جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

زهد و ساده زیستی یکی از ارزشمندترین فضایل اخلاقی است که اهمیت آن در آیات و روایات به روشنی مشهود است. این مقاله، پژوهشی توصیفی- تحلیلی است که ضمن بررسی مفاهیم زهد، ساده زیستی و مفهوم قرآنی رشد، به بررسی آثار زهد و ساده زیستی و چگونگی نقش هر یک از این آثار، در رشد فردی و اجتماعی می پردازد. از مهم ترین نتایج این پژوهش این است که نهادینه شدن زهد و ساده زیستی در زندگی فردی اجتماعی، منجر به ظهور آثار تأثیرگذار و بنیادینی خواهد شد که زمینه ساز رشد فردی و اجتماعی می شود. این آثار عبارتند از: حق پذیری و حق پرستی، رشد دنیوی و اخروی، آسودگی خاطر، رشد فکری و رفتاری، شناخت عیوب دنیا، رشد عملی، عزت نفس، رشد اقتدار و صلابت، دوست داشتن مؤمنان، رشد هدایتی، علم و هدایت، رشد فراگیر در تمامی عرصه ها، رویش حکمت و بصیرت، رشد اعتقادی، گفتاری و رفتاری، و درک وضعیت محرومان، رشد روانی محرومان و رشد اخلاقی زاهدان را به همراه دارد.

با توجه به ضرورت مسأله معرفت نسبت به امام عصر(عج)، پژوهش حاضر پیرامون عصر غیبت صغری و نحوه هدایت گری حضرت صاحب الامر(عج) انجام گرفته است تا از طریق بیان شیوه اعمال این هدایت، راه حصول این معرفت روشن گردد. لذا در سیره این امام بزرگوار به سراغ توقیعات ایشان رفته و مطالب اعتقادی، فقهی، اخلاقی و تربیتی آنها را استخراج و تحلیل نمودیم. سیر پژوهش حاضر بدین شرح است: پس از مقدمه که در آن به تبیین موضوع، بیان ضرورت و اهداف تحقیق پرداخته شده است، فصل اول قرار دارد که عنوان آن آماده سازی شیعه برای ورود به عصر غیبت است و به بیان چگونگی زمینه سازی معصومین(ع) از پیامبر اکرم(ص) تا امام حسن عسگری(ع) جهت امر مهم غیبت پرداخته و سازمان وکالت و نیابت خاصه با تمام ابعاد شان در آن معرفی شده اند. فصل دوم، آشنایی با توقیعات امام عصر(عج) نام دارد که در آن پس از تعریف لغوی و اصطلاحی توقیع، نمونه هایی از توقیعات ائمه پیشین آورده شده و بعد از آن دست خط توقیعات، مدت زمان صدور یک توقیع و کلیات محتوی توقیعات امام عصر(عج) مورد بررسی قرار گرفته اند. فصل سوم که فصل اصلی پژوهش حاضر است، توقیعات را در چهار بخش اصلی، اعتقادات(مشتمل بر مباحث توحید، نبوت، امامت و معاد)، احکام (مشتمل بر ابواب مختلف فقهی از قبیل طهارت، نماز، خمس، روزه و ...)، اخلاق و ادعیه مورد تحلیل و بررسی قرار می دهد. که در بحث اعتقادات، الوهیت، ربوبیت، نبوت خاصه، نبوت عامه، امامت خاصه و امامت عامه کاملا مورد بررسی قرار گرفته و در هر باب نظر امام(ع) به خوبی روشن شده است. در انتها، نتیجه تحقیق قرار دارد که در آن مهمترین نتیجه به دست آمده، اثبات هدایت گری امام غایب، همچون امام حاضر، در عصر غیبت صغری و در پرتو توقیعات عنوان شده است

این رساله در پنج بخش به بررسی رجم (سنگسار) از دیدگاه مذاهب اسلامی پرداخته است.در بخش است: انواع کیفر زنا، تشدید مجازات، احصان در لغت، حصن در قرآن، رجم در قرآن، تعریف اصطلاحی زنای محصن بررسی شده است. در بخش دوم شرایط احصان (بلوغ، عقل، همسر داشتن، اسلام) آورده شده است. در بخش سوم راههای ثبوت زنای موجب رجم آمده است.در بخش چهارم کیفیت اجرای حد رجم و در بخش پنجم اسباب سقوط یا تاخیر رجم آورده شده است.

پژوهش حاضر با روش تحلیلی توصیفی و بر اساس آموزه های فرهنگ وحیانی اسلامی، به ارائة راهبرد و برخی از راهکارهای مصداقی در راستای پیشگیری از رشوه پذیری به عنوان یکی از آسیب های جامعة اسلامی پرداخته است. مقدّمات آن شامل تأمّلی در سه شاخصة «هدایت»، «حکمت» و «رضایت» و عنایت بر «عرصه های برجستة نظام هدایت انسان» (خودیابی، خودآگاهی، خودبانی و خودآیی) است. بر اساس راهبرد پیشنهادی، فرد در عرصة «خودآگاهی»، چهار نکته را به عنوان باورهای بنیادین در نگرش، گرایش و کُنشِ خود در رابطه با مسئلة رشوه دانسته است و در عرصة «خودبانی» بر آن اهتمام خواهد داشت: 1 برطرف کردن نیازهای سایر افراد در چارچوب قوانین الهی، نعمتی از جانب خداوند و دارای آثار نیکی در دنیا و آخرت است. 2 در عالم هستی، کسب رزق و روزی دارای قوانین مشخّص است و در این مهم، نقش تعیین کنندة امور معنوی، افزون تر است. 3 رشوه بر اساس دلایل شرعی و عقلی موجب پیدایش تبعیض، بی عدالتی و بی اعتمادی به حکومت اسلامی می شود. 4 مال و منفعتی که از طریق رشوه به دست می آید. از آنجا که تخلّف از قوانین الهی برای کسب روزی و برخلاف رضایت الهی است، در مسیری نامطلوب و نامشروع هزینه خواهد شد.

