جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

در این تحقیق به بررسی مهمترین علل و عوامل سقوط معنوی انسان ، با توجه به آیات و روایات و نهج البلاغه می پردازیم . هدف از آن شناخت عوامل دور کننده ی انسان از مسیر کمال و صراط مستقیم و آگاهی از مهمترین این عوامل است؛ همچنین رسیدن به راه ها و روش هایی که بتوان با به کار گیری آن ها به مبارزه با این عوامل پرداخت و مانع از پیشروی آنها در وجود انسان شد . با توجه به این که این عامل های سقوط بسیار زیاد هستند ؛ از جمله ؛ شیطان ، تعلقات دنیایی و حب نسبت به آنها ، حب ذات ، غفلت و فراموشی ، هوا و هوس نفس ، همنشینان بد و ناباب ، انجام گناه ، ترک دستورات و احکام الهی و ... ، در اینجا به بررسی با اهمیت ترین آنها و در واقع عوامل ریشه ای آن یعنی دنیا ، شیطان و هوای نفس می پردازیم ؛ و مهمترین راه های مبارزه با آن ها را بیان می کنیم . برای نوشتن این تحقیق سعی شده از منابع دست اول حدیثی و تفسیری و کتب اخلاقی فیش براری شود . مطالب این تحقیق بر اساس سه عامل در سه بخش تنظیم شده ؛ با توجه به شدت نفوذ این سه عامل در روح انسان و قدرت انسان در مبارزه با آنها و خروج آنها از وجودش که به ترتیب حب دنیا نفوذش کمتر و خروجش از دل راحت تر و شیطان در مرحله ی بعدی ولی هوای نفس شدتش بیشتر و خروجش بسیار سخت تر است . سعی شده در هر بخش به سه مطلب پرداخته شود؛ ابتدا شناخت خود عامل، سپس آگاهی از منشاء و راه های مبتلا شدن انسان به آن و در آخر راه هایی برای رهایی از آن . بخش اوّل ، معنای دنیا و ویژگی های دنیا و اهل آن و آثار و آفات حب دنیا و راه های مبارزه با آن پرداخته شده است . بخش دوّم ، شیطان است که در آن مطالبی پیرامون معنا و ماهیت شیطان و حدود تسلط او، راه های نفوذ شیطان به دل آدمی، آثار تبعیت از او و راه های مبارزه با این دشمن بزرگ بیان شده است . بخش سوّم ، هوای نفس است که در این بخش نیز به بیان معنای نفس و روح و انواع آن ،آثار تبعیت از هواهای نفسانی و راه های مبارزه با این دشمن درون پرداخته شده است . در پایان این بحث به این نتیجه رسیدیم که حب دنیا و شیطان به عنوان دو عامل بیرونی و هوای نفس به عنوان عامل درونی عوامل اصلی سقوط انسان هستند ؛ و در این میان حب دنیا و هوای نفس عامل و ابزار کار شیطان برای سقوط انسان بوده و در واقع این سه عامل با هم تعامل دارند و همدیگر را در سقوط انسان یاری می کنند . کلید واژگان در این تحقیق : عوامل ، سقوط ، انسان ، دنیا ، حب دنیا ، ابلیس ، شیطان ، نفس و هوای نفس است . کلمات کلیدی: عوامل سقوط انسان دنیا حب دنیا ابلیس شیطان نفس هوای نفس

خویشاوندان ارتباط خونی با هم دارند و شاخ و برگ یک درختند وگل و گیاه یک بوستان، پس ارتباطشان طبیعی است و قطع ارتباط عارضه ای ثانوی و یک معضل و آفت خانوادگی است که اگر بی دلیل باشد زشت و ناروا و اگر دلیلی داشته باشد قابل رفع است که این پیوند محبت و آرامش روحی را به دنبال دارد و قطع این رابطه کدورت دلها را به دنبال دارد. صله ی ارحام فواید و آثار فراوانی دارد که برخی به امور دنیوی ( افزایش عمر، افزایش مال و رزق و رفع فقر ) و برخی به امور اخروی ( آسان شدن سکرات موت) مربوط است و این کار نیک و ساده آن قدر سازنده و مفید است که گاهی تقدیر الهی به خاطر آن عوض می شود. اثر حاضر بر آن است که با بررسی آیات قرآنی و روایات اهل بیت ( علیهم السلام) مفهوم صله رحم و ارحام روحانی و آثاری که در رفتار با والدین که یکی از مصادیق صله رحم هستند و با بیان معضلات خانوادگی و راههای رفع آن چاره ای برای دفع این معضل خانوادگی یعنی قطع رحم بیندیشند و با اصلاح ذات البین که همان اصلاح بین زن و شوهر که با تلاش دو حاکم از دو طرف ( زن و شوهر) برای برقراری این پیوند می کوشند که به تقویت صله رحم کمک می کند. امید است که مردان و زنان مسلمان آن را مطالعه کنند و به کار ببندند تا نزد حضرت دوست قبول افتد. واژگان کلیدی: رحم، صله، قطع رحم

