جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

چکیده نوشتار پیش رو کنکاشی در بررسی ابعاد تمسک در حوزه ایمان از دیدگاه کتاب و سنت است. با توجه به آیات قرآن کریم و روایات معصومین، ابعاد و آثار و فوائد مختلفی که برای تمسک مومنان مطرح بوده، مورد پژوهش قرار گرفته است. تحقیق حاضر در پنج فصل تدوین یافته است:در فصل اول به کلیات بحث اشاره شده است. در فصل دوم برای درک صحیح مفهوم واژه «تمسک» و واژه های هم عرض آن در قرآن، آراء و نظرات برخی از بزرگان علم لغت مورد تامل و دقت قرار گرفته و به کاربرد آن در قرآن و حدیث، تحقیق شده است. در فصل سوم به بررسی عقلانی این مبحث و هم چنین تمسک به قرآن کریم پرداخته شده است. در فصل چهارم تمسک به امامان معصوم (علیهم السلام) و تمسک ویژه به امام عصر حضرت مهدی(علیه السلام) به عنوان منجی آخر الزمان و آثار و فوائد تمسک به آن حضرت، مورد تحقیق قرار گرفته است که پیشنهادهایی در این باره ارائه شده است؛ و در پایان این رساله در فصل پنجم به جمع بندی نهائی درباره این موضوع پرداخته شده است.کلید واژه ها: تمسک، مرابطه، ملازمت، ایمان، ثقلین، اعتصام

چکیدهتمام آفریده های عالم ، در مسیر تکاملی و سیر صعودی به سوی کمال مطلق ؛ خداوند متعال و خضوع در برابر او در حرکتند .انسان در نگاه اسلام موجودی ارزشمند و منحصر به فرد است که فرشتگان در برابرش سجده کردند ، آسمان و زمین در تسخیر اوست و توانسته است بار امانت الهی را بر دوش کشد ، او از طرف پروردگار جهان به عنوان نماینده و جانشین انتخاب شده و تفاوت سیر تکاملی انسان با دیگر موجودات در آن است که حرکت تکاملی انسان هنگامی ارزشمند است که با آگاهی و بینش نسبت به معبود خویش و مرتبه وجودی خود و کیفیت رابطه خود با خدا همراه باشد و تنها چنین اظهار خضوعی است که انسان را به مراتب عالی بندگی نایل می سازد .عبادت و عبودیّت گوهر گرانبهایی است که باطن آن آزادی است و تنها طریق حرکت به سوی خداوند تبارک وتعالی است . در میان مقاماتی که برای بشر برشمرده اند ، هیچ مقامی ارزنده تر و بالاتر از مقام بندگی نسبت به خداوند نیست. قرآن کریم عبودیّت و بندگی را حصاری می داند که شیطان و حزبش به آن راه ندارند ، و سعادت دنیا و آخرت وعاقبت نیک و بهشت را از برای بندگان واقعی می داند و بندگی حق را مبدأ و منشأ تمام نیکی ها و مأمن از شرور معرفی می نماید.قرب به پروردگار عالمیان امکان پذیر نیست مگر با تسلیم و اطاعت محض از دستورات خداوند عزوجل. در همین راستا برای تبیین اهمیّت موضوع عبودیّت و بندگی ونیز بررسی مراتب آن ، رساله حاضر در شش فصل تنظیم شده است .کلید واژه ها : عبودیّت ، معرفت ، محبّت ، اخلاص .

این پایان نامه دارای یک بخش مقداماتی و چهار بخش اصلی به این شرح است: بخش مقدماتی، مروری بر کارنامه ی ظهور مهدی(عج) در منابع اسلامی: زندگی نامه ی مختصری از ولی عصر(ع) از ولادت تا امامت در اعتقاد شیعی، غیبت سنت و آزمایش الهی، آثار و برکات انتظار، انتظار منفی و مهدی های دروغین؛ بخش اول، بررسی اعتقاد به منجی موعود در ادیان قبل از اسلام: آیین یهود و موعود یهود «ماشیح»، آیین مسیح و موعود مسیح، اعتقاد به موعود در آیین های زرتشتی، هندی و بودایی؛ بخش دوم، بررسی منزلت حضرت داوود(ع) و زبور ایشان در منابع گوناگون: بررسی زندگی نامه و شخصیت حضرت داوود، زبور و موقعیت آن در میان کتب عهد عتیق، آیات قرآنی که به داوود و زبورش اشاره دارد؛ بخش سوم، بررسی نظریه ی ظهور موعود در قرآن کریم و زبور داوود(ع): آیات قرآنی برگزیده در مورد حضرت و تطبیق آن با روایات، چهره ی ظهور منجی در زبور؛ بخش چهارم، تطبیق و مقایسه ی روزگار ظهور موعود در دو کتاب آسمانی: بررسی تشابهات و مشترکات داوود(ع) با امام عصر(ع)، بررسی مشترکات زبور و قرآن مجید، امتیاز قرآن بر زبور از جهت ذکر علایم ظهور

