جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

موضوع تحقیق پیش رو صفات صبر و شرح صدر در سیره پیامبر گرامی اسلام6می باشد. از این رو در این پژوهش به چگونگی برخورد پیامبر6در برابر رفتارها و یا اشخاص مختلف، نحوه رفتار پیامبر6در مواجهه با آنان و یا موقعیت هایی که در آن قرار می گرفتند، می پردازد و به این امر اشاره دارد که سبک رفتاری پیامبر6گاه از باب تغافل بوده و گاه از حلم، عفو و گذشت و بخشش و یا صبر در اطاعت و انجام تکالیف استفاده نموده اند و آنچه که حاصل از این گونه عکس العمل های پیامبر6می باشد، اهداف پژوهش ما را تشکیل می دهند که بر دو محور اساسی می گردد: الف) آشنا شدن با دستاوردی که حاصل صبر و استقامت پیامبر6در کوتاه نیامدن ایشان در برابر حوادث بازدارنده بوده است. ب) ایجاد انگیزه در خواننده محترم برای استفاده و به کار بستن و الگوپذیری از پیامبر اکرم6 هرچند به صورت اندک در زندگی روزانه که مملو از حوادثی است که در آن احتیاج به استفاده از اقسام مختلف صبر دارد. بنابراین در این تحقیق سعی شده است ابتدا به معنای واژه صبر پرداخته شود و اقسام آن مورد بررسی قرار گیرد و ذیل هر قسم به توضیح معنا، پاداش و اهمیت آن در آیات و روایات پرداخته و نمونه هایی از رفتارهای پیامبر6که حاوی آن قسم از صبر بوده آورده شود. برای جمع آوری مطالب یاد شده از کتب گوناگون تفسیری همچون المیزان ( سید محمد حسین طباطبایی)، تفسیر نورالثقلین ( العروسی الحویزی)، تفسیر مجمع البیان ( ابوعلی فضل طبرسی) و تفسیر کبیر رازی ( محمد فخر رازی) استفاده شده است. همچنین از کتاب های روایی مانند اصول کافی ( محمد بن یعقوب کلینی)، وسائل الشیعه ( محمد حسن حرعاملی) بهره گرفته شده است. از دیگر کتب مورد استفاده می توان به کتاب های اخلاقی مانند: محجه البیضاء ( محسن فیض کاشانی)، کتاب الاخلاق ( سید عبدالله شبر) و کتاب های تاریخی چون سیره النبویه ( ابن هشام)، تاریخ طبری ( محمد جریر طبری)، تاریخ یعقوبی ( ابن واضح یعقوبی)، فتوح البلدان ( ابوالحسن بلاذری) اشاره نمود. روش تحقیق به اعتبار نوع و هدف به منظور بررسی وضعیت گذشته و برای کشف حقایق بیشتر است. از این رو تحقیق بنیادی و کاربردی است و به اعتبار روش جمع آوری اطلاعات از نوع کتابخانه ای است و به اعتبار ماهیت توصیفی و تحلیلی و به اعتبار موضوع دینی می باشد.

