جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

خدا از ديدگاه‌ قرآن‌ از معدود نوشتارهاي‌ بر جاي‌ مانده‌ از آيت‌الله‌ شهيد دكتر سيد محمد حسيني‌ بهشتي‌ است. عمر به‌ نسبت‌ كوتاه‌ و مشغلة‌ فراوان‌ ناشي‌ از برنامه‌ريزي‌ و سازماندهي‌ حركتهاي‌ اجتماعي‌ و مشاركت‌ فعال‌ در به‌ ثمر رسيدن‌ انقلاب‌ اسلامي‌ و پي‌ريزي‌ اركان‌ نظام‌ جمهوري‌ اسلامي، مانع‌ از آن‌ شد كه‌ ايشان‌ فرصت‌ و فراغت‌ لازم‌ را جهت‌ تنظيم‌ يادداشتهاي‌ فراواني‌ كه‌ حاصل‌ سالها پژوهش‌ و مطالعه‌ جدی در معارف‌ ديني‌ بود بيابند و به‌ همين‌ دليل، بيشتر آثار آن‌ انديشمند ژرف‌نگر به‌ صورت‌ گفتار و يادداشتهاي‌ ابتدايي‌ باقي‌ مانده‌ است. كتاب‌ حاضر پايان‌نامة‌ دكتري‌ ايشان‌ است‌ كه‌ به‌ همين‌ صورت‌ در زمان‌ حيات‌ ايشان‌ نيز منتشر شد. شهيد بهشتي‌ در سال‌ تحصيلي‌1329-30 مؤ‌فق‌ به‌ اخذ درجة‌ كارشناسي‌ در رشتة‌ فلسفة‌ اسلامي‌ (معقول) از دانشكدة‌ الهيات‌ و معارف‌ اسلامي‌ دانشگاه‌ تهران‌- دانشكدة‌ معقول‌ و منقول‌ وقت‌- شد. رسالة‌ ايشان‌ در اين‌ مقطع، با عنوان‌ “تحقيق‌ دربارة‌ بساطت‌ يا تركب‌ جسم”، به‌ راهنمايي‌ مرحوم‌ استاد دكتر محمود شهابي‌ تدوين‌ شد و هيئت‌ مميزه‌ آن، علاوه‌ بر مرحوم‌ شهابي، مرحوم‌ راشد و مرحوم‌ الهي‌ قمشه‌اي‌ بودند. ايشان‌ در سال‌1335 داوطلب‌ ورود به‌ دوره‌ دكتري‌ در همان‌ رشته‌ شد. گذراندن‌ دروس‌ اين‌ دوره‌ در سال‌1338 به‌ پايان‌ رسيد. انجام‌ رساله‌ دكتري‌ با بحرانهاي‌ سياسي‌ و اجتماعي‌ آن‌ سالها و شركت‌ فعال‌ وي‌ در نهضت‌ مردم‌ مسلمان‌ ايران‌ در آن‌ مقطع‌ تاريخي‌ مقارن‌ مي‌شود و ايشان‌ عملاً‌ از به‌ پايان‌ رساندن‌ آن‌ باز مي‌ماند. در سال‌1343 ، همزمان‌ با دستگيري‌ گروهي‌ از مبارزان‌ همرزم، و نيز توصية‌ مراجع‌ تقليد و دوستان‌ و همفكران، بنابر آن‌ مي‌شود كه‌ براي‌ تصدي‌ مديريت‌ مركز اسلامي‌ هامبورگ‌ عازم‌ آلمان‌ شود، كه‌ حضور پرثمر ايشان‌ تا سال‌1349 ادامه‌ مي‌يابد. پس‌ از بازگشت‌ به‌ ايران‌ در سال‌1349 بار ديگر به‌ پيگيري‌ رسالة‌ دكتري‌ مي‌پردازد. ايشان‌ از اين‌ رساله، با عنوان‌ “مسائل‌ مابعدالطبيعه‌ در قرآن”، به‌ راهنمايي‌ مرحوم‌ دكتر شهابي، در جلسة‌ دفاعيه‌ مورخ‌11/1 /53، در حضور گروه‌ داوران، متشكل‌ از استاد شهيد آيت‌الله‌ مطهري، استاد شهيد دكتر مفتح، دكتر مصلح‌ و دكتر آريانپور، دفاع‌ مي‌كند و رساله‌ با درجة‌ بسيار خوب‌ پذيرفته‌ مي‌شود. از آنجا كه‌ رسالة‌ مذكور داراي‌ انسجام‌ و قوام‌ و ارزش‌ پژوهشي‌ بسيار بوده، با درخواست‌ دوستان‌ همفكر براي‌ انتشار آماده‌ مي‌شود. در اين‌ مرحله‌ است‌ كه‌ نام‌ آن‌ به‌ “خدا از ديدگاه‌ قرآن” تغيير مي‌يابد و ويرايش‌ ادبي‌ آن‌ توسط‌ حجة‌الاسلام‌ جواد اژه‌اي‌ و زير نظر مستقيم‌ دكتر بهشتي‌ انجام‌ مي‌شود و سرانجام‌ توسط‌ انتشارات‌ بعثت‌ منتشر مي‌گردد. چاپهاي‌ دوم‌ به‌ بعد نيز توسط‌ دفتر نشر فرهنگ‌ اسلامي‌ صورت‌ گرفت‌ كه‌ با ويرايش‌ جديد و افزودن‌ فهرست‌ اعلام‌ در پايان‌ آن‌ توسط‌ بنياد نشر آثار و انديشه‌هاي‌ شهيد آيت‌ الله‌ دكتر بهشتي‌ منتشر گرديده‌ است.

