جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

زمینه: اخلاق پژوهش، شاخه ای از اخلاق حرفه ای است و به اصول اخلاقی ای که پژوهش را از آغاز تا پایان کار هدایت می کنند، می پردازد. تاکنون، بیشترین توجه به اخلاق پژوهش در حوزه پزشکی بوده است، در حالی که به نظر می رسد اخلاق پژوهش در حوزه علوم اجتماعی و انسانی، به این دلیل که یافته ها و نتایج این گونه پژوهش ها، هم به فرد و هم به محیط فراتر از جامعه علمی مربوط می شود و با ابعاد مختلف زندگی بشر در ارتباط است، اهمیت بیشتری دارد. از این رو، هدف مقاله حاضر، پرداختن به اخلاق پژوهش در حوزه علوم اجتماعی و تاکید بر لزوم تدوین انجمن هایی یا کمیته هایی به منظور نظارت بر مسایل اخلاقی پژوهش است.روش کار: پژوهش به روش کتابخانه ای و با جستجو در پایگاه های اطلاعاتی به انجام رسیده است.نتیجه گیری: پس از بررسی اخلاق پژوهش در حوزه علوم اجتماعی از سه بعد: ارتباط با مشارکت کنندگان در پژوهش (آزمودنی انسانی)؛ ارتباط با جامعه (انتشار نتایج پژوهش) و ارتباط با پژوهشگر، می توان نتیجه گرفت: با توجه به این که پژوهش های حوزه علوم اجتماعی، در حوزه موضوع، روش ها و رویکردهای روش شناسی متنوع هستند، انجام گام به گام پژوهش، زیر نظر کمیته های اخلاق پژوهش (که از سوی دانشگاه ها، موسسات و نهادهای مرتبط با حوزه پژوهش و انجمن های علمی در رشته های علوم اجتماعی ایجاد شده اند)، ضروری به نظر می رسد. در پایان، ایجاد چنین انجمن هایی به منظور سر و سامان دادن به وضعیت اخلاق پژوهش در ایران نیز پیشنهاد می شود.

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.

زمینه: توجه به اخلاق حرفه ای و پیامدهای آن از اساسی ترین موضوعات پژوهشی در حوزه های سازمانی است. بر این اساس، هدف پژوهش حاضر بررسی نقش جو اخلاقی بر تعهد سازمانی، رضایت شغلی و تمایل به ترک شغل بود.روش: این تحقیق کاربردی و بر اساس شیوه گردآوری داده ها توصیفی از نوع همبستگی است. جامعه آماری کلیه کارشناسان زن و مرد اداره مخابرات شهرستان ارومیه به تعداد 200 نفر بوده که از این تعداد 132 نفر به عنوان نمونه آماری به صورت تصادفی، جهت مطالعه انتخاب گردید. داده ها از طریق پرسشنامه های استاندارد جو اخلاقی، تعهد سازمانی، پرسشنامه رضایت شغلی و پرسشنامه تمایل به ترک شغل جمع آوری گردید. به منظور تجزیه و تحلیل آماری روابط بین متغیرهای مکنون و اندازه گیری شده در الگوی مفهومی از مدل معادلات ساختاری استفاده شد.یافته ها: نتایج نشان داد که؛ بین متغیرهای جواخلاقی با رضایت و تعهد رابطه مثبت و معنی دار وجود دارد. همچنین رابطه جو اخلاقی با تمایل به ترک خدمت منفی و معنی دار می باشد. شدت این همبستگی دو به دو از 0.16- تا 0.65- در نوسان است. از تحلیل همبستگی میان متغیرهای برون زا و درونزا می توان نتیجه گیری کرد که؛ هر گونه افزایش در اخلاق حرفه ای همراه با افزایش در نمرات رضایت و تعهد و کاهش در نمرات تمایل به ترک خدمت می باشد.نتیجه گیری: نتایج این پژوهش حاکی از آن است که جو اخلاقی به طور مستقیم باعث ارتقای رضایت شغلی و تعهد سازمانی در کارمندان می شود. همچنین جو اخلاقی کاهش تمایل به ترک شغلی کارمندان را در محیط اداری فراهم می کند.