اصلاح و تهذیب نفس و سازندگی روحی و اخلاقی انسان در تأمین سعادت دنیوی و اخروی او و در زمینه های مختلف نقشی بسزا و بس تعیین کننده دارد. در زمینه های روحی و روانی، اجتماعی ، اقتصادی و یا مدارج علمی و مانند آن. پیمودن این راه پرپیچ و خم و گذشتن از این گردنه صعب العبور حتی برای پیامبر ? جز به توفیق الهی ممکن نیست، یعنی با گام هایی از سوی بندگان و تأئیداتی از سوی خداوند. این مطلب قابل توجه است که ریشه اصلی گناهان، اخلاق و صفات رذیله است و مادامی که این ریشه خشکانده نشود مبارزه با شاخ و برگ آن اثری ندارد و گرایش و تمایل به حدود الهی در وجود انسان باقی می ماند و نفس سرکش همواره به انجام گناه فرمان می دهد. لذا شناخت نفس بسیار اهمیت دارد زیرا که کلید سعادت دو جهان است و شناخت خود، شناخت پروردگار را درپی دارد. مطلبی که در مورد نفس عنوان می شود این است که می گویند دو نوع نفس وجود دارد: نفس حیوانی و طبیعی ، نفس قدسی و الهی. نفس طبیعی و حیوانی انسان گرایش به مادیات، گناه و چیزهای پست و منفی دارد. خودخواهی، خودپرستی، حسادت و ... از اوصاف همین نفس است. در مقابل نفس قدسی و الهی همان است که گرایش های متعالی نظیر میل تقرب به خدا، حس نوع دوستی، ایثار و فداکاری و ... به آن نسبت داده می شود. این نفس همان روح پاک الهی است که در کالبد انسان دمیده شده است. آیات و روایات بسیاری درباره نفس وارد شده که آن ها بر دو دسته اند: دسته ای از آن ها نفس را به عنوان یک گوهر گرانبها توصیف می کنند و دسته دوم آیات و روایاتی است که نفس را به عنوان یک موجود شریر و دشمن انسان و منشأ بدی ها معرفی می نماید که باید با او جنگید و سرکوبش ساخت. علمای اخلاق همچون آیت الله سید عبدالحسین دستغیب و امام خمینی 4 و ... با بهره گیری از قرآن برای نفس سه مرحله قائلند؛ نفس اماره، نفس لوامه و نفس مطمئنه ، تحصیل نفس مطمئنه که همه درپی به دست آوردن آن هستند با یاد خدای متعال امکان پذیر است. لذا شناخت نفس گام اول در خودسازی است و به همین دلیل اهمیت بسیار به آن داده شده است. این نفس دارای بیماری هایی است که گاهی انسان به جهت این که توان چشم پوشی از یک گناه را ندارد، به یک عمل خوب و عبادی بیش از اندازه توجه نشان می دهد و به خیال خود تصور می کند که قبح و زشتی گناهی را که تن به ترک آن نمی دهد، ازبین برده است. راه هایی برای تشخیص این بیماری ها برشمرده اند که مهم ترین آن ها عبارت است از: 1-تقویت عقل. 2-تفکر قبل از عمل 3- بدبینی به نفس 4- دوست دانا و خیراندیش 5- پندگرفتن از عیوب دیگران با به کار بردن این راه ها باید به تهذیب نفس پرداخت و با نفس جهاد کرد و آن را سرکوب نمود و لذا می توان جهاد با نفس را در دو امر خلاصه کرد: اول رفع و برداشتن موانع و هواهای نفسانی و رام کردن نفس برای اطاعت و دوم آماده شدن نفس برای پذیرش حقایق معنوی و فضایل اخلاقی. بر همین اساس این تحقیق در سه بخش تنظیم شده است که بخش اول درمورد نفس و شناخت نفس می باشد که فصل اول آن نفس و آیات و روایات مربوط به آن و فصل دوم اهمیت معرفت نفس و بیماریهای آن و راه های تشخیص و درمان آن مورد بحث قرار گرفته است و بخش دوم که عوامل خودسازی می باشد که در فصل اول آن برخی از عوامل پسندیده الهی و در فصل دوم آن برخی از عوامل پسندیده فردی و در فصل سوم برخی از عوامل پسندیده اجتماعی گنجانده شده است و در بخش سوم موانع خودسازی می باشد که فصل اول آن برخی از موانع ناپسند الهی