جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

یکی از مهم ترین علوم وابسته به قرائت قرآن، دانش «وقف و ابتدا» است. قرآن کریم از الفاظ، عبارتها و جمله های مختلف تشکیل شده است و دارای نظم و اسلوبی اعجاب انگیز می باشد. در این میان علم «وقف و ابتدا» در بر دارنده معیارها و قواعدی است که دانستن آنها تلاوتگر را برای هر چه بهتر خواندن کلام الهی و فهماندن آن به شنوندگان یاری می کند، و با بکارگیری آنها به هنگام تلاوت قرآن، نظم غریب و مفاهیم والای آن دستخوش تغییر و تبدیل نمی گردد. در این پایان نامه، ضمن بررسی مباحث کلی این دانش، مبانی و آراء علمای «وقف و ابتدا» مورد نقد و تحلیل قرار گرفته است. در فصل اول، پس از یاد کرد تعریف های لغوی و اصطلاحی واژه های «وقف» و «ابتدا» ، و بیان اهمیت این دانش، جایگاه آن در ترتیل قرآن و تاثیر آن در اسلوب بدیع سخن وحی نمودار شده است. سپس توقیفی یا اجتهادی بودن محل های وقف، ودلایل ضرورت آشنایی با قواعد این علم بررسی شده است. همچنین درباره این که آیا در تلاوت قرآن اولویت با وقف است یا وصل، دیدگاههای مختلف مورد بررسی قرار گرفته و در ادامه، رابطه «وقف وابتدا» با سایر علوم، و نیز سیر تطور تألیف در این موضوع بیان گردیده است. بررسی مبانی و معیارهای اصولی مورد نظر دانشمندان که عبارتند از: اتمام نفس، وقف بر آیات، مفهوم بودن کلام، و اتمام لفظ و معنا، موضوعی است که در فصل دوم آورده شده.

هدف از پژوهش حاضر، بررسی سیر تحولات مصرفی خانوارهای مناطق شهری کشور در سالهای ‎۱۳۳۸ تا ‎۱۳۷۲ از ابعاد گوناگون می باشد. این تحقیق که به روش کتابخانه ای صورت گرفته در چهار فصل تنظیم شده است. فصل اول به ارائه تعاریف، مفاهیم و کلیاتی پیرامون مصرف و مصرف شهری می پردازد. همچنین در این فصل مروری بر اهم مدلهای تابع مصرف صورت می گیرد. فصل دوم با استفاده از آمار و ارقام و اطلاعات به بررسی سیر تحولات مصرفی خانوارهای شهری در طی سالهای ۷۲ - ‎۱۳۵۰ می پردازد. فصل سوم اختصاص به تخمین الگوی مصرف شهری ایران در دو دوره قبل و بعد از انقلاب اسلامی دارد که بدین ترتیب امکان مقایسه نتایج تخمینها در سالهای قبل و بعد از انقلاب اسلامی را فراهم می کند و نهایتا" فصل چهارم به نتیجه گیری از مباحث تحقیق می پردازد و همچنین برخی پیشنهادها جهت بهبود الگوی مصرف را ارائه می دهد. در مجموع، بررسیهای انجام شده در تحقیق نشان می دهد که وضعیت مصرفی خانوارهای شهری در طی چند دهه اخیر و بخصوص از اوایل دهه ‎۱۳۵۰ به بعد، دستخوش تغییر و تحولات زیادی شده و روند یکنواختی را طی ننموده است. در طی سالهای ‎۱۳۵۷ تا ‎۱۳۶۰ و در ابتدای پیروزی انقلاب اسلامی فعالیتهای اقتصادی کشور دچار رکود و مشکلاتی چون مسدود شدن ذخایر ارزی کشور، تحریم اقتصادی و بروز جنگ تحمیلی بود. همچنین تولید ناخالص داخلی به دلیل کاهش تولید نفت و رکود صنایع تقلیل یافت. کلیه این عوامل به همراه تحولات سیاسی و اجتماعی عظیمی که در کشور ایجاد شده بود، موجب بروز تحولاتی در هزینه های مصرفی خانوارهای شهری شده و مجموع هزینه های شهری از رقم ‎۳۴۹۲ میلیارد ریال در سال ‎۱۳۵۷ ، به رقم‎۳۱۲۵ میلیارد ریال در سال ‎۱۳۵۹ کاهش یافت. در طی سالهای ‎۶۱ تا ‎۶۴ به دلیل رفع مضیقه های ارزی و به حرکت درآمدن چرخهای اقتصادی و ایجاد ثبات نسبی در فعالیت اقتصادی و سایر امور، بسیاری از شاخصهای اقتصادی روند به بهبود پیدا نمود. به دنبال آن وضعیت مصرفی خانوار های شهری از روند رو به بهبود برخوردار شده و نسبت به دوره گذشته( ۶۰-‎۱۳۵۷) افزایش قابل توجهی پیدا نمود . در سالهای ۶۷-‎۱۳۶۵ به دلیل کاهش تدریجی قیمت نفت در بازارهای جهانی و همچنین تشدید خسارتهای جنگ تحمیلی و بروز عوارض ناشی از آسیبها اقتصاد ایران با رکود نسبتا" عمیقی مواجه گردید. وضعیت مصرفی خانوارهای مناطق شهری نیز به تبعیت از اوضاع و احوال اقتصاد کشور از وضعیت مناسبی برخوردار نبوده و به قیمت های ثابت، دارای رشد منفی بوده است. مهایتا" در طی سالهای ۷۲-‎۱۳۶۸ و پس از خاتمه جنگ تحمیلی و اجرای اولین برنامه پنج ساله توسعه اقتصادی و اجتماعی کشور بسیاری از سیاستهای زمان جنگ مورد تجدید نظر قرار گرفت و روند رشد اقتصاد کشور شتاب بیشتری به خود گرفت. بنابراین وضعیت مصرفی خانوارهای شهری در طی برنامه اول توسعه مجددا" بهبود یافت.

