جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 13
عقل و ایمان از دیدگاه ملاصدرا و پاپ ژان پل دوم
نویسنده:
محسن پورمحمد
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ساوه: دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساوه,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
بدون تردید عقل و ایمان از مهمترین موضوعات دینی به شمار می روند و همواره مورد عنایت ویژه اندیشمندان بوده اند. دیدگاه های گوناگون و کاملا متفاوفی در خصوص رابطه عقل و ایمان در بین متفکران و اندیشمندان جهان اسلام و نیز مسیحیت مطرح شده است. هدف از این تحقیق ضمن بیان معانی و ایضاح مفهومی، پیشینه و رویکردهای عمده به عقل و ایمان در جهان اسلام و مسیحیت، بررسی آن از دیدگاه مرحوم ملاصدرا به عنوان متفکر برجسته و شاخص جهان اسلام و دیدگاه پاپ ژان پل دوم به عنوان دیدگاه رسمی جهان مسیحیت کاتولیک است. نتیجه آنکه: اسلام یک دین عقلانی است و در آن، سخن از رازی که معارض عقل باشد در میان نیست. اگرچه دین ممکن است حاوی بسیاری از مطالب فوق عقل باشد، ولی فهم و پذیرش اصول بنیادین دین از راه عقل است. و تعالیم دینی نباید با یافته های صریح عقلی ناسازگار باشند. برخلاف مسیحیت که نه تنها در اثبات اصول بنیادین خود بلکه در بسیاری از آموزه های خود نیز از خردورزی بی بهره است و به ناچار دست به دامن رازواری شده، به ایمان منهای تعقل تن در می دهد.
صفحات :
از صفحه 41 تا 80
ملاصدرا، هرمنوتیک و فهم کلام الهی
نویسنده:
محمد خامنه‌ای
نوع منبع :
کتاب , مجموعه مقالات , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
در این کتاب ، کوشش شده که ۲ مقاله از استاد سیدمحمد خامنه ای که به ۲ مناسبت مختلف نوشته و در ۲ کنگره جداگانه ارائه شده ، برای استفاده علاقه مندان چاپ شود و در دسترس قرار گیرد. تفسیر کتاب مقدس قرآن تقریبا از همان سالهای نخستین نزول وحی به پیامبرص و نقل آن به مردم شهرهای مکه و مدینه آغاز شد. نخستین مفسر و شارح قرآن ، خود پیامبر (ص) سپس پسرعمو و داماد و جانشین منصوب وی امام علی بن ابیطالب (ع) و پس از آن دو سلسله فرزندان و نوادگان امام علی (ع) بودند ؛ فرزندان و نوادگانی که حتی نام و تولدشان پیش از تولدشان در طول ۲۰۰ سال از سوی پیامبرص ، پیشگویی شده بود و دارای منصب الهی «امامت» یعنی جانشینی معنوی و نیز سیاسی پیامبر بودند و در ضمن اجازه تفسیر قرآن مجید را نیز داشتند. مسلمانان پس از پیامبر ، طی چند قرن به شاخه های متعددی منشعب شدند ؛ این تقسیمات به ۲ تقسیم و ۲ فرقه بزرگ خلاصه می شد: شیعه که به خلافت انتصابی امام علی (ع) و فرزندانش (به صورت تعیین و انتصاب پیامبر در روز غدیر) معتقد بود و ارتدوکس اسلامی شمرده می شد و سنی که به نظام خلافت انتخابی و اریستوکراسی (انتخاب اشراف شهر) اعتقاد داشت و نخستین خلیفه را ابوبکر می دانست. روش برخورد این ۲ فرقه عمده ، در تفسیر قرآن یکسان نبود، زیرا سنی ها اغلب به تفسیر ظاهری قرآن دلبستگی داشتند و بشدت با تاویل مخالفت می کردند و اغلب شیعه که پیشوایان آنها (امام علی (ع) و امامهای دیگر آنها در هر زمان) علاوه بر تفسیر ظاهر الفاظ ، برای قرآن معانی دیگر با عمق بیشتری قائل بودند و فرقه ای از شیعه که از زمان امام ششم ، امام جعفر صادق (ع) ، به بعد بنام باطنیون معروف شدند به تفسیر باطنی قرآن تاکید بیشتری