جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کانال ارتباطی از طریق پست الکترونیک :
support@alefbalib.com
نام :
*
*
نام خانوادگی :
*
*
پست الکترونیک :
*
*
*
تلفن :
دورنگار :
آدرس :
بخش :
مدیریت کتابخانه
روابط عمومی
پشتیبانی و فنی
نظرات و پیشنهادات /شکایات
پیغام :
*
*
حروف تصویر :
*
*
ارسال
انصراف
از :
{0}
پست الکترونیک :
{1}
تلفن :
{2}
دورنگار :
{3}
Aaddress :
{4}
متن :
{5}
فارسی |
العربیه |
English
ورود
ثبت نام
در تلگرام به ما بپیوندید
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ...
همه موارد
عنوان
موضوع
پدید آور
جستجو در متن
: جستجو در الفبا
در گوگل
...جستجوی هوشمند
صفحه اصلی کتابخانه
پورتال جامع الفبا
مرور منابع
مرور الفبایی منابع
مرور کل منابع
مرور نوع منبع
آثار پر استناد
متون مرجع
مرور موضوعی
مرور نمودار درختی موضوعات
فهرست گزیده موضوعات
کلام اسلامی
امامت
توحید
نبوت
اسماء الهی
انسان شناسی
علم کلام
جبر و اختیار
خداشناسی
عدل الهی
فرق کلامی
معاد
علم نفس
وحی
براهین خدا شناسی
حیات اخروی
صفات الهی
معجزات
مسائل جدید کلامی
عقل و دین
زبان دین
عقل و ایمان
برهان تجربه دینی
علم و دین
تعلیم آموزه های دینی
معرفت شناسی
کثرت گرایی دینی
شرور(مسأله شر)
سایر موضوعات
اخلاق اسلامی
اخلاق دینی
تاریخ اسلام
تعلیم و تربیت
تفسیر قرآن
حدیث
دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات
سیره ائمه اطهار علیهم السلام
شیعه-شناسی
عرفان
فلسفه اسلامی
مرور اشخاص
مرور پدیدآورندگان
مرور اعلام
مرور آثار مرتبط با شخصیت ها
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی
مرور مجلات
مرور الفبایی مجلات
مرور کل مجلات
مرور وضعیت انتشار
مرور درجه علمی
مرور زبان اصلی
مرور محل نشر
مرور دوره انتشار
گالری
عکس
فیلم
صوت
متن
چندرسانه ای
جستجو
جستجوی هوشمند در الفبا
جستجو در سایر پایگاهها
جستجو در کتابخانه دیجیتالی تبیان
جستجو در کتابخانه دیجیتالی قائمیه
جستجو در کنسرسیوم محتوای ملی
کتابخانه مجازی ادبیات
کتابخانه مجازی حکمت عرفانی
کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران
کتابخانه تخصصی ادبیات
کتابخانه الکترونیکی شیعه
علم نت
کتابخانه شخصی
مدیریت علاقه مندیها
ارسال اثر
دانشنامه
راهنما
راهنما
مرور
>
مرور پدیدآورندگان
>
عظیمی, مهدی (دانشیار، فلسفه و کلام اسلامی، گروه فلسفه و کلام اسلامی، دانشکده الهیات، دانشگاه تهران، گرایشهای تخصصی: منطق، فلسفه اسلامی)
جستجو در
عنوان
پدیدآورنده
توصیفگر
موضوع
ناشر
زبان
نوع منبع
رشته تحصیلی
مقطع تحصیلی رساله تحصیلی
تاریخ
محل
جستجو در متن
همه موارد
برای عبارت
مرتب سازی بر اساس
عنوان
نویسنده
جنس منبع
محل
ناشر
تاریخ تغییر
و به صورت
صعودی
نزولی
وتعداد نمایش
5
10
15
20
30
40
50
فرارداده در صفحه باشد
جستجو
خروجی
چاپ نتایج
Mods
Dublin Core
Marc
MarcIran
Pdf
اکسل
انتخاب همه
1
2
3
4
5
6
تعداد رکورد ها : 54
عنوان :
قضا در فلسفۀ صدرا: نقدی بر تلقی علامه طباطبایی
نویسنده:
مهدی عظیمی
نوع منبع :
مقاله , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات) , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه تهران,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
توحید
,
علامه طباطبایی
,
قضا
,
ملاصدرا
,
عالم مثال ها
,
سرنوشت
,
جبر و اختیار(کلام)
,
درباره علامه طباطبایی
کلیدواژههای فرعی :
علم ذاتی الهی ,
عالم عقول ,
عالم مثال ها ,
وجود رابط ,
عنایت الهی ,
صور مرتسمه در ذات ,
صور علمی حق ,
لوازم ذات واجب ,
علم حق در فلسفه مشاء ,
ماهیت عقول مجرده ,