هدف از تحقیق حاضر، شناخت سبک رهیری پیامبر اکرم(ص) و ائمه اطهار(ع) براساس آثار شهید مطهری می باشد. تحقیق سعی در پاسخگویی به این سوالات دارد که آیا رهبران اسلامی دارای سبک رهبری واحد بودند که صرف نظر از شرایط آن اعمال می نمودند؟ و آیا برحسب ماهعیت موضوع مورد نظر، سبک رهبری رهبران اسلامی متفاوت بوده است ؟ بر اساس سوالات فوق دوفرضیه ارائه و بررسی می شود که عبارتند از: ‎۱) رهبران اسلامی - پیبامبر اکرم (ص) و ائمه اطهار ع- دربرخورد با دودسته مسائل اصولی و مسائل شخصی، دارای دوسبک متفاوت رهبری بودند. ‎۲) سبک رهبری رهبران اسلامی صلابت و قاطعیت در مسائل اصولی و نرمش و انعطاف در مسائل شخصی بوده است. تحقیق حاضر بااستفاده از روش کتابخانه ای و تحلیل محتوا انجام شده و مطالب آن در پنج فصل به شرح ذیل تنظیم شده است: فصول اول و دوم، به ترتیب اختصاص به طرح و ادبیات تحقیق دارند. در فصل سوم باعنوان " روش شناسی تحقیق" ، چگونگی بکارگیری تکنیک تحلیل محتوا، تعیین مقوله ها و طبقه بندی مضمونهای اصلی متن در مقوله های مربوطه، اعتبار و راستی مقوله ها مورد بررسی قرار می گیرد. درفصل چهارم، نحوه گردآوری اطلاعات بیان شده و به منظور بررسی فرضیات تحقیق، مجموع کلا مضامین استخراج شده و بااستفاده از جداول مروبطه، مورد تجزیه و حلیل قرار می گیرند.بالاخره در فصل پنجم، نتیجه گیری و پیشنهادهای تحقیق بیان می شود. نتایج حاصل از تحقیق حاکی از تائید هردوفرضیه تحقیق است. بنابراین ، رهبران اسلام- پیامبر اکرم(ص) و ائمه اطهار(ع)- دربرخورد با دودسته " مسائل اصولی " و " مسائل شخصی" دارای دوسبک متفاوت رهبری بوده اند. سبک رهبری رهبران اسلامی" صلابت و قاطعیت در مسائل اصولی و نرمش و انعطاف در مسائل شخصی"می باشد، به عبارت دیگر، آنها درقبال مسائلی که مربوط به حق الله و حق الناس می باشد، صلابت و قاطعیت داشته و اجازه نمی دادند به هیچکدام از آنها خدشه ای وارد بشود. زیرا این مسائل برای آنها اصالت داشته و از اهمیت ویژه ای برخوردار بوده است. اما در قبال مسائلی که مربوط به شخص خودشان می شد، نرمش و انعطاف داشته اند، یعنی درراه تحقق اهداف و انجام رسالت الهی خود، زیانهای مادی و غیر مادی را به جان خریده و از منافع مادی مربوط به خود ، چشم می پوشیدند.درپایان تحقیق، پیشنهادهایی به سایر محققان و پژوهشگران و همچنین رهبران جوامع اسلامی ارائه شده است.

