جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

انسان برای تکامل نیازمند تربیت است و بهترین راه تربیت وتکامل انسان در گرو عمل به دستورات خالق مهربانش است که به وسیله پیامبران الهی وجانشینان آنها به دست ما رسیده است.این نوشتار کنکاشی در بررسی ابعاد تربیت دینی از دیدگاه کتاب و سنت است که با توجه به آیات قرآن کریم و روایات معصومین علیهم السلام نوشته شده است.در دیدگاه اسلامی بعد از پیامبران و امامان علیهم السلام ؛ علما ، معلمین ، پدران و مادران و همه افراد جامعه دیندار هر یک به نوبه خود وظیفه آشنایی با نحوه انجام تربیت صحیح دینی را دارند تا پس از اولیای الهی ،ادامه دهنده این راه و مسیر نورانی باشند و این چنین،آموختن و انجام تربیت دینی وظیفه هر انسان دیندار خواهد بود.در این رساله مفاهیم مرتبط با تربیت دینی تعریف گردیده، ابعاد وجود انسان که مرتبط باتربیت دینی اوست بررسی وشناخته شده و اهمیت و فوائد تربیت در چارچوب دین بررسی شده و مقاطع مختلف و موانع گوناگونی که برای تربیت دینی مطرح بوده، مورد پژوهش قرار گرفته است.

غیرت در لغت به معنای نفرت طبیعی از مشارکت غیر،در کاری که محبوب شخص است،می باشد و اصطلاحاً به تلاش در جهت محافظت از چیزهایی گفته می شود که حفظ و حراست از آنها،ضروری به نظر می آید.غیرت در دیدگاه دین مبین اسلام شامل دو نوع ممدوح و مذموم می شود که برای هرکدام تعاریف و تقسیماتی در آیات و روایات ذکر شده است.با وجود اینکه لغت غیرت در قرآن کریم نیامده اما در آیات و روایات فراوانی مورد تأیید و تمجید واقع شده است، محدثین شیعه و سنی در کتب روایی خود در مورد غیرت،ابواب مخصوصی باز کرده اند و روایات مربوط را درآن ابواب جمع کرده اند.از جمله شواهد ارجمندی این صفت آن است که به عنوان وصفی از اوصاف حسنای الهی(غیور) قرار گرفته است.منشأ غیرت عبارت از شجاعت است و راهکارهای علمی و عملی تقویت غیرت در فرد و اجتماع عبارتند از:مطالعه و تدبر در آثار و فواید غیرت،تقویت منشأ غیرت،همنشینی با نیکان و غیرتمندان.آثار و دستاوردهای غیرت فراوان می باشد که از جمله آنها می توان به تحقق فواید ،آثار و نتایج دین در شخص و جامعه،حفظ پاکی وعفت و...اشاره کرد.فضیلت اخلاقی غیرت در تمامی اقسامش در صورتی محقق است که در حد اعتدال باشد،در غیر اینصورت،حالت افراطی یا تفریطی آن،غیرت دینی نبوده،بلکه خود رذیله ای از رذائل است.از مسائل شایان توجه این است که در عصر حاضر این مقوله کم رنگ شده و گاهی کاملا از یادها رفته است، بنابر این،پرداختن به این موضوع و ترویج و تبیین آن را لازم می نماید.کلید واژه ها:غیرت، حمیت،عصبیت،ممدوح،مذموم.

