جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
جستجو در برای عبارت
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 22
بررسی تطبیقی حدوث و قدم نفس از دیدگاه سه فیلسوف مسلمان(ابن‌سینا، شیخ اشراق و ملاصدرا)
نویسنده:
مریم سرور
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
کلیدواژه‌های اصلی :
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
این مسأله که نفس انسانی حادث است یا قدیم، یکی از بنیادی‌ترین مسائل فلسفی است. در مورد این مسأله دو پاسخ عمده مطرح بوده است: 1) افلاطون معتقد است که نفس انسانی قدیم است. 2) فیلسوفان مسلمان بر این باورند که آن حادث است. ابن‌سینا و سهروردی می‌گویند نفس به عنوان موجودی روحانی حادث است و همچنین به عنوان موجودی روحانی باقی است(روحانیه الحدوث و البقا). اما ملاصدرا مبنی بر اصول ابتکاری فلسفی‌اش ازجمله ، تشکیک وجود، اصالت وجود و حرکت جوهری، معتقد است که نفس انسانی به عنوان موجودی جسمانی حادث است و به عنوان موجودی روحانی باقی است(جسمانیه الحدوث و روحانیه البقا)در این پایان نامه از شیوه‌ی توصیفی- تطبیقی برای بررسی دیدگاه سه فیلسوف مسلمان مذکور، در این مسأله در پنج فصل استفاده می‌کنیم. در فصل اول به کلیات می‌پردازیم. در سه فصل بعد، دیدگاه هر یک از این سه فیلسوف را به طور مجزا بحث می‌کنیم و در فصل پنجم دیدگاه‌شان را با یکدیگر مقایسه می‌کنیم. و در پایان نشان می‌دهیم که نظر ملاصدرا منسجم‌ترین و مستدل‌ترین نظریه است و می‌تواند یکی از مهم‌ترین مسائل فلسفی به نام معاد جسمانی را حل کند.
بررسی نظریه فطرت از دیدگاه قرآن و ارتباط آن با تربیت
نویسنده:
عظمت مدارفرد فاطمه، بدخشان نعمت اله
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ساوه: دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساوه,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
فطرت انسانی از جمله موضوعات اساسی در شناخت انسان است که در قرآن کریم و متون اسلامی توجه زیادی به این مساله شده است. در این نوشتار ابتدا با روش بررسی اسنادی، معنای فطرت از دیدگاه متفکرین اسلامی بیان می گردد و سپس با روش توصیفی تحلیلی، به تبیین چگونگی ارتباط فطرت با تربیت به عنوان یکی از عوامل اساسی در شکوفایی فطرت، پرداخته می شود و در نهایت الگوی «تربیت دینی» و اهداف مهم و برخی روشهای آن، به عنوان الگوی برتر جهت هدایت فطرت معرفی می گردد.
صفحات :
از صفحه 25 تا 54
ایمان و فضایل اخلاقی
نویسنده:
نعمت اله بدخشان
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
چکیده :
بحث از چگونگی پیدایش ایمان دینی و علل و عوامل تقویت و تداوم آن از اهمیتی ویژه برخوردار است. بررسی این مسأله افزون بر این که از جنبه نظری، سبب دستیابی به فهم عمیق‌تری از مفهوم ایمان می‌شود و آشنایی با آن به عنوان مسأله‌ای وجودی، خود نقش مؤثری در تحول درونی انسان دارد، از جنبه عملی نیز می‌تواند در جهت ارایه راهکاری مناسب برای ایجاد و گسترش آن در جامعه به ما کمک کند. مقاله حاضر تحت عنوان «ایمان و فضایل اخلاقی» با توجه به افزایش و کاهش‌پذیری حقیقت ایمان بر پایه تحولات نفس (قلب) آدمی، به بررسی مقومات مندرج در ساختار معنایی آن می‌پردازد. نخست نظریات مختلف در تبیین تصدیق مندرج در مفهوم ایمان، به سه نظریه معرفت عقلی، معرفت قلبی و تسلیم نفسانی تقسیم می‌شود و با نقد و بررسی آن‌ها، سرانجام عنصر تسلیم روحی و نفسانی انسان به خدای یگانه اساسی‌ترین مقوم در ساختار معنایی ایمان دینی معرفی می‌گردد و سپس نقش اعمال صالح به عنوان لازم ذاتی آن در اکتساب فضایل اخلاقی و تأثیر این فضایل در حفظ و تقویت ایمان دینی تبیین می‌شود.