مفسران در تفسیر و شرح آیات با هم اختلاف دارند. این اختلافات گاه آنچنان شدید است که به تناقض و تقابل آراء می انجامد. علت اصلی اختلاف وتنوع آراء تفسیری را می توان معلول دیدگاههای خاص مفسران دانست. در این بین دیدگاههای کلامی در به ثمررسیدن آراء مختلف تفسیری نقش اساسی داشته است.گرایش بعضی از مفسران به تشبیه موجب شده است که در تفسیر بسیاری از آیات قرآن، آراء نادرستی اظهارشود و آیات موهم تشبیه را بر معنای ظاهری آن حمل نمایند. مشبهه مطلق تحت تأثیر عقاید خود ضمن حمل آیات موهم تشبیه بر مدلول ظاهری آن، تصریح به تشبیه نموده اند و ظاهرگرایان نیز این گونه آیات را حمل بر معنای ظاهری آن نموده و کیفیت آنها را مجهول خوانده اند. تنزیه گرایان در مقابل تشبیه گرایان، حمل آیات موهم تشبیه را به معنای ظاهری آن نادرست خوانده اند و در این مورد به ادله عقلی احتجاج کرده اند.اهل تأویل و تفویض معتقدند فرد در هنگام مواجهه باآیات موهم تشبیه چنانچه از عهده تأویل آیات بر نیایدبر او واجب نیست در فهم و تأویل آیات کوشش نماید.تأویل گرایان مطلق نیز تأویل آیات موهم تشبیه را لازم دانسته و با هر نوع تفسیر تشبیه گرایانه به مخالفت برخاسته اند و به همین جهت در بحث رؤیت با نظریه اهل تأویل و تفویض مخالفت کرده اند . گرایش برخی ازمفسران به مسأله عدل و گرایش بعضی از آنان به مسأله جبر موجب شده که در تفسیر آیات آراء یکسانی رااظهار ننمایند بلکه در تفسیر آیات به مخالفت با یکدیگربرآمده اند . جبرگرایان آیات موهم جبر و عدل گرایان آیات نافی جبر را محکم می دانند.

هدف از این پژوهش، بررسی امکان عمل به احکام ضمان عاقله در چهارچوب قوانین موضوعه ایران است. رساله حاضر براین فرض استوار است که اساسا" هرحکمی دایر مدار موضوع و شرایط خاص خود می باشد.از این رو ضمان عاقله نیز تابع موضوع و شرایط آن آست. و آگر کووع و رآیط آن موجود نباشد، قهرا" حکم نیز منتفی می شود. تحقیق حاضر بااستفاده ازروش کتابخانه ای انجام یافته و مباحث ان در دوبخش کلی تنظیم شده است. بعد از بیان کلیات مربوط به تحقیق، بخش اول در قالب چهار فصل به احکام و فروعات حکم و انعکاس ان درقانون اختصاص دارد. بخش دوم نیز طی چهار فصل به تحلیل ضمان عاقله و ارزیابی ابهامات موجود و ضروریات لازم ونهایتا"، پیشنهاد راهکارهای مناسب می پردازد.یافته های تحقیق نشان می دهد، درنظام حقوقی معاصر، باوجود نظام اجتماعی حاکم بر جامعه ء ایران، امکان عمل به احکام ضمان عاقله وجود ندارد و عدم قابلیت اجرای احکام ضمان عاقله باآن ترتیبی که در قانون مجازات اسلامی مقرر شده است، محرز و مسلم است . بنابراین، شایسته است، قوم قانونگذاری در این مواد قانونی تجدید نظر اساسی بنماید.عمل شرکتهای بیمه در انعقاد قرارداد بیمه مسوولیت حقوقی و بیمه ء دیه راه حل خوبی است برای رفع پاره ای از مشکلات جامعه در ارتباط با دیه ناشی از جرایم رانندگی، ولی این اقدام کافی نیست و افراد زیادی هستند که به خاطر عجز از پرداخت دیه درزندان به سر می برند. لذا باید بااستفاده از روح حاکم بر حکم ضمان عاقله و با نگرش به سابقه تاریخی این حکم که صورت بیمه متقابل و دوجانیه داشت، ضابطه ای ایجاد نمود تا همه آحاد ملت در همه جرایم خطایی تامین داشته باشند، تااگر افرادی بدون آنکه جرم قابل سرزنشی مرتکب شده باشندو به خاطر عدم تمکن مالی و نبود پشتوانه و حامی در زندان نمانند. راهکارمناسب، ایجاد و تقویت صندوق دیات بامشارکت همه آحاد مردم ازطریق اخذ وجوه معین به نحو قانونی وواریز آن به صندوق مورد نظر است که ازاین طریق می توان جایگزین مناسبی برای عاقله بوجود آورد.

