جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

متن و پیوستگی متنی حاکم بر آن موضوع بحث زبانشناسانی است که به بررسی و تحلیل متن می پردازند. تحلیل گران متن با تحقیق در ماهیت و چیستی متن و نحوه شکل گیری آن ، به تجزیه و تحلیل ساختاری متن می پردازند. از نگاه یک تحلیلگر متن، قوام یک متن به پیوستگی و انسجام آن است و این پیوستگی که با عنوان پیوستگی متنی شناخته می شود. شامل روابط معنایی است که در آن هر قطعه از نوشتار می تواند به عنوان یک متن انجام وظیفه کند. حذف ، جانشینی، ارجاع روابط منطقی بین جملات و واژه گان عناصر عناصر برقراری روابط معنایی بین متنی هستند. چنین روابط معنایی در هر متنی از جمله متن قرآنی برقرار است. هریک از سوره های قرآن مشتمل بر یک یا چند متن است که جملات و آیات درون آنها به گونه درون متنی و میان متنی با یکدیگر به صورت خطی یا ترتیبی در ارتباطند. در واقع در پیوستگی متنی خطی ، تعبیر و تفسیر هر جمله به جملات قبل و بعد خود وابسته است. با این گونه بررسی معنایی متن های قرآنی، از سویی با روشهای علمی به واحد بندی سوره های قرآن و تعیین سیاقهای آنها پرداخته و به اختلاف نظرهای موجود در این زمینه خاتمه می دهیم و از دیگر سو به ارائه روشهای مشخص و مدون در چگونگی ارتباط آیات با یکدیگر می پردازیم . در نهایت می توان با بررسی پیوستگی متنی سوره های قرآن و دقت در چگونگی پیوستگی متنی آنها به تفسیری پیوسته از آیات یک سوره دست یافت.

مفهوم تدبر در شبکه معنایی قرآن با برخی از مفاهیم قرآنی پیوند خورده است که از کنار هم قرار دادن این مفاهیم، حوزه معنایی تدبر در قرآن شکل می گیرد. این حوزه معنایی در آیات مکی شامل مفاهیم؛ قول، کتاب و اولوالالباب و در آیات مدنی شامل مفاهیم؛ قلب،آیات و قرآن است. در چهار آیه ای که واژه تدبر در آنها بکار رفته، چهار طیف از مخاطبان قابل شناسایی است که عبارتند از: مشرکان، کافران، منافقان و مؤمنان. از آنجا که تدبر، امری مؤمنانه است، شامل مشرکان، کافران و منافقان نمی شود با این حال، در سه آیه، عدم تدبر آنها گوشزد شده است که به نظر می رسد مراد از تدبر برای این گروه، تدبر در کلیّت کتاب و قول الهی با هدف دریافت پیام الهی و ایمان به کتاب و قول است. تدبر در تفاصیل آیات و اتباع عملی آنها نیز نصیب مؤمنان خواهد شد که قرآن کریم بیشتر بر این مورد تأکید کرده است. این مقاله با رویکردی معناشناختی به بررسی تک تک مفاهیم موجود در حوزه معنایی تدبر در قرآن می پردازد و مراتب تدبر و اختلاف تعابیر بکار رفته برای آنها را مشخص خواهد کرد و در نهایت حوزه معنایی تدبر را ترسیم می کند.

ارتباطات انسانی در قرآن بر مبنای دو بافت تاثیرگذار شخصی و موقعیتی شکل می گیرند. بافت موقعیتی با در نظر گرفتن جنسیت، نقش و پایگاه، فرهنگ، محیط و زمان- و بافت شخصی- با لحاظ شخصیت، انگیزه ها، ویژگی ها و نگرش های شخصی مخاطب- در کیفیت رابطه افراد، دارای تاثیر هستند. میزان تاثیر این دو بافت بسته به عناصر و اجزای ارتباط است. ازاین رو، در برخی از ارتباط ها، بافت شخصی و در برخی دیگر، بافت موقعیتی اهمیت بیشتری می یابند.بهره گیری از بافت های موقعیتی و شخصی در راستای شکل گیری ارتباط موفقی است که در آن، انتقال پیام از سوی فرستنده، به شکلی صحیح و کامل انجام می پذیرد و بیشترین اثر را در مخاطب برجای می گذارد.این مقاله با بهره گیری از آراء روان شناسان اجتماعی در زمینه ارتباط، به تبیین خصوصیات انسانی و عوامل موقعیتی - وضعیتی موثر در ارتباطات میان فردی از دیدگاه آموزه های قرآنی می پردازد.

ارتباطات انسانی در قرآن بر مبنای دو بافت تاثیرگذار شخصی و موقعیتی شکل می گیرند. میزان تاثیر این دو بافت نیز بسته به عناصر و اجزای ارتباط است. از این رو در برخی از ارتباط ها، بافت شخصی و در برخی دیگر بافت موقعیتی اهمیت بیشتری می یابند. بهره گیری از بافت های موقعیتی و شخصی نیز به هدف شکل گیری ارتباطی موفق است که در آن انتقال پیام از سوی فرستنده به شکلی صحیح و کامل انجام می پذیرد و بیشترین اثر را در مخاطب برجای می گذارد. این مقاله با بهره گیری از آراء روان شناسان اجتماعی در زمینه ارتباط به تبیین خصوصیات انسانی و عوامل موقعیتی، وضعیتی موثر در ارتباطات میان فردی قرآنی، می پردازد.