جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 13
منزلت روایت از منظر سیوطی در تفسیر جلالین
نویسنده:
عتر نورالدین
نوع منبع :
کتابخانه عمومی , نمایه مقاله
چکیده :
روش جلال‌الدین سیوطی در تفسیر جلالین به رغم شباهت ظاهری با روش جلال الدین محلّی از برخی جهات تفاوت دارد. از جمله اینکه سیوطی در کار خویش بیش از محلّی به جنبه تفسیر أثری اهتمام دارد.این مقاله جنبه روایی کار سیوطی را در تکمله تفسیر جلالین بررسی می‌کند.
صفحات :
از صفحه 287 تا 304
گونه شناسی و بررسی و نقد روایات منقول از ائمه معصومین (ع)در تفسیر الدرالمنثور با توجه به تفاسیر اثری شیعه
نویسنده:
نرگس نطقی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
تفسیر "الدرالمنثور فی التفسیر بالمأثور" سیوطی از جامع ترین تفاسیر اثری اهل تسنن در قرن دهم هجری قمری است. سیوطی در این تفسیر روایات فراوانی از رسول خدا (ص)، صحابه، تابعین و تابعین تابعین نقل کرده است، که در این میان شماری از روایات تفسیری، به امیرالمومنین (ع)، حسنین (ع)، امام سجاد (ع)و صادقین (ع)اسناد داده شده است.سیوطی تنها به نقل روایات اکتفا کرده و ذیل روایات، هیچ گونه نظری از خود، ارائه ننموده است. گرچه مفسر در برخی موارد، روایات مربوط به اهل بیت علیهم السلام را ذیل آیات مربوطه ذکر کرده است، اما متاسفانه روایات جعلی و اسرائیلیات را نیز به ائمه معصومین علیهم السلام نسبت داده است. از اینرو در این تحقیق، روایات تفسیری منقول از ائمه معصومین علیهم السلام در تفسیر الدرالمنثور شناسایی شده، ضمن مقایسه تطبیقی این روایات با منابع حدیثی و تفسیری شیعه و سنی کوشش شده تا روایات جعلی و قابل نقد با استفاده از منابع شیعی در بوته نقد قرار گیرد و بدین طریق، دیدگاه اعتقادی سیوطی نیز تا حدی مشخص گردد. کل روایات منقول از ائمه معصومین علیهم السلام در تفسیر الدراالمنثور 650 روایت است،که 529 روایت از علی بن ابی طالب (ع)، 19 روایت از حسن بن علی (ع)، 7 روایت از حسین بن علی (ع)، 18 روایت از علی بن الحسین (ع)، 40 روایت از محمدبن علی (ع) و 37روایت از جعفربن محمد (ع) نقل شده است.
شرح و نقد نوع کتاب «الاتقان» سیوطی
نویسنده:
علی اکبر ربیع نتاج
نوع منبع :
رساله تحصیلی , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات) , شرح اثر , کتابخانه عمومی , نقد و بررسی کتاب
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
پایگاه اطلاع رسانی حوزه: ,
چکیده :
نوع کتاب الاتقان درباره شناخت شرایط مفسر وآداب تفسیر است. اهم مباحث این تحقیق، پس ازمقدمه ای درباره زندگی عبدالرحمن سیوطی و کتاب،الاتقان فی علوم القرآن، او عبارتند از: معنای تفسیر وتأویل و فرق آن دو، تفسیر موضوعی قرآن به قرآن،معنای مجمل و سبب آمدن آن در قرآن، آیات پیامبر(ص) همه قرآن را بیان کرده است؟ آیا قرآن قابل فهم است؟ منابع تفسیر اعم از حدیث نبوی، قول صحابی،لغت و رأی؛ تعارض قرآن و سنت، تفسیر به رأی و ادله موافقان و مخالفان، تفسیر صوفیان، ظاهر و باطن درقرآن، و آنچه که بر مفسر واجب است.
