جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
...جستجوی هوشمند
مرور > مرور پدیدآورندگان
>
عشریه , رحمان (دانشیار گروه معارف اسلامی دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم، قم.)
جستجو در برای عبارت
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 44
بازخوانی کارکرد هستی شناسانه امام زمان (عج)
نویسنده:
رحمان عشریه ، حسن رضایی هفتادر ، محمدعلی اسماعیلی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده :
فلسفه وجودی امام مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف را در دو حوزه«تشریعی»و«تکوینی»می توان مورد مطالعه قرار داد؛حوزه تکوینی نیز شامل حوزه های هستی شناسی،معرفت شناسی و مانند اینها می شود.با توجه به ضرورت واکاوی مسئله مهدویت-به مثابه شاخه ای از مسئله امامت-از یکسو و نهادینه بودن اندیشه منجی گرایی در نهاد همه انسان ها از سوی دیگر،در نوشتار حاضر به تبیین کارکرد هستی شناسانه امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف پرداخته شده است.از ره گذر این جستار،مشخص می شود که در روایات اهل بیت علیهم السلام در تبیین جایگاه حجت الهی در منظومه هستی،علاوه بر شئون اجتماعی به تبیین شئون هستی شناسانه حجت الهی در عالم امکانی نیز پرداخته شده و تحلیل ارائه شده در حکمت متعالیه و عرفان نظری از مسئله ولایت و انسان کامل با منظومه روایات امامیه سازگاری زیادی دارد.حجت الهی در منظومه عالم امکان از سه کارکرد هستی شناسانه مهم،شامل وساطت در فیض الهی،علیت غایی و مظهریت اسماء و صفات الهی برخوردار است.
صفحات :
از صفحه 451 تا 478
مشخصات اثر
پیشینه‌شناسی و نقد ادعاهای سران بهائیّت درباره نَسخ شریعت اسلام در فتنه بدشت
نویسنده:
محمدعلی پرهیزگار، علی موسوی نژاد، رحمان عشریه
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF چکیده
کلیدواژه‌های اصلی :
بهائیت (فرق اسلامی)
چکیده :
بابیّت، از جمله جریان‌های معتقد به نسخ شریعت اسلام بر پایه ادعاهای سید علی‌محمد شیرازی (باب) (م 1266ق) است. پیروان او، همه کوشش خود را به‌ویژه در نشست بدشت به کار بستند تا ضمن اعلام نسخ شریعت اسلام و جایگزین ساختن کتاب «بیان» به جای قرآن، شریعت ادعایی جدید را دینی مستقل و بدیع جلوه دهند. اندکی پس از اعدام علی‌محمد شیرازی، حسین­علی نوری (بهاء‌الله) مدعی نبوت و نسخ شریعت ادعایی «بیان» شد و بیش از بابیان بر نسخ اسلام و احکام آن تأکید کرد و بسیاری از احکام را به‌کلی تغییر داد. این نوشتار، با بررسی پیشینه مدعیان نسخ احکام و شریعت اسلام، در پی اثبات این نکته است که ادعای بابیان و بهائیان، تازگی ندارد و برگرفته از گفتار و کردار مدعیان پیشین نسخ اسلام مانند جریان‌های: اسماعیلیه، حروفیه، نقطویه و اهل‌حق است و تناقض‌های این ادعا به‌گونه­ و اندازه­ای است که باور به نادرست‌بودن آن را به دنبال دارد
صفحات :
از صفحه 259 تا 288
مشخصات اثر
بازخوانی تفسیر معرفت خدا با خدا در روایات اهل بیت (ع)
نویسنده:
حسن رضایی هفتادر ، محمد علی اسماعیلی ، رحمان عشریه
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF مراجع
چکیده :
شناخت خدا با خدا، نه‌تنها مورد تأکید روایات فراوانی قرار گرفته، بلکه به عنوان تنها راه شناخت خدا معرفی شده است. در تفسیر این روایات، محدثان، متکلمان، فیلسوفان و عرفان‌پژوهان دیدگاه‌های متعددی عرضه کرده‌اند که نوشتار حاضر، به گردآوری، دسته‌بندی، تقریر و ارزیابی مهم‌ترین آن‌ها پرداخته است. از ره‌گذر این جستار، مشخص می‌شود که تفسیر این روایات به «شناخت خدا با قدرت الهی»، «شناخت خدا با بهره‌گیری از راه‌های الهی»، «شناخت خدا، صنع و ایجاد الهی»، «تقدم شناخت خدا بر شناخت مخلوقات»، «شناخت خدا از طریق مخلوقات»، «شناخت خدا از طریق حیثیت وجودی مخلوقات» و «شناخت خدا از طریق سلب صفات مخلوقات»، پذیرفتنی نیست، اما تفسیر آن‌ها به «شناخت خدا از طریق بیانات الهی»، «شناخت خدا با وساطت خدا (برهان صدیقین)» و «شناخت شهودی خداوند»، پذیرفتنی و این تفاسیر را در سایه پذیرش مراتب مختلف معنایی روایات از یک‌سو و وجود شواهد روایی یا عقلی از سوی دیگر، می‌توان پذیرفت.