صفحات :
از صفحه 1 تا 22
معنای زندگی از نگاه مولانا و کی‌یرکگور
نویسنده:
آلاله اصغری
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
یکی از موضوعاتی که همواره ذهن بشر را به خود معطوف کرده است و در بحران معنوی انسان امروز مورد واکاوی و تحلیل روان-شناسانه، کلامی و فلسفی قرار دارد، موضوع «معنای زندگی» است. «ارزش زندگی» یکی از سه مفهوم مورد نظر از این اصطلاح است که همچون سایر مفاهیم آن در دو دیدگاه طبیعت‌گرا و فرا‌طبیعت‌گرا مورد تحلیل فلسفی قرار می‌گیرد. در این پژوهش کوشش شده به بررسی تطبیقی مولفه‌های ارزش‌بخش به زندگی و کارکردهای آن به عنوان عاملی موثر در معنای زندگی، در پنج فصل پرداخته شود.پس از مقدماتی درباره‌ی معنای‌ِ معنای زندگی و رویکردهای مطرح در آن، به بررسی مولفه‌های ارزش‌بخش به زندگی از دیدگاه کی‌یرکگور پرداخته می‌شود. در ادامه بحث از معنای زندگی از دیدگاه مولانا بررسی شده و سرانجام به بررسی تطبیقی این مبحث از دیدگاه هر دو متفکر پرداخته شده است. پس از مقایسه، نکات اشتراک و اختلاف هر دو دیدگاه مورد واکاوی قرار گرفته است و به نظر می‌رسد که این دو متفکر بر خلاف اختلاف‌های چشم‌گیر مانند اختلاف در دین و اختلاف در زمان و مکان و ... نقاط اشتراک زیادی دارند. مانند اینکه هر دو به بازشناسی خود الهی در معنابخشی به زندگی انسان‌ها توجه داشته و مولفه‌هایی چون ایمان و عشق الهی را جهت ایجاد یک زندگی پویا توأم با ارزش و معنا و فاقد یأس و ملال و تکرار، حیاتی می‌دانند. با این تفاوت که کی‌یرکگور قائل به ایمان غائبانه (عقل ستیز) بوده در حالی که مولانا بر فراعقلی بودن ایمان تأکید ورزیده و بر این باور بوده که انسان در مقام عشق الهی از ایمان، خوف و رجا رهیده و به درجه‌ی حق الیقین نائل می‌شود.به طور کلی می‌توان گفت روح حاکم بر اندیشه‌های این دو متفکر عارف‌پیشه در باب مولفه‌های ارزش‌بخش به زندگی (در راستای بحث از معنای زندگی) ریشه در باورهای دینی و منشأ الهی داشته است اما مولانا از دیدگاه و بصیرت نافذ و جامع‌تری برخوردار بوده است چراکه مولانا قائل به نحوی خدای‌گونگی بی‌حد و مرز برای ساحت آدمی است که می‌تواند به مقام حق‌الیقین نیز نائل آید در حالی که چنین دیدگاهی در اندیشه‌ی کی‌یرکگور دیده نمی‌شود.
هماهنگی میان عقل و دین در اثبات معاد جسمانی از نظر صدرالمتألهین شیرازی
نویسنده:
نعمت الله بدخشان
نوع منبع :
مقاله , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات)
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
چکیده :
بحث از هماهنگی میان عقل و دین یکی از مباحث مهم و بسیار اساسی در شناخت فلسفه و کلام اسلامی است.اندیشمندان اسلامی با شیوه های خاص خود هریک در اثبات این هماهنگی بسیار کوشیده و در این راه متحمل مشقات فراوان شده اند ولی این مساله در حکمت متعالیه بویژه در نظر صدرالمتالهین شیرازی از رنگ و صبغه ای دیگر و از مرتبه و منزلتی ویژه برخوردار است. اثبات معاد جسمانی (عینیت بدن اخروی با بدن دنیوی) بر پایه اصول فلسفی و در عین حال مطابق با نظر شریعت، یک نمونه روشن و جالب توجه در اثبات هماهنگی عقل و دین در فلسفه اوست که موضوع مورد بحث ما در این مقاله است. این نوشتار به نقد و بررسی آرای متکلمان و فیلسوفان مسلمانان درباره مساله یاد شده بر مبنای نظریه صدرالمتالهین و تبیین مبانی نظریه او در این باره می پردازد.