ربط الربط ,
لوازم نامجعول ذات خدا ,
صور اسمای الهی ,
مثل افلاطون در حکمت متعالیه ,
علم منطوی در عقول ,
ملائکه مهیمه ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
چکیده :
ملاصدرا در عبارتی از اسفار میگوید که قضا صورتهایی علمی است که (1) لازم ذات واجبالوجود، (2) نامجعول، (3) بیرون از عالَم، (4) عاری از امکان واقعی، (5) قدیم بالذات، و (6) باقی به بقای خداوندند. علامه طباطبایی در نهایةالحکمة بر آن است که «لازم» در (1) نمیتواند به معنای «بیرون از ذات» باشد وگرنه (1) با (2) تا (6) در تناقض خواهد افتاد. افزون بر این، اگر آن صورتهای علمیْ بیرون از ذات خدا باشند، آنگاه اگر معلومِ حضوری او باشند نظریۀ مُثُل، و اگر معلومِ حصولی او باشند نظریۀ صور مرتسمه صادق خواهد بود؛ درحالیکه ملاصدرا هر دو را کاذب میداند. پس این صورتهای علمی عین ذات واجبالوجودند و قضا نزد صدرا همان علم ذاتی خدا به تفاصیل خلقت است. به رای ما، اما، هم این مدعا ناروا است و هم آن دلایل نارسا. زیرا در فلسفۀ صدرا صورتهای علمیِ یادشده با عقول مجرّد اینهمانی دارند و عقول مجرّد به هر شش صفت یادشده موصوفاند بیآنکه تناقضی پدید آید. همچنین ملاصدرا، برخلاف ادعای عجیب علامه، وجود مُثُل را به عنوان محل قضای الهی میپذیرد.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 83 تا 98
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
نقضِ «نقض موضوع»
نویسنده:
مهدی عظیمی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه تهران,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
نقض موضوع
,
اصطلاحنامه منطق
کلیدواژههای فرعی :
تخصیص ,
نقض موضوع ,
کلی ,
تخصیص ,
استنتاج گزاره صادق ,
بنیاد قاعده نقض ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
خواجه نصیرالدین طوسی
,
عبدالله جوادی آملی
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
شاپا (issn):
2008-9422
چکیده :
در کتابهای منطق اسلامیِ دوره معاصر، «نقض موضوع» را قاعدهای برشمردهاند که بر پایه آن میتوان از یک گزاره کلّیِ صادق، گزاره صادق دیگری را به دست آورد که موضوعاش نقیض موضوع گزاره نخستین باشد و کمّ و کیفاش نیز دگرگون شده باشد. بنابراین، با کاربست این قاعده بر موجَبی کلّی مانند «هر الف ب است» سالبی جزئی همچون «برخی از نهـالف ب نیست» به دست میآید. در این جستار، امّا، نمایان خواهد شد که همواره چنین نیست، بلکه گاه نتیجه نیز مانند مقدّمه، موجبی کلّی مثل «هر نهـالف ب است» از آب درمیآید؛ و آن هنگامی است که موضوع گزارۀ اصلی اخصّ مطلق از محمول، و محمول برابر با عامترین مفهوم کلّی باشد. بدین سان آشکار خواهد شد که قاعدۀ نقض موضوع کلّیت ندارد و تخصیصبَردار است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 83 تا 100
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
دشواره تعریف جنس و نوع اضافی و دیگر مفاهیم متضایف: ارسطو، فرفوریوس، فارابی، ابن سینا
نویسنده:
مهدی عظیمی
نوع منبع :
مقاله , مدخل مفاهیم(دانشنامه مفاهیم) , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: موسسه پژوهشی حكمت و فلسفه ايران,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
ارسطو
,
ابن سینا
,
فرفوریوس
,
اصطلاحنامه منطق
,
جنس
,
نوع اضافی
,
متضایفان
,
مقاله درباره فارابی
کلیدواژههای فرعی :
نوع حقیقی ,
جوهر ,
محمول ,
تعریف(اصطلاح وابسته) ,
منطق الاشارات ,
منطق شفا (ابن سینا) ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
خواجه نصیرالدین طوسی