صفحات :
از صفحه 53 تا 77
مشخصات اثر
بازپژوهی تطبیقی جایگاه سنّت در تفسیر قرآن به قرآن با تأکید برتفسیر المیزان و الفرقان
نویسنده:
رحمان عشریه، محمد رضا خانی، محمدعلیاسعدی اسعدی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
متن
کلیدواژه‌های اصلی :
اصطلاحنامه علوم قرآنی
چکیده :
یکی از اساسی‌ترین مسائل مرتبط با روش تفسیری قرآن به قرآن، بررسی جایگاه روایات تفسیری در این روش تفسیری است. علامه طباطبایی و استاد صادقی تهرانی از مفسران شیعی و مشهور در این روش تفسیری هستند. برخی از پژوهشگران بر این باورند که این دو اندیشمند با تکیه بر روش تفسیر قرآن به قرآن، منکر رجوع به سنت در تفسیر قرآن هستند. اگر چه ظاهر ابتدایی برخی عبارات این دو تفسیر موهم چنین مطلبی است ولی توجه به قرائن موجود در کلام ایشان و توجه به مشی عملی آنان در تفسیر قرآن، خلاف این مطلب را ثابت می‌کند. از منظر علامه، قرآن کریم در دلالت لفظی و در بیان مرادات واقعی مستقل است و نقش سنت پیامبر(ص) و اهل بیت(ع) تنها نقش تعلیمی و هدایتی است در فهم آنچه قرآن بنفسه و مستقلاً دلالت بر آن دارد. استاد صادقی تهرانی نیز قرآن کریم را در بیان مرادات واقعی خود مستقل می‌داند به طوری که معصوم می‌تواند آیات قرآن را با تکیه بر خود قرآن تفسیر کند. اما قاصرین با توجه به درجه قصورشان در رسیدن به مقاصد قرآن کریم، نیازمند بیان معصوم بوده به طوری که در پناه بیان معصوم به همان چیزی می‌رسند که قرآن بنفسه و مستقلاً دلالت بر آن داشت. این نوشتار با روش تطبیقی به جایگاه سنت در تفسیر قرآن به قرآن از منظر دو تفسیر المیزان و الفرقان اشاره کرده است و پس از آن به بررسی تطبیقی نمونه‌هایی از آیات قرآن در این دو تفسیر پرداخته است
مشخصات اثر
تاریخ‌گذاری سوره قدر با تأکید بر مکّی یا مدنی بودن سوره
نویسنده:
رحمان عشریه ، علیرضا کاوند، ابوذر خیر اندیش
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF مراجع
چکیده :
تاریخ‌گذاری یا تعیین زمان نزول سوره‌ها هرچند عنوانی جدید در تحقیقات قرآنی است، اما علوم زیربنایی آن، همچون ترتیب نزول، اسباب نزول و ... از صدر اسلام مطرح بوده است. اهمیت تعیین مکی یا مدنی بودن سوره‌ها باعث تصحیح برداشت، شناخت مصادیق صحیح از غیرصحیح و مانع از حمل معانی و مصادیق نامربوط بر سوره‌های قرآن است. در مکان و زمان نزول تعداد اندکی از سوره‌ها اختلاف نظر وجود دارد که سوره‌ قدر از جملۀ آنهاست. با گردآوری و تحلیلِ گزارش‌های ترتیب نزول، سبب نزول، بررسی اطلاعات سوره‌هایی که به همراه این سوره نازل شده، می‌توان به زمان و مکان تقریبیِ نزول این سوره دست یافت. در خصوص سوره قدر تاریخ‌گذاری صحیح، مانع از خلط شأن نزول با تطبیق سوره بر رخدادهایی چند است. این تحقیق با رویکرد توصیفی ـ تحلیلی، در پی اثبات مکی بودن سوره قدر در سال چهارم یا پنجم بعثت پیامبر (ص) است.
