جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

شکر از مهمترین فضائل اخلاقی ـ دینی است تا آن‌جا که می‌توان گفت شکر نه تنها یک فضیلت اخلاقی بلکه باطن و روح آن‌هاست چراکه به تصریح قرآن، گزینه‌های پیش روی انتخاب انسان، بیرون از دوگانه‌ی شکر یا کفر نیست. دعای عرفه‌ی امام حسین (ع)، دعایی طولانی است که عمده‌ی مضامین آن پیرامون حمد و شکر خداوند است و از این نظر، برای تعریف و استنباط ابعاد مختلف شکر با رویکرد دینی که هدف پژوهش حاضر است، منبعی مناسب به نظر رسید. برای نیل به هدف این پژوهش روش تحلیل مضمون انتخاب گردید زیرا روشی کارآمد برای سامان‌دهی و غنی‌سازی داده‌های کیفیِ پراکنده است. در بررسی لغوی و اصطلاحی شکر، روشن شد که حقیقت شکر، ادای حقِّ مُنعِم به معنای «تأمین رضایت» اوست. تحلیل مضمون شکر در دعای عرفه ضمن تأیید گزاره‌ی فوق، از مجموع 70 مضمون پایه و 10 مضمون سازمان‌دهنده، سه مضمون «فراگیرِ نعمت‌شناسی»، «چرایی حمد و شکر» و «چگونگی حمد و شکر» را نتیجه داد. در واقع تمامی مضامین مرتبط با شکر در دعای عرفه، ذیل سه عنوان کلی فوق دسته‌بندی و این سه محور، به واسطه‌ی مضامین سازمان‌دهنده‌ی مرتبط با هریک، تبیین می‌شوند.

ترجمه ماشینی: هنگامی که در یک شب مدینه پاییزی در سال 61/680، شبی که حسین را به شهادت رساند، ام سلمه با ظهور محمدی که مدت‌ها رحلت کرده بود از خواب بریده شد، بی‌دردسر به سوی هم‌پیمانانش فرو رفت. بدون توجه به موقعیت، جنسیت یا ایستادن در نزد خدا، دریافت کنندگان بینش های تاریک و دستگیر کننده بودند. هسته اصلی آن رویاهای دلفی، که ملائکه یا جن یا اجداد ارجمند و با خاک عراقی و خون شهدا در آن زندگی می کردند، واقعه کربلا بود. رؤیای او توسط مجموعه‌ای از دانشمندان مسلمان، از ترمیحی، شاگرد نجوم البوهاری، و ابن عساکر، وقایع‌نگار خستگی‌ناپذیر تاریخ سوریه، تا ابن طعوس، متکلم کتاب‌شناس و پلیمث السوی مصری، بازگو می‌شود. اما این تنها ملاقات اخروی ام سلمه نبود و او تنها کسی نبود که سرنوشت حسین شب‌های او را به هم ریخت. این داستان آنهاست.

در جامعهٔ ما نامِ امام حسین یادآورِ فضیلت‌هایی همچون “عزّت” و “آزادگی” است؛ در عین حال عاشورا‌ی او حکایت از “تمنای مرگ” هم می‌‌کند. “تمنای مرگ” یک تعبیر قرآنی، و یکی‌ از شاخصه‌های عرفانِ شمس تبریزی و عرفانِ مولانا است. در بادیِ اَمر شاید عجیب بنظر برسد که مولانایی که بغایت طربناک و عاشقِ زندگی‌ بود، مشتاقِ مرگ هم بوده باشد. اشتیاق به مرگ یکی‌ از ویژه‌گی‌های اولیا الهی است، چون آنها مرگ را زیبا و مقدمه “وصال” می‌ دانند. البته تمنای مرگ به معنای بی‌ ارزش دیدنِ جان و زندگی‌، عمل انتحاری (مثل داعش) و یا روی مین رفتن نیست. تمنای مرگ برآمده از تأملاتِ عقلانی و شهودِ باطنی است. در این سخنرانی به بررسی “تمنای مرگ” در پرتو آیات قرآن کریم و آموزه‌های شمس و مولانا می‌‌پردازیم، تا عظمتِ کارِ کارستانی که امام حسین در کربلا کرد را بهتر دریابیم.