این پایان نامه به معرفی و نقد کتاب تناسق الدرر فی تناسب السور اختصاص دارد واین موضوعات رادربردارد. نام و نشان مؤلف کتاب، مولد و میلاد، مشخصات کتاب، موضوع کتاب وسنجش اهم وجوه تناسب .موضوع این کتاب مناسبت میان سروه های قرآن کریم است.

این پژوهش در ده فصل با این عنوان ها به نگارش درآمده است: فصل اول، مفهوم غیبت: غیبت آفت زبان، غیبت در لغت، تفاوت غیبت و بهتان؛ فصل دوم، غیبت در آیات قرآن: تفسیر آیه ی 11 و 12 سوره ی حجرات، آیه ی 12 سوره ی حجرات، آیه ی 12 سوره ی نور، آیه ی 148 و 149 سوره ی نسا، آیه ی 19 سوره ی نور، آیه ی 36 سوره ی اسرا در تفاسیر مجمع البیان، جوامع الجامع، المیزان، اثنی عشری، و راهنما، آیه ی 12 سوره ی حجرات در تفسیر درّالمنثور؛ فصل سوم، غیبت در لسان احادیث معصومین(ع)؛ فصل چهارم، ریشه ها و انگیزه های غیبت: خشم و غضب، عداوت، حسد و رشک، تفاخر و مباهات و....؛ فصل پنجم، حکم شرعی غیبت و آثار دنیوی و اخروی آن: وجوه غیبت، غیبت به منزله ی خوردن گوشت مرده؛ فصل ششم، جلوگیری از غیبت کردن؛ فصل هفتم، آثار عدم مخالفت با غیبت: خواری در دنیا و آخرت، مسئولیت گوش و زبان در استماع غیبت، استماع غیبت و تصدیق و تأیید غیبت کننده؛ فصل هشتم، درمان غیبت؛ فصل نهم، موارد جواز غیبت: دادخواهی و تظلّم نزد دادرس، استعانت جهت دفع منکرات، غیبت بدعت گزار، غیبت متجاهر به فسق؛ فصل دهم، پیامد کفر و کفّاره در غیبت

تمامي اديان الهي داراي آموزه هاي ديني خاصي براي پيروان خود مي باشند. در اين ميان اسلام در تمام ابعاد زندگي وارد شده و توصيه هايي براي سعادت و رستگاریانسان ارائه نموده است و طريقتي كامل و همه جانبه را كه تمامي استعدادهاي كمالي انسان را به منصه ظهور بياورد را در پيش راه انسانها قرار داده است. با بررسي آگاهانه و حكيمانه توصيه هاي الهي و عمل به آنها نه تنها نيازهاي روحي و جسمي و مادي و معنوي فرد بلكه اجتماع بشريت برآورده گرديده و سعادت جامعه بزرگ انساني تامين مي گردد.از ديدگاه قرآن و سنت تاثير ذكر در كمال انسان امري انكار ناپذير مي باشد و مانند روح بر پيكره اعمال انسان مي باشد. با توجه به اينكه تعاريف قرآني و روايي كه از ذكر گرديده و ذكر و ياد خداوند جزء مهمترين عوامل سعادت دنيوي و اخروي فرد و اجتماع شناخته شده ، لذا این پژوهش بر آن است تا مفاهيم مختلف ذكر و اذکار ماثورهاز اهل بیت (علیهم السلام ) را از ابعاد مختلف علمي و كاربردي مورد بررسي قرار دادهو شناخت كاملي از نظر قرآن و روايات نسبت به مفهوم ذكر و آثار آن وفوايد اذکار ماثوره ارائه نماید .سوالات اصلی این است که نقش ذکر در اصلاح فرد و جامعه چیست ؟ و تأثیر ذکر در تعالی انسان و رستگاری اخروی او چه میزان است ؟ برای پاسخ به این سوالات مباحثی به شرح زیر بیان می گردد : مفهوم ذکر از دیدگاههای گوناگون ، انواع ذکر و اهمیت آن ، فواید و آثار ذکر ، موانع ذکر و معرفی و تأثیر اذکار مأثوره و ....لذا با روش کتابخانه ای و با استفاده از متون مختلف اسلامی موضوع مورد بررسی قرار داده شد و نتایج این بررسی حاکی از آن است که یکی از نیازهای اساسی انسان ، معنویت و ارتباط با خداست که شناخت و تسلط به این نیاز همواره موجب توفیق آدمی در مراحل گوناگون زندگی و در همه زمینه ها بوده است . بررسی آیات و روایات و نیز نظریات دانشمندان اسلامی نشان می دهد که ذکر و دعا اثر مثبتی و مستقیم براصلاح فرد و جامعه و تعالی و رستگاری انسان دارد .

