جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

عطار در منطق‌الطیر طریق سلوک را دارای هفت وادی می‌داند: طلب، عشق، معرفت، استغنا، توحید، حیرت و فقر و فنا. در این مثنوی سالک با شیخ عطار سفر اول را طی می‌کند. هفت وادی همان اطوار سبعه سفر اول هستند که او به زبان عارفانه خود آنها را بیان می‌کند و در نهایت سالکان عطار نیز چون عارف در سفر اول به فنا در ذات الهی می‌رسد.در دومین مثنوی عطار که مصیبت‌نامه است، سالک که فکر قلبی است سیر آفاقی و انفسی در میان تمام کائنات آغاز می‌کند و سرانجام پیامبر اکرم او را به سوی پنج وادی راهنمایی می‌کند که عبارتند ازحس، خیال، عقل، دل و جان. سالک در وادی آخر متوجه می‌شود، در تمام جهان تنها یک حقیقت است و آن ذات اقدس خداوند است. این منظومه در واقع با سفر دوم عرفا مرتبط است چرا که در این مثنوی، سالک سفر در ذات دارد و او در دریای جان غرق می‌شود و برای ادامه سفر خود آماده می‌شود که شیخ عطار آن را در کتاب دیگری آورده است.آن کتاب الهی‌نامه است که در آن شیخ برای جان، شش پسر در نظر می‌گیرد در واقع شش وادی که سالک باید‌ از آنها عبور کند. نفس، آرزوی شهوت دارد. شیطان با وساوس خود او را گمراه می‌کند. عقل خواهان جاه است. علم در پی چیزهای بی‌اهمیت می‌رود در حالیکه علم واقعی، علم کشف اسرار است. فقر پادشاهی ناپایدار دنیوی را می‌طلبد و در نهایت توحید کل است که دین و دنیا را با هم می‌خواهد. این مثنوی ادامه سفر دوم است که سالک در آن به عبودیت می‌رسد و دیگر خود را در میان نمی‌بیند.درآخرین منظومه، اسرارنامه شیخ وادیی نیاورده است و خطاب به انسان هیجده مقاله را سروده و در آنها بتدریج همراه سالک سفر سوم نیز به پایان می‌رساند. در این سفر سالک در عوالم جبروت و ملکوت و ناسوت سفر می‌کند و از صفات و افعال الهی خبر می‌دهد اما به مقام نبوت نمی‌رسد. در پایان این سفر است که سالک عطار به مقام علوی می‌رسد و پند و اندرز می‌دهد و می‌تواند از ذات و صفات الهی خبر دهد.شیخ عطار سفر چهارم را چون برای انبیا و کاملان راه است و نه برای سالکان، در مثنوی‌های خود نیاورده است.

آنچه انسان ها با حواسّ خود درمی یابند، این است که جمادات فاقد شعورند، امّا خداوند در قرآن همة موجودات عالم را از انسان و حیوان گرفته تا گیاه و جماد، دارای شعور و آگاهی معرّفی می فرماید و اموری مانند تسبیح، سجده، خشوع و ..... را به آنها نسبت می دهد. اعتقاد به سریان کمالات وجودی از قبیل علم، حیات و اراده در جمیع موجودات از اصول مسلّم و پذیرفته در حکمت متعالیه است. ملاّصدرا با براهین عقلی سریان علم را در همة موجودات عالم اثبات می کند، امّا ممکن است این گونه به نظر برسد که این دیدگاه با اصل تجرّد علم که از سوی ملاّصدرا پذیرفته شده است، در تعارض باشد. در این مقاله، برای حلّ این تعارض کوشش به عمل آمده است و اثبات شده که تعارضی وجود ندارد و ملاّصدرا با استمداد از آیات و روایات این راز را دریافته است.