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
دور و تعریف به مساوی ازجمله مغالطه های منطق تعریف در دستگاه ارسطویی اند. با وجود این، شگفتی آور است که اینن هنر دو مغالطنه را در تعرینف هنای سننیتی جنس و نوع اضافی می توان دیند و تتینی برخنی از عتنار هنای ارسنطو آشکارا بیان گر آن هستند که وی تعریف دوری را نهتنها بنرای جنس و نوع اضافیکه برای همه متضایفان روا منی شنمارد. فرفورینوس در اینن زمیننه هنا یک سره پیرو ارسطو است و ایساگوگ هاو چیزی جز بازگفت این نکته ها را نندارد. فارابی در تعریف های پیشنهادی خویش این مغالطه ها را می پیراید و از این رهگذر زمینه را برای ابن سینا فراهم می کند. ابن سینا بنا اشنار هن ای فنارابی همنه اینن دشواره ها و مغالطه ها را بازمی شناسند و بنرای گشنودن و زدودن آن هنا، چنه در تعریف جنس و نوع اضافی، به سان ویژه، و چه در تعریف متضایفان، به سان کلینی، راه کارهایی نوپدید و هوشمندانه پیش می نهد. برپاینه راه کنار او بنرای رهاسنازی تعریف متضایفان از مغالطه های دور و تعریف به مساوی باید ) 2( متضنایفان را از اضافه برهنه کرد، ) 1( علیت تضایف را ذکر کرد، ) 9( با افزودن قید (از روی آن چنین است) تعریف را به متضایف مطمحنظر مخنت کنرد. جسنتار پنیش رو باروشن داشت و تتیین این نکته ها بخشی از روند دگردیسی مدخل فرفورینوس در منطق اسلامی و، از این رهگذر، گوشه ای از تاریخ منطق اسلامی را روشن می کند.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 123 تا 148
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
نقدی بر استدلال مباشر
نویسنده:
مهدی عظیمی
نوع منبع :
مقاله , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات) , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
زبان :
فارسی
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
منطق ابهری در تلخیص الحقائق
نویسنده:
مهدی عظیمی
نوع منبع :
مقاله , خلاصه اثر , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: موسسه پژوهشی حكمت و فلسفه ايران,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
اثیرالدین ابهری
,
اصطلاحنامه منطق
,
تلخیص الحقائق
,
منطق ابهری
,
فاضل احمد پاشا
کلیدواژههای فرعی :
العلم الطبیعی ,
العلم الاهی ,
چکیده :
اثیرالدین مفضل بن عمر ابهری (؟656-؟597) دانشمند برجستۀ ایرانی است که در شاخههای مختلف علوم عقلی مقامی والا داشته است. مخطوط فاضل احمد پاشا 1618، که در کتابخانهی کوپریلی استانبول نگهداری میشود مشتمل است بر چهار رساله از او، به نامهای بیان الأسرار، تلخیص الحقائق، رسالة المطالع، و زبدة الحقائق، که هر یک سهگانهایست در منطق، طبیعیات، و مابعدالطبیعة. این رسالهها را کاتبی قزوینی از نسخهی اصل استنساخ کرده و ابهری به خط خود بر صدر همۀ آنها یادداشت إنهاء با تاریخ و توقیع نوشته است. آنچه در پی میآید تقدیم و تحقیق بخش منطق تلخیص الحقائق است. منطق ابهری در این رسائل، از جمله در تلخیص الحقائق، فاقد نوآوریهای بعدی او و تقریباً بهکلّی تابع منطق ابنسینا است. به اقتضای تکنسخه بودنِ مخطوط، روش قیاسی را برای تصحیح آن برگزیدهایم. اثیرالدین مفضل بن عمر ابهری (؟656-؟597) دانشمند برجستۀ ایرانی است که در شاخههای مختلف علوم عقلی مقامی والا داشته است. مخطوط فاضل احمد پاشا 1618، که در کتابخانهی کوپریلی استانبول نگهداری میشود مشتمل است بر چهار رساله از او، به نامهای بیان الأسرار، تلخیص الحقائق، رسالة المطالع، و زبدة الحقائق، که هر یک سهگانهایست در منطق، طبیعیات، و مابعدالطبیعه.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 101 تا 132