این تحقیق بر آن است که با مراجعه به آیات نورانی قرآن کریم و دیگر منابع معتبر اسلامی « عدالت صحابه » را مورد تحلیل و بررسی کامل قرار دهد. در ابتدا ضمن بیان روشنی از ابعاد مختلف مسأله با استناد به آیات، ضرورت این تحقیق اثبات گردیده است و برای رسیدن به هدفهای تحقیق اهدافویژه ای شامل: بررسی معنای صحابه و عدالت از نظر لغوی و اصطلاحی، بررسی عدالت صحابه از دیدگاه آیات قرآن و سپس بررسی عدالت اصحاب از دیدگاه احادیث و روایات و معرفی برخی از اصحاب پیامبر اکرم* که به تصریح آیات و روایات عادل نبوده اند طراحی گردیده است. برای رسیدن به اهداف مذکور سوالاتی به شرح زیر مطرح شده: صحابی به چه کسی می گویند؟ آیا صحابه مورد نکوهش خداوند و پیامبر* قرار گرفته اند؟ دلایل معتقدان به عدالت کل صحابه چیست؟ دلایل معتقدان به عادل نبودن برخی از اصحاب چیست؟ با توجه به ماهیت، اهداف و امکانات موجود روش تحقیق توصیفی - تحلیلی برای انجام تحقیق برگزیده شده است. پس از گردآوری اطلاعات و تجزیه و تحلیل آنها نتایج ذیل بدست آمد: صحابی کسی است که پیامبر* را ملاقات کرده و به او ایمان آورده و با اعتقاد به اسلام از دنیا رفته است، یعنی همان کسانی که ملازمت و همراهی آن حضرت را اختیار کرده اند و بعد از پیامبر* مبلغ سیره و سنت پیامبر* بودند ولی مطلبی که باید متذکر شویم این است که صحابیان پیامبر* بنا به گزارش تاریخ نویسان و کتب رجالی بالغ بر صد هزار نفر بوده اند که همگی نتوانستند پیوسته و دائم همراه حضرت باشند و برخی فقط برای حفظ جان و موقعیت خود تظاهر به اسلام و همراهی با پیامبر* نموده اند و برخی مرتکب گناهانی از قبیل: فسق، فرار از جنگ و جهاد، نقض عهد با خدا و رسولش، افشا کردن اسرار پیامبر* و بر خورد نادرست با آن حضرت، ارتداد و نفاق و ... شده اند که همگی دال بر این است که نمی توان به همه آنها اعتماد کرد و همه را عادل دانست. ولی اهل سنت بدون توجه به موارد فوق الذکر، به عدالت کل اصحاب عقیده دارند و هر گونه تهمت و ذکر گناهی برای یکی از اصحاب را کفر و خروج از اسلام می دانند. در مقابل شیعه می گوید با این که صحابی بودن یک افتخار است اما نمی توان فضیلت عدالت را برای همه آن ها مطلق و عام در نظر گرفت. هر یک از این دو گروه به آیات و روایاتی استناد کرده تا باور خود را اثبات کنند که در طی این رساله تمامی ادله قرآنی و روایی مطرح و به دور از هر گونه غرضی مورد بررسی قرار گرفته است.