امکان حصول قطع در تفسیر و جایگاه آن
نویسنده:
مریم حاجی عبدالباقی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه تهران,
چکیده :
امکان حصول قطع در تفسیر از سوی برخی اندیشمندان مورد انکار قرار گرفته است این مساله در زمان گذشته از سوی کسانی که حجیت ظواهر قرآن را انکار می کرده اند و تفسیر قران را تنها در حیطه اختیارات معصومان می دانسته اند وامروزه از سوی کسانی که به نسبی بودن شناخت متون و تبعیت آن از فضای ذهنی مخاطب معتقدند مورد بحث واقع شده است این مقاله بر آن است تا نشان دهد نصوص قرآن کریم چه تنصیص به کمک قرائن پیوسته لفظی و حالی و چه به کمک قرآن منفصله که شامل سایر آیات قرآن روایات معتبر و سنت مقطوعه و اله عقلی قطعی می شود می تواند برای مفسر ایجاد قطع کند مفسیر باید با احاطه به کل محتوای قرآن کریم و آیات ناظر به یکدگیر و نیز احاطه به روایات صحیح معصومان و علوم قطعی و مسلم و استفاده از عقل فطری خود و احاطه به علوم عربی به تفسیر قرآن به پردازد .
صفحات :
از صفحه 97 تا 120
بررسی تطبیقی دیدگاه سیوطی و آیت الله خویی پیرامون نسخ
نویسنده:
ادریس ناصری عیلامی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
پس از آشنایی با معانی متفاوتِ نسخ در نگاه بسیاری از لغت شناسان و دانشمندان علوم قرآنی، مشخص می شود که معنای اصیل و حقیقی کلمه نسخ «ازاله»، و معانی دیگر مجازی می باشد. بسیاری از علمای قرآن و مفسران از میان اقسام نسخ، تنها نسخ حکم بدون تلاوت را پذیرفته اند. نسخ، نزد صحابه مفهومی عام داشته و هرگونه تخصیص، تقیید یا استثناء را از مقوله نسخ خوانده اند، اما علمای متقدم و متأخر شیعه و اهل سنت، شروط و ضوابط خاصی برای نسخ برشمرده اند به گونه ای که اجزاء مولفه‌ی مفهوم آن دامنه مصادیقش را محدودتر می کند، تاجایی که آیت الله خویی آیه‌ای را منسوخنمی داند و سیوطی تنها 20 آیه را منسوخ می داند. دلیل اختلاف، تعریف نسخ است که از صدر اسلام تا کنون سه مرحله را پشت سر گذرانده است؛ مرحله اول: نسخ نزد صحابه و تابعین و مرحله دوم: مکتب بیان انتهاء و مرحله سوم: مکتب رفع می باشد. با توجه به اینکه نسخ با مباحث فقهی و اصولی پیوند دارد، نیازمند شناخت این علم برای تفسیر آیات الاحکام و استنباط از آیات فقهی می باشیم. چنانکه نسخ حکم به عنوان یک پدیده در عالم تشریع از نظر واقع و مقام ثبوت، تأثیر مستقیم در استنباط از آیات دارد و با ملاحظه‌ی روایات وارده از ائمه- علیهم السلام- نیز می توان به اهمیت این دانش در تفسیر و فهم آیات پی برد.
مصداق اهل بیت (ع) در آیه تطهیر با رویکرد به منابع اهل سنّت
نویسنده:
غلامرضا رحیمی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ساوه: دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساوه,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
آیه تطهیر، یکی از مهمترین و راهگشاترین آیات قرآنی است کـه در آن، جایگـاه و منزلـت ویژۀ اهل بیت عصمت و طهارت (ع) بیان شده است، تلاش این مقال بر آن اسـت کـه بـا توجـه بـه مدارک روشن اسلامی، به دور از هرگونه پیش‌داوری و تنها با بررسی دقیق منابع دینـی، مخاطـب خود را در تعیین مصداق اهل بیت در آیۀ شریفه تطهیر به ویژه از منظر اندیشمندان اهل سنّت یـاری رساند. در این راه، ابتدا به بررسی معنای لغوی و اصطلاحی اهل بیـت مـی پـردازد، آن گـاه اقـوال و نظریه‌های گوناگون را دربارۀ اهل بیت در آیۀ تطهیر برمـی‌شـمارد، و سـرانجام بـا تکیـه بـر قـرائن موجود در آیۀ شریفه و نیز تعداد فراوانی از روایات وارد شده در موضوع از طریق فریقین، بـه ایـن نتیجه می‌رسد که، آیۀ تطهیر، تنها در حق پنج نفر یعنی: پیامبر اسلام (ص)، علـی (ع)، فاطمـه (ع) و حسن (ع) و حسین (ع) نازل شده است و نمی‌تواند همسران پیامبر (ص) را دربرگیرد، زیرا بـه اتفـاق فریقین، همسران پیامبر (ص) مصون و معصوم از خطا و اشتباه نبودند. ضـمناً روش پـژوهش حاضـر توصیفی ـ تحلیلی و به شیوه کتابخانه‌ای و میدانی انجام گرفته است.