صفحات :
از صفحه 43 تا 67
معرفت فلسفی و ایمان از منظر شیخ شبستری
نویسنده:
نعمت اله بدخشان
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
چکیده :
یکی از موضوعات اساسی در شناخت حقیقت ایمان، تبیین چگونگی علم و معرفتی است که شایستگی مبنا یا مقوم بودن برای ایمان به خدا و سایر متعلقات ایمان دینی را دارا است. هدف این نوشتار بررسی نسبت میان معرفت فلسفی و ایمان و عدم کفایت این دو نوع معرفت در مقایسه با معرفت شهودی، در تحقق و کمال ایمان حقیقی از منظر شبستری است که با استناد به آثار ا‌و به‌ویژه منظومه‌ی معروف گلشن راز، انجام می‌گیرد. در این پژوهش دلایل نارسایی‌ها و محدودیت‌های معرفت فلسفی در ارائه‌ی معرفتی تام و ایجابی از خدا، که مبنا یا مقوم ایمانی شاهدانه به او است، و تفاوت میان معرفت بسیط و مرکب، و مفهوم دقیق ایمان از منظر این عارف بررسی می‌شود. سپس ساحت‌های فراسوی ایمان و کفر، یعنی منزل فنا و سکر و دلال، از منظر وی، مورد کنکاش قرار می‌گیرد. نتیجه‌ای که از این بررسی به دست می‌آید، این است که ایمان حقیقی و شاهدانه، تنها از راه معرفت شهودی و طریقه‌ی تصفیه و تزکیه‌ی نفس امکان‌پذیر است و با سلوک در این طریقه است که عقل از شکوک و اوهام و خودخواهی‌ها و شوائب خیال و وهم رها می‌شود.
صفحات :
از صفحه 113 تا 132
کاوشی در رابطه با ایمان و معرفت فلسفی
نویسنده:
نعمت الله بدخشان، محمد مزیدی، سعید رحیمیان
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
چکیده :
رابطه ایمان و معرفت، که گاه تحت عنوان هایی چون ایمان و عقل، علم و دین و حکمت و شریعت مورد بحث قرار می گیرد، در میان متفکران مسیحی و مسلمان، از بحث های مناقشه انگیز و دامنه دار بوده است. در این باره، میان متکلمان مسیحی، سه رویکرد مختلف به ایمان به وجود آمده است که عبارت اند از: عقل گرایی حداکثری، ایمان گرایی و عقل گرایی انتقادی. در میان متفکران مسلمان نیز نظریاتی کم و بیش مشابه با این رویکرد ها مطرح بوده است. هر چند رویکرد غالب در میان این متفکران، رویکرد عقلی بوده، ولی رویکرد عاطفی و ایمان گرایی نیز در میان آنان طرفدارانی داشته است. این نوشتار می کوشد تا چگونگی رابطه میان ایمان و معرفت فلسفی را از منظر متفکران مسلمان مورد نقد و بررسی قرار دهد و در تبیین ماهیت و نوع معرفت مرتبط با ایمان دینی، معرفت فطری را توصیه می کند تا رهیافتی به پژوهش های مفصل تر بعدی قرار گیرد. بر این پایه، ابتدا معرفت به دو قسم معرفت فلسفی (حصولی) و معرفت فطری (شهودی) تقسیم و برخی لوازم آن ها بیان شده و بر اساس آن، نظریات مطرح درباره ماهیت معرفت مرتبط با ایمان نیز به دو نظریه، یعنی نظریه فلسفی و نظریه فطری تقسیم گردیده است. در ادامه، نظریه فلسفی ایمان با رویکردی تحلیلی - انتقادی مورد نقد و بررسی قرار گرفته و اشکالاتی بر آن وارد شده است و در ضمن بحث و نیز در قسمت پایانی، نظریه فطری ایمان بر پایه آموزه های کتاب و سنت مطرح گردیده است.
صفحات :
از صفحه 89 تا 114
حقیقت ایمان و لوازم آن از منظر علم کلام، قرآن و علی (ع)
نویسنده:
نعمت اله بدخشان
نوع منبع :
مقاله , مدخل مفاهیم(دانشنامه مفاهیم) , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
چکیده :
بررسی حقیقت ایمان و لوازم آن یکی از مباحث مهم مورد اختلاف میان متکلمان اسلامی است. موضوع نوشتار "حقیقت ایمان و لوازم آن از منظر علم کلام، قرآن و علی(ع) است". مطالب مورد بحث در سه عنوان کلی، زیر عنوانهای ایمان و علم (معرفت)، ایمان و اقرار زبانی و ایمان و عمل ارایه شده است. در بخش نخست ارتباط و پیوستگی ایمان و علم به اثبات می رسد و سپس چگونگی علم معتبر در ایمان مورد مداقه و بررسی قرار می گیرد و در ادامه، نظریات گوناگون برخی متفکران غربی و اسلامی بر پایه سه رویکرد متفاوت به ایمان؛ رویکرد عقلی، رویکرد عاطفی و رویکرد عقلی- عاطفی؛ نقد و بررسی می شود و سرانجام رویکرد عقلی- عاطفی به عنوان رویکردی جامعتر و منطبق تر با آیات قرآنی و سخنان علی(ع) مورد تایید قرار می گیرد. در بخش دوم پس از نقد و بررسی نظریات متکلمان اسلامی جنبه طریقی اقرار زبانی و رکن نبودن آن برای ایمان از نظر قرآن و علی (ع) اثبات می شود. در بخش سوم نیز ابتدا آرای متکلمان درباره چگونگی ارتباط ایمان و عمل نقد و بررسی می شود و سپس با استناد به آیات قرآن و سخنان علی(ع): خارج بودن عمل از حوزه مفهومی ایمان اثبات می گردد ولی نقش عمل صالح به عنوان یکی از لوازم مهم ایمان دینی و تامین کننده سعادت بشر مورد تاکید قرار می گیرد.