از جمله معانی لغوی نفس، ذات، روح و روان و جان است و معرفت هم در لغت به معنای مطلق علم و آگاهی و درک و شناخت می باشد نفس و معرفت هر کدام کاربردهای متعددی در اصطلاح فلسفه و عرفان و کلام دارند ولی آنچه از [ نفس] و [ معرفت] مورد نظر ماست همان معنای لغوی آنهاست که در اینجا ذکر نموده ایم. در مورد محال یا ممکن بودن معرفت نفس باید گفت که با ذکر چهار دلیل می توان امکان آن را اثبات نمود که لبته مربوط به شناخت کنه ذات انسان نمی باشد: 1- به دلیل وجود غریزه ی حبّ بقا و حقیقت جویی که طالب معرفت هستند 2- به سب تکلیف الهی نسبت به معرفت نفس 3- به دلیل وجوب خداشناسی 4- دلالت وقوع معرفت نفس بر امکان آن انسان از زمانی که متولد می شود به خود، علم و معرفت دارد و این علم نمی تواند از نوع حصولی باشد. بنابراین از نوع حضوری است و در ادامه از دو راه نسبت به خود علم حصولی کسب می کند. باید توجه داشت با وجود علم حضوری به نفس بی نیاز از بحث پیرامون معرفت نفس نیستیم زیرا علم حضوری تشکیک پذیر است و ممکن است در افرادی این علم چنان ضعیف باشد که حقیقت خویش را منحصر در تن خاکی بداند از این رو برای شناخت حقیقت نفس نیازمند به تحقیق در مورد آن هستیم. در مورد چیستی نفس دو نظریه وجود دارد که یکی نفس را مجموعه ادراکات مختلف می داند که با دلیل انتصاب و نیز لزوم تعدد جوهر در فرد واحد رد می شود و دیگری نفس را موجود وحدانی متشخص و ثابت و باقی می داند که با دلیل وجدانی و حرکت جوهری ثابت می شود این موجود وحدانی دارای چهار مرتبه می باشد: 1- وجود مادی 2- وجود مثالی 3- وجود عقلی 4- وجود الهی که بین این چهار مرتبه در حرکت می باشد و با اختیار خویش می تواند هر یک از این مراتب را به فعلیت برساند. تا اینجا ما شناختی اجمالی در مورد نفس بدست آوردیم ولی باید توجه داشته باشیم که این شناخت از نوع حصولی است که واقع نماست و با آن به حقیقت شیء که عینی و خارجی است دست نمی یابیم بلکه برای دست یافتن به حقیقت نفس باید به حضور آن در خارج رسید یعنی علم حضوری و شهودی بدست آورد. علم حضوری به نفس به صورت بالقوه در وجود انسان نهاده شده و انسان برای شکوفا کردن آن کافیست حجاب گناه را که مانع شهود است با تقوای علمی و عملی برطرف کند و با شکوفایی علم حضوری از ثمرات آن مثل خداشناسی، قرآن شناسی، جهان شناسی، معاد شناسی، رهایی از بحران هویت و خط بطلان بر اومانیسم، بهره مند شود. البته معرفت نفس شهودی بین مردم در محجوریت قرار دارد و اکثر مردم در خودفراموشی بسر می برند و سبب گرفتاری آنها غفلت از یاد خداست و دین برای پیشگیری از این مسأله و غفلت زدایی دستوراتی عبادی چون نماز و حج و ... را واجب نموده است. واژگان کلیدی این تحقیق عبارتند از: نفس، معرفت، عقل نظری، عقل عملی، علم حضوری. کلمات کلیدی: نفس معرفت عقل نظری عقل عملی علم حضوری

