جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کانال ارتباطی از طریق پست الکترونیک :
support@alefbalib.com
نام :
*
*
نام خانوادگی :
*
*
پست الکترونیک :
*
*
*
تلفن :
دورنگار :
آدرس :
بخش :
مدیریت کتابخانه
روابط عمومی
پشتیبانی و فنی
نظرات و پیشنهادات /شکایات
پیغام :
*
*
حروف تصویر :
*
*
ارسال
انصراف
از :
{0}
پست الکترونیک :
{1}
تلفن :
{2}
دورنگار :
{3}
Aaddress :
{4}
متن :
{5}
فارسی |
العربیه |
English
ورود
ثبت نام
در تلگرام به ما بپیوندید
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ...
همه موارد
عنوان
موضوع
پدید آور
جستجو در متن
: جستجو در الفبا
در گوگل
...جستجوی هوشمند
صفحه اصلی کتابخانه
پورتال جامع الفبا
مرور منابع
مرور الفبایی منابع
مرور کل منابع
مرور نوع منبع
آثار پر استناد
متون مرجع
مرور موضوعی
مرور نمودار درختی موضوعات
فهرست گزیده موضوعات
کلام اسلامی
امامت
توحید
نبوت
اسماء الهی
انسان شناسی
علم کلام
جبر و اختیار
خداشناسی
عدل الهی
فرق کلامی
معاد
علم نفس
وحی
براهین خدا شناسی
حیات اخروی
صفات الهی
معجزات
مسائل جدید کلامی
عقل و دین
زبان دین
عقل و ایمان
برهان تجربه دینی
علم و دین
تعلیم آموزه های دینی
معرفت شناسی
کثرت گرایی دینی
شرور(مسأله شر)
سایر موضوعات
اخلاق اسلامی
اخلاق دینی
تاریخ اسلام
تعلیم و تربیت
تفسیر قرآن
حدیث
دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات
سیره ائمه اطهار علیهم السلام
شیعه-شناسی
عرفان
فلسفه اسلامی
مرور اشخاص
مرور پدیدآورندگان
مرور اعلام
مرور آثار مرتبط با شخصیت ها
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی
مرور مجلات
مرور الفبایی مجلات
مرور کل مجلات
مرور وضعیت انتشار
مرور درجه علمی
مرور زبان اصلی
مرور محل نشر
مرور دوره انتشار
گالری
عکس
فیلم
صوت
متن
چندرسانه ای
جستجو
جستجوی هوشمند در الفبا
جستجو در سایر پایگاهها
جستجو در کتابخانه دیجیتالی تبیان
جستجو در کتابخانه دیجیتالی قائمیه
جستجو در کنسرسیوم محتوای ملی
کتابخانه مجازی ادبیات
کتابخانه مجازی حکمت عرفانی
کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران
کتابخانه تخصصی ادبیات
کتابخانه الکترونیکی شیعه
علم نت
کتابخانه شخصی
مدیریت علاقه مندیها
ارسال اثر
دانشنامه
راهنما
راهنما
مرور
>
مرور پدیدآورندگان
>
ایمانپور, منصور (دانشیار گروه فلسفه و حکمت اسلامی، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان، تبریز، ایران)
جستجو در
عنوان
پدیدآورنده
توصیفگر
موضوع
ناشر
زبان
نوع منبع
رشته تحصیلی
مقطع تحصیلی رساله تحصیلی
تاریخ
محل
جستجو در متن
همه موارد
برای عبارت
مرتب سازی بر اساس
عنوان
نویسنده
جنس منبع
محل
ناشر
تاریخ تغییر
و به صورت
صعودی
نزولی
وتعداد نمایش
5
10
15
20
30
40
50
فرارداده در صفحه باشد
جستجو
خروجی
چاپ نتایج
Mods
Dublin Core
Marc
MarcIran
Pdf
اکسل
انتخاب همه
1
2
3
4
5
6
تعداد رکورد ها : 55
عنوان :
تحلیل و ارزیابی حسن و قبح اخلاقی در نزد معتزله و اشاعره
نویسنده:
منصور ایمان پور
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
معتزله
,
اشاعره
,
09. قواعد کلامی Basic Principles of Kalam
,
اشاعره (اهل سنت)
,
قاعده حسن و قبح عقلی
,
معتزله (اهل سنت)
,