صفحات :
از صفحه 123 تا 146
معنا و قلمروی جامعیت دینی قرآن در پرتو آرای مفسران
نویسنده:
حمزه حاجی، مهدی مهریزان
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ساوه: دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساوه,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
صفات و ویژگی های قرآن کریم، همواره محل اندیشه ورزی میان مفسران و متکلمـان اسلامی بوده است. این مقوله در تفاسیر قرآن در سطح وسیعی، ذیل آیات مربوط به قـرآن، نظر مفسران با گرایشهای مختلـف تفسـیری را بـه خـود جلـب کـرده اسـت. یکـی از ایـن ویژگیها، قلمروی جامعیت قرآن است کـه جـزو باورهـای بنیـادین مسـلمانان قـرار دارد و همواره، بالاخص در دوره معاصر مورد توجـه مفسـران و قـرآن پژوهـان بـوده اسـت. تعیـین قلمروی جامعیت قرآن بدان جهت حائز اهمیت است که از مبانی مهم فهم وتفسیر قـرآن بـه شمار می آید و قبول یا انکار هر قلمرویی در فهم و تفسیر قرآن تاثیرگذار است .در این مقاله سعی بر آن است کـه نخسـت، دیـدگاه هـای اندیشـمندا ن اسـلامی و مفسـران قرآن با گرایشهای مختلف تفسیری در خصوص قلمروی جامعیـت قـرآن ، مـورد بررسـی قـرار گیرد و سپس ضمن ارائه دیدگاه برگزیده در این زمینه، به کیفیت بیانگری قرآن پرداخته شود.
صفحات :
از صفحه 93 تا 126
تحلیل، نقد و باز آفرینی نوع سی و پنج الاتقان (آداب تلاوت قرآن) بر اساس مکتب اهل‌بیت
نویسنده:
فاطمه باقری بهلولی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
کمیت‌گرایی و مشغول شدن به ظاهر، یکی از آسیب‌های جدی در پرداختن به تعالیم اسلامی محسوب می‌شود؛ مقوله‌ای که از دیدگاه قرآن و سنت بارها مورد نقد قرار گرفته است. یکی از این تعالیم قرائت قرآن کریم است. قرآن کریم، سنت پیامبر اکرم و ائمه علیهم السلام بر قرائت قرآن تاکید فراوان دارند. این تاکیدها موجب شده است مسلمانان در این مقوله به تالیف و تحقیق گسترده‌ای بپردازند. مساله‌ای که در اینجا وجود دارد میزان اهمیت دادن به اصل قرائت و در کنار آن پرداختن به سایر موضوعات مکمل قرائت است. یکی از دانشمندان علوم قرآنی که به این مساله به صورت جدی پرداخته است سیوطی است. او در نوع سی و پنجم «الاتقان فی علوم القرآن»، بحث مفصلی راجع به قرائت قرآن کریم دارد. بنابراین معیار سیوطی در تدویناین نوع و نقدها‌یی که به آن وارد می‌شود و در مقابل بازسازی این نوع بر اساس معارف اهل‌بیت علیهم السلام مسئله محوری این پژوهش است. سیوطی برای تالیف نوع سی و پنج الاتقان، تنها از آیات قرآن و احادیث پیامبراکرم صلی الله علیه و آله و صحابه و همچنین سیره قراء استفاده نموده است . وی نه تنها از روایات اهل بیت علیهم السلام بهره نبرده، بلکه از تبیین صحیح آیات قرآن و روایات پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله که مسلمانان را به تدبر و تفکر در قرآن فرا می خواند درمانده و با استناد به برخی روایات صحابه، مباحث و موضوعات این فصل را معطوف به قرائت ظاهری قرآن (ظاهرگرایی) به جای تدبر و توجه به