موضوع اجل معلّق (قضای مشروط) و اجل مسمّی (قضای محتوم) در ارتباط با زمان مردن آدمیان، از دیرزمان مورد بحث مفسّران اسلامی بوده است. بعضی از آیات قرآن کریم، در اجل معلّق ظهور دارند؛ مثل آیة Pأَنِ اعْبُدُوا اللَّهَ وَ اتَّقُوهُ وَ أَطیعُونِ * یغْفِرْ لَکمْ مِنْ ذُنُوبِکمْ وَ یؤَخِّرْکمْ إِلی أَجَلٍ مُسَمًّی..: اینکه خدا را عبادت نمایید و تقوا پیشه کنید و از دعوت من اطاعت نمایید تا خداوند گناهانتان را بیامرزد و مرگتان را تا وقتِ نامیده شده (در علم خدا) به تأخیر اندازدO (نوح/ 3 4). لیکن برخی دیگر از آیات در اجل مسمّی ظهور دارند؛ مثل آیة Pنَحْنُ قَدَّرْنا بَینَکمُ الْمَوْتَ وَ ما نَحْنُ بِمَسْبُوقینَ: ما زمان مرگ را میان شما تعیین کرده ایم و هیچ کس آن را تغییر نتواند دادO (الواقعه/60). نویسندة این مقاله، نخست با استناد به آیات و روایات، اجل معلّق و مسمّی را به اثبات رسانیده، سپس با استناد به مراتب علم خداوندی، به این نتیجه رسیده که دو گونه بودن اجل آدمی با یکدیگر منافات ندارند؛ چراکه بازگشت اجل معلّق به اجل مسمّی می باشد.

الف( موضوع و طرح مسئله یاهمی موضوع و هدف( : موضوع این رساله تاثیرات نمازهای نافله از نگاهقرآن کریم و احادیث معصومین می باشد . در حقیق در این رساله قصد این اس کته دانستته شتودنمازهای نافله از نگاه قرآن کریم و احادیث معصومین چه تاثیرات دنیوی و اخروی برای انسان ها دارند. اما این که هدف از گردآوری این تاثیرات از نگاه خود قرآن کریم و احادیث چه بوده اس ؟ باید گفکه هدف اصلی از گردآوری این اطلاعات و تاثیرات تنبه و آگاه ساختن فرد و اجتماع از اثرات ستازندهی این نمازها که هم دنیا را ساخته ، هم آخرت را برای انستان هتا آبتاد متی کنتد زیترا نمتاز یکتی ازمهمترین عبادت ها برای تقرب به سوی خداوند اس چنان که مکررا در قرآن کتریم و احادیتث بیتانشده اس .ب( مبانی نظری شامل مرور مختصری از منابع ، چهارچوب نظری و پرسش ها : از جمله منتابعی کتهدر این رساله به کار رفته اس ، تفاسیر گوناگون شیعه و اهل سن می باشد اما اصلی ترین تفاسیریکه به کار رفته اند عبارتند از : 4( ترجمه تفسیر المیاان از علامه طباطبایی 9( تفسیر کشتاف از جتارالله زمخشری 9( التبیان از شیخ طوسی 1( ترجمه تفسیر مجمع البیان از شیخ طبرستی . و از جملتهجواب پرسش های این رساله این اس که ایتن نمازهتا در زنتدگی دنیتوی و اختروی فترد و اجتمتاعتاثیرگذار اس .پ( روش تحقیق شامل تعریف مفاهیم ، شیوه ی گردآوری و تجایه و تحلیل داده ها : در این رساله ازنوع روش تحقیق کتاب خانه ای و ف ای مجازی یاینترن ( و نرم افاارهای مرتب استفاده شده اس .در این رساله پس از فیش برداری مطالب از کتاب خانه و یا اینترن و نرم افاارهای مرتب بته مرتتبکردن آن ها با صلاح دید استاد راهنما اقدام شده اس .ت( یافته های تحقیق : از یافته های مهم تحقیق این اس که نمازهای نافله دارای آثار بساایی در دنیاو آخرت هستند که مهم ترین آن ها عبارتند از 4( ایجاد آرامش برای فرد 9( آماده کردن جامعه برای8جهاد 9( بهره مندی از رحم الهی 1( پاکی از انواع آلودگی های حسی و معنتوی 5( بهتره منتدی ازشفاع 6( سبب قبول اعمال 7( سبب ترفیع درجه و تقرب 8( مصونی از عذاب و ....ث( نتیجه گیری و پیشنهادات : نتیجه این که نمازهای نافلته چنتان نیستتند کته یتک ستری اعمتالظاهری و خشک و بی روح باشد که فرد در طول شبانه روز انجام می دهد و مایت و تتاثیری غیتر ازثوابی که برای آن ذکر شده اس نداشته باشد بل که تاثیرات آن چنان اس که دنیا و آخرت انسان هارا تح الشعاع قرار داده و به سوی شخصیتی که مد نظر استلام است ، فترد و جامعته را ستوق دادهچنان که قرآن کریم و احادیث پیشوایان دین با تعابیر گوناگون برای تشویق افراد به انجام این عبادتپرداخته و افراد را با این دستورات به سوی کمال و سعادت فراخوانتده انتد و پیشتنهاد ایتن کته ایتنموضوع به قدری گسترده و مهم اس که در منابع مهم مسلمانان یعنی قرآن بسیار بر آن تاکید شده واینجانب فق توانسته ام گوشه کوچکی از این تاثیرات را بیان نموده و سایر دانشجویان نیا می تواننتداین موضوع را در عرصه ی گسترده تری مورد بررسی قرار داده و به نتایج جدیدی دس یابند .