زمینه: این مقاله به بحث پیرامون مفهوم عقلانیت اقتصادی متعارف و انتقادات وارد شده به آن می پردازد و سعی می نماید با مدنظر قرار دادن این انتقادات، آن مفهوم را تعدیل نماید طوری که عوامل اقتصادی با واقعیات زندگی هماهنگی بیشتری داشته باشد.روش: در این مقاله به روش کتابخانه ای و با مطالعه و بررسی منابع اقتصادی موجود، نظریات برخی از اقتصاددانان مشهور پیرامون تغییر این مفهوم مطرح شده و مفهوم عقلانیت اقتصادی توسعه یافته از آنها استخراج گردیده است.یافته ها: یافته های این مقاله که حاصل تحلیل مقایسه ای اثرات به کارگیری دو مفهوم عقلانیت اقتصادی است نشان می دهد که ورود اخلاق به مباحث و تحلیلهای اقتصادی مانند فرضیه دوران زندگی و کارایی مالیات بر آلودگی- می تواند آنها را تحت تاثیر قرار داده و راه حلهای جدید یا تغییرات کمی و کیفی را در آنها ایجاد نماید.نتیجه گیری: در پایان نیز این طور نتیجه گیری می شود که جهت عینیت بخشیدن به پیش فرض عقلانیت توسعه یافته باید از طریق فرهنگ سازی ارزشهای اخلاقی و هنجارهای انسانی، فرهنگ عمومی را اصلاح نمود طوری که اخلاقیات در رفتارهای عوامل اقتصادی نمود بیشتری داشته باشد.

شناسایی و بحث درباره جنبه های اخلاقی در طراحی مطالعات و پژوهش های روان پزشکی در این مقاله مروری مطرح شده است و تلاش کردیم تحلیلی مفهومی از شیوه طراحی مطالعات در پژوهش های روانپزشکی (در زمینه مسایل مربوط به دارونما، کاهش تدریجی و قطع دارو (پاکشویی) و شیوه های ایجاد علایم (مطالعات چالشی) ارایه دهیم.با این که پیشرفت در مراقبت و درمان بیماران دچار اختلالات روانپزشکی، در بهبود رفاه این جمعیت فراموش شده و مورد تبعیض، ضرورتی حیاتی دارد، اما سو رفتارهای گذشته در این زمینه، اهمیت کاربرد حساب شده اصول اخلاقی در انجام پژوهش ها را نشان می دهد. برخی مسایل اخلاقی ارتباط خاصی با پژوهش های روانپزشکی دارند و عمدتا ناشی از آسیب پذیری های ویژه افراد دچار بیماری های روانی و خطرات حاصل از برخی روش های پژوهشی هستند. به همین دلیل طراحی پژوهش های روانپزشکی حساسیت ویژه ای را می طلبد.

زمینه: فقدان نهادینه شدن آموزش کدها و استانداردهای حرفه ای و اخلاقی در موسسات آموزشی و پژوهشی چالش مهمی است. بنابراین تحقیق حاضر به این موضوع می پردازد که آیا اساتید دانشگاه و دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانش و نگرش کافی را درباره دستورالعمل های اخلاقی دارند.روش: پژوهش حاضر از نوع پژوهش های پس رویدادی است. جامعه مورد بررسی دراین تحقیق کلیه اساتید و دانشجویان کارشناسی ارشد دانشکده های دانشگاه کردستان شامل علوم انسانی، منابع طبیعی، فنی مهندسی و کشاورزی است که از میان آنها تعداد 397 نفر از دانشجویان تحصیلات تکمیلی و 138 نفر استاد، با استفاده از نمونه گیری طبقه ای، به عنوان نمونه تحقیق، انتخاب شدند. ابزار جمع آوری اطلاعات (برای دانش و توجه پژوهشگران نسبت به دستورالعمل های اخلاقی) به وسیله پرسشنامه مبتنی بر دستورالعمل های اخلاقی (APA ویژه محققان علوم انسانی) و نیز پرسشنامه محقق ساخته مبتنی بر دستورالعمل های اخلاق در علوم و فن آوری (NENT ویژه محققان علوم و فنی مهندسی) بود. برای تحلیل اطلاعات از آزمون های تی تک نمونه ای، تحلیل واریانس و آزمون تعقیبی دانکن استفاده شد.یافته ها: نتایج تحقیق نشان می دهند که؛ به صورت کلی آگاهی نسبت به دستورالعمل های اخلاق در پژوهش در بین اساتید نزدیک به متوسط و آگاهی نسبت به دستورالعمل های اخلاق در پژوهش در میان دانشجویان تحصیلات تکمیلی پایین است. همچنین، میزان آگاهی و توجه اساتید و دانشجویان برحسب رشته تحصیلی و دانشکده تفاوت معنی داری دارد.نتیجه گیری: به طورکلی اغلب اساتید و دانشجویان آگاهی های عمومی نسبت به اخلاق در پژوهش دارند، اما چنین آگاهی هایی در حد کامل نیست.