و فصل دوم آن برخی از موانع ناپسند فردی و در فصل سوم آن موانع ناپسند اجتماعی مورد بحث قرار گرفته است. برای نگارش این تحقیق از منابع مختلف روایی ، تفسیری ، اخلاقی استفاده شده اگر چه دسترسی به منابع دست اول روایی شیعه آسان و ساده نبود ، سعی شده تا روایات و اقوال از کتاب های معتبر شیعه استخراج شود و بقیه مطالب هم تا حد امکان از کتاب های معتبر نزد بزرگان و علمای شیعه نوشته شده است. هدف از این تحقیق بررسی تأثیرهای خودسازی در شکوفا شدن استعدادها و شناخت عوامل و موانع آن برای رسیدن به کمال و طی نمودن این راه به سلامت ، پس بنابراین تکامل انسان در گرو خودسازی است و هر چیزی که انسان را در رسیدن به تکامل یاری کند اهمیت دارد .

این تحقیق پس از تعریف صله رحم، به بیان اهمیت و جایگاه آن در روابط خانوادگی و اجتماعی و رشد روانی و اجتماعی فرد پرداخته و مبدأ و منشأ روابط خویشاوندی را مورد بررسی قرار داده است. همچنین گونه های روابط خویشاوندی و مراتب آن، از مسائل مورد توجه این تحقیق است. همیشه رابطه خویشاوندی باید بر اساس فاصله خویشاوندی تنظیم شود و رسیدن به آرامش و حمایت اجتماعی نیز مورد توجه قرار گیرد. در بخش دیگری از این رساله، آثار اجتماعی روابط خویشاوندی (آثار معنوی)، قطع رحم و پیامدهای فردی و اجتماعی آن، آسیب شناسی روابط خویشاوندی و شیوه هایی برای مقابله با این آسیب ها مورد بررسی قرار گرفته است.

رساله ای که پیش رو دارید یکی از مهمترین داستانهای قرآن، با عنوان «داستان موسی و خضر(ع)» را بررسی کرده و عبرتهای آن را بیان می کند. و نیز بحث می کند که براساس آیات شریفه آیا این قصه یک داستان تاریخی و واقعی است و یا آن که تمثیلی و نماد یا اسطوره است. بدون شک مراد از موسی، موسی بن عمران(ع) و مراد از آن عالم الهی حضرت خضر (ع) است. از کتابهای روایی وتاریخی استفاد ه می شود که خضر لقب یکی از پیامبران الهی به نام «تالیا» از نوادگان حضرت نوح است که قبل از طوفان به دنیا آمده و زمانی که یکی از امیران لشکر ذوالقرنین بود بر وادی ظلمات وارد شد و از چشمه آب حیات نوشید و از عمری جاودان تا نفخ صور یافت. هم اینک محل اقامتش به صورت قطعی مشخص نیست گرچه روایاتی متعدد مسجد سهله را محل اقامت او می دانند و در غیبت، مونس تنهایی و پس از ظهور در زمره وزیران حضرت مهدی (عج) خواهد بود. گرچه حضرت موسی (ع) از مقامی به مراتب بالاتر از حضرت خضر (ع) برخوردار بود لیکن به جهت تهذیب نفس و دفع عجب به امتحانی سخت از جانب خداوند مبتلا و مأمور به تبعیت از وی شد. افزون بر نظر مشهور که آن را سفری علمی و آموزشی دانسته اند به نظر می رسد جنبه پرورشی و تربیتی آن بیشتر مورد توجه بوده و شاید مراد عارفانی که موسی (ع) را صاحب شریعت می دانند که برای رسیدن به مقام طریقت از خضر (ع) تبعیت کرد همین امر باشد. اعتراضات موسی (ع) در راستای عمل به تعدی بود که با خدا بست تا در مقابل ظلم ساکت نماند، برای او اعتراض به یک پیامبر و عالم الهی که در مقابل کارهایش متعهد بر سکوت و تبعیت شده به مراتب دشوارتر از قیام در مقابل ظلم فرعون و قبطیان است. مواردی از جمله: محدودیت علم بشری و پیچیدگی اسرار جهان هستی، اداره جامعه براساس شریعت و نه طریقت، تعبد و اخلاص اولیای الهی، لزوم سرور و ناملایمات برای رشد و تکامل بشر، ممانعت علم همه جانبه از بروز بسیاری از اعتراضات و سوءظن ها، آداب استاد و شاگرد نسبت به خدا ، علم، عالم ومتعلم تجلی ولایت الهی در افعال و حالات اولیای الهی، ممانعت شیاطین از رسیدن بشر به اهداف مقدس و لزوم مقابله با آنها، و در نهایت تسلیم محض بودن در مقابل افعال، گفتار و رفتار معصومین (ع) را می توان از جمله درسها و عبرتهای این داستان برشمرد.