حسن و قبح افعال
,
حسن و قبح افعال
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
تأثیر مبانی فلسفی فارابی و ابن سینا در تلقی آن ها از معاد جسمانی
نویسنده:
لیلا رنگرزی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
کلیدواژههای اصلی :
علوم انسانی
,
معاد(کلام)
,
معاد جسمانی
,
فارابی
,
ابن سینا
,
معاد(فلسفه)
,
معاد جسمانی
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
یکی از اصول اساسی دین اسلام، اصل معاداست. آنچه از آیات قرآن و روایات رسول اکرم(ص) به دست میآید دلالت بر معاد جسمانی دارد. اختلاف آراء فلاسفه اسلامی از همین جا شروع می شود؛ زیرا بحث از معاد و رستاخیز از جمله مباحث مهم فلسفی است. بعضی از فیلسوفان معتقد به معاد جسمانی بوده و با مبانی فلسفی خود آن را به اثبات می-رسانند؛ امّا برخی از فیلسوفان مانند فارابی و ابن سینا معاد جسمانی را با مبانی فلسفی خود ناسازگار می دانستند ابن-سینا تنها با استناد به شرع، معاد جسمانی را میپذیرد. آنچه که به لحاظ فلسفی در اندیشهی فارابی و ابن سینا منجر به رد معاد جسمانی میشود، مبانی ایشان در زمینه هستی شناسی، نفس شناسی و معرفت شناسی است. این پژوهش بر حسب این مبانی، در سه بخش مورد بررسی قرار گرفته است. ابتدا به مبانی هستی شناسی فارابی و ابنسینا پرداختهایم که شامل مراتب موجودات در عالم هستی، یعنی عالم مجردات و مادیات میباشد که در تلقی فارابی و ابنسینا از معاد جسمانی حائز اهمیت میباشد. سپس مبانی نفس شناسی و تأثیر آن را در نگرش به معاد جسمانی نشان داده-ایم. این مبانی از جمله تجرد نفس، مادی بودن قوه خیال و انواع نفوس و سرنوشت آنها پس از مرگ است و در بخش آخر مبانی معرفت شناسی آنها در زمینه ادراکات حسی و خیالی و رابطه عاقل با معقول و نفی اتحاد عاقل با معقول را مورد بحث و بررسی قرار داده و تأثیر آن را در رد معاد جسمانی نشان دادهایم.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
بررسی تطبیقی ثبوتات ازلی در نزد معتزله،صور مرتسمه در نزد ابن سینا و اعیان ثابته در نزد ابن عربی
نویسنده:
رقیه بدری
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
علوم انسانی
,
صور مرتسمه
,
شیئیت معدوم
,
علم الهی
,
ماهیت
,
عرفان نظری
,
اعیان ثابته
,
ثبوتات ازلی
,
ثبوتات ازلی
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
علم خداوند به مخلوقاتش پیش از ایجاد آنها، یکی از مسائل مهمی است که از دیرباز در میان متفکران الهی أعم از متکلمان، فیلسوفان و عرفای اسلامی مورد توجه بوده است و در این زمینه بحثها و کاوشهای عقلانی صورت گرفته است. هر یک از متفکران الهی در این زمینه بر اساس مبانی خود، پاسخهایی به این سوال دادهاند. متکلمان معتزلی، که به عقلگرایی معروفند در این زمینه نظریهی ثبوتات ازلیه را مطرح کردند. آنها حقایق و ذوات اشیاء را در حالت عدم دارای یک نحو ثبوت عینی میدانستند و میگفتند علم خدا پیش از ایجاد مخلوقاتش به این ذوات تعلق میگیرد همچنین آنها، این ذوات را در حال عدم دارای ثبوتی ازلی و ابدی و غیر مجعول میدانستند.