داشتند. این فرقه که خود به چندین فرقه دیگر تقسیم می شد ، بعدها مبارزه مخفی بر ضد خلفای اموی و عباسی را آغاز کرد و منشائ تاسیس حکومت هایی در ایران به نام اسماعیلیه و در شمال آفریقا و مصر (به نام فاطمیه) شد و سرانجام با آمدن مغول به ایران و سقوط خلافت عباسی ، تشکیلات این عده نیز از میان رفت. هرمنوتیک به معنای پذیرش تفسیر آزاد قرآن از سوی همین شیعه باطنیه ترویج شد و در میان دیگر مسلمین رواج پیدا کرد و حتی فرقه های عرفانی صوفیه که برخی سنی و برخی شیعه بودند، همگی از مکتب باطنیه و تاویل پیروی کردند و می توان گفت باطنیه در واقع همان نگهبانان علم هرمنوتیک قرآن در میان مسلمین بودند. باید دانست هر چند در میان شیعه نیز عده ای یافت می شدند که به پیروی از برخی مکاتب سنی (حنبلی) ، هر گونه تاویل را محکوم و هر مسلمان را مجبور به تقید به ظواهر الفاظ قرآن می کنند ، عده ای از اینان به عنوان حمایت از دین ، علیه صوفیه ، ردیه ها نوشتند و گاه آنها را محکوم به کفر و خروج از دین کردند.
تفسير القرآن الكريم المجلد 8
نویسنده:
صدرالدين محمد بن ابراهيم شيرازي
نوع منبع :
کتاب , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
تفسير القرآن الكريم، نام تفسيرى از ملاصدراى شيرازى (متوفاى 1050ق) است كه شامل مجموعه‌اى از تفاسير برخى سوره‌هاى قرآن كريم و به زبان عربى مى‌باشد. وى اين تفاسير را به‌صورت رساله‌هاى پراكنده و در مدتى كمتر از بيست سال نوشت. ملاصدرا رسايل تفسيرى خود را در فواصل زمانى گوناگون نوشته است؛ ازاين‌رو، در شيوه كار او اختلافاتى وجود دارد. برخى از آنها مختصرترند و او در آنها از شيوه مفسران چندان دور نشده است؛ مثلاً، در تفسير سوره بقره، به تبعيت از «مجمع البيان»، بخش ادبى را از بقيه مطالب، كه آنها را «معنى» ناميده، جدا كرده است. برخى ديگر از تفاسير او مفصّل و به شيوه تفاسير ذوقى عرفانى‌اند؛ به‌خصوص رساله‌هايى كه در اواخر عمرش نوشته است... ملاصدرا عالم را سه‌گونه (دنيا، آخرت و عالم الاهيت) مى‌دانسته و عقيده داشته است كه الفاظ قرآن نيز گاهى بر پديدارهاى آشكار و محسوس (دنيا)، گاهى بر سرّ (حقيقت و باطن آخرت) و گاهى بر سرِّ سرّ (باطنِ باطن يا عالم الاهيت) دلالت دارند؛ به همين علت، او از كسانى كه تفسير قرآن را فقط محدود به بحث‌هاى لغوى و ادبى و قرائت و نقلِ روايت مى‌دانند، انتقاد كرده و آنان را «أهل القول و العبارة» يا پرستندگان و بندگان مذاهب و آرا و خواهندگان نفس و هوا خوانده است... ملاصدرا در تفسير، ابتدا به سراغ تفاسير و عقايد پيروان هريك از فرقه‌ها، حتى آنهايى كه با مذاق او سازگار نبوده‌اند، رفته و به اين ترتيب، به شيوه اغلب مفسران به بحث‌هاى صرفى و نحوى و بلاغى و روايى و اختلاف قرائت و اقوال صحابه و تابعين پرداخته و گاه آنها را نقد كرده است. وى در اين موارد، از تفاسير مشهور، مانند تفسير نيشابورى، بيضاوى، ثعالبى، على بن ابراهيم قمى و خصوصاً كشاف زمخشرى و مجمع البيان بهره گرفته است (تفسير القرآن الكريم، جاهاى متعدد). ملاصدرا در موارد بسيار، براى تفسير آيات، از ديگر آيات استفاده كرده؛ مثلاً، در تفسير سوره حمد كه مجموعاً هفت آيه دارد، بيش از صد بار به آيات ديگر استناد كرده است... در مرحله دوم تفسير قرآن، ملاصدرا مطالبى از خود يا كسانى كه آنها را «أهل الكشف و الإشارة» يا «أهل اللّه» ناميده، آورده است. اين