کتابچه ای مختصر که درباره مساله بانک، بانکداری اسلامی ، بانک بدون ربا، بحث کارمزد و... می باشد.

"در فصل عادت اخلاقی کتاب پرفسور بین نظرهای شایان تحسینی وجود دارد که از مجموع آنها دو اصل کلی مهم بدست میآید: 1-در تحصیل عادت جدید یا ترک عادت سابق باید دقت کنیم،قدم‌ نخستین را با حد اکثر قدرت و تصمیم برداریم،همهء مقتضیاتی را که‌ ممکن است در بکار انداختن نیروهای لازم مؤثر واقع شود،جمع‌آوری‌ کنید،باجدیت هرچه تمامتر خود را در شرائطی قرار دهید که وضع جدید را تقویت کند و برای خویش قیودی ایجاد کنید که‌ با وضع سابق ناسازگار باشد. دار این قسمت تجارب تا حدودی مختلف است ولی می‌توان گفت‌ که اختلاف بیشتر مربوط باوضاع و احوال شخصی و تعیین بهترین روش‌ مناسب با احوال شخصی است وگرنه در این اصل اساسی همه متفقند که اگر واقعا میسر باشد بهترین طریق همان است که عادت جدید یکباره و سریع تحصیل شود،البته باید دقت کنیم که بر ارادهء خود وظیفه‌ای چنان‌ سنگین تحمیل نکنیم که یقین دادیم از همان قدم اول دچار شکست‌ می‌گردد،درهرحال بهترین راه برای نیل بمقصود،خواه در ترک عادتهائی‌ از قبیل افیون و خواه در کارهای ساده‌ای از قبیل ساعت برخاستن از خواب، شروع بکار،این است که با در نظر گرفتن قدرت خود در یکدورهء کوتاه و سریع بخود فشار بیاوریم و بقیهء وقت خود را آسوده و آزاد باشیم."

تحریف دین و عقاید و رسوم واقعی یک دین را می توان بزرگترین و خطرناکترین آسیب آن دانست، شهید بزرگوار بهشتی در این کتاب به این موضوع مهم پرداخته و موضوع تحریف ، انواع و اقسام آن را بیان کرده است.

حکومت در اسلام بخش چهارم درباره حکومت انبیاء الهی می باشد. حکومت یعنی قضا و داوری و حکم رانی الهی بین مردم.

کتابچه مختص حاضر از شهید بهشتی ره درباره حکومت در اسلام و بحث هدف حکومت می باشد. اهداف حکومت را می توان سه دسته کرد: 1. هدف، تامین خواسته های حاکم 2. هدف، تامین نیازهای مردم 3. هدف، تامین مصالح مردم

شهید بهشتی در مقدمه این مقاله می نویسد : وقتی به عصر پیامبر در عام الفیل و شرائط ویژه ان دوران نگاه عمیق و دقیقی داشته باشیم و علل و عوامل پیشرفت سریع دین اسلام را موشکافانه بررسی کنیم، پی به خلاقیت های فرهنگی - تبلیغی پیامبر خواهیم برد . در این نوشتار ایمان، کاردانی ، مدیریت بحران، بصیرت و... را بررسی می کنیم.