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
پارادوکس کرول از منظر ویتگنشتاین، ابن سینا، و خواجه نصیر
نویسنده:
مهدی عظیمی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم : دانشگاه قم ,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
اصطلاحنامه منطق
,
فلسفه تحلیلی
,
قاعده وضع مقدم
,
پارادوکس لوئیس کرول
,
پارادوکس استنتاج
کلیدواژههای فرعی :
منطق جدید ,
قیاس استثنائی ,
قیاس اقترانی حملی ,
برهان ( صناعت ) ,
بیان ناپذیری وضع مقدم ,
سنجشی بودن قواعد منطقی ,
وضع مقدم معاون ,
وضع مقدم مقارن ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
خواجه نصیرالدین طوسی
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
پارادوکس کَرول بنیادیترین مفهوم منطق، یعنی مفهوم استنتاج را به چالش میکشد و چنین مینمایاند که در هیچ استنتاجی نمیتوان از مقدّمات به نتیجه رسید. مقالهی پیش رو این پارادوکس را بر سه اندیشمند بزرگ، ویتگنشتاین، ابنسینا، و خواجه نصیر، عرضه میکند و میکوشد تا راهحلّی را از سخنان آنان فرا چنگ آورد. ویتگنشتاین از یک وضع مقدّم «بیانناپذیر» ولی «نشاندادنی» در همهی استنتاجها سخن میگوید که سرانجام به تفکیک «قاعده» از «مقدّمه» میانجامد. ابنسینا نیز اصول منطقی را «مکیال» میداند نه «مادّه»، که این دقیقاً همان تفکیک یادشده است. و خواجه نصیر از نیازمندی هر قیاس اقترانی به یک وضع مقدّمِ «معاون» و «مقارن» سخن میراند که بیان دیگری از «وضع مقدّم بیانناپذیرِ نشاندادنیِ» ویتگنشتاین است که باز به تفکیک یادشده منتهی میشود. و تفکیک «قاعده» از «مقدّمه» و نارواییِ تبدیل اوّلی به دومی کلید حلّ پارادوکس کرول است. این دقیقاً همان تفکیک یادشده است. و خواجه نصیر از نیازمندی هر قیاس اقترانی به یک وضع مقدّمِ «معاون» و «مقارن» سخن میراند که بیان دیگری از «وضع مقدّم بیانناپذیرِ نشاندادنیِ» ویتگنشتاین است که باز به تفکیک یادشده منتهی میشود. و تفکیک «قاعده» از «مقدّمه» و نارواییِ تبدیل اوّلی به دومی کلید حلّ پارادوکس کرول است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 163 تا 176
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
تصحیح و تحقیق رساله تحریر الدلائل فی تقریر المسائل اثر اثیرالدین ابهری : سال 47، شماره 1 : فلسفه و کلام اسلامی
نویسنده:
مهدی عظیمی
نوع منبع :
مقاله , مدخل آثار(دانشنامه آثار) , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه تهران,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
اثیرالدین ابهری
,
نسخه شناسی
,
رساله ثمانیعشرة مسئلة فی الکلام
کلیدواژههای فرعی :
توحید ,
معتزله ,
الله ,
نفس ناطقه ,
اشاعره ,
رویت خدا ,
اختیار ,
جزء لایتجزی ,
براهین اثبات وجود خدا ,
اثبات نبوت ,
تهافت الفلاسفه ,
سبک شناسی ,
الوجود ,
اختیار خداوند ,
صفات الهی ,
اختیار ,
اشاعره (اهل سنت) ,
رؤیت خدا ,
معتزله (اهل سنت) ,
اختیار انسان ,
خاتمیت ,
معدوم ,
خلأ ,
افعال خدا ,
صورت و ماده ,
صفات خدا ,
ماهیت ,
هیولی ,
جزء لا یتجزی ,
امر عدمی ,
بساطت واجب(امور عامه) ,
افعال واجب(حکمت نظری) ,
براهین اثبات واجب(حکمت نظری) ,
توحید(الهیات بالمعنی الاخص)) ,
اختیار واجب ,
معرفت شناسی اسلامی ,
اندیشه شناسی ,
وجود (اسماء اول عرفان نظری) ,
نفس ناطقه(اصطلاح وابسته) ,
رساله ثمانیعشرة مسئلة فی الکلام ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
خواجه نصیرالدین طوسی
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
شاپا (issn):
2008-9422
