جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

با ورود میرزا مهدی اصفهانی به حوزة علمیة مشهد و طرح مباحثی در دفاع از خلوص اندیشة اهل‌بیت: و بازشناسی آن از اندیشه‌های فلسفی و عرفانی، جریان فکری تازه‌ای شکل گرفت که به‌تدریج حوزة علمیة مشهد را در سیطرة خود درآورد. شاگردان میرزا که راه او را ادامه دادند اغلب این جریان را «مکتب معارفی خراسان»‌ می‌نامیدند، ولی بعدها محمدرضا حکیمی عنوان «مکتب تفکیک» را پیشنهاد کرد و به‌تدریج همین عنوان در محافل علمی رواج یافت. تاکنون آثار فراوانی در دفاع یا نقد آموزه‌های مکتب تفکیک فراهم آمده است. در کتاب‌شناسی توصیفی مکتب تفکیک، تمامی کتاب‌ها، مقالات، نسخه‌های خطی و پایان‌نامه‌های مرتبط با مکتب تفکیک تا سال 1388 معرفی شده است.

تفکیکیه مکتبی است که میرزا مهدی اصفهانی آن را بنا نهاده است. این مکتب به بررسی و تفکیک سه عنصر مهم شناخت یعنی مفاهیم دین، فلسفه و عرفان می پردازد. قصیده ی تفکیکیه نمونه ای از اشعار عربی استاد محمد رضا حکیمی است که با هدف تفکیک این سه مکتب سروده شده است. اصطلاح مکتب تفکیک به معنایی که طرفداران این مکتب از آن سخن می گویند جدید و بی سابقه است اما اگر به ریشه های این جریان فکری توجه کنیم می بینیم که نه تنها جدید نیست بلکه از قدیمی ترین جریان های فکری شناخته شده است. مقاله حاضر به بررسی ساختاری و محتوایی این قصیده و نیز معرفی مکتب تفکیک و آموزه های آن می پردازد.این پژوهش با رویکردی هنری-بلاغی به موضوعی عرفانی-اسلامی پرداخته است.برخی نتایج حاصل از پژوهش به قرار زیر است:- بر اساس آراء تفکیکیان نمی توان سه شاخه ی اصلی علوم یعنی فلسفه ،عرفان وعلوم قرآنی را از هم جدا کرد وبین آنها مرز قائل شد چرا که آنها منوط به یکدیگر هستند وبرای تاویل متون قرآنی تعقل وتامل نیاز است.- در ساختار این قصیده،ردیف به صورت تقلیدی رعایت شده است.در قافیه ها حرف روی همزه است؛و از نظر وزنی نیز پیرو قوانین سنتی عروض بوده و در بحر وافر سروده شده است.-استفاده از رمز،نمادو صور خیال و بازی با کلمات در این سروده کم رنگ است.