این تحقیق تحت عنوان نبوت و امامت در صحیفه سجادیه نگارشی است که هدف از آن دستیابی به نکات هدایتی مورد نظر انتزاع نکات هدایتی مورد نظر امام سجاد(ع) در دعاهای صحیفه سجادیه می باشد. سیر پژوهش حاضر بدین شرح است: پس از مقدمه که در آن به تبیین موضوع، بیان ضرورت و اهداف تحقیق پرداخته شده است، در فصل اول که عنوان آن زندگی امام سجاد(ع) و اشنایی با صحیفه سجادیه است دوران امامت امام مورد بررسی قرار گرفته است. در فصل دوم که فصل نبوت است در بخش اول آن به بررسی وحی در صحیفه پرداخته ایم که در آن رابطه وحی و نبوت، اقسام وحی و وحی در صحیفه سجادیه بررسی شده است. بخش دوم نبوت عامه است که در آن شیوه های برخورد مردم با انبیاء، تثبیت توحید توسط پیامبران، شیوه های برخورد با انبیاء بررسی شده است. در بخش سوم به بررسی نبوت خاصه که همان پیامبری حضرت محمد(ص)، امت، مقام پیامبر اسلام(ص) در میان انبیاء، ابلاغ رسالت پیامبر(ص)، شفاعت پیامبر(ص)، دوستان و یاران پیامبر(ص) و درود بر پیامبر(ص) پرداخته ایم، صفات پیامبر(ص) در صحیفه سجادیه و مطالبی هم در مورد معجزه پیامبر(ص)، قرآن، فصاحت، معارف انحصاری قرآن کریم، جدایی ناپذیری قرآن و عترت و آثار عمل به قرآن و .... بیان شده است. در فصل سوم که فصل امامت است، مفهوم امامت، عصمت امام، حقیقت امامت در قرآن اطاعت امام، مهدی منتظر(عج)، شفاعت اهل بیت، درود بر اهل بیت ولایت و ... در صحیفه سجادیه بررسی شده است. در بررسی هر مورد ابتدا توضیح مختصری در مورد آن و بررسی کاوش آن مورد در صحیفه و سپس ابعاد آن از دید آیات قرآن و احادیث اهل بیت(ع) شرح و بررسی نموده ایم. مهمترین نتیجه بدست آمده از تحقیق اثبات هدایتگری امام سجاد(ع) در عصر خفقان بعد از حادثه عاشورا است که ایشان توانست از دعا برای بیان بخشی از عقاید خود استفاده کند و بار دیگر تحرکی در جامعه برای توجه به معرفت و عبادت و بندگی ایجاد کند.

مراد از معناشناسی مفردات قرآن ،شناخت معانی آنها در دو حوزه تاریخی و توصیفی است. در معناشناسی تاریخی ، با تکیه بر کتب لغت ، تاریخی و شعر ، معلوم می شود که واژه ی مقت بنا بر سنت خاص دوره ی جاهلیت ، بر نوعی نکاح اطلاق می گردیده و کاربرد این واژه در سور مکی و مدنی، گویای رواج این واژه در جاهلییت و جوامع مکی و مدنی بوده است وخویشاوندی ، که مهمترین و قاطع ترین عنصر تصور جاهلی نسبت به وحدت اجتماعی بوده، عامل و بانی ایجاد نکاح مقت گردیده است(همزمانی). در بخش معناشناسی توصیفی، با رجوع به آیات قرآن و کنارهم چیدن لغات هم جوار با این واژه، مفهوم قرآنی مقت حاصل می گردد؛ لذا اسلام ، مصداق های جدیدی را معادل بار معنایی مقتایجاد کرد ولی معنای اساسی این واژه از جاهلیت تامقطع نزول قرآن ، تغییر نکرد ؛ نقشه کلی و نظام عمومی این واژه در قرآن ، وضع تازه ای به خود گرفت ؛ واژه ای که در گذشته منحصراً یک سنت مذمومه بود در اسلام معادل هایی چون خلف وعده ، استنکاف از جهاد و کفرگرایی پیدا کرد که هر کدام از منظر قرآن، برابر اشد بغض و غضب سخت الهی می باشد(در زمانی) .

چکیده فارسی:با چینش آیات مربوط به «عفاف» و «حجاب» بر اساس روایات معتبر ترتیب نزول سور، روش قرآن در نهادینه سازی حجاب و عفاف در جامعه عصر نزول کشف می شود. قرآن کریم در اولین مراحل تعلیم خود در سوره های مکی به ایجاد نوعی بینش و معرفت بنیادی درباره این دو مفهوم و سپس به فرهنگ سازی به صورت گسترده و مستمر در نهادینه سازی حجاب و عفاف پرداخته است. پس از آن در سال های نزول قرآن در مدینه و هنگامی که افکار عمومی برای پذیرش قوانین آماده شد با روش قانون گذاری به تشریع قوانینی درباره چگونگی التزام مسلمانان به احکام مربوط به حجاب و عفاف پرداخت.با تحلیل روش های به کار رفته در قرآن کریم در این باره می توان به برخی از راهبردهایی که هر یک از نهادهای آموزشی، فرهنگی و قانون گذار جامعه با استمداد از آنها می توانند این دو رفتار را در جامعه نهادینه سازند پی برد.

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (pdf) مراجعه فرمایید.