موضوع مورد نظر، حقوق و وظایف زوج بر زوجه می باشد که البته روابط انسانی و از جنبه اخلاقی حقوق زوج بر زوجه مورد تأکید قرار گرفته است. به نظر می رسد نویسندگان، کمتر از این جنبه به مسئله نگاه نموده اند، بلکه اکثریت نظر به جنبه شرعی و حقوقی روابط زوجین داشته اند. همچنین علاقه شخصی خودم و نیز رفع اختلافات بین زن و شوهر که به علت آشنا نبودن با حقوق و وظایف یکدیگر به وجود می آید، انگیزه ای برای تحقیق در این مسئله بوده است. این موضوع دامنه وسیعی دارد. اهمیت آن در قرآن کریم بسیار ذکر شده است. احادیث زیادی در کتب روایی معتبر از ائمه اطهار ( ع) در این زمینه وجود دارد. تحقیق شامل سه بخش اصلی که هر کدام نسبت به محتوای مطالب دارای فصل های مختلف هستند. اینجانب تلاش نمودم، نظرات اسلام را از آیات قرآنی، تفاسیر، کتب روایی معتبر متعدد، اطلاعات ثبت شده در متون و کتاب های اخلاقی و تربیتی استفاده نموده و در کتابخانه ها به دنبال دستیابی به هدف خود و همچنین به قصد رسیدن به وضعیت بهتر به صورت روش کاربردی توسعه ای تلاش نمایم. هدف تحقیق، دست یابی به این نتیجه که بایستی روابط انسانی زوجین بیشتر در جامعه مورد توجه قرار گیرد و تبیین شود، می باشد. از رسانه های تبلیغاتی در این امر کمک گرفته شود و با نمایش دادن فیلم ها در زمینه های مختلف در این مورد، ممکن است که به وضعیت بهتری برسیم. بیشتر اختلافات خانوادگی که منجر به جدایی می شود و آرامش خانواده را از بین می برد، بی توجهی زنان به وظایف اخلاقی خود در قبال همسرشان است، پس باید مورد توجه بیشتر قرار گیرد و به آن اهمیت داده شود و خانواده ها را در این زمینه آگاه تر کنند. واژگان کلیدی موضوع تحقیق به صورت زیر عبارتند از : ازدواج، احترام، آرامش، حقوق، وظیفه، تداوم، زوج، زوجه، مهربانی، همسر، خانم، اطاعت، عیوب، پایدار، خانواده، آراسته کردن، عقوبت، خوش اخلاقی، خوشبو، پاکیزگی، از هم پاسیدن، عهد، لجوج و عقوبت.