از فلاسفهی مشائی، فارابی و ابن سینا و پیروان آنها بر این باور بودند که صورتهای علمی و عقلی اشیاء از ازل در ذات حق تعالی مرتسم هستند. به اعتقاد آنها، خداوند به ذاتش علم حضوری اجمالی دارد و به اشیاء، قبل از ایجاد آنها علم حصولی تفصیلی دارد. صورت علمی تمام موجودات عالم از قبل در پیشگاه الهی است و خداوند به تمام جزئیات اشیاء از قبل به صورت کلی و ثابت علم دارد و نحوهی علم خداوند بدین صورت است که قبل از پیدایش، حین پیدایش و پس از پیدایش ثابت است و تغییر نمیکند. به عبارتی، تغییر معلومات و جزئیات اشیاء سبب تغییر در علم خدا نمیشود و همان علم منشأ پیدایش افعال و اشیاء میشود. علم عنایی خدا، علت صدور افعال اوست، بنابراین خداوند فاعل بالعنایه است.ابن عربی نیز، با اعتقاد به این که تمام ماسوی الله ظهورات حق تعالی هستند، ماهیات اشیاء را در حضرت علمیّه، دارای یک نحو ثبوت علمی میداند که این حقایق در پرتو تجلّی حق تعالی به منصّهی ظهور میرسند. متکلمان معتزلی، ابن سینا و ابن عربی هر یک بر اساس مبنا و نظام فکری خویش قائل به این نظرات شدند که با مقایسهی نظرات هر یک از آنها در مییابیم علاوه بر وجوه مشترک، تفاوتهایی نیز وجود دارد از جمله اینکهابن سینا، علم الهی به ماسوا را از طریق صور مرتسمه یا به عبارتی از طریق صورتهای علمی اشیاء میداند که لوازم وجود واجب الوجود هستند و از علم فعلی او نشأت گرفتهاند ولی ابن عربی با اعتقاد به اینکه اعیان ثابته مظاهر یا صورتهای اسماء الهیاند, علم خداوند به اشیاء را از طریق اعیان ثابته میداند به گونهای که اعیان ثابته از فیض اقدس ناشی شدهاند و از ذات حق تعالی که غیب الغیوب محض است تجلی یافته اند. به عبارت دیگر نظامی که ابن سینا بدان قائل است، نظام علّی و معلولی است و در آن ترتیب وجود دارد. بدین صورت که ابتدا به صورت عقل اول، سپس به صورت عقل دوم و ...، علم مییابد. به عبارتی نظام تشکیکی است. در حالی که در نظام ابن عربی اینگونه نیست که صورتی پس از صورت دیگر واقع شود بلکه جهان صورت علم خداست و همهی مراتب علم به دو مرتبهی غیب و شهود برمیگردد و علم الهی به ماسوا به صورت انطوای کثرت در وحدت است، به عبارتی وحدت وجودی است.یکی از وجوه افتراق میان ابن عربی و معتزله نیز این است که ابن عربی، ثبوت اعیان ثابته را علمی و در تعیّن ثانی و حضرت علمیّه میداند؛ یعنی مراد وی از اینکه اعیان ثابته در حال عدم ثابتاند این است که به وجود علمی موجودند و به وجود عینی معدوم. در حالی که معتزله، قائل به ثبوت عینی و خارجی معدومات ممکن میباشند.از وجوه ممیّز میان ابن سینا و معتزله نیز، این است که ابن سینا علم الهی به ماسوا را علم عنایی میداند و معتقد است خداوند فاعل بالعنایه است، در حالی که معتزله، خدا را فاعل بالقصد میدانند.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
رابطه معرفت با سعادت قصوی در فلسفه ملاصدرا
نویسنده:
فاطمه میرزاپور
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
کلیدواژههای اصلی :
حقیقت انسان
,
خلافت الهی
,
علوم انسانی
,
حکمت نظری
,
حرکت جوهری
,
سعادت قصوی
,
واژگان کلیدی: معرفت
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
چکیده :