چکیدهمعارف قران کریمجامع نیازها ی هدایتیبشربوده وقابلیت عرضه نظام مندرانیزدارد. بنابراین پزوهش حاضربه بررسی رفتارهای ممدوح قرآنو معرفیفرهنگ رفتارهای پسندیده آنبه علاقمندان پرداخته ،و بر خلاف پزوهشهایی که غالبایک ویا گروه خاصی از رفتارها را بررسی نموده اند ،در صدد ارائه تصویری کلی است .محدودیت عمده دراین پژوهشحجم وسیع آیات بود ، زیرا روش کلی (پس از رویت معجم های موجود )مطالعه و تامل یک به یک آیات بوده تابه این وسیله، ازهرگونه پیشداوری ! و فعالیت کلیشه ایدر مورد فقط تعداد محدودی از رفتارها پرهیزشده و مجموعه کاملی از این رفتارها ، در دسته بندی ویزه قرار گیرد .در مرحله بعد آیات مربوطه تفکیک و همراه با نکاتی ، تحت عناوین زیرقرارگرفتند : 1- ارتباط ایمان و اعمال صالح 2-ر فتارهای ممدوح در ارتباط با خداوند ، 3-باخویشتن ،4-با دیگران.5- رفتارهای ممدوح جوامع و6- الگوهای رفتاری در قرآن .نتایج کلی : -ازرفتارهای ممدوح در ارتباط با خداوند ذکر اوست و ایمانی که موجب اعتصام به حق وهدایت به صراط مستقیم و محبت خداونداست .خوف وخشیت الهی، پلکان رشد است ؛ باید تسلیم اوشد و به اخلاص رسید و به او اعتماد نموده و دل ذاکر وتسبیح گویش باشد . وتجلی شناخت درست خداوند در عمل و تقوا است که موجب تکفیر گناهان وپاداش است ،به ویژهاگر با صبر و اطاعت مزین شود ،در عرصه عمل نیزبایدبا توکل و شکر، عهدو پیمان الهی راتحکیم نمود .نماز نماد بندگی ! ودعا توفیق ارتباط با محبوبی است که هجرتها و جهاد و حج و انفاقها برای اوست . بنده اگر لغزید استغفار می کند و با توبه و انابه بر می گردد و دائم در استعاذه به کسی است که اورا به بهترین تجارتها فرا می خواند. .ـ ازرفتارهای ممدوح در ارتباط باخویشتن:اینکهبایدبدانیمکه همه نسبت به خود مسئولیم ! و کسب معرفت و تعقل و تفکر در آیات الهی وتفقه توصیهموکد قران است واز متذکرین واولوالباب باشیم. ازویژگی های مومن حقیقی توکل و روحیه شکرگزاری و تقوا است و با اعتدال و خوف و رجاء به پناهگاه امن الهی رفته تا حدی که به درجه متعالی« ترک غیر خداوند » برسیم .. انسان سوداگر، تجارت پر سود خدایی را بر می گزیندواوامر جهاد و هجرت و انفاق را لبیک می گوید ، زیرا چارچوب های الهی ملاک رفتار اوست تا به تزکیه رسدو صبر و تهجّد شبانه رادوست دارد . ازنیکان است .و بادیده عبرت بین در پی زاد و توشه آخرت ویافتن بهترین الگوهای رفتاری است. . به انذارقرآن گوش داردو حدود را رعایت می کند و در طلب معرفت به محضراستاد خدایی می رود وفروعات رفتارش نیزمطابق احکام دین است .ـدر رفتارهای ممدوح قرآنی با دیگران ، ابتدا وظایف در قبال مقام رسالت آمده ؛ ونکات دقیقی نیزدر رفتار با اعضای خانواده و زیر مجموعه های آن به چشم می خورد که رعایت انها موجب ثبات و عزت و حفاظت خانواده از آفات گوناگون است . از جمله :امر به نماز، رعایت حدود، وصیت شایسته ، دعا برای خانواده، احترام به والدین، نحوه معاشرت با همسران ، در ازدواج، طلاق، معاشرت های مالی و ... البته این نکات از نتایج فرعی مفید برای مدرسین امورخانواده وامثال اینها نیز هست ؛ازرفتارها در ارتباط با عموم انسان ها رعایت عدالت، دعوت به حق و رفتارهای سالم اقتصادی و اجتماعی است. ودر ارتباط با مسلمین دیگر ، پرورش متخصصان دینی در حدکفایت و قصاص دو نکته مهمند. ودر رابطه با دوستان، رعایت حدود ،نحوه رفتار با جاهلان ، داد و ستدو تداین، پاسخ احسن به خوبی ها، جا باز کردن جا در مجالس و ..... آمده است در رابطه با نیازمندان نیزاصل بر اصلاح امور آنها و دوری از فساد است.ـ در قرآن «جامعه و اجتماع» دارای هویت خاصی می باشد.ـ و در بخش رفتارهای ممدوحجوامع الهی آمده که محور رفتارهاباید بر اساس توحید و اجرای عدالت و قسط الهی باشد. ،این پزوهش با معرفی الگوهای رفتاری قرانی ،تکمیل شده . رجوع به این پژوهش در ابتدای یکتحقیق قرآنی در ممدوحات رفتار ی ،پیشنهاد ماست ، که با مراجعه به آن جایگاه موضوعات جزئیمنتخب،نسبت به کل رفتارهای ممدوحقرآنمشاهدهوسپس اقدامات لازم به عمل آید.