این رساله با عنوان «سرشت انسان (نیکی یا بدی) از دیدگاه اسلام» در چهار فصل تنظیم شده است. سرشت انسان، همان نیرویی است که به صورت استعداد و قوه از ناحیة خداوند در نهاد انسان قرار داده شده است که به کارگیری صحیح آن، مایة سعادت و خوشبختی و بهره برداری ناصحیح از آن، باعث سقوط و شقاوت انسان می شود. فصل اول، واژه های کلیدی موضوع، مورد بررسی قرار گرفته است. فصل دوم به دیدگاه اندیشمندان دربارة سرشت انسان اختصاص دارد، این دیدگاه ها عبارت اند از: بد بودن سرشت انسان، خوب بودن سرشت انسان، یکسان بودن خیر و شر در سرشت انسان، متفاوت بودن نیکی و بدی در سرشت انسان ها، تفاوت ذاتی سرشت انسان ها و خنثی بودن سرشت انسان. فصل سوم به سرشت انسان در قرآن و سنت اختصاص دارد. آیاتی که در این زمینه وجود دارند به سه دسته تقسیم می شوند: الف) آیات ستایش و تمجید انسان ب) آیات نکوهش انسان ج) آیاتی که انسان را مستوی الخلقه می داند. روایات مربوط به سرشت انسان نیز عبارت اند از: الف) روایاتی که انسان را دارای کرامت و سرشت خوب معرفی می کند. ب) روایاتی که سرشت انسان ها را متفاوت می داند. فصل چهارم با عنوان «نظریة مختار» نخست مفهوم خیر و شر و سپس دیدگاه نویسنده را بیان می کند. نویسنده بعد از اثبات دیدگاه خویش به بررسی آیات و روایات پرداخته و آیات را قابل جمع دانسته است؛ زیرا آیاتی که انسان را مدح و تمجید می کند نظر به ذات انسان دارد و آیاتی که انسان را مذمت می کنند در واقع مذمت نیستند؛ بلکه هشدارهای ایمینی هستند و بیان می دارند که بعضی از گرایش ها در انسان دارای دو رویه است؛ یک رویة خوب که به خاطر آن آفریده شده است و رویة مضر که انسان باید متوجه باشد به دام آن نیفتد.

دراین عصر،که عصر غیبت امام زمان ( عجل الله تعالی فرجه الشریف)است انسان باید همواره خود را برای یاری امام زمان آماده نماید، حال انسانی که در این زمان زندگی می کند باید مطیع و فرمانبردار امام و پیشوای خویش باشد و از او اطاعت کند افراد زیادی هستند که در این مسیر قرار گرفته اند و این که خود و هویت خویش را شناخته اند و آن را کشف کرده اند، اما افرادی هستند که هنوز به این مرحله نرسیده اند. در اسلام آیات و روایات زیادی هست که اصول و شیوه های زیادی را بر این که انسان بتواند خود را بسازد وجود دارد که انسان با پیاده کردن این احکام و با مراقبت از رفتار و کردار خود زمینه ظهور امام عصر را آماده می کند و من این ضرورت را در این عصر دیدم و تحقیق خود را با این عنوان انتخاب نمودم. این تحقیق دارای پنج بخش می باشد. بخش اول با عنوان تهذیب نفس که دارای فصل اول: از کجا شروع کنیم؟ فصل دوم: ضرورت خودسازی و تزکیه می باشد.بخش دوم: جایگاه خودسازی در انسان. فصل اول: خودشناسی نخستین گام در خودسازی، فصل دوم: نفس در قرآن. فصل سوم: خودسازی و معانی آن . بخش سوم: خودسازی در قرآن و احادیث. فصل اول: تربیت و تهذیب نفس ناطقه، فصل دوم: لزوم خودسازی ،فصل سوم: جوانان و رسالت تهذیب نفس. بخش چهارم: روش های خودسازی. فصل اول: خودسازی در نیّات. فصل دوم: خودسازی در اعمال. بخش پنجم: آفات و آثار تهذیب نفس. فصل اول: آفات خودسازی فصل دوم: آثار حسنه و گران قدر تهذیب نفس و آثار شوم عدم تهذیب نفس فصل سوم: روحانیت و تهذیب نفس می باشد. منابعی که در این تحقیق استفاده شده بحارالانوار علامه مجلسی، اصول کافی از محمد بن یعقوب کلینی، نهج البلاغه سیدرضی، مستدرک الوسائل میزرا حسین نوری، غررالحکم و دررالکلم تمیمی آمدی، وسائل الشیعه محمد بن الحسن عاملی، کلمات قصار امام خمینی(قدس السّره و الشریف)و ... می باشد. روش تحقیق را به صورت کتابخانه ای با مراجعه به کتابخانه آستان قدس و مراجعه به کتابخانه مدرسه علمیّه حکیمه(سلام الله علیها) و دیگر مدارس انجام دادم. سوالات اصلی 1- خودسازی به چه معناست؟ 2- فواید خودسازی چیست؟ 3- چگونه از خودشناسی به خودسازی برسیم؟ 4- چرا خودسازی مهم است؟ 5- راه های خودسازی کدامند؟ 6- هدف از خودسازی چیست؟ سوالات فرعی 1- جهاد با نفس به چه معناست؟ 2- چه برنامه هایی برای انسان سازی وجود دارد؟ 3- تاثیر متقابل خودسازی و جهاد را بنویسید؟