در میان مجموع کائنات، «انسان»، کانون توجه اندیشمندان، ف?سفه و عرفا بوده است. در این بین، صدرالمتألهین، انسان را نسخه جامع جمیع عوالم، معرفی کرده، حقیقت او را نفس ناطقهاش میداند. هویت او را شأنیت وی بر تصاحب مقام خلیفهاللهی و سعادتش را در میزان وصول به این مقام برمیشمارد. او معتقد است حقیقت این عصاره خلقت بهطور کامل، قابلشناسایی نیست؛ زیرا طبق حرکت جوهری، نفس، مدام، در حال تغییر و اشتداد بوده، آناً فآناً در حال شدن، و رسیدن به کمال مطلوب است، لذا ماهیت ثابت مشخصی برای او قابل لحاظ نخواهد بود. هرچند نفس انسانی ماهیت ثابتی ندارد، ولی رسیدن به مدارج بالاتر و مقام عندیت، غایت قصوای اوست.ملاصدرا با توجه به اصالت وجود، سعادت و معرفت را بر پایه وجود تعریف کرده، میزان سعادت را متناسب با سعه وجودی مکتسب از معارف حقه میداند. او معتقد است معرفت و سعادت نیز همانند وجود مشکک بوده و دارای مراتبی از ادنی تا اعلی درجه است. بهطوریکه هرچه میزان معرفت بیشتر باشد، برخورداری از سعادت نیز افزونتر خواهد بود. در نگاه او سعادت قصوی به عندیت در نزد حی لایزال، تعریف و تبیین میشود. راه رسیدن به این سعادت حقیقی از چشمانداز حکمت متعالیه، معرفت و دانش و عملکرد صحیح است که "المعرفه فی الدنیا بذر المشاهده فی الاخره". در ادبیات صدرا، معرفت، علم حضوری یقینی است که نهایتاً به ایمان منجر میشود. و سعادت یعنی خداگونه شدن. لذا در نظام فلسفی او بین معرفت و سعادت قصوی رابطه علی برقرار بوده، به هر میزان که نفس عارفتر باشد، سعادتمندتر خواهد بود.در این نوشتار برآنیم تا با روش تحلیلی ـ توصیفی، ضمن تبیین معنای سعادت در حکمت متعالیه و معرفت بهعنوان عامل اشتداد وجود و شاهراه وصول بهحق سبحانه، سعادت قصوی را مورد بررسی قرار داده و نتایج مترتب بر آن را ترسیم نماییم.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
علم خدا در اندیشة سهروردی
نویسنده:
منصور ایمانپور
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
صرف الوجود
,
علم خدا
,
عنایت خدا
,
حکمت اشراق the School of Illumination
,
حکمة الاشراق (کتاب)
چکیده :
علم خدا یکی از مباحث کلیدی در فلسفة اسلامی محسوب میشود و آرای متنوّعی را فلاسفه و اهل نظر در این خصوص مطرح کردهاند. یکی از این آرای کثیر، نظر شیخ اشراق در این زمینه است. او از یک سو واجب تعالی را عین نور و ظهور بی نهایت معرّفی میکند و علم را همان ظهور میداند و از سوی دیگر حقیقت واجب تعالی را «صرف الوجود» و «کلّ الوجود» و «غنیّ مطلق» و «بینهایت» و «معطی همة اشیاء و واجد حقایق آنها» میداند. بنابراین میتوان گفت که او نیز مطابق نظام فلسفی خویش به علم مطلق و پیشین واجب تعالی معتقد بوده و بر مبنای مکتب فلسفی خویش به اثبات آن نیز همّت گماشته است. پس اشکالی تحت عنوان نفی علم پیشین و تفصیلی خداوند به اشیاء، متوجّه او و نظام فلسفیاش نمیشود. مضاف بر آن، شیخ اشراق علم خدا را به وجودهای عینی همة اشیاء اعمّ از مجرّدات و مادیّات علم حضوری مبتنی بر قهر و تسلّط اشراقی میداند و هیچ موجود و ذرّهای را از این علم و بصر خداوند، پنهان و مستور نمیداند. بنابراین همة موجودات ممکن پس از ایجاد نیز مشمول علم حضوری و بصر فراگیر حقّ تعالی هستند. تشریح نظر شیخ اشراق در ساحتهای فوق و گزارش اشکالات متاخّرین بر نظر او و نقد آن اشکالات برپایة نظام فلسفی حکمه الاشراق، وظیفه ای است که این مقاله عهدهدار انجامش است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 3 تا 17
