جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 2075
مسأله هدفمندی و هدف افعال تکوینی و تشریعی خداوند از دیدگاه آیت الله جوادی آملی
نویسنده:
پدیدآور: شادی جعفری ؛ استاد راهنما: عباس عباس زاده ؛ استاد مشاور: قربانعلی کریم‌زاده
نوع منبع :
رساله تحصیلی
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
هدف به معنای «غرض» و انگیزه و عامل فعل و «فعل» به معنای انجام کار و «تکوین» به معنای ایجاد و «تشریع» به معنای شریعت و قانون آمده است. بحث درباره‌ی غرض و غایت افعال الهی چه افعال تکوینی و چه افعال تشریعی، از دیر‌‌باز در فلسفه و کلام از جایگاه ویژه‌ای برخوردار بوده است رد پای این مسأله از قدیمی‌ترین متون فلسفی یونان باستان، تا جدید‌ترین متن‌های کلامی و فلسفی عصر حاضر، در همه جا نمایان است. در این راستا چه در غرب و چه در شرق سیر پرفراز و نشیبی داشته است، که نتیجه آن انکار هدفمندی افعال الهی از ناحیه برخی و اثبات آن از سوی بعضی‌ دیگر بوده است که البته مثبتین باید به تعیین آن اهداف نیز مبادرت ورزند. از نظرآیت الله جوادی آملی افعال خداوند غایتمند بوده اما هدفش را در فعلش باید جست‌و‌جو کرد و نه در فاعلش و از افعال تکوینی و تشریعی هدفی داشته است. از نظر ایشان در قرآن‌کریم، خداوند برای آفرینش جهان و انسان و انزال کتب و رسل هدفی قائل است. هدف از آفرینش جهان، انسان است و هدف خلقت انسان و جن، عبادت کردن است ایشان این هدف را به مانند متکلمین، غرض و غایت فعل نمی‌داند بلکه هدف خداوند را به ذات وی مستند می‌کند چون فاعل که هستی صرف است منزه از آن است که غایتی خارج از ذات داشته باشد؛ زیرا وی غنی محض است. در این پژوهش تلاش شده است با تکیه برمنابع کتابخانه‌ای به روش توصیفی این موضوع مورد مطالعه و تحقیق و بررسی قرار بگیرد.
عقل و ایمان از دیدگاه ملاصدرا و پاپ ژان پل دوم
نویسنده:
محسن پورمحمد
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ساوه: دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساوه,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
بدون تردید عقل و ایمان از مهمترین موضوعات دینی به شمار می روند و همواره مورد عنایت ویژه اندیشمندان بوده اند. دیدگاه های گوناگون و کاملا متفاوفی در خصوص رابطه عقل و ایمان در بین متفکران و اندیشمندان جهان اسلام و نیز مسیحیت مطرح شده است. هدف از این تحقیق ضمن بیان معانی و ایضاح مفهومی، پیشینه و رویکردهای عمده به عقل و ایمان در جهان اسلام و مسیحیت، بررسی آن از دیدگاه مرحوم ملاصدرا به عنوان متفکر برجسته و شاخص جهان اسلام و دیدگاه پاپ ژان پل دوم به عنوان دیدگاه رسمی جهان مسیحیت کاتولیک است. نتیجه آنکه: اسلام یک دین عقلانی است و در آن، سخن از رازی که معارض عقل باشد در میان نیست. اگرچه دین ممکن است حاوی بسیاری از مطالب فوق عقل باشد، ولی فهم و پذیرش اصول بنیادین دین از راه عقل است. و تعالیم دینی نباید با یافته های صریح عقلی ناسازگار باشند. برخلاف مسیحیت که نه تنها در اثبات اصول بنیادین خود بلکه در بسیاری از آموزه های خود نیز از خردورزی بی بهره است و به ناچار دست به دامن رازواری شده، به ایمان منهای تعقل تن در می دهد.
