت وجودی و فیضانی نفی شده است. اراده‌ی پروردگار نیز، اراده‌ای فعلی است که همان ایجاد و احداث خداوند می‌باشد. در این دیدگاه خالق و مخلوق دارای تباین ذاتی هستند و هیچ سنخیتی میان آنها وجود ندارد و بر همین اساس، قاعده‌ی الواحد نیز که مبتنی بر سنخیت علت و معلول می‌باشد منتفی است. بر اساس دیدگاه نصوص دینی، خداوند به اختیار خویش ما سوی الله را آفریده است و هیچ ضرورتی بر او تحمیل نشده است. در آیات و روایات تأکید شده است که خلقت در بستر زمان شکل نمی‌پذیرد. زمان یکی از مخلوقات پروردگار است که پس از عدم و نفی صرف آفریده شده است. استعمال کلماتی از قبیل بعد و قبل و... نیز در بیان خلق پس از عدم، به جهت ضیق و تنگنای زبانی است. در نتیجه، نظریه‌ی فیض فارابی با آموزه‌ی خلقت ناسازگار می‌باشد و با دیدگاه آیات و روایات ناهماهنگ است.
بررسی تفکر اشراقی در فلسفه ابن سینا
نویسنده:
سمیه نجفی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
ابن سینا به عنوان یکی از شارحان و معلمان بزرگ فلسفه ارسطویی بیش از هر چیز فیلسوفی عقل گراست که به استدلال و فلسفه استــدلالی – بحثی اهمیت زیادی می دهد؛ اما در بعضی آثار او رگه هایی از تمایل وی به اشراق یافت شده که جهت گیری او به سمت راه اشراق و شهود را نشان می دهد، از میان مهم ترین آثار ایشان با رنگ و بوی اشراقی می توان به رسائل رمزی شیخ، همچون حی ابن یقظان، رساله الطیر، سلامان و ابسال اشاره کرد.که البته از همه اینها مهمتر سه نمط آخر اشارات در بهجت و سعادت، مقامات العارفین و اسرارالآیات است. رویکرد اشراقی ابن سینا دارای منابع معرفتی ویژه ای است که غیر ازکتب و شرح و تفسیر های آرای ارسطو و یونانیان می باشد. او تنها راه رسیدن به اشراق را بی اعتنایی به امور مادی و سر سپردن به سیر و سلوک باطنی می پنداشته است. ابن سینا خود صریحاً به گرایش اشراقیش اشاره کرده و در مقدمه منطق المشرقیین که باقی مانده از حکمت مشرقی ایشان است از گرایش دیگر و جدا شدن از شریکان مشایی سخن می گوید.واژگان کلیدی: ابن سینا ، افلاطون، فلوطین، سهروردی، شهود، فلسفه مشائی، فلسفه اشراق
مقایسه‌ی آرای فلوطین درخصوص صادر اول با آیات و روایات
نویسنده:
محمدرضا موحدی نجف آبادی، محمد حکاک
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
چکیده :
فلوطین به سه اقنوم احد، عقل و نفس قائل است که اقنوم دوم قابل تطبیق با صادر اول است. احد عقل را بی‌آن‌که بداند، به‌وجود می‌آورد. عقل به‌مثابه‌ی تصویر احد، ابتدا واحد و نامتعین است، اما سپس میلی گناه‌آلود او را از احد جدا می‌کند. عقل پس از جدایی، گویی پشیمان می‌شود و دوباره به سوی احد بازمی‌گردد. این بازگشت باعث متعین‌شدن عقل و کامل‌شدن فعلیت او و پیدایی ایده‌ها می‌شود. با این‌که تبیین فلوطین تفاوت‌های زیادی با آراء مستنبط از متون دینی در خصوص صادر اول دارد و به‌علاوه، بر اساس زمینه‌ی فکریِ کاملاً متفاوتی شکل گرفته است، مشابهت‌هایی نیز میان این دو وجود دارد. همچنین دست‌کم در برخی موارد، تفاوت‌ها کمتر از چیزی است که به‌نظر می‌آید. در این مقاله، مسائل درخورِ مقایسه‌ی دو دیدگاه تبیین و بررسی خواهد شد.