دین مهم ترین و اصلی ترین ابزار رسیدن جامعه انسانی به سعادت و کمال الهی است و این امر زمانی تحقّق می یابد که تمامی حاکمان دنیا از مبانی دین برای اجرای سیاست های خویش استفاده کنند . اسلام نیز به عنوان مهم ترین ادیان الهی برای سعادت انسان و به ویژه رسیدن به صلح دستورهای فراوانی دارد که بخش اعظمی از آن ها به صورت فرموده خداوند در قرآن کریم آمده است .علاوه بر دستورهای دینی ، فطرت و نهاد هر انسان نیز متغیّر دیگری برای گسترش صلح و عدالت در جهان است .امّا امروز دین اسلام آماج تهمت های زیادی است مبنی بر این که اسلام ، دین خشونت است . عدّه ای از دشمنان اسلام واربابان کلیسا ، اشکال بر قانون جهاد مطرح نموده ، می گویند : این قانون بر خلاف روش سایر پیامبران ونهضت های دینی ایشان است ، زیرا ادیان سابق تنها مرهون راهنمایی ها و دعوت های خستگی ناپذیر پیامبران بوده وایشان هیچ گاه برای پیشرفت کارشان متوسّل به زور و تحمیل بر دیگراننمی شدند چه رسد به جنگ های خونین وکشتارهای وحشتناک و امثال آن ، و به همین دلیل اسلام را دین شمشیر و خون و دین زور و اجبار و خشونتمی نامند .این رساله با موضوع جنگ و صلح از دیدگاه قرآن و حدیث ، سعی در از بین بردن این تهمت ها دارد ،چرا که اولاً اصل واساس از نظر اسلام صلح است وجهاد نیز ماهیّت دفاعی دارد و اسلام ذلّت و زیر بار ذلّت رفتن را نمی پذیرد.در این رساله پس از بیان کلّیات در بخش اوّل ، به واژه شناسی جنگ و صلح و مترادفات آن ها در بخش دوّممی پردازد و در بخش سوّم این مطلب را بیان می کند که اسلام دین صلح است ، و با بررسی صلح در قرآن و حدیث به این مطلب می رسد کهاسلام از آغاز حکومت خود همواره بر این امر مهم تأکید داشته و اصولی را برای صلح بیان کرده و خواهان گسترش صلح جهانی بوده است .در قرآن نیز به مسئله صلح اهمّیّت زیادی داده شده است . خداوند در یک آیه تصریح می کند : " الصلح خیر : صلح خیر است " و همین یک آیه کافی است تا ارجحیّت صلح و اصالت صلح ، در مسائل خانوادگی ، فردی ، روابط شهری ، روابط اجتماعی ، روابط بین المللی و بین ادیان را به وضوح استنباط کرد . طبق قوانین الهی اسلام ، آشتی ، مهرورزی و دوستی از هر چیزی در هر موقعیّتی برتر است .در بخش چهارم با بررسی جنگ در اسلام به این نتیجه می رسد که جنگ در اسلام ماهیّت دفاعی دارد ، واین که قرآن اساساً جهاد را تشریع کرده است نه به عنوان تهاجم وتسلّّط است بلکه به عنوان مبارزه با تهاجم و دفاع مشروع می باشد . و در رابطه با دفاعی بودن جنگ ابتدایی به این مطلب می رسد که معنا و مفاد دفاعی بودن ماهیّت جهاد ابتدایی این است که روح دفاع در پیکر جنگ و جهاد ابتدایی جاری است . به سخن دیگر ، در هر موردی که جهاد ابتدایی توصیه و واجب شده است ، بدون تردید حق مورد تجاوزقرارگرفته ، و چنین جهادی در حقیقت برای دفاع از آن حق است .

در ابتداي اين رساله به بررسي لغوي واژگان جن، شيطان، ابليس و شناخت ابليس و چگونگي رانده شدن او از درگاه الهي و مهلت خواستن او از خدا پرداخته شده است. فصول بعدي اين رساله به بيان اوصاف شيطان از ديدگاه قرآن و روايات و فلسفه وجودي شيطان اختصاص يافته است. از مباحث مهم اين رساله آشنا شدن با شيوه‌هاي گمراه شدن انسان توسط شيطان و كارهاي شيطان از قبيل: وسوسه، آراستن اعمال، مشاركت در اموال و اولاد و… مي‌باشد. طرح سؤالاتي مثل اين‌كه شيطان در چه مكان‌هايي حضور دارد؟ بر چه كساني نازل مي‌شود؟ آيا شيطان ديده مي‌شود؟ و…، و پاسخ به اين پرسش‌ها بر اساس آيات قرآن از مباحث مهم ديگر اين رساله مي‌باشد. خداوند در قرآن چندين بار نسبت به دشمني شيطان با انسان تأكيد نموده است و به انسان تذكر داده كه دنباله‌رو شيطان نباشد؛ زيرا پيروي از شيطان عواقب وخيمي كه مهم‌ترين آنها دچار عذاب الهي شدن است در پي دارد. يكي از فصول اين پايان‌نامه به بررسي نتايج پيروي از شيطان اختصاص دارد. مهم‌ترين و كاربردي‌ترين فصل اين رساله فصلي است كه به بيان راه‌هاي مبارزه با كيد شيطان پرداخته است كه مهم‌ترين آنها از ديدگاه قرآن، ذكر و ياد خدا، خوف از پروردگار، توكل و استعاذه است. البته معصومين(ع) نيز به عنوان مفسران امين و بزرگ قرآن راه‌هايي را براي مبارزه با كيد شيطان بيان مي‌كنند، راه‌هايي چون نماز، روزه، توبه، دوري از كبر و حسد، كظم غيظ و… .در پايان اين رساله نيز بخشي به عنوان تتمه مباحث تحت عنوان شيطان‌پرستي گنجانده شده كه در آن معرفي گروه‌هاي شيطان‌پرست و بيان تاريخچة پيدايش اين گروه‌ها اشاره شده است.