رساله حاضر شامل یک مقدمه، نه بخش و دو ضمیمه به شرح ذیل است: مقدمه درباره اهمیت بررسی ترجمه قرآن، تعریف و ترجمه و شرایط آن مباحثی را ا رایه می دهد. بخش اول: جنبه های سه گانه قرآن بخش دوم: ضرورت ترجمه قرآن و دلایل این ضرورت بخش سوم: میزان ترجمه پذیری قرآن بخش چهارم: ترجمه قرآن پخش پنجم: شبهات مخالفین ترجمه قرآن و نقد و بررسی آن ها بخش ششم: عوامل باز دارنده ترجمه قرآن بخش هفتم: شرایط لازم برای ترجمه قرآن بخش هشتم: نخستین ترجمه قرآن بخش نهم: معرفی دو ترجمه کاملترین و کهن ترین ترجمه های قرآن ضمیمه یک: استنادات شرعی (فتواهای مراجع شیعه و نظرات علمای اهل سنت) ضمیمه دو: جدول ترجمه های قرآن به زبان های رایج دنیا

این پایان نامه مشتمل بر مباحث مقدماتی و معرفی الفاظی است که یک بار در قرآن کریم استعمال شده است. در مباحث مقدماتی علل تک کاربردی بودن و بلکه قلت استعمال پاره ای از الفاظ در قرآن بیان شده است؛ نظیر استفاده از الفاظ غریب در قرآن به جهت رعایت فاصله ی آیات، فروق لغوی و ظرافت معنایی شماری از الفاظ. شمار الفاظ تک کاربردی قرآن 373 واژه است که در این تحقیق 188 واژه ی آن به تفصیل و 185 واژه ی آن به اجمال شرح شده است.

این پایان نامه در چهار فصل و هشت پیوست به شرح زیر تنظیم و تحقیق شده است: فصل اول، مقدمات تحقیق، تعریف مصطلحات و روش تحقیق و میزان اعتبار نتایج آن؛ فصل دوم، توقیف و اجتهاد در ترتیب سور و آیات مصحف عثمانی؛ فصل سوم، دانش قرآنی حضرت علی علیه السلام و سرگذشت و ترتیب سور مصحف آن حضرت؛ و فصل چهارم، ترتیبهای روایی اجتهادی و اعتبار آنها. پیوست اول، دانش قرآنی و ترتیب سورمصحف ابن مسعود؛ پیوست دوم، دانش قرآنی و ترتیب سور مصحف ابی بن کعب؛ پیوست سوم، مراحل شکل گیری و ترتیب سور و لحنهای مصحف عثمانی وتأیید آن مصحف از سوی حضرت علی علیه السلام؛ پیوست چهارم، شیوه های تقویم نزول قرآن؛ پیوست پنجم، انواع آن؛ و پیوست ششم، مشکلات آن؛ پیوست هفتم، اسانیدروایات ترتیب نزول؛ پیوست هشتم، شرح حال رجال معروف آن روایات.

