جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

نگارنده در این پایان نامه، در صدد ارائه چارچوبی از فعّالیت های دانشمندان و محدّثان شیعه در این دوره از تاریخ است و محورهای اصلی کار آنان را در عرصه حدیث و علوم حدیث، بیان می کند. وی می گوید از سرگذشت حدیث شیعه و تحوّلاتی که در مسیر خود از هنگام صدور تاکنون داشته است، به تاریخ حدیثْ تعبیر می شود، که به دو دوره متقدّمان و متأخّران، قابل تقسیم است. تاریخ حدیث در دوره متقدّمان - که از آغاز تا پایان قرن پنجم را دربر می گیرد - از سوی برخی محقّقان، مورد پژوهش قرار گرفته و کتاب هایی در این باره تألیف گردیده است؛ امّا بخش دوم تاریخ حدیث شیعه - که از قرن ششم تا عصر حاضر را شامل می شود - تاکنون مورد بررسی منسجمی قرار نگرفته است، و در نهایت، آثار و تألیفات حدیثی دانشمندان شیعه در کتب فهرست و تراجم، به طور پراکنده ثبت شده و درباره زندگی برخی از محدّثان نیز در کتاب های ترجمه، به اجمال و گاه به تفصیل، مطالبی بیان گردیده است. این پایان نامه در پنج فصل با یک مقدّمه مفصّل، گردآوری شده است مطالب موجود در مقدّمه عبارت اند از: پیشنه بحث، مراحل تحقیق، درآمدی بر تاریخ حدیث شیعه در دوره متأخّران، گذر از دوره متقدّمان به دوره متأخّران، نقش شیخ طوسی در حدیث و فقه، نقش محقّق حلّی و علّامه حلّی در فقه، دلایل رکود در عرصه حدیث، تجدید حیات اخباریان، زمینه های احیای اخباریگری، مراحل تکامل مکتب اخباریگری، اختلافات عمده اخباریان و اصولیان و سرانجامِ اخباریان. فصل اوّل، درباره تدوین جوامع حدیثی است. در این فصل به معرّفی بزرگانی چون مرحوم فیض کاشانی، شیخ حرّ عاملی، علّامه مجلسی، میرزای نوری، و تألیفات آنان از قبیل کتاب شریف الوافی، وسائل الشیعة، بحارالأنوار، مستدرک الوسائل، و تألیفات ارزشمند دیگری از قبیل جوامع الکلم، عوالم العلوم، الأوفی، الشفاء فی أخبار آل المصطفی و جامع المعارف و الأحکام پرداخته شده و ضمن توضیحات مفصّل در بیان شرح حال هر یک و معرّفی اساتید و مشایخ و شاگردان آنها، هدف از این تألیفات از زبان مؤلّفان این کتاب ها آمده است. فصل دوم، درباره تألیفات متنوّع در عرصه حدیث است. نگارنده، عمده تألیفات را در این زمینه تألیفات اربعین نویسی، مناقب نویسی، جمع و تدوین ادعیه و زیارات مأثور از قبیل إقبال الأعمال سیّد بن طاووس، جمع احادیث در اخلاق و آداب، گردآوری احادیث اعتقادی، گردآوری احادیث فقهی، توسعه و تکمیل تفاسیر نقلی مانند تفسیر الصافی مرحوم فیض کاشانی یا البرهان فی تفسیر القرآن بحرانی یا تفسیر نورالثقلین شیخ حویزی می داند و به معرّفی این آثار و بررسی آنها می پردازد. فصل سوم، درباره تحلیل و بررسی و شرح حدیث است. نگارنده، در این فصل به معرّفی و شرح کتب اربعه حدیثی شیعه پرداخته و شروحی از قبیل مرآةالعقول شرح الکافی، روضةالمتقین شرح کتاب من لا یحضره الفقیه، ملاذ الأخیار شرح تهذیب الأحکام و شروح کتاب الاستبصار را نام می برد و از سایر جوامع حدیثی نیز به کتاب تفصیل وسائل الشیعة و شروح و حواشی بر کتاب بحارالأنوار و شروح نهج البلاغة و صحیفه سجادیه و سایر کتب ادعیه و اذکار می پردازد. وی در فصل چهارم، از فعّالیت در راستای اصول حدیث و علم رجال بحث می کند؛ بحث هایی از قبیل درایةالحدیث، علم رجال حدیث، تعریف و تاریخچه پیدایش هر یک از این دو و نقش این دو در رابطه با حدیث، عناوین اصلی این فصل را تشکیل می دهند. همچنین به تناسب، تقسیم حدیث از دیدگاه متقدّمان و متأخّران و عوامل این تقسیم را یادآور شده و در پایان، کتاب های درایه ای و رجالی را معرّفی می کند. فصل پنجم، درباره موقعیت حدیث در دوران معاصر است. نگارنده، در این فصل، بیشتر به معرّفی تألیفاتی در زمینه پژوهش های حدیثی همّت گماشته و تدوین مجموعه های حدیثی را در عصر حاضر، از جمله فعّالیت های مثبت در این زمینه می داند. کتاب هایی را که در این فصل نام می برد، عبارت اند از: جامع أحادیث الشیعة، میزان الحکمة، الحیاة، آثارالصادقین، مسانید أئمةعلیهم السلام ، المعجم المفهرس ها، مستدرک ها و سرانجام، غریب الحدیث ها. در ادامه این فصل، نگاهی گذرا به تشکیل مؤسّسات تحقیقاتی در حوزه علوم حدیث دارد و تعدادی از این مراکز، شیوه کار و نوع محصولات هر یک، نام برده شده است. همچنین کتاب خانه های تخصّصی حدیث، زمینه ساز در تحقیقات و تألیفات حدیثی دانسته شده و به برخی از این کتاب خانه ها معرّفی شده است.