صفحات :
از صفحه 41 تا 80
علل خودداری علامه طباطبایی از بکارگیری معارف عرفانی در فلسفه ورزی با تأکید بر آرای آیت الله جوادی آملی
نویسنده:
احمد فرزین فر ، رضا الهی منش ، اصغر نوروزی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
در حکمت متعالیه برخلاف فلسفه ‌‌مشّاء، معارف فلسفی و عرفانی به هم وابسته‌‌اند. اما علامه طباطبایی با بازگشت به روش مشّائی، از معارف عرفانی در فلسفه‌‌اش استفاده نکرد. این جستار با روش توصیفی ـ تحلیلیِ آراء استاد جوادی آملی، علل این تغییر در مشی علامه را بررسی می‌‌کند و در نهایت روشن می‌‌شود که اولاً معرفت شهودی مادامی که در نفس مکاشِف به‌صورت علم حضوری است، دارای مفهوم نیست و در نتیجه قابلیت استفاده در تعاریف و استدلالات فلسفی را ندارد. ثانیاً معرفت شهودی، یقینی روان‌شناختی است که ضابطه ‌‌منطقی برای اثبات داده‌‌های آن وجود ندارد. بنابراین در فلسفه ‌‌برهان‌‌محور کارآیی ندارد. ثالثاً اگر مکاشِف، آن معارف را در قالب قضیه بیان کند، به دلیل امکان خطا یا شخصی بودن یقینِ حاصل از آن، برای کاربرد در فلسفه باید با برهان اثبات شود تا به یقین واقعی تبدیل شود. اما دراین‌صورت، به‌خاطر تبدیل شدن به معرفت فلسفی حجت است نه به‌خاطر اینکه معرفت شهودی است.
صفحات :
از صفحه 93 تا 112
تحلیل انتقادی مبانی نظریه آزادی در دیدگاه آیزایا برلین (با تاکید بر آراء علامه جوادی آملی)
نویسنده:
مهدی نادری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
پژوهش حاضر با روش کیفی از نوع هرمنوتیک متن‌گرا درصدد پاسخ به این سوال است که «نقدهای وارده بر مبانی اندیشه آزادی در دیدگاه آیزایا برلین براساس دیدگاه و آراء علامه جوادی آملی چیست؟». یافته‌ها نشان داد که اندیشه آزادی در دیدگاه آیزایا برلین ریشه در تفکر اومانیستی و پلورالیستی دارد و نقطه عزیمت دیدگاه علامه جوادی آملی در نقد مذکور، بر اصل «مبدأشناسی» استوار است. بر این اساس، انسان به عنوان موجود متناهی، در امر تکوین و تشریع به موجود نامتناهی- خداوند- نیازمند بوده و دامنه نیازمندی انسان به خداوند به امر ارزش‌گذاری ارزش‌ها و اولویت‌بخشی به ارزش‌ها تسرّی یافته و انسان برای هدایت، ناگزیر به اطاعت از خداوند و دنبال کردن اوامر و نواهی دین است. امری که مخالف تفکر اومانیستی و پلورالیستی در دیدگاه برلین می‌باشد.
صفحات :
از صفحه 27 تا 46
بررسی و نقد آرای آیة الله جوادی آملی درباره احادیث «صعب، مستصعب»
نویسنده:
علیرضا احمدی ، علیرضا طبیبی ، ابراهیم ابراهیمی ، علی حسن بگی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
اعجاب عبارت‏ها و عمق حقایق روایاتی معتبر از اهل بیت:، مشهور به «صعب، مستصعب»، گویای اهمّیّت و ضرورت فهم این گونه روایات از جنبه‏های گوناگون است؛ به گونه‏ای که به رغم آرای حدیث‏شناسان و پژوهش‏های چهار مقاله در این باره، می‏توان از زوایای دیگری به این موضوع پرداخت؛ مانند: «عقل»، «شهود قلبی» و نقش آن‏ها در ترسیم مفهوم جامع «تحمّل»، و.... این نوشتار، چنین زوایایی را از مسیر نقد و بررسی نظرهای آیة الله جوادی در باب این گونه روایات، به روش تحقیقی تحلیل کیفی محتوا و متّکی بر لغت‏شناسی اجتهادی، تشکیل خانواده حدیث و یافتن قرینه‏های درون‏متنی و برون‏متنی رصد نمود و دریافت که عقل و ابعاد آن و همچنین شهود قلبی، در مفهوم جامع «تحمّل»، با هم پیوندی ناگسستنی دارند. تعابیر«أمرَنا»، «حَدیثَنا» و...، ذیل مقام خلیفه اللّهی تامّ اهل بیت:، قابل جمع است و ....
