جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

سیرة الحسین علیه السلام فی الحدیث و التاریخ کتابی درباره زندگی و سیره امام حسین (علیه السلام) از زمان تولد تا حوادث بعد از واقعه عاشورا. این کتاب در ۲۴ جلد، اثر سید جعفر مرتضی عاملی، روحانی لبنانی است انگیزه تألیف مؤلف انگیزه خود را از تألیف این کتاب، رفع شبهات و پاسخ به آنها و استخراج نتایج، لطایف و دستاوردهای تاریخی می‌داند. وی مدعی است که تاریخ نمی‌نویسد؛ بلکه زندگی، رفتار و موضع‌گیری‌های امام حسین (علیه السلام) را در برهه‌های مهم و سرنوشت‌ساز تاریخی تحلیل می‌کند. ۹ جلد نخست این کتاب را المرکز الاسلامی للدراسات لبنان در سال ۱۴۳۵ق-۲۰۱۴م چاپ کرد و دو سال بعد، از مجموعه ۲۴ جلدی آن در بیست و نهمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران رونمایی شد. نویسنده که از آغاز تألیف کتاب، درگیر بیماری سرطان بود، نیمه دوم کتاب را در اثنای شیمی‌درمانی و پرتودرمانی خود نوشته است. محتوا محتوای کتاب، حیات امام حسین (علیه السلام) را از زمان تولد آن‌حضرت تا بازگشت کاروان اسرای اهل بیت (علیه السلام) به مدینه را شامل می‌شود. نگارنده سیره الحسین (علیه السلام)، در هر رویداد تاریخی که نقل می‌کند، -حتی در مواردی که مستقیماً به امام حسین (علیه السلام) مرتبط نیست- رفتار و موضع‌گیری آن حضرت را نقل و تحلیل کرده است. نویسنده در هر مسئله تاریخی، در صورتی‌که حدیثی از ائمه اطهار وارد شده باشد را از منابع متعدد شیعی و اهل‌سنت نقل کرده و سپس روایت کتاب‌های تاریخی را نقل می‌کند. در مواردی که حدیثی وارد نشده نیز به تحلیل نقل‌های تاریخی اکتفا می‌کند. مرتضی عاملی برخی مسائل تاریخی اختلافی را که لزوماً به حضرت اباعبدالله (علیه السلام) نیز مرتبط نیست، مطرح، نظرات مختلف را نقل و در نهایت نظر و استنباط خود را بیان می‌کند؛ مثل جریان سقیفه شهادت حضرت فاطمه(سلام الله علیها) و بحث عایشه و ارتباط با امامان و جریان دفن امام حسن (علیه السلام). همچنین طبق ادعای نویسنده شبهاتی که درباره حیات و سیره امام حسین (علیه السلام) وارد شده را نیز طرح و پاسخ می‌دهد؛ مثل مهریه همسران آن حضرت یا بحث وجود رقیه دختر امام حسین از مباحث مفصل کتاب سیره الحسین فی الحدیث و التاریخ، وقایع ‍نگاری حادثه عاشورا و حوادث بعد از آن است. نویسنده واقعه کربلا را از منابع تاریخی بسیاری نقل می‌کند و سپس ارجاعات آن منابع را نیز بیان کرده و در نهایت استنباط خود را از روایت‌های تاریخی اظهار می‌کند. سیرة الحسین همه مسایل مرتبط به شخصیت، حیات و سیره امام حسین (علیه السلام) را شامل می‌شود و علاوه بر روایات تاریخی و حدیثی، نویسنده که خود از مورخان شیعی معاصر است، تحلیل و نظر خود را نیز بیان می‌کند. این کتاب ۲۴ جلدی به ۶ بخش کلی تقسیم می‌شود که هریک دوره‌ای از حیات امام حسین (علیه السلام) را دربر‌می‌گیرد: بخش اول امام حسین در زمان حیات رسول اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم)؛ در حدود ۶ جلد بخش از زمان وفات پیامبر مکرم اسلام تا زمان خلافت امام علی (علیه السلام)؛ در حدود ۱ جلد بخش سوم امام حسین در زمان خلافت امام علی و امامت حسن (علیه السلام)؛ در حدود ۲ جلد بخش چهارم از زمان شهادت امام حسن (علیه السلام) تا شب عاشورا؛ در حدود ۶ جلد بخش پنجم وقایع روز عاشورا، در حدود ۴ جلد بخش ششم وقایع بعد از روز عاشورا تا رسیدن کاروان اهل‌بیت به مدینه، در حدود ۳ جلد