یکی از مشکلات و موانع مهمی که در جهت تحقق توبه واقعی و ترک گناه وجود دارد ، مشکل اصرار بر گناه و عدم وجود اراده ی لازم برای ترک آن است . این مشکل خصوصاً در مورد کسی است که مدتی با گناه انس گرفته ، به آن عادت نموده و از آن لذت برده است ، نمود بیشتری را دارد و به نظر بسیار بعید می نماید که چنین کسی بتواند به راحتی و صرفاً به دلیل پشیمانی و تصمیم بر ترک از شر آن عمل زشت ، خلاصی یابد و واقعاً موفق به توبه حقیقی گردد . برای تحقق توبه واقعی و ترک کلی گناه چاره ای جز این نیست که انسان در مرحله اول احساسش را نسبت به آن عمل زشت اصلاح نماید . آن چه در این باره باید بیشتر بر آن تاکید ورزیم آن است که همه گناهان در این دنیا قابل اصلاح و جبران و در نتیجه قابل بخشش الهی است . در این میان نقش توبه در بازگشایی در سعادت و قرار گرفتن در مسیر حق و اصلاح عملکردهای غلط گذشته و گشودن دریچه امید به روی انسان بسیار اساسی است . توبه به عنوان یک اصل تربیتی با اهمیت زیاد ، مطرح است و اسلام از تمام گناه کاران دعوت می کند که برای اصلاح خویش و جبران گذشته از این در وارد شوند . در این پژوهش سعی کرده ام از مطالب دینی ، روانشناسی ، روایی و ... استفاده نمایم و به تشریح توبه از دیدگاه قرآن و روایات و اثرات وتبعات آن در جامعه پرداخته ام . نتایج این بررسی نشان می دهد که توبه و استغفار و انابه هر سه به معنای رجوع و توجه به خداست با این تفاوت که ابتدا انسان باید توبه کند و سپس از خداوند طلب آمرزش نماید و در مرحله آخر انابه و زاری به درگاهش داشته باشد که درجه انابه بالاتر از توبه است و در لسان آیات و روایات برای توبه فضایل بسیاری ذکر شده است و وجوب توبه نسبت به همه اشخاص واجب و امری است که باید فوری انجام شود . باب توبه تا آخرین لحظه باز است و بهترین ، کامل ترین و مقبول ترین توبه ، توبه نصوح است که مایه نجات ، کفران سیئات و کلید داخل شدن به بهشت است . این تحقیق با بررسی مفهوم توبه ، مقایسه توبه با استغفار و انابه ، توبه از نظر آیات و روایات ، وجوب و مراتب ، شرایط و اقسام و مهلت آن ، آثار توبه از ابعاد مختلف روانی و هم چنین موانع توبه و در نهایت توبه نصوح مورد بررسی قرار گرفته و در پایان راه کاره

در این تحقیق ما به بررسی توبه از دیدگاه اسلام می پردازیم. از نعمت های بسیار بزرگی که خداوند به انسان داده است، نعمت توبه و قبول آنست، و می توان گفت که موضوع توبه و قبولی آن از سوی خداوند، از نشانه های بزرگ رحمت و لطف وسیع الهی است. انسان ها هرچند گنهکار باشند نباید از رحمت واسعه ی خداوند ناامید گردند، باید راه نجات را جستجو کنند. راه نجات، « توبه» است. توبه، باب الابواب رحمت الهی است. دامنه ی تحقیق از ماهیت توبه آغاز، با بررسی ارتباط استغفار و انابه به مقایسه آن ها پرداخته شده، در ادامه آثار و موانع توبه را به بحث گذاشته است و در نهایت با موضوع توبه نصوح به مطلب خاتمه داده است. به دلیل ویژگی تحقیق، بحث اخلاقی صرف آن و نوع جمع آوری مطالب بالتبع در این تحقیق از روش تحقیق کتابخانه ای استفاده شده است.

