جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

قرآن کریم، در ایفای رسالت تربیتی خود، توجه ویژه‌ای به طبیعت داشته و همواره انسان‌ها را به مشاهده و تفکر در طبیعت دعوت نموده است. این امر، تبیین جایگاه طبیعت در تربیت انسان، از دیدگاه قرآن کریم را ضروری می نماید. پژوهش حاضر که از نوع بنیادی نظری و به روش توصیفی تحلیلی صورت پذیرفته است، در تبیین این موضوع، داده‌ها و اطلاعات لازم را با روش کتابخانه‌ای گرد‌آوری نموده و به شیوه استدلال عقلی و منطقی مورد تجزیه و تحلیل قرار داده است و از این طریق، بنیادها، اهداف و روشهای تربیتی ارتباط انسان با طبیعت را از آیات قرآن کریم استخراج و استنباط نموده است. واکاوی بنیادهای طبیعت شناختی قرآن کریم روشن می‌سازد که طبیعت نظامی هدف‌مند و مظهر صفات و اسماء خداوند است که تحت تربیت الهی، مسیر مشخصی را می‌پیماید. خداوند، طبیعت را ماده‌ی اولیه‌ی خلقت آدمی قرار داده و تمام پدیده‌های طبیعی را در جهت تعالی و تکامل انسان مسخر نموده است. قرآن کریم بر اساس این بنیادها و با هدف تربیت ساحت های وجودی انسان، اعم از تربیت جسمانی، تربیت عقلانی، تربیت اعتقادی، تربیت اخلاقی و تربیت اجتماعی، او را به مواجهه با طبیعت دعوت می نماید و روش‌های مختلفی از جمله تجربه‌ حسی، گردشگری، کار و کسب و نیز مطالعه بُعد طولی طبیعت، که همان ارتباط طبیعت با عوالم برتر است، را برای تحقق این اهداف معرفی و توصیه می‌نماید. ارتباط انسان با طبیعت بر اساس بنیادها، اهداف و روشهای یادشده، در فرایند تربیت و تکامل اونقش و جایگاه ویژه‌‌ای خواهد داشت.

در معارف قرآنی و معارف اهل بیت (صلوات الله علیهم) توحید علت تامه معارف دینی است. اگر توحید کسی صحیح باشد دیگر معارف مانند اعتقاد به نبو ت ، رسالت ، امامت ، ولایت و معاد تحقق خواهد یافت و دچار شک و تردید و یا انحراف نخواهد شد.بر اساس چنین معرفتی، انسان از جهت اعمال و رفتار و زندگی تنها یک وظیفه دارد و آن عبادت و بندگی خدای تعالی است که این حقیقت شامل تمام ابعاد زندگی انسان از غریزی-ترین امور مانند خوردن و آشامیدن تا معنوی‌ترین امور می‌شود.مسئله اصلی پژوهش، تبیین ضرورت توحید در تربیت دینی و تبیین رابطه علی معلولی توحید با تربیت دینی، استخراج و تدوین کاربردهای‌ آن بر مبنای نهج البلاغه به عنوان یکی از غنی‌ترین منابع در حوزه معارف توحیدی و اسلامی شیعه است.

چکیدهتمام پیشرفت‌های مادی و معنوی در زمینه فرهنگ و تمدن مرهون و مدیون پرسش‌های ایجاد شده در ذهن افراد و یا القای آن به دیگران است،کسانی موفق به طرح پرسش‌های کارآمد و حساب شده‌اند که دارای معارف بیشتری نسبت به دیگران‌اند. دین اسلام تنها دینی است که برای قبول کردن اصول خود دستور صریح به تفکر و تعقل داده، تفکری که سوال آفرین است. باتوجه به جریان توسعه رسانه‌های فراصنعتی وایجاد تردیدها و ابهامات در زمینه مسائل دینی و تربیت دینی و القاء افکار غیر واقعی به افراد، فرد نباید به صورت منفعلانه با این قضایا برخورد کند و باید دائماً روحیه پرسشگری را در خود افزایش و تقویت کند.در این پژوهش با روش توصیفی- تحلیلی راهبردهای پرسشگری در تربیت دینی و آموزه‌های اسلامی مورد بررسی قرار گرفته، که در پنج فصل تنظیم شده است. سوالات تحقیق: مبانی پرسشگری در تربیت دینی و آموزه‌های اسلامی چیست؟ روشها وچگونگی پرسشگری در آموزه‌های اسلامی چگونه می‌باشد؟ با توجه به سوالات تحقیق به نتایج زیر دست یافتیم: با توجه به مبانی پرسشگری در آموزه‌های دینی پرسشگری ذاتاً ممدوح است. رویکرد آموزه‌های اسلامی در تربیت دینی انسان رویکردی است که به جای واداشتن مخاطب به پذیرش سطحی و حفظ کردن نتیجه‌گیری-های دیگران ازمفاهیم عمیق دینی خود موضوعات بنیادین را با تأمل کشف کند، به آنها بیندیشد و برای اکتشاف به جستجوی مداوم بپردازد تا به بینش و باور عمیق دینی دست یابد. و نیز چگونگی پرسشگری در آموزه‌های اسلامی به پنج نوع پرسشهای جهت دهنده/ هدایتی، پرسشهای تکذیبی/ توبیخی، پرسشهای تمثیلی، پرسشهای انگیزشی/ تحریکی، پرسشهای عاطفی تقسیم کرده‌ایم. واژگان کلیدی: پرسشگری- تربیت دینی- آموزه‌های اسلامی