صفحات :
از صفحه 177 تا 200
نگاه نقادانه به جایگاه علوم تجربی در نظریة کاشفیت آیت‌الله جوادی آملی
نویسنده:
حسن زرنوشه فراهانی ، صابر خلیلی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
از مهم‌ترین مباحث مطرح شده در معارف دینی، ارتباط علم و دین است که ابتدا در غرب مطرح شد و از آن‌جا به کلام اسلامی راه یافت و اختلاف نظرات فراوانی را پدید آورد. آیت الله جوادی آملی به عنوان یک فقیه فیلسوف و مفسر عالیقدر قرآن در کتب مختلف خود به این بحث پرداخته‌اند، و نظریة‌ خود را با عنوان «نظریة کاشفیت» مطرح نموده‌اند. این نظریه گویای جایگاه عقل در کنار سایر ابزارهای معرفت دینی است. در این مقاله با روش «توصیف و تحلیل» ابتدا به تبیین نظریة کاشفیت و سپس به نقد آن پرداخته شده و تلاش شده علاوه بر نقد ساختار این هندسه، با تأکید بر مشترک لفظی بودن علوم تجربی، تصور ایده‌آلیستی ایشان از این علوم نقد گردد و نشان داده شود، برای درک ماهیت علوم تجربی جدید، باید به بررسی سیر تطور واقعی علوم تجربی پرداخت، تا بتوان جایگاه آن را در هندسة معرفت دینی به درستی ترسیم کرد.
صفحات :
از صفحه 1 تا 22
پاس‌داشتِ مسئولیت معرفتی از راه برون‌گرایی معرفتی؛ پژوهشی در اندیشه آیت‌الله جوادی آملی
نویسنده:
زینب عسکریان ، نعیمه پورمحمدی ، محمدمهدی علیمردی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
مسئولیت معرفتی یکی از مباحث مهم معرفت‌شناسی معاصر است. در رویکرد برون‎گرایانه در معرفت‎شناسی به جای تاکید بر وظایف معرفتی بر نحوه تحقق باورهای فاعل شناسا تاکید دارد. در این رویکرد آن چه اهمیت دارد نحوه تحقق باورهای ما و عوامل موثر بر روند باورسازی است. ارزش معرفتی یک باور با توجه به عوامل پیدایی آن معلوم می‎گردد. در این رویکرد داشتن قرینه لزوما به معنای وصول به باورهای صادق و در نهایت افزایش باورهای صادق و کاهش باورهای کاذب نیست. در این نگاه هر چند که به نظر می‌رسد مسئولیت معرفتی رنگ می‌بازد اما می‌توان از نوع دیگری از مسئولیت معرفتی سخن گفت که می‌توان آن را مسئولیت معرفتی باواسطه تلقی کرد. هدف این مقاله این است که با روش تطبیق آراء معرفت‌شناسان برون‌گرا و استاد جوادی آملی نشان دهد آیت الله جوادی آملی برفرآیند معرفت و عوامل بیرونی موثر در معرفت تأکید دارد و مسئولیت معرفتی را از منظر برون‌گرایانه متوجهِ فاعل شناسا می‌داند. رعایت تقوای علمی که شامل کسب فضایل اخلاقی- عقلانی و پرهیز از رذایل عقلانی است از جمله مسئولیت‎هایی است که مورد توجه ایشان به عنوان عوامل غیر معرفتی موثر در فرآیند معرفت بوده است.