کتاب حاضر در بردارنده ی مجموعه سخنان شهید بهشتی در جمع دبیران تعلیمات دینی مقطع دبیرستان با موضوع فلسفه دین است. این کتاب در مورد موضوعاتی از قبیل: شناخت انسان، آگاهی علمی، حرکت و تکامل ماده، مباحثی در باب خلقت، خلقت و تکامل انسان، انسان و اختیار، نهضت جهانی اسلام، سیر تکامل هستی سخن به میان می آورد.

نگارنده در نوشتار حاضر ضمن غور در آثار منظوم و سروده های اندیشمند و شاعر مشهور پاکستانی، محمّد اقبال لاهوری، به بررسی شخصیّت و منزلت والای اهل بیت عصمت و طهارت از منظر وی پرداخته و بازتاب این حقیقت را در اشعار وی شخصیّت والا مقام حضرت فاطمه زهرا، کاویده است. فضایل حضرت علی موضوعاتی اساسی است، و منزلت عالی رتبه حضرت سیّدالشهداء امام حسین که در این نوشتار مورد بررسی و واکاوی قرار گرفته است. البته نگارنده به مناسبت مباحث اصلی گاه به برخی موضوعات دیگر نیز پرداخته است مانند شخصیّت زن مسلمان از دیدگاه اقبال لاهوری.

کتابى که پیش روى شماست از دو بخش تشکیل شده است. بخش اول شامل گفتارى از شهید آیت‏اللّه دکتر بهشتى با عنوان «سه گونه اسلام» است که در سال ۱۳۵۷ ه.ش در اتریش و در جمع دانشجویان عضو اتحادیه انجمن‏هاى اسلامى دانشجویان در اروپا ایراد شده است. این دیدار در خلال سفرى چندماهه در بهار و تابستان آن سال به اروپا و آمریکا و در پى ضرورت سامان‏بخشى به حرکت‏هاى سیاسى مبارزان مسلمان خارج از کشور و با توجه به ورود نهضت اسلامى مردم ایران به مرحله‏اى جدید صورت گرفت. دکتر بهشتى در این گفتار به تحلیل جامعه‌‏شناختى نهضت اسلام، موضع آیات قرآن نسبت به گروه‏هاى گرونده به آن، و پیامدها و دستاوردهاى این بحث تاریخى براى کاربست در شرایط آن روز نهضت اسلامى ایران مى‏‌پردازد. بخش دوم کتاب نیز شامل گفتارى از ایشان است که در همین زمینه و در سال ۱۳۴۷، در زمان اقامت ایشان در آلمان به عنوان مسئول مرکز اسلامى هامبورگ، در شهر هانوفر با عنوان «مراحل اساسى یک نهضت» ایراد شده است. در حالى که در گفتار نخست به طور عمده بر گونه‏شناسى هویتى مسلمانان تاکید شده است، گفتار دوم، این گونه‏شناسى را به مراحل تاریخى نهضت‏هاى مسلکى متصل مى‌‏سازد و به تشریح مراحل پنجگانه آن مى‌‏پردازد. هرچند تحلیل تاریخى و محتوایى این دو گفتار با توجه به زمینه زمانى ـ مکانى و نیز اندیشه و شخصیت دکتر بهشتى به مثابه یکى از رهبران انقلاب اسلامى و معماران جمهورى اسلامى بحث مبسوطى است که در این مختصر نمى‌‏گنجد، اما توجه به دو نکته حایز اهمیت است. نخست، شیوه نگاه وى به قرآن، سنت و برخى مسائل تاریخى صدر اسلام به عنوان منابع جهت‏دهنده به زیست مسلمانى در دنیاى امروز که دین را از متنى تاریخمند به متنى تاریخ‏ساز تبدیل مى‏کند. نکته دیگر، نگرش منظومه‏اى به دین و معارف برخاسته از آن که در تلاشى موفقیت‏آمیز، دست به تألیف مؤلفه‏هاى گوناگون زده، عرفان و عبادات را به صحنه عمل اجتماعى مى‏کشاند و میان ایمان و زیسمت مصلحانه پیوندى استوار برقرار مى‏سازد. امیدواریم کتاب حاضر بتواند نسل جوان ما را با ریشه‏‌هاى انقلاب اسلامى آشنا کرده و ابزار مناسب براى تحلیل زمانه در اختیار آنها قرار دهد.