در این پژوهش به بررسی رابطه میزان عمل به احکام دین با بهداشت روانی معلمان ابتدایی در سال تحصیلی 92_91 پرداخته شده است. جامعه ی این پژوهش شامل کلیه معلمان ابتدایی شهرستان فراشبند بود. نمونه پژوهش شامل 100نفر معلم ابتدایی(50 نفر معلم زن، 50نفر معلم مرد) بود که به شیوه تصادفی انتخاب شدند. ابزار گردآوری اطلاعات عبارت بودند از پرسشنامه معبد گلزاری برای اندازگیزی میزان عمل به احکام دین و پرسشنامه سلامت عمومی (GHQ) برای سنجش بهداشت روانی. روش مورد استفاده در این پژوهش، روش همبستگی بود.در این پژوهش مشخص شد بین میزان عمل به احکام دین با بهداشت روانی معلمان رابطه مثبت وجود دارد و بین میزان عمل به احکام دین با علائم جسمانی رابطه معنی داری وجود ندارد. همچنین بین میزان عمل به احکام دین با اضطراب و اختلال خواب، اختلال در کارکرد اجتماعی و افسردگی رابطه معکوس وجود دارد. همچنین میزان عمل به احکام دین بین معلمان زن و مرد یکسان می باشد.

هدف این پایان نامه بررسی مبانی، اصول و روش‌های تربیت اخلاقی از دیدگاه آیت الله جوادی آملی است.مهم‌ترین نتایج و دستاوردهای این تحقیق عبارت است از: شناسایی مبانی تربیت اخلاقی شامل: مرکب بودن وجود انسان، عقلانی و اندیشه ورز بودن انسان، خداجویی و بندگی خدا، معرفت پذیر بودن انسان، کرامت و تأثیر و تأثر انسان نسبت به محیط. اصول به دست آمده که مبتنی بر این مبانی است، شامل: هماهنگی بین قوا، ذکر، تفکر، زهد و تقوا، تعلیم، تقدم تزکیه بر تعلیم، عزت، اصلاح محیط بیرون، اصلاح و تحول باطن. برای تحقق این اصول روش‌هایی مانند: شناخت نفس، ریاضت، یاد خدا، یاد معاد، یادآوری نعمت، عبرت آموزی، انذار و تبشیر، سیر در انفس، سیر در آفاق، مراقبه و محاسبه، ترک معاصی، مجاهده و تحمیل به نفس، حکمت و جدال احسن، تمثیل، اثبات و برهان، توأم کردن علم و عمل، تزکیه، استفاده از نقل و عقل، پاسخگویی به شبهات، شناخت رذایل اخلاقی، تمحیص دل، همنشین، تمثیل اخلاقی، محبت، صیانت از فطرت، ایمان و انجام دستورات دینی، امر به معروف و نهی از منکر، الگوسازی، تقویت عزم و اراده، اعطای بینش، استغفار و توبه و شکر، شناسایی شده است.

