جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

هدف از تحقیق حاضر، بررسی مساله اسارت از دیدگاه اسلام است وسعی می شود به سوالاتی از این قبیل که از چه زمانی اسارت و به گروگان گرفتن افراد دشمن در جنگها معمول شده است؟ آیا تنها عامل بوجود آمدن بردگی در اجتماع بشری، جنگ بوده است؟ آیابرخورد با اسیر تحت ضابطه و یا ضوابطی انجام می شده؟ و در نهایت اسلام به عنوان یک نظامی که مدتها درگیر جنگ بوده است، به مساله اسیر و اسارت و بالاخص بردگی چگونه می نگرد؟ پاسخ داده شود. روش تحقیق در رساله حاضر، روش کتابخانه ای است و اطلاعات مورد نیاز از طریق فیش برداری گردآوری شده است. تحقیق حاضر به طور کلی در سه فصل تنظیم شده است . فصل اول با عنوان " اسیر در تاریخ" به اسیر و اسارت در میان اقوام مختلف می پردازد. دراین قسمت با نگاهی به تاریخ باستان، گوشه ای از آنچه که مورخان در خلال نقل وقایع جنگها آورده اند، نقل می شود. همچنین قسمتی از این فصل به اسرا در تاریخ جنگهای دوره اسلامی اختصاص دارد. " اسیر در کتاب و سنت" عنوان فصل دوم است که روایات و اقوال فقهای شیعه را دررابطه با اسیر و اسارت بیان می کند. محور مطالب این بخش را کتاب " جواهر الکلام" به عنوان یک منبع عمده فقهی شیعی تشکیل می دهد.از آنجا که مساله بردگی و استرقاق، یکی از فروعات و نتایج اسیر و اسارت در فقه اسلامی تلقی می شود، از این رو فصل سوم به مساله بردگی از دیدگاه اسلامی می پردازد. منشا بردگی، بردگی و اسلام، اسلام و مبارزه با فرهنگ بردگی، جواز ازدواج با بردگان، بردگان و منصبهای اجتماعی، احسان به بردگان و نهایتا" آزادی بردگان مهمترین مباحث این فصل را تشکیل می دهند.

هدف از رساله حاضر، بررسی دیدگاه اسلام پیرامون ازدواج با اهل کتاب و پاسخ یابی به این سوالات است که آیا اسلام، تنها ازدواج درون گروهی( ازدواج مسلمانان باهم) را جایز دانسته است یا بادیدجهانی خود، پیوند ازدواج با بعضی از گروههای غیر مسلمان را جایز دانسته است؟ این گروهها، شامل چه کسانی هستن؟ و بالاخره نظر فقهای عامه و خاصه دراین زمینه چیست؟ تحقیق حاضر با استفاده از روش کتابخانه ای انجام و مباحث آن درهفت فصل تنظیم شده است: فصل اول، اختصاص به شناسایی اهل کتاب دارد و به سوالاتی از این قبیل پاسخ می دهد که آیا مجوس صابئین اهل کتابن؟ آیا پیروان کتب آسمانی ( غیر از تورات و انجیل) اهل کتاب محسوب می شوند؟در فصل دوم، حرمت ازدواج با مشرکان و مردان اهل کتاب بررسی می شود. دراین فصل، ابتدا مقدمه ای در زمینه ازدواج ملل غیر مسلمان با هم ارائه شده و سپس ازدواج با مشرکان و نیز ازدواج مردان اهل کتاب با زنان مسلامان بیان شده و به وجوهی که فقهای اسلام برای عدم جواز ازدواج کتابی با زن مسلمان به آنها تمسک جسته اند از قبیل اجماع، قرآن و سنت، اشاره می شود. درفصل سوم، ازدواج نمسلمانان با زنان اهل کتاب، مورد نقد و بررسی قرار میگیردو به آیات مربوط به ازدواج و نظرات فقهای امامیه در این زمینه اشاره می شود. در فصل چهارم، ازدواج با زنان زرتشتی و درفصل پنجم ازدواج با زنان صابئی از دیدگاه فقهای امامیه و عامه مورد بحث قرار گیرد. برای تکمیل بحث، قوانین مدنی کشورهای اسلامی و نیز دیدگاه اهل کتاب در زمینه مورد بحث در فصول ششم و هفتم ارائه می شود.

