جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

شارحان و مفسران ویتگنشتاین آراء و اندیشه‌های او را در دوره متأخر، پیرامون فلسفه‌ی اخلاق، غیرشناخت‌گرایانه دانسته‌اند. بنابر پژوهشهای فلسفی (بر خلاف رساله منطقی-فلسفی)، این ساخت زبان ما است که چگونگی تفکرمان را درباره‌ی جهان واقعی تعیین می کند. به عبارت دیگر هیچ نقطه‌ای بیرون از بازی‌های زبانی نیست که بتوانیم عقب بایستیم و از آنجا نسبت بین زبان و واقعیت را ارزیابی کنیم. وظیفه‌ی فلسفه در دوره‌ی متأخر، همانا رفع سوء استعمال الفاظ است و اصطلاحاً گفته می‌شود که توصیفی است و نه جوهری. اگر طبق رساله منطقی-فلسفی اخلاق فاقد تصویر بود بنابر پژوهشهای فلسفی اخلاق نوعی بازی زبانی قاعده‌مند محسوب می‌شود که باید با روش توصیف منطق این بازی را کشف نمود و با به کار بردن قواعد خاص خودش آن را بازی کرد.بر اساسپژوهشهای فلسفی «معنا همان کاربرد است» و ما معنای هر چیز را در کاربرد آن در بافت و سیاق مخصوص به خود خواهیم یافت. در پژوهشهای فلسفی دیگر سخن از صحیح بودن یا ناصحیح بودن گزاره نیست بلکه گزاره یا فهمیده می‌شود یا فهمیده نمی‌شود. از این‌جا غیرشناخت‌گرایانه‌بودن نگاه اخلاقی ویتگنشتاین متأخر آشکار می شود. وی در این دوره معتقد است که یک استدلال همیشه درست است اگر شما را اقناع کند.درست است که فلسفه اخلاق ویتگنشتاین متأخر غیرشناخت‌گرایانه است ولی باید اشاره کرد که از نوعی اقناع و حجیت اخلاقی برخوردار است و همواره می‌توان انتظار پیامدهایی چون دعوت اخلاقی، توافق اخلاقی، عقلانیت اخلاقی و از همه مهم‌تر سازواری اخلاقی را داشت.

چکیده ندارد.

«فرانک سیبلی» یکی از زیبایی شناسان برجسته ی سنتِ فلسفه ی تحلیلی است. او در فضای فکری آکسفورد پس از جنگ جهانی دوم، زیر نظر متفکرانی مانند گیلبرت رایل و جان آستین، پرورش یافت و متدهای فلسفه ی زبان روزمره را در تبیین مسائل حوزه ی زیبایی شناسی، به کار بست. نتیجه ی هم آغوشی این متدها و خلاقیت و ابتکار ذهن وی، بیش از همه جا در مقاله ی «اصیل» و «بنیان برافکنِ» «مفاهیم زیباشناختی» متبلور شده است. وی در این مقاله، مقوله ی «صفات زیباشناختی» را برای نخستین بار مطرح و وارد ادبیات زیبایی شناسی تحلیلی می کند و در ادامه ی کار فکری خود سعی می کند در مقالاتی متعدد، به ارائه ی رهیافت اصیل و بدیع خود در خصوص مفاهیمی چون «ذوق»، «عینیت»، «احکام زیباشناختی» و «اثبات و استدلال در زیبایی شناسی» مبادرت ورزد. اهمیت رهیافت اصیل سیبلی را می توان در اصالت، دقتِ بسیار زیاد و نیز هجمه ای از دیدگاه های موافق و مخالفی دانست که مقالات وی و به طور خاص «مفاهیم زیباشناختی»، برانگیختند و هنوز بر می انگیزانند.دستاورد اصلی و بدیع سیبلی در زیبایی شناسی، معرفی و تحلیلِ مفاهیم و ویژگی های زیباشناختی است. در تحقیقِ پیشِ رو سعی شده است، تحلیل سیبلی از مفاهیم و ویژگی های زیباشناختی به خوانندگان فارسی زبان معرفی شود. روش به کار رفته در تحقیق حاضر، مبتنی بر مطالعات کتابخانه ای و تاکید بر ادبیات خاص سیبلی در طرح مسائل حوزه ی زیبایی شناسی است. تحقیق حاضر در پایان سعی داشته، تا به چالش ها و پویش های مسائل اصیل حوزه ی زیبایی شناسی تحلیلی چون «ذوق»، «عینیت»، و «جایگاه زیبایی شناسی در میان انواع علوم»، از منظر رهیافت بدیع سیبلی نگاه کند و نشان دهد که چگونه می توان با اهتمام به آرای سیبلی در باب مفاهیم مذکور، بار دیگر به بازاندیشی انتقادی تاریخ زیبایی شناسی پرداخت.