صفحات :
از صفحه 123 تا 148
مشخصات اثر
هستی‌شناسی شر در قرآن با تأکید بر میدان معنایی واژگان همنشین
نویسنده:
رحمان عشریه، حسن رضایی هفتادر، مهدی میرزابابایی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF چکیده
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی , مرتضی مطهری
چکیده :
مسئلةشرهمواره یکشبه‌اعتقاداست.هویت‌شناسی شروارتباط آن با رنج،مسبوق به ارائه رهیافت اینمعضل اعتقادی است.قرآن پدیده شر را در آیات گوناگون مطرح می­کند.باتحلیل میدان ­های معنایی واژگان همنشین شر در قرآن، می­توان به هستی‌شناسی شر درقرآ نرسید. تحلیل واژگان قرآن راه‌های مختلفی داردکه میدان­های معنایی روشب دیعی برای این منظور است. اگر چه راه‌حل‌های گوناگونی برای این مسئله بیان شده است،امابازطرح این موضوع به عنوان یکشبه جدی و جدید اعتقادی،نگاهی نو و دقتی عمیق در این مسئله نیازاست. تحقیق پیش رو با تأکید برواژگان همنشین شر،در صددتبیین سرشت ش روتحلیل جهان­بینی قرآن درباره شر و ارتباط آن با دشواری­ هاست.آیات قرآن برخی پدیده‎های دشوار را خیرمی­داندو برخی ملایمات را شر معرفی می­ کند؛ ازاین‌ رو از منظر قرآن میاند شواری و شررابطه تساوی نیست.درنگاه قرآن خیر بودن یا شر بودن پدیده‌ای،به آثار و نتایج آن پدیده مرتبط است. قرآن امتحان رایکی از حکمت­ های وجودی شر معرفی می‌کند.جهل موجب می­شود انسان خیری را شر یاشری را خیر تلقی کند.
صفحات :
از صفحه 155 تا 174
مشخصات اثر
تحلیل معناشناختی «وحدت عددی» خداوند در بیان امام‌سجاد(ع)
نویسنده:
رحمان عشریه، حسن رضایی هفتادر، محمد علی اسماعیلی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF چکیده
چکیده :
اثبات وحدت حقه حقیقی و نفی وحدت عددی خداوند، مورد تأکید آیات و روایات قرار داشته و براهین فلسفی مختلفی نیز آن را اثبات می‌نماید، اما در این میان، امام سجاد} در دعای بیست و نهم صحیفه سجادیه، وحدانیت عددی را به خداوند نسبت داده است: «لَکَ یَا إِلَهِی وَحْدَانِیَّةُ الْعَدَدِ». در توجیه این جمله و تبیین مکانیزم سازگاری آن با ادله نقلی و عقلی، تفاسیر مختلفی ارائه شده است. نوشتار حاضر با روش توصیفی‌، تحلیلی و توجه به دیگر روایات اهل‌بیت] به جمع‌آوری، تنظیم و تبیین مهم‌ترین تفاسیر ارائه شده، پرداخته و ضمن ارزیابی آنها به تبیین تفسیر برگزیده پرداخته است. مطابق دیدگاه برگزیده، اطلاق عدد بما هو عدد بر خداوند مشکل‌آفرین نیست، آنچه مشکل‌آفرین است محدودیتی است که گاهی اطلاق اعداد بر ذات الهی در پی دارد. تفکیک میان دو تعبیر «ثالث ثلاثه» و «رابع ثلاثه» در آیات قرآنی نیز در همین راستا قابل تبیین است. خداوند متعال در عین وحدت شخصی، وحدت جمعی و سِعِی داشته و در تمام مراتب هستی، حضور و ظهور دارد. مطابق این توضیح، بیان امام سجاد} ناظر به اطلاق وحدانیت عددی بر ذات الهی است که بیانگر حضور جمعی و سریانی ذات الهی در همه هستی است.