چکیده:تفکر در اسلام از جایگاه والایی برخوردار می باشد و تربیت انسانهای متفکر و صاحب اندیشه از اهداف بسیار مهم تعلیم و تربیت اسلامی می باشد. همچنین دوران کودکی بخصوص دوره ی دوم از ظرفیت های ویژه ای برایپرورش برخوردار می باشد؛ لذا در پژوهش حاضر به بررسی تفکر در دوره ی دوم کودکی بر اساس آموزه های دین اسلام می پردازیم. این پژوهش شامل پنجپرسش می باشد که عبارتند از: سوال اصلی؛ تفکر در دوره ی دوم کودکی بر اساس آموزه های دین اسلام چگونه است؟ سوالات فرعی: فواید پرورش تفکر در دوره دوم کودکی بر اساس آموزه های دین اسلام چیست؟ عوامل موثر بر پرورش تفکر در دوره دوم کودکی بر اساس آموزه های دین اسلام چیست؟ موانع موجود برای پرورش تفکر در دوره دوم کودکی بر اساس آموزه های دین اسلام چیست؟.روش های پرورش تفکر در دوره دوم کودکی بر اساس آموزه های دین اسلام چیست؟ پاسخ سوال اصلی پژوهش شامل چهار محور می باشد که در سوالات فرعی به آنها پرداخته می شود و در این قسمت خلاصه ای از آنها بیان می گردد.فواید پرورش تفکر در این دوره بر اساس یافته های تحقیق اجمالا به دو گروه تقسیم شد که عبارتند از: فواید دنیوی (کمک به رشد اخلاقی، اجتماعی،‌شناختی و عاطفی) و فواید اخروی (کمک به رشد اعتقادی ). عوامل موثر بر پرورش تفکر در این دوره بدین شرح می باشند: وجود مادر و خانواده شایسته، پرورش قوای حسی کودکان، دقت و مطالعه در آیات و نشانه های الهی، سیر و سیاحت در زمین و عبرت آموزی از آن، مثل آوردن و شنیدن و بررسی نظرات دیگران. فراهم آوردن امکان اندیشه ورزی، تجزیه و تحلیل، تحقیق و پژوهش برای کودکان. موانع پرورش تفکر در دروه ی دوم کودکی بر اساس آموزه های دین اسلام عبارتند از : جهل و نادانی،‌ بی دقتی،‌ کم توجهی،‌ رشد نایافتگی حواس یا عدم استفاده صحیح از آن،‌ سطحی نگری، ناتوانی در تشخیص مسائل،‌ عدم توجه به ابعاد مختلف یک موضوع، غفلت و فراموشی،‌ ضعیف بودن قدرت حافظه، پیروی و تقلید از دیگران و تاثیر پذیری علایق. اما روش های پرورش تفکر در این دوره بدین شرح می باشد: خوب دیدن، خوب گوش کردن،استفاده از عبارات حسی و تصویری، مثل آوردن، تذکر و فعال نگاه داشتن دغدغه و توجه، مقایسه امور متقابل، افزایش گنجینه داده های ذهنی و ارائه اطلاعات اولیه، پند آموزی از سرنوشت گذشتگان، پرسشگری.این تحقیق از نوع کاربردی و روش آن توصیفی- تحلیلی است. روش جمع آوری اطلاعات کتابخانه ای و روش تجزیه و تحلیل اطلاعات، تحلیل محتوا است.

در این پژوهش نگاهی بنیادین و تطبیقی به مبانی فلسفی تربیت سیاسی از منظر دو مکتب فکری موثر و حاکم بر جهان اندیشه و سیاستامروزین، یعنی اسلام و لیبرالیسم شده است. در حقیقت مسئله اصلی پژوهش این بوده که چه نقاط افتراق و اشتراکی در مبانی فکری تربیت سیاسی از دیدگاه این دو مکتب وجود دارد؟ بر این اساس ،می توان گفت، تربیت سیاسی یکی از حوزه های تربیتی انسان است که در راستای افزایش قدرت ادراک و تحلیل سیاسی افراد جامعه و به تبع آن ثبات و پایایی نظام سیاسی حاکم به کار گرفته می شود و متاثر از فلسفه و ارزش های حاکم بر هر جامعه ای می باشد . در این پژوهش که از نوع تحلیلی- توصیفی است، در ابتدا به بررسی مبانی فلسفی مکتب لیبرالیسم پرداخته شده است. بر اساس یافته های پژوهش، لیبرالیسمبر بنیان های اومانیستی ، سکولاریستی وعقل گرایی استوار بوده و مبتنی بر ارزش هایی همچون آزادی و برابری است. در امر تربیت سیاسی ، به دنبال تربیت شهروندی سیاسی است که معتقد به دموکراسی منهای دین باشد. دموکراسی و نظام سیاسی که بیش ترین سود مادی و لذت را برای اکثریت فراهم سازد.از طرفی در بررسی مبانی اسلام این نتیجه حاصل شد که، از آنجا که فلسفه اسلامی بر محوریت خدا و دین در همه عرصه های زندگی تاکید دارد، تربیت سیاسی را منطبق بر فطرت پاک الهی دانسته و به دنبال تربیت شهروندی سیاسی است که در همه فعالیت های سیاسی و شهروندی خود، عالم را محضر خدا بداند. مواضع سیاسی و مشارکت سیاسی چنین شهروندی ، در عین آزادی با معنای حقیقی آن ، در همه حال در راستای رضای خدا و قرب الهی می باشد . چنین شهروندی پاسدار نظام ولایی خواهد بود که به گفته امام خمینی(ره)، استمرار حکومت انبیاء است.همچنین در این پژوهش نهایتا از مبانی فکری این دو مکتب ، دلالت های تربیتی در حیطه اصول و اهداف تربیت سیاسی استخراج و با نگاهی تطبیقی مورد بررسی قرار گرفته است.به طور کلی از با هم نگری مبانی این دو دیدگاه ، می توان نتیجه گرفت که ضمن وجود نقاط اشتراک ظاهری و لفظی فراوان در این دو دیدگاه،از نقطه نظر مبانی فکری کاملا در تقابل با یکدیگر بوده و از این حیث، به هیچ وجه قابل جمع نمی باشند. این امر در باب اصول و اهداف تربیت سیاسی مستنتج از مبانی آنها نیز صدق می کند.