این جزوه گامی است در جهت شناسایی شرک و عوامل بوجود آورنده آن که شامل سه فصل است . فصل اول : در این فصل ابتدا معنای لغوی و اصطلاحی شرک و سپس انواع شرک با توجه به آیات قرآنی، بیان میشود. فصل دوم: این فصل شامل سه بخش می‌باشد که در بخش الف صفات مشرکین بیان می‌شود و در بخش ب عقاید آنان بررسی می‌گردد و در بخش ج احکام مشرکین توضیح داده می‌شود. فصل سوم : این فصل اختصاص دارد به شبهات گروه وهابی در مورد شرک .

رساله حاضر که خدمتتان تقدیم می‌شود "پژوهشی در پیرامون اصحاب اجماع" نام دارد، اصحاب اجماع اصطلاحی است که توسط متاخرین وضع شده است و مراد از آن عده‌ای از فقهاء و اصحاب امام باقر (ع) تا امام رضا (ع) می‌باشند جمله معروفی است که توسط ابو عمر و محمد بن عمر بن عبدالعزیز کشی مطرح شده است که ارتباط اساسی با این عده دارد، در خصوص این عبارات آرای مختلفی توسط علماء مطرح شده است در این رساله سعی ما بر آن است که این احتمالات را مطرح کرده و بهترین راءی را از میان آنها برگزینیم. این رساله متشکل از دو فصل خواهد بود، در فصل اول به مسائلی خواهیم پرداخت که دانستن آن زمینه را برای ایجاد تصویری روشن از موضوع رساله فراهم خواهد کرد این فصل در چهار بخش ارائه خواهد شد که عبارتند از: -1 دوران پرخاطره امام باقر تا امام رضا (ع) -2 جایگاه بحث از اصحاب اجماع در علوم حدیث -3 معرفی اصحاب اجماع -4 معرفی مرحوم کشی و کتاب رجالی او فصل دوم نیز در 3 بخش ارائه خواهد شد در بخش اول به بررسی مفهوم اجماع و حجیت و اعتبار آن خواهیم پرداخت و در بخش دوم معانی مختلفی را که برای موصول "ما" در عبارت تصحیح مایصحح عنهم شده است مطرح خواهیم کرد و در بخش سوم تحلیل شیخ طوسی پیرامون عبارت کشی را به میان خواهیم آورد و نظریه لایروون و لایرسلون العن ثقه را مورد بررسی قرار خواهیم داد و در نهایت نیز به نتیجه‌گیری می‌پردازیم و سعی خواهیم نمود که ثمره عملی تحت نزد فقها را مشخص سازیم.