نوشتار پيش رو كنكاشی است در عوامل فردی و اجتماعی بسط و قدر رزق مادی از دیدگاه آیات و روایات، كه در پنج فصل تدوين يافته است:در فصل اول به کلیات بحث اشاره شده است. در فصل دوم برای درک صحیح مفهوم واژه «رزق»، آراء و نظریات برخی از بزرگان علم لغت مورد تأمّل و دقت نظر قرار گرفته، سپس به انواع قرآنی رزق پرداخته شده است. در فصل سوم مفهوم لغوی و اصطلاحی واژه «تقدیر» و ديدگاه‌های مختلف برخی از فرق کلامی همچون اشاعره، معتزله و شیعیان به اختصار بيان شده و در ادامه، تناسب تقدیر روزی با عدالت الهی که یکی از مهم‌ترین شبهات در زمینه مقدر بودن روزی به حساب می‌آید مورد بررسی قرار گرفته است؛ از آن‌جا که دسته‌ای از روایات تلاش و کوشش انسان را در دست‌یابی به روزی مقدر، مذموم و دسته‌ای دیگر آن را پسندیده اعلام می‌کنند، این دو دسته روایت به ظاهر متناقض مورد بررسی قرار گرفت و نتيجه آن شد که نظر اهل بیت در زمینه تلاش و کوشش در زندگی «حفظ اعتدال و میانه‌روی» است.به منظور از بین بردن این باور نادرست که «چون روزی افراد مقدر شده، هرگز قابل کاهش یا افزایش نمی‌باشد» شماری چند از عوامل که در این عرصه نقش آفرینی می‌کنند در دو فصل انتهایی آورده شده است: فصل چهارم با عنوان عوامل بسط رزق، به بررسی برخی عوامل افزایش رزق مادی در دو بخش کلی فردی و اجتماعی پرداخته است. افزایش رزق دارای اسباب و عواملی همچون کار و تلاش، عبادات، عوامل بهداشتی، حکومت و... است که در این فصل به چهل و شش عامل از آن اشاره شده است. فصل پنجم نیز با عنوان عوامل قبض رزق، به بررسی عوامل کاهش رزق مادی در دو بخش فردی و اجتماعی پرداخته است؛ عواملی مانند وجود رذائل اخلاقی، عوامل بهداشتی، تنبلی و... که حدود شصت عامل مورد بررسی قرار گرفته است.تحقيق حاضر با ارائه خلاصه وار يافته‌های خود در پايان نوشتار خاتمه می‌يابد.

بسم الله الرحمن الرحیم از اسماء مرکبه و از اجزاء بنیادی قرآن است. تمام سور قرآن با آن شروع می‌شود و اگر در سوره-ای به دلیل موجهی آغازگر نیست، در سوره‌‌ی دیگر دو بار آمده است. مفهوم لا اله الّا الله پیام مشترک بین ادیان توحیدی الهی است و پیام منحصر به فرد و اختصاصی اسلام ، بسم الله الرحمن الرحیم است و با این پیام می‌خواهد به بشریت اعلام کند که اسلام دین رحمت و محبت است. شاهد بر این ادعا سوره‌ی توبه است که چون با اعلام جنگ و برائت آمده است ، آغازگرش بسم الله الرحمن الرحیم نیست. بسم الله الرحمن الرحیم فضائل و خواصی دارد که اگر انسان واقف به آن شود و ایمان بیاورد ، در هر نفسی خود را ملزم به این ذکر شریفه می‌کند ، در نتیجه از غافلین شمرده نخواهد شد.بسم الله دور کننده‌ی شیطان است و در تمام آنات زندگی و در هر حالی مثل خوردن و سخن گفتن و ...... ذکرش با خلوص قلب لازم است تا بتواند مؤثر در وجود بوده و شیاطین و اجنه را دور نماید، و الّا در تمام اعمال و گفتار مشارکت داشته و نتیجه‌ی مشارکتش بسی واضح است و نیازی به بیان ندارد.بسم الله الرحمن الرحیم جزء قرآن و جزء سوره‌ی حمد شمرده می‌شود و جزئیت آن در هر سوره مورد اختلاف است ، لذا در اغلب قرآن‌ها در شمارش آیاتمحاسبه نشده است.بسم الله الرحمن الرحیم دارای اسراری است که با تعداد حروف نوزده‌گانه‌ی آن مطابقت دارد.