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
کاملیت جهان موجود و مساله شر در اندیشه ابن سینا و ملاصدرا
نویسنده:
ایمان پور منصور
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
کلیدواژههای اصلی :
جهان ممکن
,
کاملیت عالم
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
پرسش اصلی مقاله این است که دو فیلسوف بزرگ اسلامی، ابن سینا و ملاصدرا، چگونه کامل بودن جهان موجود را با وجود شرور رایج در آن، اثبات می کردند؟ پاسخ این است که رویکرد این دو فیلسوف در اثبات این مدعا، یک رویکرد پیشینی است و بیشتر با تمسک به علیت ذات کامل باری تعالی، نسبت به وجود عالم و عنایت او نسبت به معلولاتش و نبودن مانع در این میان، به اثبات آن پرداخته اند و در هنگام مواجهه با شرور طبیعی و اخلاقی رایج نیز اولا شرور را در مقایسه با خیرات، نادر دانسته اند. ثانیا این شرور اندک را در پرتو استدلال و تحلیل، عدمی انگاشته اند. ثالثا آن ها را مولود نامبارک تغیر و تحول و تضاد عالم طبیعت دانسته و حذف آن ها را با حذف عالم طبیعت، مساوی قلمداد کرده و در نهایت، حذف عالم طبیعت را با وجود خیر کثیر در آن و با وجود علت تامه آن، غیرحکیمانه و غیرممکن دانسته آن و به بهترین بودن عالم موجود و محال بودن تحقق عالم ممکن دیگر به جای آن حکم نموده اند.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 1 تا 20
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
رابطهی فاعلیت مطلق خداوند با اختیار انسان در دیدگاه سهروردی و ملاصدرا
نویسنده:
شیرین ارجمند
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
کلیدواژههای اصلی :
وجود رابط
,
علوم انسانی
,
اشراق
,
اختیار انسان
,
حکمت اشراق the School of Illumination
,
فاعلیت مطلق
,
اضافه¬ی اشراق.
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
چکیده :
از جمله مباحثی که در طول تاریخ، ذهن بشر را به خود مشغول کرده است، بحث اختیار میباشد؛ به همین سبب از دیر باز تاکنون، بیشتر دانشمندان از هر دین و مذهب و جایگاهی که برخوردار بودند، دربارهی این بحث با روشهای متفاوتی دیدگاهای مختلفی را بیان کردهاند؛ عقیده و دیدگاهای آنها باعث شده که یا طرف جبر را گرفتهاند و اختیار را برای انسان نادیده گرفتهاند و یا مباحث آنها به تفویض ختم شده است که در این صورت حقتعالی حکیم را و محتاج بودن همیشگی موجودات به او را نادیده میگرفتند و عدهای دیگر هم، حد و وسط این دو را انتخاب و معیار مبانی خود قرار دادهاند؛ از جمله این اندیشمندان و فلاسفه، سهروردی و ملاصدرا میباشد که این دو راه سوم را در پیش گرفتند و در سایهی فاعلیت حقتعالی، اختیار انسان را نادیده نگرفتهاند و شأن و عظمت او را در جایگاه انسان بودن و در چگونگی انتخاب مسیر زندگیاش نگه داشتهاند، سهروردی در سایهی مبانی دینی و مطالب ژرف فلسفهی خود، فاعل حقیقی را تنها نورالانوار دانسته است و معتقد است که دیگر موجودات فاعل هستند؛ ولی ذات نوری مستقلی ندارند که فاعل حقیقی در افعال خود باشند و در سایهی افاضهی فیض حقتعالی است که افعال خود را انتخاب و به انجام آن میپردازند؛ زیرا نور را منشأء هر فعل و اثری میداند