هدف پژوهشگر: اثبات تاثیر عمیق اسلام در ایجاد تمدن بشری مترقی و دوری گزیدن از هر آنچه که به جهل و گمراهی باز می گردد. نتیجه کلی: اولا اسلام در یک محیط تقریبا غیرعقلانی و غیرانسانی انقلاب خویش را آغاز کرد و ثانیا تلاشهای اسلام کمک بسیار بزرگی برای پی ریزی یک تمدن بشری مترقی نموده ، و توانست در مدت کوتاهی تمام شبه جزیره عربستان را فرا بگیرد و فلسفه و اندیشه نوینی به ارمغان آورد که دنیای متمدن را متاثر سازد.

چکیده: توبه در لغت به معنای بازگشتن و در اصطلاح عبارتست از: ندامت و پشیمانی بر اعمال گذشته و تصمیم بر عدم بازگشت به گناه. این واژه از جمله الفاظ مشترک بین پروردگار و عبد می باشد. توبه خدا عبارتست از: برگشتن به سوی عبد به رحمت و توبه عبد عبارتست از: برگشتن به سوی خدا به استغفار و دست برداری از معصیت.استعمال واژه های توبه، استغفار و انابه در آیات و روایات گاه به گونه ای است که نشان می دهد بین آنها اتحاد معنایی وجود دارد، اما توجه به معنای لغوی و اصطلاحی آنها و نیز برخی دیگر از شواهد، نشان دهنده ی افتراق و تعدد معنای آنها می باشد.بی گمان توبه از اموری است که هیچ اختلافی در وجوب آن نیست و دلیل آن، دلالت قرآن، سنت، عقل و اجماع بر این امر است همچنان که فوریت این وجوب نیز از طریق همین ادله چهارگانه قابل اثبات است. عمومیت فرمان «و توبوا الی الله جمیعاً» نشان می دهد که وجوب توبه عمومی است و هرکس در هر موقعیت و مرتبه ای از معنویت که باشد ناگریز از آن است. در قرآن کریم و روایات معصومین (ع) هم از توبه گناهکاران و هم از توبه پیامبران سخن به میان آمده است بنابراین توبه نه تنها بر گناهکاران بلکه بر اولیای خدا نیز واجب می باشد البته نباید چنین تصور شود که توبه آنها العیاذ بالله مثل توبه انسان های گناهکاری است که دامن خود را به معصیت آلوده کرده اند بلکه توبه مراتبی دارد که عبارتند از توبه عوام، توبه خواص و توبه اخص.علمای اخلاق با استناد به حکمت معروفی از امام علی (ع) که در آن استغفار را بر شش پایه معنا فرموده است ارکان و شرایط توبه را استنباط کرده و معتقدند: دو پایه اول یعنی « ندامت» و « عزم بر عدم بازگشت به گناه» ارکان توبه، دو پایه دوم یعنی « جبران حقّ الله » و « جبران حقّ الناس » شرایط قبول توبه و دو پایه سوم یعنی « گداختن گوشتی که از حرام بر بدن روئیده» و « چشاندن درد طاعت به تن به اندازه ی شیرینی معصیت» شرایط کمال توبه هستند، هرچند که برخی دیگر از علمای اخلاق معتقدند که دو پایه دوم نیز جزء شرایط کمال توبه هستند و بنابراین توبه بدون آنها نیزپذیرفته خواهد شد.آیات و روایات اسلامی با صراحت تمام بیان می کنند که خداوند توبه بندگان خود را می پذیرد. در مورد پذیرش توبه از جانب خداوند عده ای همچون معتزله معتقدند که پذیرش توبه بر خداوند واجب است ولی اشاعره همچون اکثر علمای امامیه معتقدند که خداوند تفضلاً توبه را پذیرفته و عقاب را ساقط می کند و در پذیرفتن توبه، تفاوتی میان گناهان نیست اما اگر انسان آنقدر توبه را به تأخیر افکند که امارات و نشانه های مرگ را به چشم مشاهده نماید و یا به همان حالت کفر و آلودگیش رخت از جهان بر بندد، و به سرای ابدی کوچ کند، دیگر توبه او مقبول خداوند واقع نمی گردد.شرط وفاء بر توبه آنست که انسان بعد از توبه، دیگر به گناه معاودت نکند و این امری است که نیاز به امداد الهی دارد و تائبان از این حیث به چند دسته تقسیم می شوند.در نهایت باید گفت که توبه نه تنها در زندگی معنوی انسان بلکه در زندگی مادی او نیز موثر است. محبت پروردگار، آمرزش گناهان، تبدیل سیئات به حسنات، دعای فرشتگان، شفاعت توبه و ....از جمله آثار معنوی توبه و نزول برکات آسمانی، زندگی گوارا، محترم شدن تائب و ...از جمله آثار مادی توبه می باشد.