صفحات :
از صفحه 27 تا 48
مشخصات اثر
ارزیابی الهیات سلبی در حوزه هستی‌شناسی صفات الهی دراندیشه‌ ابن میمون یهودی
نویسنده:
محمد علی اسماعیلی، رحمان عشریه، مهدی داوری دولت آبادی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF چکیده
کلیدواژه‌های اصلی :
دین یهود
چکیده :
«الهیات سلبی» نظریه­ای مهم و پرطرفدار در حوزه «زبان دین» در میان الهی­دانان یهودی، مسیحی و مسلمان است. الهیات سلبی در سه حوزه هستی­شناسی، معرفت­شناسی و معناشناسی صفات الهی مطرح است که میان آنها پیوند ناگسستنی برقرار است. از رهگذر این جستار مشخص می­شود که به باور ابن میمون، لازمه الهیات ایجابیِ زیادت، تعدد قدما است، و لازمه الهیات ایجابیِ عینیت، برگشت گزاره­های صفات الهی به هوهویت است. ابن میمون با تکیه بر بساطت ذات الهی، به نفی صفات ذاتی ثبوتی الهی پرداخته و به باور وی، خداوند هیچ گونه صفت ذاتی به وجهی از وجوه و در هیچ حالی ندارد. وی الهیات سلبی و نفی صفات ذاتی از ذات الهی را بدیهی می­داند. اندیشه­های ابن­میمون از جهات مختلفی قابل ارزیابی است که شاخص­ترین آنها فقدان تصویر صحیحی از نظریه عینیت در نگاه ایشان است.
صفحات :
از صفحه 31 تا 47
مشخصات اثر
بازپژوهی تفسیر توحید صفاتی در خطبه اول نهج البلاغه
نویسنده:
حسن رضائی هفتادر، محمّدعلی اسماعیلی، رحمان عشریه
نوع منبع :
نمایه مقاله
چکیده :
توحید صفاتی، بیان‌گر رابطه صفات ثبوتی حقیقی با ذات الهی است و در آن سه دیدگاه کلی مطرح می‌شود: زیادت صفات بر ذات (دیدگاه اشاعره)، نیابت ذات الهی از صفات (دیدگاه معتزله) و عینیت صفات با ذات الهی (دیدگاه امامیه). امیرالمؤمنین× در خطبه اول نهج‌البلاغه، کمال اخلاص را نفی صفات از ذات الهی می‌داند: «کَمَالُ الْإِخْلَاصِ لَهُ نَفْی الصِّفَاتِ عَنْهُ». تفسیرهای متعددی در تبیین این روایت، عرضه شده که نوشتار حاضر، با روش توصیفی- تحلیلی، به تبیین و ارزیابی مهم‌ترین آنها پرداخته است. از رهگذر این جستار، مشخص می‌شود که در توحید صفاتی، تغایر مفهومی صفات با ذات الهی و اتحاد مصداقی صفات با ذات الهی مورد اتفاقند؛ چنان‌که صفات فعلی، سلبی و ثبوتی اضافی الهی نیز خارج از محل بحث و زاید بر ذات الهی‌اند و تنها صفات حقیقی داخل در محل بحثند. تعبیر «نفی صفات» در فرمایش امیرالمؤمنین×، بیان‌گر دیدگاه عینیت صفات با ذات الهی است.
مشخصات اثر
ارزیابی معناشناسی حسن و قبح در اندیشه محقق خراسانی با محوریت نقدهای شهید صدر
نویسنده:
رحمان عشریه، حسن رضائی هفتادر، محمد علی اسماعیلی
نوع منبع :
نمایه مقاله
چکیده :
معناشناسی حسن و قبح و تحریر معنای مورد نزاع در این مسأله، یکی از محورهای مهم در مسأله حسن و قبح است. در اندیشه محقق خراسانی، معنای حسن و قبح، سازگاری و ناسازگاری با قوه عاقله است و ملاک سازگاری و ناسازگاری نزد قوه عاقله، سعه وضیق وجودی افعال است که منشأ آثار خیر یا شر می‌‌شود. در اندیشه شهید صدر، دیدگاه محقّق خراسانی با اینکه لطیف‌ترین و دقیق‌ترین دیدگاه‌ها در این مسئله در میان اصولیان است امّا با این حال سه اشکال مهم بر آن وارد است: یکم) خلط میان مدرَک بالذات و مدرَک بالعرض؛ دوّم) چهار مورد نقض بر این نظریه؛ سوّم) فقدان تحلیل ملاک مدح و ذم. نوشتار حاضر با روش توصیفی تحلیلی، نخست به تبیین دیدگاه­ محقق خراسانی پرداخته سپس نقدهای شهید صدر را ذکر نموده و در پایان به ارزیابی نقدهای شهید صدر پرداخته است.
صفحات :
از صفحه 23 تا 38
مشخصات اثر
  • تعداد رکورد ها : 44