و نورالانوار را فاعل قریب هر فعلی میداند و معتقد به اختیار اندکی برای انسان شده است. ملاصدرا هرچند سخن سهروردی را تکرار میکند؛ ولی با مبانی و روش متفاوتی که فلسفهی متعالیهی او ایجاب کرده است، اختیار را برای انسان به اثبات میرساند. این پژوهش در صدد تبیین چگونگی رابطهی فاعلیت مطلق حقتعالی با اختیار انسان، در دیدگاه سهروردی با توجه به تشکیک اشیاء و رابطهی نورالانوار با انوار پایینتر و در دیدگاه ملاصدرا، با توجه به تشکیک وجود و وجود رابط و مستقل، در یک بررسی مقایسهای میباشد.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
آراء خاص استاد محمدتقی مصباح یزدی در باب مبدأ و معاد
نویسنده:
سمیه خلیلی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
کلیدواژههای اصلی :
علوم انسانی
,
معاد(کلام)
,
معاد جسمانی
,
مبدا
,
معاد(فلسفه)
,
معاد جسمانی
,
برهان لم
,
آراء استاد مصباح
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
محمدتقی مصباح یزدی
چکیده :
در طول تاریخ، دانشمندان بسیاری، به بحث پیرامون مبدأ و معاد؛ بعنوان یکی از مسائل مهم و حیاتی بشر پرداختهاند؛ و سهم متفکران مسلمان در این راستا، به جهت برخورداری از منابع غنی فکری و معرفتی، بسیار قابل توجه بودهاست. استاد محمدتقی مصباح یزدی از جمله اندیشمندانی است که این موضوع را با روش عقلی و نقلی مورد بررسی و کاووش قرار داده، و با بیانات و تقریرات خاص خود درتبیین مسائل مربوط به مبدأ و معاد نقش موثری را ایفا نموده است.استاد مصباح شناخت واجبتعالی را بدیهی و بینیاز از استدلال ندانسته، بلکه مرتبهی اولیه معرفت به خدا را حصولی، و از طریق تفکر در آفاق و انفس، و بعد از آن علم انسان به واجب را؛ با فعلیت یافتن قوای کمالی از طریق علم حضوریتشکیکی دارای مراتب میداند. ایشان برخلاف بسیاری از حکما و براساس تقریر خاصی از برهان لمّ، اقامهی این برهان را بر وجود واجب جایز میشمارد. وی در باب راههای شناخت خدا، درک صفات ذاتیه و فعلیه و دیگر مباحث مربوط به حقتعالی،آراء خاص و یا تقریرهای مخصوص به خود را ارائه نموده است . ایشان در مباحث مربوط به معاد نیز ضمن پذیرش اصول و مبانی حکمت متعالیه، به نقد برخی از آراء و اندیشه-های صدرالمتألهین پرداخته، و نظریه معاد جسمانی ملاصدرا را با اشکالاتی چون، مخالفت با آیات و روایات، عدم تمایز بین عالم برزخ و قیامت، تغییر و تحول در برزخ بدون حضور ماده، نبود ملاک کثرت نفوس در برزخ، غیرقابل پذیرش بودن جسمانیه الحدوث بودن نفس و... مواجه دانسته، و خود بدن محشور در قیامت را بدن عنصری دنیوی با حاکمیت نظامی متفاوت از دنیا میداند.در این پایاننامه سعی شده است، آراء و یا تبیین و تقریرهای اختصاصی استاد مصباح در کنار توضیح مباحث اعتقادی مربوط به مبدأ ومعاد مورد بحث و بررسی قرار گیرد.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
ارزیابی برهان حدوث در فلسفه و کلام اسلامی
نویسنده:
زیبا زینال زاده
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
علوم انسانی
,
01. خداشناسی (کلام)
,
برهان حدوث
,
فلسفه اسلامی
,
خداشناسی(الهیات بالمعنی الاخص)
,
برهان حدوث
,
خداشناسی
,
دلیل وجود خدا
,
دلیل وجود خدا
,
دلیل وجود خدا
چکیده :
