جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جلد دوم: مقدمه ای بر جهان بینی اسلامی از بخش اصول عقاید مقدمه ای بر جهان‏بینی اسلامی‏ که جلد دوم «مجموعه آثار» استاد شهید را تشکیل می‏دهد مشتمل است بر شش کتاب‏ انسان و ایمان، جهان‏بینی توحیدی، وحی و نبوت، انسان در قرآن، جامعه و تاریخ‏ و زندگی جاوید یا حیات اخروی‏. این کتاب آخرین اثر قلمی استاد شهید می‏باشد و تاریخ نگارش آن به سالهای ۵۶ و ۵۷ یعنی دوره نهضت اسلامی باز می‏گردد. از آنجا که آن متفکر گرانقدر انحرافات زیادی در نشریات برخی گروههای ظاهرا اسلامی و نیز آثار برخی روشنفکران مسلمان در جهان‏ بینی اسلامی می‏دیدند که سکوت در برابر آنها برای ایشان جایز نبود، و از سوی دیگر معتقد بودند که نهضت اسلامی می‏بایست از نظر ایدئولوژیک خالص باشد و دچار التقاط نگردد، لذا اقدام به نگارش این کتاب ذیقیمت نمودند و در آن بسیاری از لغزشگاه های فکری روشنفکران مسلمان را نشان دادند. از نکات جالب توجه در این کتاب این است که شهید آیت‏اللَّه مطهری در بخش «جامعه و تاریخ» «۱» به ضرس قاطع پیش‏بینی می‏کنند که رژیمهای‏ سوسیالیستی سرنگون خواهند شد همچنان که رژیمهای سرمایه‏ داری نیز سرنگون خواهند شد؛ و اصولا کتاب جامعه و تاریخ خصوصا فصل «اسلام و مادّیت تاریخی» را- که لغزشها بیشتر در همین مبحث است- می‏توان از شاهکارهای استاد به شمار آورد. خواست استاد چنین بوده است که این کتاب قابل استفاده برای عدّه هرچه بیشتری باشد، لذا بیان آن تا حدّ امکان ساده و روان است و همین امر موجب شده است که برخی به سوی این پندار سوق پیدا کنند که این کتاب مختصّ سطوح متوسط است، و حال آنکه غوامضی از مسائل اعتقادی در این کتاب مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته که برخی از آنها نیاز به توضیحات اساتید فن دارد. لازم به ذکر است که طرح استاد در مورد این مجموعه شامل کتابی تحت عنوان «امامت و رهبری» نیز می‏شد ولی متأسفانه فرصت نگارش آن را نیافتند، اما بعد از شهادت استاد مجموعه سخنرانیهایی در موضوع «امامت» تحت عنوان «امامت و رهبری» به چاپ رسید و می ‏توان آن را به جای کتاب مذکور مطالعه کرد.

این کتاب تکمیل شده و تفصیل یافته به جلسه سخنرانی است که در ماه محرم و صفر سال ۱۳۸۸ قمری ( ۱۳۴۶ شمسی ) توسط استاد شهید مرتضی مطهری ایراد شده است . مطالب بحث شده در این سخنرانی ها مجموعا در سه بخش داسلام از نظر ملیت ایران » ، « خدمات اسلام به ایران » ، و « خدمات ایران به اسلام ، تدوین یافته است . در بخش اول به این پرسش پاسخ داده شده است که آیا هیچ گونه تضاد و تناقضی میان احساسات مذهبی و احساسات ملی ما ایرانیان وجود ندارد یا اینکه اساسا دارای دو نوع احساس متضاد ( مذهبی و ملی ) می باشیم ؟ برای پاسخ به این پرسش ، موضوعاتی چون ناسیونالیسم ، مقیاس ملیت ، داعیه ی جهانی اسلام ، مذهب تشیع ، و مطالبی از این دست مورد بحث و بررسی واقع شده است . بخش دوم متکفل پاسخ به پرسش دیگری است و آن اینکه دین اسلام آنگاه که در چهارده قرن پیش به ایران وارد شد ، چه تحولات و دگرگونی هایی در میهن ما به وجود آورد و آیا اصولا ورود اسلام به ایران برای این کشور موهبت بود یا فاجعه ؟ جهت پاسخ به این پرسش ، ابتدا افکار و عقاید مذهبی عامه مردم ایران در زمان ظهور اسلام مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است و از جمله به آیین های زردشتی ، مسیحی ،مانوی ، مزدکی ، بودایی و عقاید آریایی پرداخته شده است . همچنین نظام اجتماعی ، خانوادگی و اخلاقی ایران قبل از اسلام ، تحت بررسی قرار گرفته و تأثیر اسلام بر آنها مورد ارزیابی واقع شده است . در بخش سوم ، به پرسش دیگری پاسخ داده شده و آن اینکه ایرانیان چه نقشی در نشرو بسط تعاليم دين اسلام داشته اند و انگیزه ایرانی دراین خدمات چه بوده است ؟ برای پاسخ به این پرسش ، خدمات گسترده ی ایرانیان مسلمانان در هند ، کشمیر ، چین ، مغرب و شمال آفریقا مورد بررسی قرار گرفته است . همچنین از عالمان علوم اسلامی همچون علم قرائت ، علم تفسیر ، حدیث و روایت ، فقه و فقاهت ، فلسفه و حکمت ، عرفان و تصوف که اصلا ایرانی بوده اند نام برده شده و خدمات علمی ایشان در طی قرون متمادی مورد بررسی و کنکاش قرار گرفته است . چاپ پنجاه و دوم این کتاب توسط انتشارات صدرا در سال ۱۳۹۴ منتشر شده است . کتاب «خدمات متقابل اسلام و ایران» تالیف مرتضی مطهری، دارای سه بخش می باشد. در بخش اول به این پرسش پاسخ داده شده است که ایا هیچ گونه تضاد و تناقضی میان احساسات مذهبی و احساسات ملی ما ایرانیان وجود ندارد یا اینکه اساسا دارای دو نوع احساس متضاد (مذهبی و ملی) می باشیم؟ بخش دوم متکفل پاسخ به پرسش دیگری است و آن اینکه دین اسلام آنگاه که در 14 قرن پیش به ایران وارد شد، چه تحولات و دگرگونی هایی در میهن ما به وجود آورد و آیا اصولا ورود اسلام به ایران برای این کشور موهبت بود یا فاجعه؟ در بخش سوم به پرسش دیگری پاسخ داده شده است و آن اینکه ایرانیان چه نقشی در راه نشر و بسط تعالیم دین اسلام داشته اند و انگیزه ایرانی در این خدمات چه بوده است؟ با مطالعه کتاب خدمات متقابل اسلام و ایران، خواننده به این نتیجه روشن دست خواهد یافت که «مسائل مشترک اسلام و ایران هم برای اسلام افتخار آمیز است هم برای ایران». فهرست مختصری از مطالب کتاب: - اسلام از نظر ملیت ایرانی، ملت پرستی در عصر حاضر. - تعصبات ملی، خدمات ایرانیان به اسلام. - غلبه اسلام بر تعصبات، خدمات اسلام به ایرانیان. - اظهار نظرها، آیین زردشتی دین رسمی کشور. - ثنویت زردشتی، نظام اجتماعی خانوادگی، اخلاق زردشتی. - تعلیم و تعلم زنان، کتابسوزی ایران و مصر. - کارنامه ی اسلام در ایران. ذوق و صنعت. - تمدن اسلام. صمیمیت و اخلاص. - اسلام در کشمیر و چین و... نخستین حوزه ی علمیه. - آغاز تدوین و تألیف عرفان و تصوف تا طبقه نهم. - فقه و فقاهت، ادبیات، کلام، فلسفه و حکمت. - طبقات مختلف دانشمندان تا طبقه سی و سوم. - دو قرن سکوت!

«مجموعه آثار استاد شهید مطهری»، دربردارنده مجموعه تالیفات و متن سخنرانی‌های شهید مرتضی مطهری ، به زبان فارسی می‌باشد که شورای نظارت بر نشر آثار ایشان، از سال ۱۳۶۸ ش به بعد، شروع به تهیه و تدوین آنها کرده است.گردآورندگان معتقدند که مناسب‌ترین آثار از نظر صحت، غنای محتوا، شیوایی بیان و پرداختن به شبهات القایی زمان برای معرفی مکتب اسلام، آثار استاد شهید مطهری می‌باشد، ازاین رو اقدام به تنظیم این مجموعه کرده‌اند.