مطالب، مشتمل بر لطايف عرفانى و حكمى‌اند. در اين مرحله، او از سخنان خواجه عبداللّه انصارى، بايزيد بسطامى، جُنَيد بغدادى، سهل تُستَرى و خصوصاً از غزالى، ابن عربى و شارحان آثار ابن عربى، مانند صدرالدين قونوى و قيصرى، استفاده كرده و آراى آنان را با لحنى ستايش‌آميز نقل نموده... و از اشعار عرفانى مولوى و عطار و سنايى، كه آنها را از حكيمان شمرده، نيز بهره گرفته است... ملاصدرا برخى اشعار فارسى خود را نيز در ضمن تفاسيرش آورده است... او به آرا و آثار فيلسوفان اسلامى و پيش از اسلام نيز توجه كرده و آنان را ستوده است. وى از رساله نيروزيه ابوعلى سينا، كه او را استاد فيلسوفان مسلمان خوانده، مطالب فراوانى در تفسير حروف مقطعه نقل كرده... و از كتاب اثولوجيا، منسوب به ارسطو، مطالبى درباره نشئه‌هاى سه‌گانه انسان نقل نموده و آن را با قرآن تطبيق داده است... ملاصدرا ارسطو را نيز ستوده؛ چندان‌كه از پيامبر اكرم نقل كرده كه در حق او فرموده‌اند كه او پيامبرى از پيامبران بود و قوم وى قدرش را نشناختند... وى آيه 122 سوره انعام را با نظريه فُرفوريوس، كه او را پيشواى مشائيان و بزرگ‌ترين شاگرد ارسطو معرفى كرده، تطبيق داده است... به نظر ملاصدرا، حكيمان يونانىِ پيش از افلاطون مصداق آيه «... رِجالٌ صَدَقوُا ما عاهَدُوا اللّهَ عَلَيْهِ...»... بودند و با روان‌هاى پاك و دل‌هاى طاهر به معراج رفتند. او حكيمان را اهل بيت حكمت دانسته - همان‌گونه كه امامان، اهل بيت نبوت و ولايتند - و بر ايشان درود فرستاده است... ملاصدرا، در ضمن تفاسيرش، بسيارى از عقايد فلسفى و عرفانى خود را مطرح كرده و با استناد به آيات قرآن، بر صحت آنها استدلال نموده است. ملاصدرا دلايل معتقدان به دائمى نبودن دوزخ را به‌تفصيل و به‌گونه‌اى تأييدكننده نقل نموده و از فتوحات و فصوص و شرح قيصرى بر فصوص، مطالب بسيارى آورده و حديثى از رسول اكرم و سخنى از ابن مسعود در تأييد آن ذكر كرده، ولى پاسخ مخالفانِ آنان را تنها در دو سه سطر نقل نموده است... البته ملاصدرا در پاره‌اى از آثار خود عقيده‌اى برخلاف اين نظريه اظهار داشته است... ملاصدرا عظمت افراد را ملاك درستى آراى ايشان ندانسته و كسانى را كه به‌عنوان پيشوايان دين، معتقدات خود را بر پايه تقليد از ديگران نهاده‌اند و كسانى را كه عقايد دينى را با استناد به معجزه و سخنان ديگران ثابت مى‌كنند، نكوهش كرده است... به عقيده وى، كمال و عبوديت در آزادگى فكرى است... كتاب حاضر، شامل هفت جزء مى‌باشد. در جزء اول، در قسمت مقدمه، به معرفى مؤلف، حكمت، مباحث مهم در حكمت متعاليه، همچنين اساتيد، شاگردان، تأليفات و روش تفسيرى ملاصدرا و... پرداخته شده است. جلد اول كتاب، شامل تفسير سوره فاتحه و قسمتى از سوره بقره است. در جلد دوم، از آيه 17 تا آيه 33 و در جلد سوم، از آيه 34 تا آيه 65 سوره بقره، تفسير شده است. جلد چهارم، مشتمل بر تفسير آية الكرسى و آيه نور (آيه 35) از سوره نور است. در جلد پنجم، به تفسير سوره «يس»، پرداخته شده است. در جلد ششم، تفسير سوره سجده و حديد، در جلد هفتم، تفسير سوره‌هاى واقعه، جمعه، طارق، اعلى و زلزال را مشاهده خواهيم كرد. روش مؤلف در تفسير چنين است كه مثل عامه مفسرين به مفردات آيات پرداخته، اختلافات قرآئات را ذكر مى‌كند و به نقد آنها مى‌پردازد، سپس به تحقيقى كه از ايشان يا ديگر محققان از اهل حق بوده، اشاره مى‌نمايد.