چکیده :
اثیرالدین ابهری را رسالهای است که در نسخهشناسیها با نام «ثمانیعشرة مسئلة فی الکلام» یا «المسائل» شناسانده شده است، ولی برپایه یافته ما نام اصلی آن «تحریر الدلائل فی تقریر المسائل» است. این رساله، که گویا تنها نوشته کلامیِ تاکنون ـ شناختهشده اوست، دربردارنده هجده مسئله کلامی است که بیشوکم با بیست مسئلهای که غزالی در تهافتالفلاسفه پیش میکشد همخوانی دارند. ابهری در بیشترِ این مسئلهها از مکتب اشعری در برابر فیلسوفان و معتزلیان دفاع میکند. در این نوشتار، «تحریر الدلائل» را بر اساس گواهی ابنتیمیه، سبک نویسندگی ابهری، و اندیشههای فلسفی او، اصالتسنجی کرده؛ و برپایه نسخههای خطی راغبپاشا 1461، مجلس شورا 1830، و آیتاللّه مرعشی 59/35، که گویا هر سه در قرن یازدهم هجری کتابت شدهاند، به شیوه بینابین تصحیح کردهایم.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 103 تا 145
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
«الرسالة الزاهرة» نوشته اثیرالدین ابهری: نسخه شناسی، متن شناسی، تصحیح، و تحلیل
نویسنده:
مهدی عظیمی , هاشم قربانی
نوع منبع :
مقاله , مدخل آثار(دانشنامه آثار) , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده
وضعیت نشر :
تهران: دانشکده الهیات و معارف اسلامی,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
منطق صوری
,
عکس نقیض
,
الرساله الزاهره
,
تعدی استلزام
,
دلیل شرطی
,
اصطلاحنامه منطق
کلیدواژههای فرعی :
منطق ربط ,
منطق جدید ,
تابع ارزش صدق ,
گزاره شرطی ,
استلزام مادی ,
احکام مواد ثلاث ,
عکس نقیض موافق ,
تمثیل(منطق) ,
قیاس اقترانی شرطی ,
قیاس جدلی ,
منطق رواقی ,
فلسفه منطق ,
امکان ابژکتیو ,
قیاس معارضت ,
عکس نقیض شرطی ,
استلزام شرطی ,
دلالت دوران بر علیت ,
تاریخ منطق اسلامی ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
خواجه نصیرالدین طوسی
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
اثیرالدین ابهری یکی از برجسته ترین منطق دانان دورۀ اسلامی است که کمتر شناخته شده است. جستار پیش رو، از یکسو، با تصحیح الرسالة الزاهرة، یکی از منطق نوشته های ارزشمند وی را از پستوی فراموشی به پیشخوان چاپ و انتشار درمی آورد و، از دیگر سو، با شرح و واشکافی و تحلیل آن از دریچه ی منطق جدید، بر گوشه ای از اندیشه های منطقی ابهری پرتو می افکند. مهمترین دستآوردهای این جستار در مقام بازشناسی اندیشه های منطقی ابهری بدین قرارند: 1. ابهری قاعدۀ تعدّی استلزام را منتجِ شرطی متّصل نمی داند. 2. ابهری قاعدۀ دلیل شرطی را می شناخته است؛ 9. ابهری قاعدۀ عکس نقیض شرطی را به چالش می کشد. 4. ابهری بر آن است که در گزاره های حملی، عکس نقیض موافق اعتبار منطقی ندارد. 5. ابهری، همچون منطق دانان ربط، استلزام ربطی را معتبر می داند، درحالیکه جدلیان رقیب وی، همانند رواقیان و پیروان منطق فرگـه راسلی، استلزام مادّی را. الرسالة الزاهرة بر پایۀ نسخه های خطّی دانشگاه تهران، مجلس، و کتابخانه ی آیت الله مرعشی، به شیوۀ گزینشی تصحیح شده است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 129 تا 164
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
تاریخ تحوّل کلّیّات خمس: ارسطو، فرفوریوس، فارابی، ابنسینا
نویسنده:
مهدی عظیمی، احد فرامرز قراملکی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه تهران,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
کلیات خمس
,
کلیات خمس
,
مقاله درباره فارابی
کلیدواژههای فرعی :
تعریف منطقی ,
ایساغوجی ,
حمل پذیرها ,
تعریف(علوم قرآن) ,