قرآن بعنوان بزرگترین منبع شناخت عقائد اسلام است که معارف گوناگون آن را با روشی بدیع و اسلوبی منحصر بفرد ارائه شده که در عین سادگی و بساطت نابترین مضامین لازم را به انسانها تعلیم داده است و این واقعیت که تنزیل من رب العالمین هرگونه شک را در باره غنا و توانمندی آن نفی می کند بنابراین حتما چنین منبعی در تعلیماتش از کارآمدترین شیوه ممکن استفاده کرده که شایسته است ما آن را روش بشناسیم و چون پای کلام معصوم(ع) دراحتجاجات و مناظراتشان در طرح و اثبات عقائد می نشینیم اشتراک اسلوب و شباهتهای میان روش آنان با روش قرآن ، شاگرد مکتب قرآن بودن آنان را بیش از پیش برایمان به ثبوت می رساند تا آنجا که می توانیم اسلوب قرآن و حدیث را به عنوان روشی واحد در طرح عقاید بشناسیم و چون به کتب بعضی از دانشمندان و محققان بزرگ در طرح عقاید رجوع کردیم ، عقاید اسلام را چنان یافتیم که جز دانایان به روش علمی علما در منطق و کلام و فلسفه و مانند آن کسی را یارای فهم آن نیست و همین امرموجب شد که به مقایسه میان روش یکی از این مکاتب فکری یعنی علم کلام که محققان بزرگی از علمای اسلام بدان دست یازیده اند با اسلوب قرآن و حدیث پرداخته و از لابلای مطالب آنان خصایص و ویژگیهای هر یک را به منصه ظهور رسانده و نشان دهیم.

هدف از پژوهش حاضر، پاسخ به این سوال است که آیا غلاه را می توان شیعه و حتی مسلمان دانست؟ ؤ یا اینکه غلاه جزء شیعه محسوب نمی شوند و آنان یا خود را به این طایفه بسته و یا دشمنان شیعه ایشان را در عداد فرقه مزبور درآورده اند. درصورت شیعه بودن آنها، تفاوت میان امامت و الوهیت چیست؟ روش تحقیق در این رساله روش کتابخانه ای است و مباحث آن در چهار فصل تنظیم شده است: فصل اول، اختصاص به تعاریف عملیاتی مفاهیم و واژه های تحقیق دارد . در فصل دوم، اوضاع عقیدتی، اجتماعی و سیاسی حکومت اسلامی از ابتدا تا غیبت صغری امام زمان (عج) مورد بررسی قرار می گیرد. در فصل سوم، به سه نکته اصلی توجه می شود و هرکدام از آنها در یک قسمت مجزا مورد بررسی قرار می گیرد. قسمت اول، به ذکر غلاتی که خود را منسوب به شیعه می کردند و دردوران اسلامی تا پایان غیبت صغری فعالیت داشتند، می پردازد. درقسمت دوم، اندیشه های غالیگرانه ای که در فرق غیر شیعه امامیه وجود داشت مورد مطالعه قرار می گیرد تامعلوم شود شیعه امامیه مبدع این اقاویل نیست. نهایتا" قسمت سوم، به تاثیرات اندیشه های غالیگرانه در فرق قرون بعدی می پردازد تا مشخص گردد، چنین اندیشیه ای باگذشت قرنهای متمادی هنوز مستمسک عده ای است. در فصل چهارم، رجال غالی که تاثیر زیادی در صحت و سقم احادیث شیعه دارند، مورد بررسی قرار می گیرد. این فصل نیز دارای سه قسمت است. در قسمت اول، از رجال غالی مشهوری که شواهد دال بر غلو آنان وجود دارد یا رجال غالی خاصی که علماء رجال آنان را فاسد العقیده دانسته اند و شواهدی از طرز تفکر یا گفتارشان موجود نمی باشد، بحث می شود. قسمت دوم، پیرامون رجال غالی اختلافی بحث می کند تا صحت و سقم نسبت غلوی که به آنها داده اند، مشخص گردد. نهایتا" قسمت سوم، موضعگیری ائمه(ع) را پیرامون عده ای از رجال غالی به طور اخص و غلو و غلاه به طور اعم بیان می کند، تامشخص شودائمه(ع) نظرات دقیقی در این زمینه داشته اند.