صفحات :
از صفحه 27 تا 50
بررسی پارادوکس صفات احد در اندیشه فلوطین
نویسنده:
محمدکاظم رضازاده جودی، مهدی رضازاده جودی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
در اندیشه فلوطین، جهان از سه اقنوم احد، عقل و نفس تشکیل شده است. مهمترین این سه، اقنوم احد است. اصلی ترین مساله فلسفه فلوطین، شناخت احد، صفات و ویژگی های اوست. دیدگاه فلوطین در این مورد، دو وجهی و میان سلب و ایجاب است. گاه هرگونه صفت و نامی را از احد سلب می کند تا آنجا که انتساب هر صفتی را به او غیرممکن می سازد و گاه اوصاف و ویژگی های متعددی را به او نسبت می دهد. این دیدگاه متناقض، سبب شده که وی از قائلان به الهیات سلبی به حساب آوردند. اما با بررسی مبانی و استدلال های هر یک از صفات سلبی و ایجابی روشن می گردد که سلب صفات از نظر فلوطین، به سلب محدودیت ها و نقص ها از احد اشاره دارد. او بر اساس دو مبنای بساطت حقیقی و عینیت صفات با ذات، باور دارد و احد را واجد همه صفات کمالی می داند. بدین ترتیب و نیز با توجه به وجوه دیگری مانند جمع میان تشبیه و تنزیه، کثرت جهات بشری و اطلاق مقسمی تناقض در دیدگاه وی رفع می گردد.
صفحات :
از صفحه 51 تا 81
تأثیرپذیری فلوطین از ارسطو در مسئلۀ صدور
نویسنده:
محمد حکاک، محمدرضا موحدی نجف آبادی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: پرديس فارابی دانشگاه تهران ,
چکیده :
نظریۀ صدور فلوطین (نظریۀ فعالیت دوگانه)، حاصل تلاش او برای پاسخ دادن به انتقاد های ارسطو بر افلاطون، در مسئلۀ بهره مندی اشیا از مثل است. فلوطین نه تنها در اصل ایجاد مسئله برای او، بلکه در زبان و اصطلاحاتی که برای بیان آرای خویش به کار می گیرد (مانند مادۀ معقول، دویی نامتعین و فعالیت)، تحت تأثیر ارسطو است. همچنین، نظریۀ فعالیت دوگانه، از جنبه های مهمی تحت تأثیر نظریۀ قوه و فعل ارسطو و فاعلیت غایی محرک اول است. بر اساس این تأثیرپذیری ها، می توان گفت فلوطین به همان میزان که نوافلاطونی است، نوارسطویی هم هست و فلسفۀ او نه تقلیدی صرف، بلکه ترکیب مبتکرانه ای میان آرای افلاطون و ارسطو است.
صفحات :
از صفحه 217 تا 242
نگاهی انتقادی به رویکرد فیض محور در فلسفه اسلامی و پیامدهای آن در تعلیم و تربیت
نویسنده:
خسرو باقری، محمدزهیر باقری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
مشهد: معاونت پژوهش و فناوری دانشگاه فردوسی مشهد,
چکیده :
در این تحقیق، زمینه های تاریخی رویکرد تشکیکی و فیض محور در فلسفه نوافلاطونی و به ویژه آثار افلوطین توجه شده و تاثیر آن بر فلسفه صدرالمتالهین تحلیل گردیده و از موضعی انتقادی مورد بحث قرار گرفته است. از یک سو، نمی توان رویکرد تشکیکی را ابداع صدرالمتالهین دانست و از این رو، انتقادهای وارد بر فلوطین بر او نیز وارد است. از سوی دیگر نمی توان گفت که صدرالمتالهین در این دیدگاه تنها به تکرار پرداخته و خود بر آن چیزی نیفزوده است. استلزام رویکرد تشکیکی در قلمرو هستی و شناخت را می توان در هدف ها و مراحل تعلیم و تربیت پی جویی کرد. هدف غایی برحسب رابطه عارفانه با ذات احدیت بیان می شود. با نظر به هدف های میانی و نیز مراحل تعلیم و تربیت، مدارج تشکیکی از حس به خیال و عقل تا احد، ایجاب می کند که مشاهدات حسی و فعالیت های خیالی به سطح انتزاعی عقلی و درک کلیات ختم شود. دلالت این دیدگاه در تعلیم و تربیت آن است که رابطه ای متوالی میان مواد درسی قائل شویم و این دلالتی است که توسط دیدگاه توازی گرا مورد چالش قرار می گیرد. در این پژوهش پیشنهاد شده است که راهی میانه بین توالی گرایی و توازی گرایی اتخاذ شود که می توان آن را توازی گرایی ناهمزمان نامید. بر اساس این پیشنهاد، مواد درسی با هم توازی خواهند داشت اما همگی به صورت همزمان وارد برنامه درسی نمی شوند.
صفحات :
از صفحه 5 تا 24
  • تعداد رکورد ها : 37