هدف از نگارش این پایان نامه علاوه بر بیان آمال نسلهای مختلف روشنفکری در ایران ، بیان چگونه متولد شدن روشنفکری درنی در ایران با اشاره ای به نسلهای گذشته روشنفکری در ایران است . لذا سعی در پاسخ یابی به سوالاتی چون : چرا در مقطع تاریخی ۱۳۵۷-‎۱۳۲۰ گرایش روشنفکران ایرانی به جمع و هماهنگی بین دین و علم بیشتر شد و در نهایت این گرایش به جریان وگفتمان غالب فکری جامعه تبدیل شد ؟را دارد براساس فرضیه های تحقیق روشنفکران با توجه به تاریخ روشنفکری در ایران و عدم توفیق آنها ، همچنین با آکاهی از تاثیر و نقش علماء در تحولات تاریخی ایران دریافتند که مبارزه با رژیم حاکم و ایجاد جریانی قدرتمند در جامعه با استفاده از مبانی و آموزه های دینی که هماهنگ با تفکرات جدید غربی باشد ممکن می شود . تحقیق حاضر که به روش کتابخانه ای انجام گرفته مشتمل بر شش فصل با یک مقدمه و نتیجه سازماندهی شده است . فصل اول به گونه شناسی و پایه نظری تحقیق، صل دوم به آشنایی ایرانیان با تمدن غرب ، فصل سوم به تحول روشنفکر غرب گرای نسل اول به روشنفکر طرفدار استبداد ، فصل چهارم به دو جریان روشنفکری ملی گرا و چپ گرا ، فصل پنجم به برآمدن روشنفکران دینی و فصل ششم به چگونگی تعامل روحانیت نوگرا با روشنفکری دینی اختصاص یافته است . براسا نتایج حاصل از تحقیق نسلهای مختلف روشفکری با کودتای ‎۲۸ مرداد ‎۱۳۳۲ تقریبا" به حاشیه رفتند و در مدتی کمتر از یک دهه ابتکار عمل ، توانایی فعالیت و قدرت تاثیرگذاری در امور از آنها سلب شد .گروهها و احزاب قدیمی ، حزب توده ، فدائیان اسلام و حتی چهره های فعال گذشته دچار اختلاف و ضعف شوند و گروههای جدید از جمله نهضت مقاومت ملی و جبهه ملی و جبهه ملی دوم به دلیل اختلاف ، فقدان رهبری قاطع ، آشفتگی تشکیلاتی و برخوردهای خشن رژیم نتواننستند کاری از پیش ببرند در چنین شرایطی جریان دین مدار جامعه از دو نهاد حوزه و دانشگاه که از مدتها پیش شروع به بازسازی خود کرده بودند مبارزه را برمبنای دین و ایدئولوژی پایه ریزی کردند روشنفکران دینی محصول این مقطع تاریخی هستند و سعی کردند با برداشتهای جدید از اسلام و روحانیت در شرایطی که گردش جامعه بسوی دین و تاثیر گذاری آن در حال افزایش بود به فعالیت سیاسی و فکری بر مبنای ایدئولوژی دینی بپردازند.

چکیده نبوت و بررسی ویژگیهای تعلیمی انبیا یکی از مسائل مهم در تاریخ تفکر ادیان ابراهیمی است که بسیاری از محققان را بر آن داشته تا به دنبال تبیین قانع کننده ای برای این مسئله باشند. موضوعات این رساله عبارتند از : مفهومشناسی نبوت و معنای نبی ، ضرورت انبیا ، معجزات ، ویژگیهای اخلاقی و اجتماعی انبیا ، ارتباط ماوراءالطبیعی انبیا و هدف از حضور انبیا. این رساله با شیوه ای تطبیقی در پی آن است رویکرد انبیا و تعالیمشان را در متون مقدس- عهدین، کتب قانونی ثانی و قرآن- بررسی کند. ارتباط آن را میان سه دین؛ یعنی یهودیت ، مسیحیت و اسلام بررسی کرده است و علاوه بر آن به بررسی این مفهوم و ویژگی های نبوتی در کتب قانونی ثانی با رویکردی تازه نیز توجه کرده است.ضمن اینکه نویسنده به آیات مختلف در کتب مقدس در این سه دین استناد کرده است. سرانجام، نویسنده با نگاهی بر این سه کتاب مقدس در می یابد که تشابهات موجود در اسلام با یهودیت بیشتر از تشابهات اسلام با مسیحیت است ؛ ناگفته نماند که نویسنده شمول و جامعیت قرآن در زمینه نبوت را بر سایر کتب با ذکر موارد خاطر نشان می کند