در این پایان نامه سعی شده تا با استفاده از کتب مرتبط با موضوع به بررسی ماهیت هدف و چگونگی تحقق مهدویت پرداخته شودو سپس دلالتهای تربیتی ناشی از اعتقاد به مهدویت استنتاج گردد.همچنین در تحقیق مشخص گردیده که فلسفه وجودی مهدویت خالی نبودن زمین از امام و حجت الهی میباشد.

ابن سینا، انسان را حقیقتی مشتمل بر نفس و بدن با ویژگی‌های چون تعقل می‌داند که به وی جایگاه ویژه‌ای در هستی بخشیده است و او را از سایر جانوران متمایز گردانیده است. انسان از سه نفس نباتی، حیوانی و انسانی برخوردار است. متمایزترین‌ ویژگى‌ انسان‌ «تصور معانى‌ کلّى‌ عقلى»‌ است‌ که‌ به‌ کامل‌ترین‌ نحو تجرید، از ماده‌ مجرد شده‌اند. برنامه درسی مبتنی بر آرای انسان‌شناسی ابن سینا جنبه‌ی اسلامی و عقلانی دارد. شناخت انسان و جایگاه او در خلقت، خودشناسی، خودآگاهی و کمال‌جویی از مسائل بنیادی برنامه درسی سینوی است. در این آموزش و پرورش حقایق اساسی در باب موضوعات یاد شده به فراگیرندگان ارائه می‌شود و آنان خود باید به حدی از شناخت و درک برسند که عاقل و آشنا به معرفت الهی شوند. از نگاه خواجه نصیر، انسان موجودی والاست که در عین دارا بودن نیروهای متنوع نباتی و حیوانی، از نیروهای مانند عقل، اراده، کمال‌طلبی، اخلاق‌گرایی، حکمت، صنعت و مانند آن برخوردار است. اجناس فضایل، حکمت و شجاعت و عفت و عدالت است که از سه قوه عقل یا نفس، غضب و شهوت منشأ می‌یابد. سعادت سه نوع است: سعادات نفسانی، سعادات بدنی و سعادات مدنی. در برنامه درسی بر پایه‌ی دیدگاه‌های انسان‌شناسی خواجه، هدف دست‌یابی به کمال و سعادت و قرب الهی با به کارگیری عقل و اراده است. فرایند یادگیری به خودشناسی و کمال‌طلبی مربوط می‌شود. دانش‌آموزان علوم لازم را می‌آموزند و با استفاده از علم و شوق به دست آمده به تفکر و خردورزی می‌پردازند و با اختیار و اراده‌ی خویش به سوی کمال حقیقی گام برمی‌دارند.

پژوهش حاضر با هدف دستیابی به مهارت های ارتباطی بر مبنای سیره معصومان (ع) انجام شده است. برای رسیدن به این هدف، ابتدا مفهوم مهارت های ارتباطی از دیدگاه علوم جدید و سپس از دیدگاه معصومان (ع) تجزیه و تحلیل شده تا بدین ترتیب قالبی معین برای استخراج و تبیین مهارت های ارتباطی از سیره معصومان (ع) فراهم آید، سپس با جستجو در احادیث و روایات برجامانده از معصومان (ع) به مجموعه ای از مهارت ها در دو بخش کلامی و غیرکلامی دست یافتیم که در بهبود روابط بین فردی موثر و بااهمیت اند. پرسش هایی که این پژوهش در پی پاسخگویی به آنهاست چنین است: 1. مفهوم مهارت های ارتباطی چیست؟ 2. مهارت های ارتباطی بر مبنای سیره معصومان (ع) کدام است؟حاصل تحقیق، دستیابی به ده مهارت کلامی و پنج مهارت غیرکلامی در روابط بین فردی بر مبنای سیره معصومان (ع) بوده است. تحقیق حاضر از نوع تحقیقات بنیادی ‐ نظری است و با روش توصیفی ‐ تحلیلی انجام شده. روش تجزیه و تحلیل مطالب نیز به صورت عقلانی ‐ منطقی است. در این پژوهش از روش کتابخانه ای و فیش برداری برای گردآوری اطلاعات استفاده شده است.