مسئله اثبات خدا از مسائل مهم و دغدغه برانگیز در زندگی انسان است. در طول قرون و اعصار تلاشهای بسیاری برای اثبات یا نفی وجود خداوند شده است. متفکران غربی و شرقی براهین متعددی برای این منظور اقامه کردهاند. برهانی که ما در پژوهش حاضر مورد بررسی قرار میدهیم یکی از براهین اثبات وجود خدا در کلام اسلامی است؛ این برهان که برهان حدوث نام دارد، شیوه متکلمان در اثبات وجود خداست و هدف از اقامه این برهان اثبات حدوث زمانی عالم و بهتبع آن اثبات محدِثی قدیم برای عالم است؛ از آنجا که در نظر ایشان ملاک نیاز به علت، حدوث زمانی است و همین مبنا سرچشمه تمام اشکالات وارد بر این برهان میباشد.ما در این پژوهش بعد از بیان پیشینه برهان حدوث و جایگاه آن در آثار متکلمان و فیلسوفان تقریرهای مختلف برهان حدوث را که در آثار متکلمانی چون قاضی عبدالجبار، غزالی، فاضل مقداد و ابن میثم بحرانی و فیلسوف نامی قرن یازدهم یعنی ملاصدرا بود را، تشریح کردیم. اولین تقریر این برهان که مبتنی بر حدوث اعراض است بیانش به این صورت است که در همه اجسام امور حادثی چون حرکت و سکون وجود دارد این امور نه منفک از جسماند و نه مقدم بر آن،وقتی جسم منفک از حوادث و مقدم بر آنها نباشد، مانند آنها حادث خواهد بود؛ پس با ثبوت حدوث اجسام و اعراض نیازمندی آن به محدِث روشن میشود. دومین تقریر، مبتنی بر حادث ومتناهی بودن اجسام است؛ بیان این تقریر به این صورت است که اجسام از حرکت و سکون خالی نیستند، حرکت و سکون حادثند؛ زیرا ما تعاقب را در همه اجسام مشاهده میکنیم، هر چیزی خالی از حوادث نباشد، حادث و متناهی است؛ بنابراین با ثبوت حدوث عالم، نیاز آن به محدِث روشن میشود و این محدِث به دلیل ابطال تسلسل باید محدِثی قدیم باشد. تقریر سوم که مبتنی بر عدم تلازم قدیم وحادث میباشد بیانش به این صورت است که عالم حادث است چون جسم میباشد، اجسام منفک از حرکت و سکون که –حادثند - نیستند و هر چیزی که از حوادث منفک نیست، ضرورتاً حادث است و موثر این حوادث خداوند متعال است. تقریر چهارم که مبتنی بر حدوث و امکان اجسام، بیانش به این صورت است که عالم حادث است و هر حادثی ممکن است و هر ممکنی دارای موثر است. حال این موثر اگر ممکن باشد نیازمند موثر دیگر خواهد بود که اگر تا بینهایت پیش برود به تسلسل میانجامد. بنابراین برای اجتناب از تسلسل باید به واجبالوجود منتهی شود. پنجمین تقریر مبتنی بر بداهت نیازمندی حادث به محدِث است که از دیدگاه حکمای متأخر مطرح میشود و نهایتاً تقریر ششم که مبتنی بر حرکت جوهری است به این صورت است که عالم حادث زمانی است و در هر «آن» ما و دنیا نو میشویم. هر حادثی نیازمند محدِث است پس عالم نیازمند محدِث است، پس بر اساس حرکت جوهری کل عالم ماده در حال حدوث است و این حرکت ذاتی نیازمند محرکی است که این محرک باید غیر متحرک باشد و چون این محرک نمیتواند واجد قوه تغیر باشد از این رو آن محرک از سنخ عالم ماده نیست، بلکه غیر مادی میباشد. بر هرکدام از تقریرهای ذکر شده نقدهایی وارد کردیم و سپس اشکالات مشترک تقریرهای برهان حدوث را بررسی کردیم و در باب نافذ بودن یا نبودن این اشکالات به قضاوت نشستیم. بهعنوان مثال یکی از اشکالاتی که بر تقریرهای برهان حدوث وارد است، اشکال غیر کافی بودن این برهان برای