مسألة امامت از دیرباز مطمح نظر متکلّمان و مفسّران نامدار اسلامی بوده است. فرقه های اسلامی در هیچ یک از مسائل دینی به سان مسألة امامت اختلاف نظر نداشته اند. علمای نام آور اسلامی، اوّلاً به دو فرقۀ بزرگ شیعه و اهل سنّت تقسیم شدند که جمیع فرقه های شیعه در تعیین امام، قائل به نصّ شدند، لیکن همۀ فرقه های اهل سنّت قائل به بیعت و اجماع اهل حلّ و عقد در این باب گشتند. فرقه های شیعه نیز در امر تعیین امام، از برخی جهات متشتّت گشتند. برخی قائل به نصّ خفیّ و برخی دیگر به عدم عصمت امام نظر دادند. در این میان، شیعۀ اثناعشری بر این باور است که وجود امام با قاعدۀ عقلی لطف اثبات می شود، چون امامت از ملحقات نبوّت است. به دنبال اثبات امام با این قاعدۀ عقلی، عصمت و منصوص بودن امام از جانب خدا و رسول را نیز با استناد به عقل و نقل اثبات می کنند. نویسندۀ مقاله در این جستار، برجسته ترین براهین عقلی شیعۀ دوازده امامی را ذکر نموده، سپس با استناد به آیات و روایات، عصمت و منصوص بودن امام را به اثبات رسانیده است. نکتۀ قابل توجّه در باب امامت، آوردن براهین عقلی نو با نگاهی دیگر می باشد و نیز تکیه به کتاب الحجّة اصول کافی است، که دیگر نویسندگان به این دو نکته کم توجّه بوده اند.

حرکت و پویایی هر جامعه پیوسته متأثّر از مردمان آن جامعه می باشد. جامعة اسلامی نیز از این قاعده مستثنی نیست. مسلمانان در طلیعۀ اسلام از دو گروه تشکیل شدند: گروهی برای رشد و کمال، راه مسلمانی را در پیش گرفتند و گروهی دیگر، برای اهداف و اغراضی غیر از آن به اسلام پیوستند. با توجّه به تاریخ صدر اسلام درمی یابیم که یک دگرگونی عظیم در مسیر و جهت آن واقع گردیده که باعث بروز اختلاف و چنددستگی در امّت اسلامی شد، لذا در این جستار، برای پیدا کردن راه صواب از خطا، اهداف ایشان برسی شده است. در این راه، حقایق روشنی به دست آمد؛ حقایقی که دانستن آن برای هر مسلمان لازم و ضروری است. اینکه چگونه افراد ظاهراً مسلمان با چه آمال و آرزوهایی اهداف خطرناکی را برای خود رقم زدند و برای نیل به آنها چگونه مسیر اسلام را دچار انحراف و امّت اسلامی را دچار اختلاف و انشقاق کردند. تحقیق پیش رو، به وضوح حال و عملکرد این افراد را شرح و تبیین می نماید.

تبعیّت و اطاعت بی چون و چرا از پیامبر اکرم(ص)، امری شرعی و عقلی می باشد، چون اگر بنا باشد که هر کس طبق سلیقة خویش عمل نماید و هر جا که سخنان پیامبر(ص) موافق امیال نفسانی و دنیایی وی بود، طبق آن عمل کند و اگر در مواردی که کلام رسول اکرم(ص)، وفق مرادش نبود، بدان توجّه ننماید و در پی مخالفت برآید، بی شک چنین کسی پیرو شریعت مقدّس اسلام نباشد، گرچه به ظاهر خود را مؤمن قلمداد نماید. در واقع، چنین انسانی منافق یا جاهل به حقیقت دین می باشد که در هر دو صورت، خارج از زمرة مؤمنان است. جاهل را باید متنبّه نمود و از فتنه گری منافق باید دوری جست و در صورت امکان، باید او را به مؤمنان معرّفی کرد و آگاهی داد. این جستار در پی آنست که به اختصار و با استناد به آیات و روایات، وجوب اطاعت پیامبر اکرم(ص) و دیگر معصومان، علیهم السّلام، و حرمت مخالفت با اقوال و اعمال آن حضرات را در حدود یک مقاله بیان نماید و آثار و عواقب آزار و مخالفت با آنان را به رشتة تحریر کشد.