در این پایان نامه تلاش شده تا به مهم‌ترين آثاري كه پذيرش و قبول توحيد بر اعتقادات، اخلاق واجتماع دارد اشاره شود. بنابر این به صورت بسيار گذرا به توحيد و مراتب آن و همچنين بينش توحيدي،‌ اهميت توحيد و رابطه تنگاتنگ ايمان و عمل اشاره شده است. سپس تلاش شده است تا به آثار اعتقادي بينش توحيدي پرداخته شود و سه اثر اعتقادي بسيار مهم يعني نبوت، معاد و امامت مورد بررسي قرار گرفته است. سپس وارد مبحث آثار اخلاقي مي‌شويم وبا توجه به اينكه اين آثار بسيار فراوان مي‌باشند در اينجا هشت اثر مهم، توكل، اخلاص، صبر، دعا، شكر، خوف و رجاء، سكينه و قلب سليم مورد بررسي و تعريف قرار گرفته و اثر هر كدام بر زندگي انسان بررسي شده است. و در نهايت به آثار اجتماعي اشاره شده و براي اين امر سه اثر مهم؛احسان، عدل و خوش‌خلقي تعريف و اثر آنها بر زندگي اجتماعي مورد بررسي قرار گرفته است.

چکیده ندارد.

این رساله به بررسی شبهه غلو در زیارت جامعه کبیره می پردازد. زیارت جامعه کبیره از جمله ذخایر بی‌بدیل روائی است که از اهل بیت عصمت و طهارت(ع) به دست ما رسیده است که لبریز از معارف ناب می باشد. این بخش از معارف که نسبتاً مورد غفلت قرار می گیرد، محتوای بسیار عمیق و دقیق فردی و اجتماعی، معرفتی و اخلاقی را در خود جای داده است.زیارت جامعه کبیره قطعاً از مهم ترین قله های معارف است که در بخش امام شناسی بی نظیر است.در گام نخست مفهوم زیارت بررسی می شود. سپس معنای زیارت، مشروعیت آن و آداب و ارکان و لوازم آن ذکر شده و در ادامه به شبهاتی پیرامون زیارت در نزد وهابیان پاسخ داده می شود.در مرحله بعدی خود زیارت جامعه به طور مفصل بررسی شده که شامل انواع زیارت های جامعه، محورهای زیارت جامعه، زیارت جامعه در گفتار دانشمندان، اهمیت زیارت جامعه و صحت سند آن می باشد. بحث بعدی در مورد غلو است، که معنای غلو، ملاک حد و میزان غلو و نشانه های آن، پیشینه ی مکتب غلو، مخالفت متکلمان امامیه با پدیده ی غلو و در پایان به این شبهه که آیا اعتقاد به کمالات حجج الهی غلو است یا خیر پاسخ داده شده است.فصل پایانی با عنوان زیارت جامعه و غلو است که فرازهایی از این زیارت که در نظر برخی افراد بوی غلو می دهد و در تعارض با آیات قرآن است پاسخ داده شده و ثابت شده که نه تنها هیچ گونه غلوی در عبارات زیارت جامعه دیده نمی شود، بلکه در سازگاری کامل با قرآن کریم است. و در پایان به برخی شبهات افرادی نظیر آقای سروش و کدیور که این زیارت را ساختگی و جعلی و مرامنامه ی شیعیان غالی پنداشته اند، به صورت مستند پاسخ داده شده است.

دو رکن اساسی مذهب تشیعتولی و تبّری می‌باشند که : 1- تولی ، یعنی به ولایت اهل بیت علیهم السلام پذیرش داشتن2- تبّری ، یعنی دوری و بیزاری همه جانبه از دشمنان اهل بیت علیهم اسلام ، که یکی بدون دیگری موثر در نجات انسان در روز قیامت نخواهد بود . ولی متأسفانه می‌بینیم این حقیقت تدریجاً کم رنگ شدهو شیعیان نسبت به یکی از دو اصل اساسی مذهب ، یعنی ( اصل تبّری و بیزاری جستن همه جانبه از دشمنان اهل بیت علیهم السلام ) بی تفاوت گردیده اند .رساله حاضر با موضوع " تبّری از دیدگاه قرآن و سنت " درپنجفصل تهیه گردیده است که سعی بر آن دارد این موضوع عقیدتی را در لغت و قران کریم و نگرش دو مکتب تشیع و خلفا مورد بررسی قرار دهد و در نهایت نیز به شبهات و پرسشهایی در این باب پاسخ گوید .