موضوع تحقیق : حقوق و تکالیف متقابل زوج و زوجه از نظر اسلام حقوق که از ریشه حق گرفته شده معانی مختلف دارد، ولی وقتی در برابر وظیفه قرار می گیرد؛ به معنی یک نوع حظ و نصیب است. حق و وظیفه دو موضوع متلازم هستند یعنی هرجا که وظیفه هست در مقابلش حق نیز هست. چنانکه هر جا برای کسی حقی قرار داده شده در مقابل، وظیفه یا وظایفی به عهده او خواهد بود و وظیفه به معنای کار و خدمتی است که شخص آن را در برابر حق دیگری انجام می دهد و بر خود لازم می داند که آن را انجام دهد و در اصطلاح عبارت است از آن قسمت از حقوق مدنی و بین المللی خصوصی که مربوط به افراد خانواده با یکدیگر است و حقوق و تکالیف هر یک از افراد خانواده را در برابر سایر افراد خانواده تعیین می نماید حقوق خانواده خوانده می شود. در قرآن مجید و روایات حقوق و تکالیف زن و شوهر نسبت به یکدیگر ذکر شده است. مکتب گهربار اسلام نیز برای زن و شوهر که دو رکن مهم و اساس یک خانواده هستند، در مقابل هم وظایفی مشخص کرده و آن ها را امر به انجام این وظایف نموده است تا بدین وسیله کانون خانواده را گرمتر و پرعاطفه تر نمایند. در این تحقیق قصد بر این است وظائف زن و شوهر را با استناد به آیات و روایات ذکر کرده و نشان دهیم که با انجام هر یک از این حقوق که بین زوجین قرار دارد کانون خانواده مستحکم تر می گردد. هدف از این تحقیق، معرفی حقوق و وظایف متقابل از دیدگاه اسلام همچنین بیان وظایف زوج بر زوجه و زوجه بر زوج می باشد. با توجه به این که اولین ازدواج دراسلام، ازدواج حضرت آدم با حوا بوده است بنابراین تاریخچه ازدواج و حقوق متقابل زوجین به اولین خلقت جهان برمی گردد. که خداوند وقتی حضرت آدم و حوا را آفرید مسئله ازدواج و حقوق متقابل بین آن ها را نیز برای گسترش نسل انسان ایجاد نمود. بنابراین اولین قدم در ایجاد کانون خانواده ازدواج صحیح بین دو جنس مخالف(زن و مرد) می باشد که یکی از حقوق زوجین در مقدمات ازدواج حق تحقیق می باشد که زوجین باید با آگاهی و شناخت کافی نسبت به یکدیگر داشته باشند و اسلام توصیه می کند که قبل از عقد و قرارداد پیمان ازدواج، طرفین سعی کنند تا شناخت نسبی از یکدیگر داشته باشند و از جمله حقوق زوجین در عقد ازدواج، آزادی طرفین در عقد ازدواج و قبول آن می باشد. حقوق متقابل و مشترک بین زن و شوهر عبارتند از : 1- حسن معاشرت 2- محبت و تکریم 3- زوجین و تقسیم کار 4- سکونت مشترک وظائف زوجین نسبت به یکدیگر از لحاظ وجودی سه دسته می باشد : الف) وظائف مشترک بین زن و مرد ب) وظائف مخصوص به مرد ج) وظائف مخصوص به زن حقوق زن بر شوهر عبارتند از : 1- تهیه لوازم زندگی 2- مباشرت 3- گشایش در زندگی 4- احترام به زن 5- آراسته و پیراسته بودن 6- خوش زبانی و مدارا کردن 7- رعایت اراده و اختیار 8- صبر و بردباری 9- حسن خلق و گشاده رویی با اهل و عیال 10- کمک به زن در انجام امور منزل 11- پوشیدن لباس های پاکیزه و مرتب مواردی که شوهر در امور مربوط به زن حق مداخله ندارد : 1- در امور دینی 2- در امور مالی 3- در امور مالی و معاملات 4- در مورد شغل حقوق شوهر بر زن عبارتند از : 1- اطاعت 2- تمکین 3- بیرون رفتن از خانه با اجازه شوهر 4- پرهیز از آزار شوهر و تندخویی و بدزبانی 5- خدمت در خانه 6- احترام به شوهر و خوشرفتاری با او 7- برای غیر شوهر خود نیاراید. 8- بدون اجازه شوهر در مال او تصرف نکند. حقوق زن و شوهر پس از وفات : الف) حقوق مرد پس از فوت همسر ب) حقوق زن پس از فوت شوهر ج) وظیفه زن پس از فوت شوهر شرط توارث میان زوجین این است که نکاح و عقد دائم میان آن ها برقرار باشد. اما بلوغ و وقوع عمل زناشویی شرط توارث نیست.