تفسير القرآن الكريم المجلد 2
نویسنده:
صدرالدين محمد بن ابراهيم شيرازي
نوع منبع :
کتاب , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
تفسير القرآن الكريم، نام تفسيرى از ملاصدراى شيرازى (متوفاى 1050ق) است كه شامل مجموعه‌اى از تفاسير برخى سوره‌هاى قرآن كريم و به زبان عربى مى‌باشد. وى اين تفاسير را به‌صورت رساله‌هاى پراكنده و در مدتى كمتر از بيست سال نوشت. ملاصدرا رسايل تفسيرى خود را در فواصل زمانى گوناگون نوشته است؛ ازاين‌رو، در شيوه كار او اختلافاتى وجود دارد. برخى از آنها مختصرترند و او در آنها از شيوه مفسران چندان دور نشده است؛ مثلاً، در تفسير سوره بقره، به تبعيت از «مجمع البيان»، بخش ادبى را از بقيه مطالب، كه آنها را «معنى» ناميده، جدا كرده است. برخى ديگر از تفاسير او مفصّل و به شيوه تفاسير ذوقى عرفانى‌اند؛ به‌خصوص رساله‌هايى كه در اواخر عمرش نوشته است... ملاصدرا عالم را سه‌گونه (دنيا، آخرت و عالم الاهيت) مى‌دانسته و عقيده داشته است كه الفاظ قرآن نيز گاهى بر پديدارهاى آشكار و محسوس (دنيا)، گاهى بر سرّ (حقيقت و باطن آخرت) و گاهى بر سرِّ سرّ (باطنِ باطن يا عالم الاهيت) دلالت دارند؛ به همين علت، او از كسانى كه تفسير قرآن را فقط محدود به بحث‌هاى لغوى و ادبى و قرائت و نقلِ روايت مى‌دانند، انتقاد كرده و آنان را «أهل القول و العبارة» يا پرستندگان و بندگان مذاهب و آرا و خواهندگان نفس و هوا خوانده است... ملاصدرا در تفسير، ابتدا به سراغ تفاسير و عقايد پيروان هريك از فرقه‌ها، حتى آنهايى كه با مذاق او سازگار نبوده‌اند، رفته و به اين ترتيب، به شيوه اغلب مفسران به بحث‌هاى صرفى و نحوى و بلاغى و روايى و اختلاف قرائت و اقوال صحابه و تابعين پرداخته و گاه آنها را نقد كرده است. وى در اين موارد، از تفاسير مشهور، مانند تفسير نيشابورى، بيضاوى، ثعالبى، على بن ابراهيم قمى و خصوصاً كشاف زمخشرى و مجمع البيان بهره گرفته است (تفسير القرآن الكريم، جاهاى متعدد). ملاصدرا در موارد بسيار، براى تفسير آيات، از ديگر آيات استفاده كرده؛ مثلاً، در تفسير سوره حمد كه مجموعاً هفت آيه دارد، بيش از صد بار به آيات ديگر استناد كرده است... در مرحله دوم تفسير قرآن، ملاصدرا مطالبى از خود يا كسانى كه آنها را «أهل الكشف و الإشارة» يا «أهل اللّه» ناميده، آورده است. اين مطالب، مشتمل بر لطايف عرفانى و حكمى‌اند. در اين مرحله، او از سخنان خواجه عبداللّه انصارى، بايزيد بسطامى، جُنَيد بغدادى، سهل تُستَرى و خصوصاً از غزالى، ابن عربى و شارحان آثار ابن عربى، مانند صدرالدين قونوى و قيصرى، استفاده كرده و آراى آنان را با لحنى ستايش‌آميز نقل نموده... و از اشعار عرفانى مولوى و عطار و سنايى، كه آنها را از حكيمان شمرده، نيز بهره گرفته است... ملاصدرا برخى اشعار فارسى خود را نيز در ضمن تفاسيرش آورده است... او به