بررسی و تحلیل راهبردها و راهکارهای نهضت اصلاحی امام حسین (ع) و ارائه‌ی تصویری واقع-بینانه از چگونگی تلاش تفسیری ایشان در تنزیه و نگاهداشت معجزه‌ی خاتم ادیان توحیدی، هدف تحقیق پیش‌رو است. پژوهش حاضر که به روش توصیفی‌ ـ‌ تحلیلی و جمع‌‌آوری داده‌های کتابخانه‌‌ای، با تمرکز بر آیات و روایات اسلامی و منابع دست اول تاریخ اسلام به رشته تحریر درآمده بر آن است که با وجود سیاست‌های فرهنگیِ وحی‌بنیان پیامبر اکرم (ص)، در امنیت‌بخشی قرآن کریم از تحریف لفظی، به حاشیه آوردن و کاربست ابزاری کلام خدا، مسأله‌ای است که به شهادت تاریخ بارها از سوی قدرت‌مداران ناباور رخ نموده است. در این میان بنی امیّه با دستاویز قرار دادن آیاتی از قرآن با محوریت حاکمیت الهی، در تحکیم و ترویج اعتقاد به جبر و توجیه بحران مشروعیت خود کوشیده‌اند. حرکتی که با پاسخ دقیق و خوانش صحیح قرآن از سوی سید الشهداء (ع)، امام سجاد (ع) و حضرت زینب (س) روبرو گشته و اجازه‌ی نخ‌نما نمودن مضامین قرآن کریم و به کناره بردن آن از میدان حیات جامعه‌ی اسلامی را نداده است.

هنجار آن روشی است که اکثریت جامعه آن را می‌پذیرد و هنجارگریزی عدول از این روش است. هنجارگریزی یا آشنایی‌زدایی بحثی است در نقد صورت‌گرا و یکی از نظریه‌های ادبی معاصر است. زبان‌شناسان و نظریه‌پردازان معاصر برای هنجارگریزی انواع گوناگونی را معرفی کرده‌اند که هنجارگریزی معنایی یکی از پُربسامدترین آنهاست که شاعر با استفاده از آن پیام هنری‌اش را به مخاطب عرضه می‌کند. صباحی بیدگلی در رثای امام حسین (ع)، ترکیب‌بندی به تأسی از محتشم کاشانی سروده که نشان از کاردانی وی در تصویرآفرینی و خلق صحنه‌های بدیع دارد. از ویژگی‌های برجسته این ترکیب‌بند استفاده فنی و هنری از هنجارگریزی معنایی و آرایه‌ها و صور خیال و عناصر بلاغی همچون انواع تشبیه، استعاره، کنایه و صنایع بدیعی است. در این پژوهش ضمن بررسی آشنایی‌زدایی معنایی در ترکیب‌بند مذکور و بیان زیبایی‌هایش، این ترکیب‌بند را با ترجیع‌بند محتشم مقایسه، و به برخی شباهت‌ها و اختلاف‌های این دو اثر اشاره کرده‌ایم

دراین کتاب تلاش شده تا زوایای مختلف زندگانی امام حسین علیه السلام به تفصیل مورد بررسی و پژوهش قرار گیرد. با توجه به حساسيت و بزرگى حادثه عاشورا، ايجاب كرد كه نسبت به آن مقطع، بررسى علمى و پژوهشی جامع انجام گيرد تا بتواند تاريخ زندگى نورانى و افتخارآميز حضرت اباعبدالله الحسين عليه السلام و بويژه حماسه كربلا را هر چه كاملتر، دقيقتر و با شيوه ‏هاى علمى به خوانندگان گرامی منتقل نمايد. کتاب حاضر تالیف آیت الله محمدی ری شهری و با همکاری جمعی از پژوهشگران در دو جلد و در 8 بخش تدوین شده است. ▫️بخش اول:مهمترین مباحث مربوط به حماسه عاشورا ▫️بخش دوم:زندگی خانوادگی امام حسین علیه السلام ▫️بخش سوم:پیشگویی درباره شهادت امام حسین علیه السلام ▫️بخش چهارم:از خروج امام حسین علیه السلام از مدینه تا ورود ایشان به کربلا ▫️بخش پنجم:از رسیدن امام حسین علیه السلام به کربلا تا شهادت ایشان ▫️بخش ششم:پس از شهادت ▫️بخش هفتم:بازتاب شهادت امام حسین علیه السلام و فرجام کسانی که در کشتن امام عیه السلام و یارانش نقش داشتند ▫️بخش هشتم:عزاداری و گریه برای امام حسین علیه السلام