ابوجعفر ، محمد بن حسن طوسی ، ملقب به شیخ الطائفه ، از عالمان قرن پنجم است . وی یک شخصیت فقهی و اصولی است . مقام علمی ، ابتکار فقاهتی و مرجعیت دینی وی شهرت عام و خاص بود ، بطوریکه همه علمای عصر وی و حتی بعد از آن ، بر این برجستگی های اخلاقی و علمی اعتراف نمودند . شیخ در مسیر رشد علمی و اخلاقی متحمل سختیها و سفرهایی به بغداد و نجف گردیده و از وی تألیفات بسیاری در زمینه های مختلف علوم دینی به جای مانده که مهمترین آنها در زمینه حدیثی ، تهذیب و استبصار است . این دو کتاب در جهت یک هدف اصلی تألیف شده و آن ، جمع آوری روایات متعارض فقهی و کوشش در جمع میان آنهاست . هدف از گردآوری این مجموعه تهیه پژوهشی منسجم ، با قلمی روان و به منظور بررسی اعتبار و عظمت علمی و معنوی شیخ و نیز معرفی دو کتاب گرانقدر تهذیبین و خصوصیات و ویژگیهای هر یک می باشد و در کنار آن به بررسی برخی شروح و نیز پاسخ به نقدها و ایرادهایی که بر دو کتاب وارد شده پرداختم تا همه اقشار پژوهشگر بخصوص جوانان وعلاقمندان به مباحث حدیثی بتوانند با غور در دریای عظیم علم و معرفت شیخ به اهداف والای خود درجهت کسب مراتب عالی معنوی و علمی نائل آیند . با توجه به موضوع پژوهش ، عمده روش ، توصیفی است و در برخی موارد تحلیلی می باشد . از این نظر ، اکثر منابع مورد استفاده ، منابع تاریخی و روایی - فقهی بوده و اختصاص به روش کتابخانه ای دارد . نتیجه حاصله از این پژوهش ، از یک طرف شناخت شخصیت فقهی و اصولی شیخ طوسی و نیز ارائه فتاوای فقهی و نوآوریهای اصولی وی می باشد و از طرف دیگر ، مسند بودن روایات تهذیب و استبصار است ؛ زیرا خود شیخ ، مشایخ خود را درآخرکتابهایش در فصلی جداگانه آورده و هدف وی از این کار درآوردن روایات از حالت مرسل به مسند بوده و این خود نشان دهنده اعتبار و صحت روایات این دو اثر ارزنده می باشد و چون هدفش از تألیف این دوکتاب جمع آوری و پرداخت روایات وایجاد سازگاری میان آنها بوده ، می تواند بهترین منبع فقهی برای مراجع ، جهت رفع و حل مشکلات فقهی - روایی باشد . واژه های کلیدی ای که دراین پژوهش می توان به آنها اشاره داشت ، عبارتند از : 1- شیخ ، 2- مشیخه ، 3- طوسی ، 4- تهذیب الاحکام ، 5- الاستبصار فیما اختلف من الاخبار، 6- تهذیبین ، 7- کتب اربعه ، 8- جوامع اولیه ، 9- شرح ، 10- حاشیه ، 11- تعلیق ، 12- تصحیح ، 13- تنقیح .