مشاوره ژنتیک ارتباطی بین مشاور با بیمار و یا خانواده اوست که سعی در کاهش خطر وقوع اختلال ژنتیکی در فرد یا افراد خانواده او دارد. هدف مشاوره ژنتیک، تشخیص بیماری، توضیح مراحل بیماری به مشاوره شونده و بیان عوارض احتمالی آن و تعیین احتمال بروز مجدد در خانواده و نحوه پیشگیری از تکرار آن از طریق سقط انتخابی جنین است. به دلیل رشد سریع علم ژنتیک در پزشکی، این امر مسلم است که پزشکان عمومی به عنوان خط مقدم خدمات پزشکی باید برای ارایه خدمات اولیه ژنتیک بالانی آماده باشند. با توجه به اهمیت و حساسیت این موضوع، هدف این مطالعه ارزیابی اگاهی و نگرش دانشجویان پزشکی در مود جنبه های اخلاقی مشاوره ژنتیک و همچنان سقط جنین انتخاب قبل و بعد از گذراندن واحد ژنتیک است.200 دانشجوی پزشکی که نیمی از آنها واحد ژنتیک را گذرانده بودند (گروه A) و بقیه هنوز این واحد را نگرفته بودند (گروه B) بعد از طی آموزشهای لازم پرسشنامه مخصوص این مطالعه را تکمیل کرده اند. پاسخ به هر سوال شامل گزینه های صحیح و غلط بود که دانشجویان باید همه گزینه های صحیح را انتخاب می کردند. همه جوابهای داده شده، از طریق تست آماری کای اسکوار مورد ارزیابی قرار گرفت. این مطالعه نشان داد آگاهی و نگرش افراد شرکت کننده در مورد موضوع مطرح شده قبل از گذراندن واحد ارزیابی قرار گرفت. این مطالعه نشان داد آگاهی و نگرش افراد شرکت کننده در مورد موضوع مطرح شده قبل از گذراندن واحد ژنتیک در حد بسیار پایانی بوده است و حتی بعد از گذراندن این واحد معلومات آنها افزایش قابل توجهی نداشته است. اکثریت این دانشجویان سقط جنن غیر طبیعی را مناسب ترین راه حل دانسته اند در حالی که بدون هیچ گونه رحم و شفقتی این تصمیم گیری انجام شده است.ژنتیک پزشکی به طور سریع در حال پیشرفت است و در آینده نه چندان دور امید است بسیاری از اختلالات ژنتیکی قابل پیش گیری باشند. بنابراین آموزش کافی در جهت بالا بردن آگاهی و نگرش کارکنان بهداشتی به ویژه پزشکان در مورد این موضوع از اهمیت ویژه ای برخوردار است.

هر پزشک با تجربه و کاردان برای توفیق در طبابت خود همواره به خاطر دارد که در میان سامانه ای پیچیده و متعامل از عوامل هماره متغیری از جمله خرده فرهنگ های بیماران، نگرشها و ارزشهای اخلاقی و اجتماعی آنان و نیز شرایط ویژه بیماری و حتی در مواردی الزام به تداخلات پزشکی به ظاهر متناقض قرار دارد و درک صحیح روابط متقابل این عوامل از جمله پیش شرط های ظهور هنجارهای رفتاری مناسب و به مطلوبت رسیدن رابطه میان پزشک و بیمار است.از این رو ترسیم چارچوبی ظریف و کاملا متناسب با دغدغه های اخلاقی هر گروه از خرده فرهنگ ها و کشف بهترین الگوی تعامل و تعریف هنجارهای رفتاری با تک تک بیماران عنصر اصلی و محوری فرایندهای مرتبط با رفتارهای پزشکی است که به برقراری تعادل مناسب در وزن دهی و جایگذاری دقیق عوامل فوق می انجامد. بدین ترتیب نقاط بحرانی در تحلیل مفاهیم محوری چنین تعاملی به یک تعبیر، محدوده معیار بخشی به رفتارهای پزشکی در هر مورد را معلوم می سازد و تفسیر مبانی ارزشی عمیق و علل دست یازیدن به عنصر رفتاری در این میان امکان تشخیص کامل عوامل موثر و سپس تناسب بخشی آنها با شرایط بیمار و متعاقبا اقدام بایسته و مطلوب پزشکی را فراهم می سازد.بدیهی است همه این عناصر را می توان همانند تصویر متشکل از خرده تصویرها پنداشت که به گونه ای پویا با یکدیگر در کنش اند. در این میان سه عنصر اصلی دیدگاه های طبیب، دغدغه های بیمار و نظارت نظام بهداشت و درمان اجتماعی، تعیین کننده میزان درک متقابل و همکاری و همیاری پزشک و بیمارند و گزینه های پیش رو به تناسب آموزه های بیمار، ارزش های فرهنگی و اخلاقی وی و نیز توانایی های ذهنی اوست. مجموعه همه اینها در عمل، هنجارشناسی رفتاری در اخلاق پزشکی را شکل می دهند.