عنوان نوشتاری را که پیش رو دارید، ابعاد اعجاز قرآن ( علمی ، بیانی، تشریعی) است. هدف از این پژوهش اثبات اعجاز قرآن خصوصا در این سه بعد و تحدی آن است. چون قرآن به عنوان کتاب هدایت بخش معرفی شده که منشأ غیر بشری دارد،ضرورت پژوهش درباره ی آن احساس می شود تا بدانیم چگونه قرآن به عنوان معجزه ی جاودانی بعد از گذشت قرنها هنوز دستخوش تحریف نشده و همچنان از جذابیت برخوردار است به گونه ای که انسان هیچ گاه حتی از خواندن آن خسته و زده نمی شود. معجزه، آن است که فردی ادعای منصبی از مناصب الهی می نماید و برای اثبات حقانیت خویش کاری می کند که دیگران از انجام آن عاجز باشند. قرآن معجزه پیامبر اسلام در قالب یک کتاب است، منتها کتابی که در تمامی ابعاد آن اعجاز قابل مشاهده است و نمی توان اعجاز آن را مربوط به بعد خاصی از آن دانست از جمله اینکه فصاحت و بلاغت و شیوایی و تازگی همیشگی کلام الهی است، هر کلمه در جای خود قرار داده شده و این نظم و هماهنگی و اسلوب، آهنگ و موسیقی کلامی که به آن بخشیده، آن را از هر کلام دیگری متمایز می کند و به واسطه آن تحدی کرده و دیگران را به مبارزه طلبی می خواند. همچنین از بُعد علمی آن که تمامی مطالب شگفت انگیزه را بیان می کند که دانشمندان امروز هنوز به برخی از جنبه های آن پی نبرده اند و با مطرح شدن آنها در قرآن، از روی آن حقایق علمی پرده برداشته شده و همین باعث شده نظر دانشمندان را به خود جلب کند. از نظر تشریعی هم، قوانین آن به قدری جامع و فراگیر است که در سر تا سر زندگی گسترانیده شده و با مرور زمان دچار تغییر نمی شود چرا که واضع آن خداوند است. دستاورد این پژوهش بیان علت جاودانگی قرآن بود و اینکه چگونه به عنوان کتاب هدایت بشر در نظر گرفته شده و با آن اتمام حجت شده است. کلیدواژه ها: معجزه ، تحدی، فصاحت، بلاغت، قرآن.

موضوع اصلی این تحقیق بررسی اندیشه های اخلاقی تربیتی خواجه نصیرالدین طوسی می باشد. هدف این تحقیق ارائه دیدگاه اخلاقی و تربیتی این مربی بزرگ و استخراج اصول، مراحل، اهداف و روش های تربیتی و اخلاقی وی و بیان راهکارهای ارائه شده در اندیشه وی برای استفاده در تعلیم و تربیت امروز می باشد. خواجه نصیرالدین طوسی به لحاظ زندگی در برهه خاصی از زمان و جایگاهی که در نزد حکومت ها دارد، در ابعاد مختلف از جمله تربیت و اخلاق دارای آرایی است که وی را از دیگر فیلسوفان مسلمان متمایز می کند. محقق طوسی کسی است که توانسته است عنان حکمران مغول را در دست بگیرد و اهداف سیاسی، علمی و فرهنگی مورد نظر خود را با استفاده از امکانات حکومت به مرحله اجرا برساند. وی متکلمی شیعی مذهب است که کتاب اخلاق ناصری را در حکمت عملی به رشته تحریر درآورد و در آن به ابعاد مختلف انسان شامل تهذیب اخلاق، تدبیر منزل و سیاست مدن پرداخته است. خواجه در این اثر خود نفس انسان را شامل سه قوه شهوت، غضب و نطق می داند، و تربیت این سه قوه را در سه مرحله تادیب، تعلیم و تفهیم برای رسیدن انسان به سعادت که هدف غایی آفرینش است، ضروری می داند. خواجه روشهایی را برای تربیت از جمله: عادت دادن، تشویق و ترغیب، داشتن الگو، محبت، تغافل، تربیت دینی و... در نظر می گیرد و تربیت را برای انسان ضروری می داند، زیرا که نفس به علت وجود قوه شهوت و غضب تمایل به بدی دارد. خواجه عوامل تربیت را شامل وراثت، تغذیه، خانواده، معلم و معاشرین می داند. از نظر محقق طوسی جامعه سالم برای رساندن انسان به سعادت ضروری است و میل انسان را به حیات اجتماعی ناشی از همین ضرورت می داند و معتقد است که در