فُرْسانُ الْهَیْجاء (به معنای سواران نبرد) کتابی در دو جلد به زبان فارسی تألیف ذبیح‌الله محلاتی. این کتاب، با نام کامل فُرْسانُ الْهَیْجاء در شرح حالات اصحاب حضرت سیدالشهدا علیه‌السلام شرح حال ۲۳۰ تن از از اصحاب امام حسین(ع) است که در کربلا و پس از واقعه عاشورا در بصره و کوفه به شهادت رسیدند. مؤلف، شرح حال شهدا را از کتب قدیم و جدید جمع‌آوری کرده و به ترتیب حروف الفبا آورده است. فرسان الهیجاء (سواران نبرد) در دو جلد نگاشته شده و حاوی نام ۲۳۰ تن از اصحاب امام حسین(ع) است. اصل کتاب به زبان عربی بوده و بعدها خود نویسنده آن را به فارسی برگردانده است. و آن نسخه به زبان عربی فعلا موجود نیست. جلد اول که در سال ۱۳۴۸ق پایان یافته، شامل ۱۴۰ تن از اصحاب حسین بن علی(ع) است که به ترتیب حروف الفبا از ابو ثمامه صائدی تا عمار بن حسان طائی است. جلد دوم هم حاوی احوالات ۹۰ نفر از اصحاب امام است که از عمار بن ابی سلامه همدانی آغاز شده و به یزید بن مهاجر پایان می‌یابد. کتاب دارای بخش «خاتمه» است که در آن شرح حال محمد بن حنفیه را آورده و قسمتی هم با نام «تتمه نافعه» تشکیل داده که ماجرای مختار و رساله شمس الضحی پیرامون ورود سر امام حسین(ع) به مجلس یزید در آن آمده است. نثر این کتاب، ساده و بدون پیچیدگی بوده و اسامی اصحاب، اغلب با مقاتل معتبر همخوانی ندارد. محلاتی، درستی یا نادرستی برخی گفته‌ها را پیگیر نشده مثلاً افرادی که اصلا شهید نشدند، در زمره شهدا نام برده و یا دو بار نام یک فرد را به گمان اینکه اسم دو نفر بوده، آورده است.

المجالس الفاخرة فی مآتم العترة الطاهرة علیهم السلام نوشته عبدالحسین شرف الدین عاملی یکی از آثار گردآمده در موسوعه ایشان می باشد. اين كتاب در اصل در چهار جلد تدوين شده بود: سيره پيامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) (جلد يكم)، احوال اميرمؤمنان (علیه السلام)، فاطمه زهرا (سلام الله علیها) و امام حسن (علیه السلام) (جلد دوم)، احوال امام حسين (علیه السلام) (جلد سوم)، احوال ديگر امامان (علیه السلام) (جلد چهارم). اين اثر، در آشوب سال 1337ق به هنگام غارت كتابخانه ايشان، گم شده يا از بين رفته است. كتاب حاضر مقدمه اثر درباره فضيلت گريه بر امام حسين (علیه السلام)، اسرار شهادت و فلسفه آن مى‌باشد. همچنين دربرگيرنده پنجاه مجلس، مطالبى متناسب با دهه محرم و مجلس روز عاشوراست كه برخى از شاگردان و ياران علامه شرف‌الدين گردآورده‌اند.