آرا و آثار فيلسوفان اسلامى و پيش از اسلام نيز توجه كرده و آنان را ستوده است. وى از رساله نيروزيه ابوعلى سينا، كه او را استاد فيلسوفان مسلمان خوانده، مطالب فراوانى در تفسير حروف مقطعه نقل كرده... و از كتاب اثولوجيا، منسوب به ارسطو، مطالبى درباره نشئه‌هاى سه‌گانه انسان نقل نموده و آن را با قرآن تطبيق داده است... ملاصدرا ارسطو را نيز ستوده؛ چندان‌كه از پيامبر اكرم نقل كرده كه در حق او فرموده‌اند كه او پيامبرى از پيامبران بود و قوم وى قدرش را نشناختند... وى آيه 122 سوره انعام را با نظريه فُرفوريوس، كه او را پيشواى مشائيان و بزرگ‌ترين شاگرد ارسطو معرفى كرده، تطبيق داده است... به نظر ملاصدرا، حكيمان يونانىِ پيش از افلاطون مصداق آيه «... رِجالٌ صَدَقوُا ما عاهَدُوا اللّهَ عَلَيْهِ...»... بودند و با روان‌هاى پاك و دل‌هاى طاهر به معراج رفتند. او حكيمان را اهل بيت حكمت دانسته - همان‌گونه كه امامان، اهل بيت نبوت و ولايتند - و بر ايشان درود فرستاده است... ملاصدرا، در ضمن تفاسيرش، بسيارى از عقايد فلسفى و عرفانى خود را مطرح كرده و با استناد به آيات قرآن، بر صحت آنها استدلال نموده است. ملاصدرا دلايل معتقدان به دائمى نبودن دوزخ را به‌تفصيل و به‌گونه‌اى تأييدكننده نقل نموده و از فتوحات و فصوص و شرح قيصرى بر فصوص، مطالب بسيارى آورده و حديثى از رسول اكرم و سخنى از ابن مسعود در تأييد آن ذكر كرده، ولى پاسخ مخالفانِ آنان را تنها در دو سه سطر نقل نموده است... البته ملاصدرا در پاره‌اى از آثار خود عقيده‌اى برخلاف اين نظريه اظهار داشته است... ملاصدرا عظمت افراد را ملاك درستى آراى ايشان ندانسته و كسانى را كه به‌عنوان پيشوايان دين، معتقدات خود را بر پايه تقليد از ديگران نهاده‌اند و كسانى را كه عقايد دينى را با استناد به معجزه و سخنان ديگران ثابت مى‌كنند، نكوهش كرده است... به عقيده وى، كمال و عبوديت در آزادگى فكرى است... كتاب حاضر، شامل هفت جزء مى‌باشد. در جزء اول، در قسمت مقدمه، به معرفى مؤلف، حكمت، مباحث مهم در حكمت متعاليه، همچنين اساتيد، شاگردان، تأليفات و روش تفسيرى ملاصدرا و... پرداخته شده است. جلد اول كتاب، شامل تفسير سوره فاتحه و قسمتى از سوره بقره است. در جلد دوم، از آيه 17 تا آيه 33 و در جلد سوم، از آيه 34 تا آيه 65 سوره بقره، تفسير شده است. جلد چهارم، مشتمل بر تفسير آية الكرسى و آيه نور (آيه 35) از سوره نور است. در جلد پنجم، به تفسير سوره «يس»، پرداخته شده است. در جلد ششم، تفسير سوره سجده و حديد، در جلد هفتم، تفسير سوره‌هاى واقعه، جمعه، طارق، اعلى و زلزال را مشاهده خواهيم كرد. روش مؤلف در تفسير چنين است كه مثل عامه مفسرين به مفردات آيات پرداخته، اختلافات قرآئات را ذكر مى‌كند و به نقد آنها مى‌پردازد، سپس به تحقيقى كه از ايشان يا ديگر محققان از اهل حق بوده، اشاره مى‌نمايد.