عقول در حکمت متعالیه در دو سلسله طولى و عرضى قرار دارند و همگی جواهرى ممکن، بسیط، واحد مجرد از ماده، مستقل، ازلى، ابدى، عاقل و کلى مى باشند. اگرچه تعداد این جواهر مجرد در حکمت متعالیه به اثبات نرسیده است و مبادی تصورى آنها جاى بحث دارد اما، نقش وجود شناختى مهمى در نظام فلسفى حکمت متعالیه دارند و بدون وجود آنها، وجود عالم و ربط آن به ذات واحد و بسیط حق تعالى نا ممکن خواهد بود. در این بین نقش عقول عرضیه که هر یک از آنها، کار تدبیر یکى از انواع مادی را بر عهده دارند، بسیار پراهمیت مى باشند. در حکمت متعالیه علاوه بر نقش وجود شناختى، نقش معرفت شناختى عقول عرضیه نیز بسیار مهم است. عقل فعال در نقش رب‌النوع انسان، علت معده در پیدایش ادراکات عقلى مى باشد و بدون وجود آن، نه تنها حصول ادراکات عقلى، بلکه حصول هرگونه ادراکى منتفى خواهد بود. با وجود تلاش بسیارصدرالمتالهین و تابعینش درتبیین بهتر مبادى تصورى، تصدیقى، نقش وجودشناختى و معرفت شناختى عقول، نظریه عقول با انتقادهاى فراوانی روبرو شده است و بخصوص در باب نقش معرفت شناختى عقول، ابهامات موجود در حکمت متعالیه به اندازه اى است که کار دفاع از این نظریه را مشکل مى سازد.

چکیده ندارد.

هدف اصلی این رساله بررسی آراء نیچه در باب اخلاق با تکیه بر کتاب «تبارشناسی اخلاق» او است. این هدف به دو شکل دنبال شده است: (1)نشان دادن این‌که نیچه چگونه به تخریب اخلاق رایج می‌پردازد، (2) نشان دادن اینکه نیچه چگونه به تاسیس اخلاق جدیدی مبادرت می‌ورزد که به گمان او شأن انسان راستین است. رساله در سه بخش تنظیم شده است: در بخش اول با بررسی مبانی افکار و فلسفه‌ی نیچه زمینه برای تبیین نحوه‌ی نگاه وی به اخلاق و استدلال‌های وی فراهم می‌شود. در بخش دوم به تحلیل اخلاق مورد انتقاد نیچه و انتقادهای وی بر آن پرداخته می‌شود و استدلال‌های وی در این زمینه و هدف وی از اینانتقادها بیان می‌شود. آنگاه در بخش سوم با نگاهی تفصیلی به روش‌ تبارشناسی پرداخته می‌شود که برای اولین بار توسط نیچه در انتق.....