اثبات واجبالوجوداست به این معنی که این برهان بدون استفاده از برهان امکان و وجوب قادر به اثبات ذات واجب تعالی نیست. به دلیل اینکه محدِث اشیای طبیعی میتواند یک موجود مجرد و در عین حال امری ممکن و محتاج باشد، بنابراین تا زمانی که از برهان امکان وجوب کمک گرفته نشود استدلال به واقعیتی که در ذات خود بینیاز از غیر باشد، نمیرسد. این اشکال بر غالب تقریرها وارد است زیرا هیچکدام از تقریرها نتوانستند خداوند را به عنوان واجبالوجود اثبات کنند. در نهایت با ارزیابی تقریرهای برهان حدوث، تقریر ملاصدر بهدلیل قوّت مقدماتش بهعنوانتقریری ارجح انتخاب شد.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
بررسی نظریه الهیات سلبی از دیدگاه متکلمان امامیه
نویسنده:
مرضیه شیری شوریجه
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
کلیدواژههای اصلی :
صفات ثبوتی
,
متکلمان امامیه
,
الهیات سلبی
,
علوم انسانی
,
08. صفات attributes
,
صفات(عنوان اصلی، عرفان نظری)
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
علامه حلی
,
علامه مجلسی: محمدباقربن محمدتقی مجلسی
چکیده :
چکیدهشناخت ذات و صفات خداوند یکی از دغدغههای دیرین بشر بوده و هست. خداباوران همواره در اصل اتصاف و نحوهی اتصاف واجبتعالی به صفات اختلافنظر دارند. متکلمان امامیه نیز از این نزاع به دور نمانده و دیدگاههای متفاوتی ارائه نمودهاند. اکثر آنها ضمن پذیرش وجود صفات کمال در خداوند و قابل شناخت دانستن آنها برای انسان، پس از نفی جهات نقص، آنها را به واجبتعالی نسبت داده-اند.گروهی از متکلمان امامیه همچون شیخ صدوق، ابن میثم بحرانی، علامه حلی، فاضل مقداد سیوری، سید عبداله شبر و علامه مجلسی در باب صفات الهی دیدگاهی متفاوت اتخاذ نموده-اند. برخی از آنها وجود هر گونه صفت در خداوند را انکار نموده و ذات حقتعالی را منزه از اتصاف به صفت دانستهاند. برخی دیگر ضمن پذیرش وجود صفت در خداوند، فهم انسان را ناتوان از شناخت صفات او قلمداد نموده-اند. گروهی دیگر با وجود پذیرش اصل صفات و امکان معرفت به آنها، صفات ثبوتی ذاتی را در حوزه معناشناختی حمل بر معنای سلبی نموده و به معنای نفی مقابلهای آنها تفسیر نمودهاند؛ مثلاً عالم بودن خداوند را به معنای جاهل نبودن او تعبیر میکنند؛ چنین نظریهای به الهیات سلبی شهرت یافته است. تنزیه واجبتعالی، نفی هر گونه تشبیه از او، ناتوانی فهم بشر از درک ذات و صفات الهی و استناد به برخی از روایات از مهمترین دلائل این نظریه به شمار میآید. در این نوشتار رویکردهای مختلف به صفات الهی و تقریرهای مختلف الهیات سلبی مورد توجه قرار گرفته و دیدگاه متکلمان امامیه معتقد به الهیات سلبی گزارش و اصول و مبانی الهیات سلبی مورد نقد و بررسی قرار گرفته است. و در پایان نحوه صحیح اتصاف واجب تعالی به صفات بیان شده است.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
1
2
3
4
5
6
تعداد رکورد ها : 55
×
درخواست مدرک
کاربر گرامی : برای در خواست مدرک ابتدا باید وارد سایت شوید
چنانچه قبلا عضو سایت شدهاید
ورود به سایت
در غیر اینصورت
عضویت در سایت
را انتخاب نمایید
ورود به سایت
عضویت در سایت
×
ارسال نظر
نوع
توضیحات
آدرس پست الکترونیکی
کد امنیتی
*
*
با موفقیت به ثبت رسید