صفحات :
از صفحه 5 تا 29
ضرورت تربیت اجتماعی از دیدگاه آیت‎الله جوادی آملی
نویسنده:
محمد نجفی ، اعظم شاه رجبیان
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
هدف این پژوهش بررسی مبانی تربیت اجتماعی و ضرورت آن از منظر علامه جوادی آملی است. این پژوهش از نوع کیفی است و با استفاده از روش اسنادی−تحلیلی انجام شده است. بدین منظور، اندیشه‎های اجتماعی علامه که بر ایدۀ «انسان به‎عنوان حیّ متألّه» استوار است بررسی و براساس آن ادله ضرورت تربیت اجتماعی استنباط شد. حی بودن انسان، جایگاه خلیفه الهی، وجود طبقات گوناگون در جامعه و وجود اختلافات و خودخواهی‎ها مباحثی است که در این قسمت مطرح شد. همچنین مشخص شد بر اساس دیدگاه علامه جوادی اگر تربیت اجتماعی صبغۀ الهی داشته باشد، می‎تواند انسان را در حیات متألهانه تا رسیدن به مقام خلیفه اللهی رشد دهد و بالا ببرد. در غیر این صورت، عاملی برای انحطاط نزول وجودی انسان خواهد بود. لذا شناخت تربیت اجتماعی و عناصر آن و نیز شناخت مؤلّفه‎های ارتقاء سطح تربیت اجتماعی، براساس آموزه‎های دینی (تربیت متألّهانه) ضرورت می‎یابد. با توجه به این نکته مبانی به دست آمده عبارتند از: حب‎ذات، غایتمندی انسان، هدایت‎مند بودن انسان و نیز مسئله گزینش اجتماع یا همان هجرت که در قرآن کریم به آنها اشاره شده است.
صفحات :
از صفحه 101 تا 121
طرح کلی اسلام از منظر آیت‌الله جوادی آملی
نویسنده:
رضا خانجانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
ارائه طرح کلی دین از ضروریات فهم نسبتاً جامع از مبانی و اصول و امتداد‌های دین در عرصه حیات فردی و اجتماعی انسان محسوب می‌شود. از منظر آیت‌الله جوادی آملی، دین مجموعه عقاید و باورها، اخلاق و نظام ارزشی، و احکام و نظام رفتاری می‌باشد. بر این اساس الهیات توحیدی ایشان در قالب شناخت مبدا و توحید در عرصه نظر و عمل و نیز تربیت موحد، دسته‌بندی می‌شود و در مسئله قلمرو دین نیز ایشان قایل به بسط قلمرو دین در عرصه‌های اجتماعی و سیاسی و تشکیل حکومت با همه ابعاد و حیثیات آن می‌باشند. نقش مردم در این نظام سیاسی بسیار تعیین‌کننده و قوام‌بخش حرکت توحیدی اسلام به سمت اهداف عالیه آن می‌باشد.
صفحات :
از صفحه 77 تا 93
شناسایی بایسته های معرفت شناختی اخلاق باور از دیدگاه آیت الله جوادی آملی
نویسنده:
علی آقائی ، اکبر صالحی ، علیرضا محمودنیا ، سعید بهشتی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
ویژگی مهم انسان این است که باورهایی دارد و در شرایطی باورهایش را تغییر می‌دهد؛ این فعل آدمی که به قوای معرفتی او مربوط می‌شود را فرآیند «باورسازی وتنظیم باور» می‌نامند. با کاربرد اخلاق در معرفت شناسی، این فرآیند هویت جدیدی یافته است. «اخلاق باور» اولین بار در قرن نوزدهم توسط کلیفورد مطرح و زمینه ساز پژوهش‌های بسیاری شد. با این حال می‌توان پیشینه آن را در فلسفه اسلامی نیز، تحت مفاهیم خاصی مانند «اخلاق درتفکر» و «بینش در مرحله کسب اعتقاد قلبى و ایجاد باور» پیدا کرد. هدف این مقاله شناسایی بایسته‌های معرفت شناختی اخلاق باور، در دیدگاه اندیشمند معاصر، آیت الله جوادی آملی، به روش تحلیل مفهومی و قیاس نظری است. ما با بررسی آثار ایشان به شش بایسته متلازم، دست یافته ایم: تلازم اراده و تکلیف معرفتی، تلازم قرینه و شهود، تلازم شاهدگرایی و اعتمادگرایی در توجیه باور، تلازم توجیه معرفتی با توجیه اخلاقیِ باور، تلازم حسن فاعلی با حسن فعلیِ باور و تلازم شبکه باور با عمل فردی و اجتماعی.
صفحات :
از صفحه 141 تا 169
  • تعداد رکورد ها : 2075