اصطلاحنامه منطق ,
نوع ( کلیات خمس ) ,
فصل منطقی ,
مقولات عشر ,
مقولات ده گانه ارسطویی ,
فصل منطقی ,
تعریف(اصطلاح وابسته) ,
گزاره جدلی ,
اجزاء تعریف ,
اجزاء استدلال ,
منطق الاشارات ,
مدخل منطق تعریف ,
کتاب شفا (ابن سینا) ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ابن سینا: ابوعلی سینا
شاپا (issn):
2008-9422
چکیده :
ارسطو در جایگاهها بهمنظور تحلیل استدلال جدلی، آن را به گزارهها فرو میکاهد و میگوید که هر گزاره جدلی از موضوعی تشکیل شده که «نوع» است، و از محمولی که یا «تعریف» است، یا «جنس»، (یا «فصل»،) یا «خاصّه»، یا «عرض»؛ و موادّ این حملپذیرها را مقولات دهگانه بهدست میدهند. فرفوریوس در ایساگوگه «نوع» را جایگزین «تعریف» میکند و «فصل» را هم آشکارا به میان میآورد و این پنج کلّی را چونان پیشزمینههایی ضروری و/یا سودمند برای آموزههای مقولات، تعریف، تقسیم، و اثبات پیش مینهد. فارابی حملپذیرهای ارسطو و کلّیهای پنجگانه فرفوریوس را درمیآمیزد و به فهرست تازهای دست مییابد. وی بر آن است که کلّیهای پنجگانه اجزای نهایی همه تعریفها و استدلالها در همه دانشها هستند. ابنسینا در مدخلهای منطقی خویش، بی هیچ بیش و کم، همان کلّیهای پنجگانه فرفوریوس را به میان میآورد. وی در منطق الشفاء، مهمترین نمودار منطقنگاری نُهبخشی، کارکرد کلّیهای پنجگانه را همانی میداند که فرفوریوس میگوید. امّا در نخستین و برجستهترین نماینده منطقنگاری دوبخشی، یعنی منطق الإشارات، کلّیهای پنجگانه را تنها بهمثابت مدخل منطق تعریف بهکار میگیرد.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 87 تا 121
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
ابن سینا و گودل:«عدم برهان بر امتناع» یا «برهان بر عدم امتناع»؟
نویسنده:
مهدی عظیمی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه امام صادق (ع) پردیس خواهران ,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
امتناع ذاتی
,
ابن سینا
,
گودل
,
فرضیه پیوستار
,
احتمال(اصطلاح وابسته)
,
امکان
کلیدواژههای فرعی :
اعداد طبیعی ,
کانتور ,
اعداد گویا ,
اعداد حقیقی ,
عدد اصلی ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
گودل امکان فرضیه تعمیم یافته پیوستار را از رهگذر برهان بر عدم امتناعِ آن ثابت می کند؛ این در حالی است که بر پایه سخن ابن سینا در بند ما قبل آخرِ اشارات، عدم برهان بر امتناعِ چیزی برای اثبات امکان آن بسنده است. اکنون شایسته است بپرسیم که آیا کار گودل بیهوده است، یا سخن ابن سینا نادرست؟ پاسخ این جستار گزینه سوم است: هیچ کدام. «امکان» در فلسفه اسلامی دست کم هشت معنا دارد:1 امکان عام؛ 2 امکان خاص؛ 3 امکان اخص؛ 4 امکان استقبالی؛ 5 امکان استعدادی؛ 6 امکان وقوعی؛ 7 امکان فقری؛ 8 احتمال. در سخن ابن سینا امکان به معنای احتمال است که امری ذهنی، انفسی، و سوبژکتیو است، و از این رو به چیزی بیش از عدم برهان بر امتناع نیاز ندارد؛ امّا امکان در کلام گودل امری عینی، آفاقی، و اُبژکتیو است که نیازمند برهان بر عدم امتناع است. بنابراین، نه کار گودل بیهوده است و نه سخن ابن سینا نادرست.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 19 تا 36
مشخصات اثر
ثبت نظر
1
2
3
4
5
6
تعداد رکورد ها : 54
×
درخواست مدرک
کاربر گرامی : برای در خواست مدرک ابتدا باید وارد سایت شوید
چنانچه قبلا عضو سایت شدهاید
ورود به سایت
در غیر اینصورت
عضویت در سایت
را انتخاب نمایید
ورود به سایت
عضویت در سایت
×
ارسال نظر
نوع
توضیحات
آدرس پست الکترونیکی
کد امنیتی
*
*
با موفقیت به ثبت رسید