جامعه باید سیاستی حاکم باشد که بتواند همه انسانها را به سعادت برساند. بنابراین اصولی مانند محبت و عدالت را لازمه حیات اجتماعی می داند. اما بنیان های تعلیم و تربیت نوین با تکیه بر نظرات نظریه پردازان آن در قرن بیستم گذارده شده و این نظریه پردازان اصولی مانند توجه به طبیعت، علاقه، تجربه و کارآمدی آموزش در جامعه را ضروری می دانند. آنها ارتباط جامعه و آموزش را دو سویه دانسته و فلسفه وجودی آموزش و پرورش را تربیت انسانهایی که برای جامعه مفید باشند، تعریف می کنند. ایشان تربیت انسان کامل را مغایر با تربیت شهروند کامل دانسته و تعریفی اخلاقی از تربیت را ناکارآمد می انگارند. بر این اساس تعلیم و تربیت نوین دارای اشکالاتی است که راه حل آنها در آرای خواجه طوسی به روشنی دیده می شود. با توجه به یافته های تحقیق باید گفت که خواجه نصیرالدین طوسی نه تنها دارای آرای معینی در تعلیم و تربیت است بلکه می توان آرای او را در تقسیم بندی جدید قرار داد و بر مبنای آن تقسیم بندی در علم تعلیم و تربیت از آن بهره برد و به وسیله آن اشکالات تعلیم و تربیت نوین را برطرف کرد و حتی ساختاری کامل و بومی برای تعلیم و تربیتی اسلامی در کشور بنا کرد.

این تحقیق به موضوع « مرگ واحوال مردگان» از منظر قرآن و احادیث پرداخته است. مرگ جدایی روح از بدن است. احوال مردگان همان ماجرایی است که مرده در جریان مرگ با آن روبروست. در پرتوی شناخت مرگ و اوضاع مردگان، هدف باور نمودن مرگ و بسیار یاد کردن آن در امور زندگی است تا افراد با یاد مرگ به احیاء زندگی خویش بپردازند. پژوهشگران بسیاری در این زمینه کار نموده اند، اما دامنه تحقیقات آن ها از حد مرگ و احوال مردگان وسیع تر بوده و به طوری که در مورد معاد و برزخ و... نیز بحث کرده اند. در مطالعه ی این مجموعه انسان با پدیده ی مرگ آشنا می شود و جایگاه و ضرورت آن در زندگی بشر نمایان می گردد. مرگ زمان و مکانش برای بندگان نامعلوم است، تکرار پذیر نمی باشد. غالباً نوع بشر از مرگ می ترسد و عامل این ترس، جهل از مرگ و علاقه به دنیا و... می باشد که می توان با تلاش برای شناخت حقیقت مرگ، خوف صحیحی نسبت به آن پیدا کرد. مرگ نعمت است و یاد آن نیز برای زندگی نوع بشر ضروری و پر فایده می باشد. حال چرا مردم به یاد مرگ نیستند؟ موانعی چون عدم آگاهی به جهان پس از مرگ وعدم ایمان به آخرت ودل بستگی به دنیا و...وجود دارد که با تدبیر در آیات قرآن،زیارت قبور و تفکر در احوال مردگان ومحاسبه نفس و...می توان آن موانع را رفع نمود. چند نوع مرگ را می توان برشمرد؛مرگ مادی اعم از: شهادت،خودکشی،قتل و...می باشد.مرگ معنوی نیز شامل: مرگ دل،مرگ جاهلیت،مرگ در راه کسب علم وروزی حلال و...است. واسطه مرگ افراد، قابضان هستند . قابضان ارواح می تواند،خداوند،عزراییل ویا دیگر ملایکه باشند.اما قابض اصلی خداوند متعال است. قبض روح افراد مختلف، با یکدیگر فرق می کند واین بسته به عمل افراد است. حاضر شدن مرگ در نظر محتضر به این معناست که او مرگ را در حضور خود حاضر می بیند و در حال احتضار، حالات و عهد و پیمانی با خداوند خود دارد، مشاهدات، سکرات و ن شاطی دارد. گاه تقاضای بازگشت دارد ولی معمولا تقاضای او رد می شود و روح او قبض می گردد. اطرافیان نیز در قبال انسان محتضر وظایفی دارند و حتی شهادت اطرافیان نسبت به مؤمن بودن میت و خوب و بد بودنش، موجبات حکم خداوند را فراهم می کند. و در مجموع مخاطب، به شناختی صحیح از مرگ واحوال مردگان رهنمون می شود. واژگان کلیدی: مرگ، توفی، سکرات، وصیت، احتضار،احوال.