تفسير القرآن الكريم
نویسنده:
صدرالدين محمد بن ابراهيم شيرازي
نوع منبع :
کتاب , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
مبانی، اصول و روش تفسیر قرآن کریم از دیدگاه ملاصدرا
نویسنده:
مجید فلاح پور
نوع منبع :
رساله تحصیلی , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
پایگاه اطلاع رسانی حوزه: ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
ملاصدرای شیرازی همان گونه که با استفاده از روشهای فکری پیش از خود، به نقطه اوج تفکر اسلامی یعنی حکمت متعایه نایل آمد، در عرصه تفسیر و قرآن پژوهی نیز با به کارگیری شیوه ها و رویکردهای گوناگون مفسران پیش از خود، در اندیشه تفسیر متعالی بود. گرچه او در این امر توفیق کامل نیافت ولی به تفسیر برخی از مهمترین آیات و سوره های قرآن کریم موفق شد. البته همین تفسیر ناتمام تفسیر القرآن الکریم به لحاظ محتوایی از پرمایه ترین و ژرف ترین وب ه لحاظ روشی از جامع ترین تفاسیر موجود است. این پایان نامه که با هدف شناخت و معرفی تفسیر و اندیشه های تفسیری ملاصدرا، نگارش یافته و در دو بخش به مبانی و اصول تفسیر و روش شناسی تفسیر وی می پردازد. در بخش مبانی و اصول که در هشت فصل فراهم آمده، نخست درباره معنای مبانی و اصول تفسیر قرآن به روش علمی بحث شده و سپس مهمترین مبانی و اصول تفسیر قرآن در نگاه ملاصدرا از لابلای تفاسیر و سایر آثار او، استخراج و مورد تجزیه و تحلیل و نقد و نظر قرار گرفته است. مهمترین این مبانی و اصول از این قرار است: ‎1. ظاهر و باطن داشتن قرآن. ‎2. تفسیر و تأویل داشتن قرآن. ‎3. متمایز بودن تفسیر به رأی از فهم قرآن. ‎4. وجود شرایط ویژه برای درک و فهم معانی و اسرار باطنی قرآن. ‎5. ذومراتب بودن حقیقت وحی و اختصاص برخی از آن به پیامبران الهی و شریک بودن اوصیا وائمه هدی و برخی عرفای کامل و اولیای الهی در برخی مراتب دیگر با آنان؛ مراتبی که به الهام معروف است. ‎6. به کار رفتن زبان رمز و اشاره در قرآن برای القای اسرار غیبی و حقایق متعالی به عرفای ربانی و اولیای الهی. ‎7. منوط بودن درک و فهم متشابهات قرآن به میزان رسوخ در علم و طهارت باطنی و الهام های ربانی. بخش دوم با عنوان روش شناسی تفسیر قرآن از دیدگاه ملاصدرا، در چهار فصل، نخست درباره معنای روش تفسیری و تمایز آن از گرایش و تنوع هر یک سخن رفته، سپس به معرفی آثار تفسیری ملاصدرا و منابع آموزه ها و اندیشه های تفسیری وی و نیز روش های تفسیری از نگاه او و به طور ویژه روش تفسیری خود وی و جامعیت و ابعاد گوناگون آن پرداخته شده است. در پایان ضمن نتیجه گیری، پیشنهادهایی برای استفاده بیشتر از تفسیر و اندیشه های تفسیری ملاصدرا ارائه شده است.
نقد و بررسی تأثیر آرای فلسفی صدرا پیرامون واجب‌الوجود بر فهم او از آیات قرآن
نویسنده:
علی ارشد ریاحی
نوع منبع :
مقاله , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات)
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه تهران,
چکیده :
در این مقاله تأثیر آرای فلسفی صدرا درباره «واجب الوجود» بر فهم او از آیات قرآن مورد نقد و بررسی قرار گرفته است. به این منظور، همه کتب تفسیری و فلسفی صدرا مطالعه و مواردی که او، تحت تاثیر آرای مذکور، از آیات قرآن معناهایی غیر از معناهای ظاهری برداشت کرده جمع آوری شده‌اند. سپس با توجه به سایر آیات و روایات، و معنای ظاهری و شأن نزول و سیاق آیاتِ مورد بحث، و قرائن موجود در آن‌ها، و با توجه به خصوصیاتی که پیرامون موضوع مذکور در فلسفه ذکر شده است، و همچنین نظر به استحاله لوازم عقلی برخی از تفاسیر صدرا، صحت و سقم برداشت‌های مذکور معلوم شده و این نتیجه به دست آمده است که از 7 تفسیری که صدرا تحت تاثیر آرای مذکور ارائه داده است، تنها در یک مورد می توان برخی مطالب را تأیید کرد.
