جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

نقد عقل عملی (به آلمانی: Kritik der praktischen Vernunft) یا نقد دوم از مهم‌ترین آثار ایمانوئل کانت است که در آن به مبانی فلسفه اخلاق می‌پردازد. پروژه نقادی کانت شامل ایجاد محدودیت‌هایی برای حوزه‌هایی بود که ذهن می‌توانست در آن‌ها تأمل کند. کانت با تمایزگذاری بین پدیدارها (فنومن‌ها) و اشیا در خود (نومن‌ها)، ذهن را تنها دارای قابلیت شناخت پدیدارها دانست و نومن‌ها را از حوزه شناخت عقل انسان خارج کرد. کانت اما در نقد دوم کوشید به پرسش ((چه باید کرد؟)) پاسخ بدهد و با استنتاج عقلانی قاعده طلایی، حوزه عقل عملی را مشخص کند. نقد عقل عملی یا نقد دوم فلسفه اخلاق عصر روشنگری است، بدون توجه به منفعتی که عمل اخلاقی برای انسان دارد.

کانت در این اثر در جستجوی اصل غایی اخلاق است. بنیاد مابعدالطبیعه اخلاق را می توان پیشگفتاری بر نقد عقل عملی دانست. کتاب جدای از یادداشت های مترجمان، حاوی پیشگفتار، سخن پایانی و سه بخش با عناوین ذیل است: 1. گذار از معرفت عقلی معمولی اخلاق به معرفت فلسفی اخلاق. 2. گذار از فلسفه مردم پسند اخلاق به مابعدالطبیعه اخلاق. 3. گام بازپسین از مابعدالطبیعه به نقد عقل محض عملی. #زهرا مرادخانی

نقد قوهٔ حکم-که به دو بخش زیبایی‌شناسی و غایت‌شناسی، قابل تقسیم است-در «سگانی» (تریلوژیِ) نقدیِ کانت، اثری است که نقش میانجی و پیونددهندهٔ دو اثر دیگر، یعنی نقد عقلِ محض و نقدِ عقلِ عملی را بر عهده دارد و گذار از فلسفهٔ نظری به فلسفهٔ اخلاق را عملی می‌کند. کانت، همان‌گونه که برای عقل محض و عقل عملی اصولی پیشین جستجو می‌کرد، برای قوهٔ حکم نیز، که قوه‌ای است مربوط به احساس لذت و الم، در جستجوی مبانی پیشین برآمد و کوشید فلسفه‌ای پیشین از ذوق برپا کند. مبنا یا اصل بنیادیِ نهفته در شالودهٔ قوهٔ حکم، غایت‌مندی طبیعت است. این غایت‌مندی به دو صورت ممکن است: یا صوری و ذهنی یا واقعی و عینی. حکم به‌غایت‌مندی صورت یک عین بدون آن‌که هیچ غایت معینی برای آن قائل شویم، حکم زیباشناختی است، و اگر غایت معینی برای آن در نظر بگیریم، حکم غایت‌شناختی است. بر همین مبنا، نقد قوهٔ حکم نیز به دو بخش اصلی تقسیم می‌شود: در بخش اول، فلسفهٔ ذوق (مبحث زیبا و والا)، و در بخش دوم، غایت‌شناسی و غایت‌شناسیِ طبیعت بررسی می‌شود، و بدین‌گونه سرانجام تأمل دربارهٔ زیبایی و نظم، زیباشناسی و غایت‌شناسی، در یک کل واحد، به‌هم پیوند می‌یابد.

دین در محدودهٔ عقل تنها (به آلمانی: Die Religion innerhalb der Grenzen der bloßen Vernunft) یکی از برجسته‌ترین آثار ایمانوئل کانت دربارهٔ فلسفه دین است که در سال ۱۷۹۳ منتشر شد. این کتاب را منوچهر صانعی به فارسی ترجمه کرده‌است.

این کتاب دارای دو بخش ذیل است: بخش اول: مقا لت مقدماتی برای صلح ابدی در بین ملت ها8 بخش دوم: ماده های قانونی قطعی برای برقراری صلح ابدی11 ماده نخست: قانون اساسی هر ملتی باید جمهوری باشد12 ماده دوم: حق ملت ها باید مبتنی بر فدراسیونی از کشورهای آزاد باشد15 ماده سوم: حق جهان وطنی باید به شرایط مهمان نوازی جهان شمول محدود شود18 تکمله اول: در باب تضمین صلح ابدی19 تکمله دوم: ماده مخفی برای صلح ابدی26 ضمائم27 در باب اخت لف موجود میان اخلاق و سیاست در رابطه با صلح ابدی27 در باب توافق سیاست با اخلاقیت در پرتو مفهوم متعال حق عمومی36

نقد عقل نظری/ محض به بحث درباره قوه شناسائی نظری و محدودیت آن می پردازد. در این کتاب حسیات استعلایی و منطق استعلایی مطرح می شود و بخش اخیر نیز درباره تحلیل استعلایی و دیالکتیک استعلایی به بحث می پردازد.

دین در محدوده عقل تنها شرح مقابله خیر و شر در وجود انسان و بروز آثار آن در رفتارهای فردی و اجتماعی است. این کتاب در چهار فصل تدوین یافته است: در فصل نخست از بنیاد 'شر 'در طبیعت انسان و مقابله 'خیر ' با آن سخن گفته سپس درباره لزوم انقلابی اساسی در شخصیت انسان، برای اصلاح اخلاقی توضیحاتی می دهد. فصل دوم به تضاد میان دو اصل خیر و شر در وجود انسان اختصاص یافته و چگونگی حاکمیت اصل 'شر 'بر وجود انسان به بحث گذاشته می‌شود. در فصل سوم چگونگی استقرار اصل 'خیر 'از طریق تاسیس جامعه مدنی اصول الهی (عقلانی) تشریح شده است .در فصل پایانی نیز پس از بیان معنی و مفهوم خدمت دینی شبه خدمت یا خدمت کاذب نقد می‌شود. #کتابناک