رجعت یکی از مسائل اعتقادی شیعه امامیه و به معنی بازگشت پیش از قیامت است . و در اهمیت اعتقاد بدان همین بس که امام جعفر صادق ( علیه السلام)می فرمایند :" از ما نیست کسی که ایمان به رجعت نداشته باشد . . . " . در رابطه با رجعت احادیث متواتری وارد شده است و علماء قدیم و جدید در رابطه با آن اجماع کرده اند ، و کسانی که به علت طولانی شدن غیبت کبری امید آن ها کاسته شده ، روح امید تازه ای به آن ها می دهد.ودیگر اینکه درزمان ظهور حضرت مهدی(عجل الله)و رجعت اهل بیت ( علیهم السلام) غنی از ثروت و مکنت خود مغرور و فقیراز فقر خود مأیوس نمی شود ، و در آن زمان است که حق به حقدار می رسد . در این نوشتار به اثبات رجعت در آیات و روایاتی همچون زنده شدن مقتول بنی اسرائیل و عزیر پیامبر و . . . اشاره شده ، مسئله رجعت آن قدر اهمیت دارد که ائمه معصومین(علیهم السلام) در ادعیه و زیارات خود همچون دعای عهد و زیارت جامعه و . . . اشاره کرده اند ، و آن را حق و وقوع آن حتمی است . رجعت همگانی نیست بلکه شامل مؤمن محض و کافر محض می باشد ، بعضی رجعت را حشر پس از قیامت می دانند حال آنکه علامه طباطبایی بعد از بررسی فراوان رجعت را حشر پیش از قیامت می دانند . از جمله کسانی که رجعت می کنند رسول اکرم ( صلی الله علیه واله) می باشند که شیطان به دست آن حضرت کشته می شود و اولین رجعت کننده که به یاری امام زمان ( عجل الله) می شتابد امام حسین ( علیه السلام)است و امیر مومنان رجعت های متعددی دارند آن هم با مدت های طولانی ، که دریکی از رجعت ها آن حضرت چهل چهار هزار سال حکومت می کنند ، تا آن جا که از هر مرد شیعه و پیرو علی ( علیه السلام) هزار فرزند پسر به وجود می آید . و جود رجعت امری ضروری است اگر رجعت نباشد حکمت پروردگار زیر سوال می رود ، چون مجریان معصوم ( علیهم السلام)در صددبودند تایک حکومت واحدجهانی برقرارکنندولی به علت وجود خلفاء جور نتوانستد انسان ها را به کمالات روحی و مقامات معنوی برسانند و این امرمهم در زمان رجعت اتفاق می افتد و زندگی حقیقی در زمان رجعت است ، چرا که در عصر ظهور همه چیز خوب ، بی اشکال و رفاه کامل مادی و معنوی بر جهان برقرار است ، و اهل بهشت در آن زمان بسیار واهل جهنم اندک می باشد ، به امید آن روز انشاء الله . برای فراهم آوردن این رساله منابعی مورد کنکاش قرار گرفته است ،که شامل کتب قرآنی ، روایی، تفسیری ، اخلاقی ، کتب فرهنگ لغت و همین طور از سی دی های مختلف از جمله گنجینه نور،نور،مهدی موعود،اینترنت و. . .می باشد . وروش این تحقیق بنیادی است . واژگان کلیدی: این موضوع دارای سه کلید واژه ،که عبارتند از رجعت ، ظهور ، و معاد می باشد .