مسأله عشق و محبت از مباحث دیرینه ای است که از قدیم تا به امروز مورد توجه نحله های مختلف فکری و دینی بوده و بخش گسترده ای از این مباحث در حوزه اخلاق و فلسفه اخلاق صورت گرفته است. برخی در این باره از مکتب اخلاقی خاصی به نام «اخلاق محبت» سخن گفته اند؛ این مسأله در غرب عمدتاً با اخلاق مسیحیت پیوند خورده است و متکلمان مسیحی از آن دفاع نموده اند. در فصل اول و دوم این رساله با پرداختن به ماهیت عشق و انواع آن و جایگاه احسان و محبت در فلسفه اخلاق، دیدگاه های مختلف در باب اخلاق محبت، مورد نقد و بررسی قرار گرفته است. از جمله نظریه هایی که مورد نقد و بررسی قرار گرفته است، دیدگاه کسانی است که بر اخلاق محبت محض تأکید نموده، اصل و یا فضیلت اخلاقی مورد قبول را تنها عشق ورزیدن دانسته و از آن به عنوان عالی ترین اصل اخلاقی یاد نموده اند. به نظر ما محبت ورزیدن و احساس نمودن می تواند به عنوان یک اصل اخلاقی در نگاه نخست و یا فضیلتی اساسی در کنار سایر قواعد اصیل و فضایل اساسی اخلاقی مورد توصیه و تأکید قرار گیرد. بنابراین، می توان از محبت هم به عنوان یک اصل با اهمیت اخلاقی و هم یک فضیلت مهم سخن گفت که از جمله عالی ترین اصول و فضایل اخلاقی به شمار می رود. این اصل یا فضیلت، دارای حسن ذاتی بوده، از پشتوانه ای حقیقی هم برخوردار است؛ در نتیجه، می توان از آن دفاع عقلانی هم نمود. یکی از مسایل بسیار مهمی که مباحث فراوانی را نیز در خود جای داده است؛ بررسی ارتباط حب ذات با اخلاق محبت است. در نگاه اول اخلاق محبت که اخلاقی دیگر گروانه است، در تعارض با دیدگاه های اخلاقی خودگروانه به حساب می آید. ما با نقد خودگروی روان شناختی و اخلاقی، تعریف و تحلیلی از حب ذات ارائه داده ایم که براساس آن اخلاق محبت کاملاً امکان پذیر بوده، متعارض با حب ذات فلسفی نمی باشد. در این فصل با توجه دادن به انواع امیال و لذت های انسانی بر وجود میل اصیلی که در جهت احسان و محبت به دیگران است تأکید نموده، برای شناخت و معرفت نقش اساسی را در جهت دهی این میل قائل شده ایم. در ادامه با نظری به دیدگاه های «ژان پل سارتر» و «گابریل مارسل» امکان برخورداری از عشقی ناب که رفتارهای خاص خود را می طلبد، مورد بررسی قرار دادیم، و چنین بیان نموده ایم که در یک تحلیل، رفتارهای انسان بر دو گونه است: رفتارهای حسابگرانه و رفتارهای عاشقانه. در رفتارهای حسابگرانه که از نوعی ترجیح عقلانی برخوردار است. حب ذات انسانی تأثیرگذار است؛ اما در رفتارهای عاشقانه، غرض حصولی است نه تحصیلی و از این رو هر چند عموماً انسان در رفتارهایش براساس حب ذات عمل می کند اما در این مواردی نیز رفتار انسان ناشی از شدت محبت او به متعلق عشق است و همین امر موجب صدور فعل از او می گردد. در این موارد، شخص توجهی به خود * و تمام توجه اش به متعلق عشق و محبتش قرار گرفته است. این نوع محبت، محبتی کاملاً خالص و بی پیرایه می باشد. از جمله موارد عشق خالص و ناب، عشق به انسان کامل است که در حقیقت بازگشت به محبت فطری انسان نسبت به فضایل و کمالات حقیقی دارد. همچنین می توان از بغض و نفرت نسبت به دیگران نیز سخن گفت و کسانی را که سرشار از رذایل اخلاقی گردیده و از فضیلت انسانی خود فاصله گرفته اند، مورد نکوهش و نفرت اخلاقی قرار داد. در فصل پایانی رساله نگاهی به عشق الهی که در اخلاق الهیاتی از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است نموده ایم. در این فصل تنها به عشق انسان به خدا پرداخته و مراتب عشق الهی و امکان برخورداری از نوعی عشق ناب را نسبت به خداوند مورد تأکید قرار داده ایم.