هدف از این پژوهش، بررسی شبهات آلوسی بغدادی در زمینه آیات نازله در شان اهل بیت علیهم السلام است. پایان نامه حاضر با استفاده از روش کتابخانه ای انجام یافته و مباحث آن درچهار بخش عمده تنظیم شده است. بخش اول با عنوان کلیات، مشتمل بر دو بحث است. معرفی آلوسی و تفسیر روح المعانی و بحثی درباره شان نزول. بخش دوم به امامت خاصه در قرآن از نظر آلوسی اختصاص دارد و طی آن سخنان آلوسی در تفسیر چهار آیه مورد نقد و بررسی قرار گرفته است. آن آیات عبارتند از : آیه مباهله، آیه ولایت، آیه تطهیر و آیات مربوط به غدیر خم. بخش سوم به سخنان آلوسی در تفسیر آیاتی که حاکی از فضایل اهل بیت علیهم السلام می باشد اختصاص دارد. این بخش مشتمل بر دو فصل است. فصل اول ویژه آیاتی است که آلوسی در ذیل آنها به استدلال می پردازدو فصل دوم آیاتی را مد نظر قرار داده است که آلوسی بدون استدلال آنها را ردکرده است. بخش چهارم به اعترافات آلوسی به فضایل اهل بیت علیهم السلام اختصاص دارد و این اعترافات را طی دو فصل ( فضایل خاص و فضایل عام) نقل کرده است . نگارنده در خاتمه پایان نامهبا استناد به حدیث ثقلین، بر تلازم قرآن و عترت تاکید کرده است.

هدف از پایان نامه دفع این پندار است که مستحبات احکامی هستند که عمل به آنها ضرورتی نداشته و حتی بعضا: مانع از انجام فعالیتهای روزمره می گردند و انجام آن را باید به وقت دیگری مانند زمان پیری و بیکاری محول ساخت. نگارنده با این هدف به بررسی آثار و ثمرات گسترده مستحبات در زندگی فردی و اجتماعی انسان پرداخته است. دراین راستا، ابتدا در بخش اول به منظور تحکیم پایه های بحث، به ایراد مبانی نظری موضوع پرداخته و رابطه بین اخلاق و احکام و بویژه مستحبات را بیان کرده و به نقش سازنده مستحبات در رشد و کمال روحی و معنوی انسان از ابعاد گوناگون پرداخته است. سپس در بخش دوم، با تحلیل مبادی مستحبات و دسته بندی آنها، به فلسفه و حکمت تشریع مستحبات و نیز تنوع و تعدد آنها اشاره کرده و معلوم داشته است که شارع مقدس همه مستحبات را برای تمام افراد جامعه وضع نفرموده تا قادر به انجام آنها نباشند بلکه هرکس می تواند باتوجه به شرایط زمانی و مکانی و ملاک و معبیارهای دیگری چون جنس، سن، شغل، موقعیت اجتماعی و غیره برخی را انتخاب و عمل نماید و از فواید آن بهره ببرد. نگارنده در آخرین بخش رساله به عرصه گسترده مستحبات در امور جاری زندگی وارد شده، نشان داده است که مستحبات( با وجود کثرت و دامنه وسیع آنها) نه تنها مانع از انجام فعالیتهای روزانه نیستند بلکه آثار و ثمرات گرانقدری در یاری و معاونت آدمی در امور مختلف زندگی داشته و دارای نتایج درخشانی در سازندگی روحی و معنوی و حتی مادی انسان در عرصه حیات فردی، خانوادگی، اجتماعی ، فرهنگی و اقتصادی می باشند.

"غفلت " و " تذکر" در قرآن و حدیث، عنوان پایان نامه حاضر می باشد. در این تحقیق بررسی لغوی، انواع غفلت، عوامل غفلت، سرانجام غفلت پیشگان و فراموشکاران از ذکر خدا، درمان غفلت و عوامل بیداری، حقیقت ذکر و وظیفه انسان، پیامدهای ذکر و اذکار و ادعیه بررسی شده است. بر این اساس قرآن و مفسران الهی آن - پیامبر (ص) و ائمه اطهار (ع) عوامل این آسیب را دنیاطلبی، فزون خواهی و برتری جویی، متابعت از هوای نفس، داشتن آرزوهای بلند و وسوسه های شیطان می دانند. آنان راههای فراوانی برای رهایی از غفلت و ورود به وادی نورانی ذکر و یاد خدا پیش روی انسان قرار داده اند که از آن جمله پرهیز از همه عوامل غفلت چون دوری از گناه، درازی آرزوها و ... روی آوردن به تذکرات انبیاء و راههای بندگی خداوند است