آیات قرآن نموده است. همچنین رویکرد سیوطی به قرائت بر اساس بررسی سندی از منابع متقدم و معیارهای موجود در مکتب اهل بیت علیهم السلام در دو بخش آداب ظاهری و آداب باطنی مورد نقد و ارزیابی قرار گرفته است. از اشکالات اساسی بر این نوع رویکرد، تکثر روایات مقطوع، مرفوع و ضعیف، نقل مطالب فراوان از صحابه، تابعین و قراء به نحوی که شبهه روایت بودن را دارد، و تاکید بیش از اندازه بر ظواهر قرائت و غفلت از مساله اصلی آن یعنی تدبر است. در حالی که در مکتب اهل‌بیت علیهم السلام تعامل ایشان با قرآن فراتر از قرائت ظاهری آیات بوده است؛ چرا که هنگام تلاوت به محتوای آیات توجه داشتند و بر اساس محتوای آیات به مناجات با پروردگار می‌پرداختند. همچنین هنگام تدبر و برداشت از قرآن، آنچه با خود قرآن سازگار بود را به مردم ارائه می‌کردند و به مخاطبان می‌آموختند که مجاز به هر نوع برداشتی از قرآن کریم نیستند.
بررسی آرای مفسران درباره آیه نسخ
نویسنده:
قاسم فائز
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه تهران,
کلیدواژه‌های اصلی :
چکیده :
مدلول آیه 106 سوره بقره «ما ننسخ من ایه او ننسها نات بخیر منها او مثلها الم تعلم ان الله علی کل شی قدیر» که به آیه نسخ مشهور است میان مفسران محل خلاف است. سبب بروز این اختلاف و ظهور آرای گوناگون در این زمینه در واقع معانی محتملی است که برای سه تعبیر «نسخ»، «آیه» و «انساء» در آیه مورد بحث بر شمرده اند. بیشتر معانی مورد نظر مفسران به دلیل عدم توجه به سیاق آیه و هماهنگی میان بخش های مختلف آن، نادرست به نظر می رسند. شاید حمل نسخ بر ازاله و لغو اعتبار، حمل آیه بر حکم و تأویل فعل «ننس» به محو از قرآن و اذهان و قول به اعمال صنعت استخدام میان لفظ «آیه» و ضمیر آن مقرون به صحت باشد. در اینصورت معنای اجمالی آیه چنین است «هر حکمی را که لغو کنیم یا هر آیه ای را که از قرآن و اذهان محو نماییم بهتر از آن یا مانند آن را از حیث تأمین مصالح مردم می آوریم». مطالب مورد نظر، در سه بخش سبب نزول آیه، «محورهای اختلاف مفسران و نقد آرای آنان» و «جمع بندی» عرضه خواهد شد.
صفحات :
از صفحه 81 تا 98
ابن ابی حاتم و تفسیر او
نویسنده:
محمدرضا سبحانی نیا
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
چکیده :
ابن أبی حاتم رازی، از معروف ترین مفسّران اهل سنّت است. تفسیر او نیز از مشهورترین تفاسیر روایی قرآن مجید به شمار می رود که بر اساس روایات مقبول اهل سنّت سامان یافته است.قدمت نویسنده، نزدیکی به عصر صحابه و تابعیان، سبک دقیق نگارشی، دقّت های رجالی در انتخاب احادیث و نظم و اتقان مباحث، از ویژگی های تفسیر اوست.با توجه به آن که این کتاب تا حدود قرن دهم به طور کامل موجود بوده است، و در چهار قرن اخیر از بین رفته است، مجموع آن در چاپ های امروزین با استفاده از روایات به کار رفته در تفاسیر سیوطی و ابن کثیر، باز سازی شده است. در این نوشتار، سعی شده است میزان اعتبار نسخه های جدید آن مورد بررسی و تحلیل قرار گیرد.
  • تعداد رکورد ها : 13