صفحات :
از صفحه 11 تا 24
بررسی روش تفسیری المیزان
نویسنده:
جعفر تابان
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
انسان پژوهی دینی,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
تفسیرالمیزان، یکی از مهمترین تفاسیر عالم اسلام می‌باشد. علامه طباطبایی مفسر گرانقدر این اثر ارزشمند را از خود برجای گذاشته است. روش تفسیری ایشان در این تفسیر روش قرآن به قرآن است. وی در تفسیر خود تلاش کرده تا با استفاد از آیات قرآن به تفسیر آیات دیگر بپردازد. ایشان به روایات تفسیری، بحث‌های فلسفی و مسائل اجتماعی بحث‌های کلامی و عرفانی نیز در تفسیر خود توجه داشته ولی هرگز این امر او را از تفسیر قرآن به قرآن دور نکرده است. روش تفسیر قرآن به قرآن روشی است که برای فهم معنای آیات در وهلة نخست رجوع به خود قرآن را اصل می داند. از این منظر برای فهم متشابهات باید آنها را به محکمات باز گرداند. از این منظر گفتار و روش خاندان نبوی، ما را به این مطلب رهنمون می‌شود که بهترین راه فهم قرآن در اوّلین مرحله مراجعه به خود قرآن است.
صفحات :
از صفحه 57 تا 78
روش عقلی و گرایش فلسفی در تفسیر قرآن صدرالمتألهین
نویسنده:
ناصر محمدی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
مشهد: دانشگاه فردوسی مشهد,
چکیده :
به رغم آن که در این مقـاله سخـن از فیلسوفی مفسر است، امـا روش تفسیـری صدرالمتأهلین، جامع است و او از روش های عقلی، نقلی و شهودی در تفسیر خود سود برده است. در ناحیه گرایش های تفسیری نیز، هر چند گرایش غالب در تفسیر او، گرایش فلسفی – عرفانی است؛ اما گرایش حکمی نام شایسته این گرایش غالب است، زیرا به همان میزان که فلسفه او متعالی و بالمآل حکمی و متفاوت از سایر فلسفه های رایج است، تفسیر او نیز، تفسیر متعالی و در نتیجه حکمی و از سایر تفسیرها متمایز است. در این مقاله از چیستی تفسیر فلسفی به عنوان گرایشی تفسیری و معنای درست آن در نزد ملاصدرا به تفصیل سخن به میان آمده است.
صفحات :
از صفحه 147 تا 172
بایسته ها و طرق فهم قرآن از دیدگاه صدرالمتألهین شیرازی
نویسنده:
ناصر محمدی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
چکیده :
موضوع فهم قرآن را از زوایای مختلف می توان بررسی کرد: اما قطعا یکی از مباحث مهم آن پرسش از ویژگی های فهم کننده یا فاعل فهم و بحث از موانع، اسباب و شرایط زمینه ساز فهم است. به راستی آیا همه فهم کنندگان قرآن به یک درجه از فهم نایل می شوند؟ عوامل ارتقای سطح فهم و رسیدن به معانی باطنی قرآن کدامند؟ لذا در بخش نخست این مقاله، ابتدا موانع و حجاب های فهم را بر می شماریم و در بخش دوم و طی 16 اصل از شرایط و راه های تعمیق فهم قرآن سخن می گوییم. ترقی فهم و تدرج در آن، به ترقی و برشدن تدریجی انسان از نشات حس و عقل و رسیدن به مقام مکاشفه و مکالمه حقیقی با خدا است که در این حالت عین فهم جاری است. انسان به هر اندازه که در تحول باطنی است به همان اندازه به مس یکی از بواطن قرآن نایل می شود. فهم تشکیکی و ذو مراتب قرآن به دلیل ذو مراتب بودن انسان ها یا همان فهم کنندگان قرآن است.
صفحات :
از صفحه 119 تا 140
  • تعداد رکورد ها : 13