چکیده (فارسی): قریب به دو دهه است که نهضت تفکر انتقادی حوزه های علوم انسانی را در سطح بین المللی درمی نوردد و در سالهای اخیر به عرصه کسب و کار، مدیریت و حتی زندگی شخصی وارد شده است؛ ساده ترین تعبیر از تفکر انتقادی عبارت است از «هنر بهتر اندیشیدن»؛ هر چند تفکر و اندیشه همراه همیشگی قافله بشری بوده است، لکن اندیشه ورزی هدفمند، روشمند، فرایندگرا، نظام مند و فراگیر مطلبی است نوین که تفکر انتقادی داعیه آن را دارد. تفکر انتقادی را نباید مجموعه ای از رویه ها، مهارتها، یا فرایندهای ذهنی تلقی کرد، که یگانه روش آموزش آن هم تمرین و تکرار باشد؛ چیزی که آن دنبال می کند، تضمین کیفیت تفکر است که از طریق معرفی اصول و ضوابط تعالی اندیشه، پایش عملکردهای پنهان ذهن، کسب خصلتهای فکری، و پرورش توانمندی اعمال آنها بر مولفه های جهانشمول اندیشه درلحظه داوری، میسر می گردد. تفکر انتقادی بدین منظور فنون و راهکارهایی را پیشنهاد مینماید که عمده آنها بر دو اصل آشکارسازی و تشکیک معقول استوار است، و در قالب پرسشهای موثر اعمال می شود. علیرغم اینکه هم اکنون آموزش تفکر انتقادی تقریبا به جزء لاینفک برنامه های آموزشی رشته های علوم انسانی- بویژه فلسفه، روانشناسی- در آمریکا و اروپا بدل گردیده ، اساساً این عنوان در محافل دانشگاهی کشورمان بسامدی ندارد؛ از سوی دیگر فضای فلسفی در مواجهه با عنوان « تفکر انتقادی» پیش از هرچیز به جنبه فلسفی-معرفت شناختی آن منصرف می شود، تا هویت منطقی -روشی؛ تحقیق حاضر در پی چهره نگاری روشی از تفکر انتقادی و شناسایی اصول و فنون آن است؛ به این امید که شناخت تفکر انتقادی به مثابه روش و بکارگیری اصول و قواعد آن، ارتقای یادگیری و رشد فکر فلسفی، و افزایش قدرت داوری در قبال تحلیل معضلات، و حل مسائل مطرح در این زمینه را – همچون دیگر زمینه ها- برای عموم و خصوص افراد جامعه به ارمغان خواهدآورد.

ویتگنشتاین در هر دو نظریه‌اشبه مبحثپیرامون ماهیتزبان می‌پردازد و هدفشاین استکه حدود و ساختار زبان انسان را مشخصکند، برای دستیابی به این هدفبه بحثمعنی‌داری می‌پردازد مسئله‌ای این استکه مرز میان کلام معنی‌دار را از کلام بی‌معنی تفکیککند، منتهی به این سوال در هر دوره پاسخهای متفاوتمیدهد.در "رساله" زبان به تصویر تشبیه شده استیعنی زبان، جهان را با تصویر کردن می‌نمایاند زیرا زبان مرکباز جملاتی استکه از نامها تشکیل شده‌اند و این نامها به اشیاء در جهان برمی‌گردند و جهان از وضعیتهای امر تشکیل شده استکه هر وضعیتامر عبارتاستاز روابط اشیاء نسبتبه یکدیگر، اگر جمله تصویر امر واقع ممکنی باشد، معنی‌دار استدر غیر این صورتبی‌معنی است .لذا طبق این نظریه، دین، اخلاق، هنر، متافیزیکبی‌معنی هستند چون تصویر عالم خارج نیستند.در "تحقیقاتفلسفی" زبان به ابزاری تشبیه شده استکه کاربردهای مختلفدارد و معنای واژه یا جمله را باید در کاربرد آن در زمینه‌های مختلففهمید، لذا زبان دارای ماهیتواحد نیست .بین کاربردهای مختلفواژه و جمله "شباهتخانوادگی" وجود دارد همانطور که بین اعضای یکخانواده این شباهتوجود دارد ویتگنشتاین متاخر زبان را یک"شکل زندگی" میداند.در تحقیقاتفلسفی تنوع زبانها وجود دارد لذا دین، هنر و اخلاق ... معنیدار هستند ولی متافیزیکهمچنان بی‌معنی استو به علاوه در رساله حاضر تاثیر نظریه زبانی و یتگنشتاین در مقولاتی نظیر فلسفه، نفی زبان خصوصی، دین، یقین، تفسیر، هنر و علوم اجتماعی پرداخته‌ایم.