صفحات :
از صفحه 33 تا 58
بررسی رئالیسم ماهوی بر پایه‌ی قضایای حقیقیّه از منظر شهید مطهری
نویسنده:
نعمت اله بدخشان
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
چکیده :
مسأله‌ی توجیه صدق ادراکات بشر و اثبات واقع‌نمایی شناخت، که از آن به ارزش شناخت تعبیر می‌شود، از اساسی‌ترین و در عین‌حال پیچیده‌ترین مسائل مربوط به ادراکات است. شهید مطهری با آن‌که همه‌ی ادلّه‌ی وجود ذهنی را اثبات کننده‌ی ادّعای حکمای مسلمان مبنی بر حصول صورت و عین ماهیّت معلوم در ذهن نمی‌داند، معتقد است که «حکم ایجابی بر معدومات» به‌منزله‌ی یکی از دلایل اثبات این ادّعا، اگر بر مبنای قضایای حقیقیّه به صورتی که خواجه نصیرالدّین در کتاب تجرید الاعتقاد مطرح کرده است، مطرح شود، نه تنها برای ردّ نظریه‌ی اضافه، بلکه برای اثبات ادّعای حکما نیز کافی خواهد بود. در این نوشتار، این ادّعا بر پایه‌ی تفسیری از قضایای حقیقیّه، که درست‌تر و مقبول‌تر به نظر می‌رسد، نقد و بررسی شده و همچنین کفایت این دلیل به دلیل صعوبت و یا غیر‌ممکن بودنِ دستیابی به ذاتیّات و عین ماهیّات اشیا، مداقّه و نقد شده است. نتیجه‌ی چنین کوششی از سوی شهید مطهری و حکمای مسلمان درباره‌ی توجیه صدق، تنها رسیدن به رئالیسمی است که از آن به رئالیسم مفهومی- حکایی یاد می‌شود، نه رئالیسم ماهوی، که شهید مطهری آن را تنها راهِ واقع‌بینیِ شناخت و کشف واقع می‌داند.
صفحات :
از صفحه 77 تا 96
مفهوم اخلاص از منظر آموزه های اسلامی و تلویحات تربیتی آن
نویسنده:
زهرا محمودشاهی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
در دین مبین اسلام از جمله مسائل اساسی و مهم، موضوع اخلاص است. در این راستا هدف پژوهش حاضر روشن کردن مفهوم اخلاص، شناسایی نسبت این صفت با سایر صفات اخلاقی در چهارچوب آموزه های اسلامی و استنتاج تلویحات تربیتی آن است. این پژوهش از نوع پژوهشهای کیفی و گردآوری داده ها بصورت اسنادی است، و برای تحلیل داده ها نیز از روش توصیفی، تفسیری در آن استفاده شده است. در این پژوهش با توجه به اصل هدفمند بودن و تنوع حداکثری، کتابهای تفسیر المیزان، تفسیر تسنیم، تفسیرنمونه، اصول کافی، نهج البلاغه، معراج السعاده، جامع السعادات، غررالحکم و دررالحکم، مورد بررسی قرار گرفتند.با توجه به نتایج حاصل از پژوهش اخلاص«پاکیزه کردن عمل است از اینکه از برای غیر خدا در آن نصیبی باشد» و «خالص ساختن قصد و نیت از غیر خدا » است. صفات محبت و صدق از جمله صفات اخلاقی ملازم با اخلاص هستند که رابطه ای تنگاتنگ با آن دارند و صفت رذیله ریا در تقابل با اخلاص و ضد آن به شمار می آید. کسب آرامش روانی، ایجاد بصیرت، محبوب بودن شخص مخلص، دوری از محرمات از جمله پیامدهای فردی خلوص و پیامدهای اجتماعی آن افزایش اعتماد در مردم، رواج خدمت خالصانه می باشند. و برای پرورش اخلاص در متربی، با مطالعه و بررسی روش الگویی، محبت، روش تکلیف به اندازه توان، روش انذار و تبشیر، روش روبرو کردن به نتایج اعمال پیشنهاد شد. آنچه از پژوهش حاضر فهمیده شد اینست که اخلاص به نیت و انگیزه که جهت دهنده افعال و کردار آدمی در طول زندگی است، ارزش و اعتبار داده موجب صحب عمل و نجات انسان از تباهی می شود لذا با پاکسازی انگیزه و جهت خدایی دادن به آن تلاش افراد را در انجام امور بالا برده، آدمی را به سمت قرب الهی رهنمون می کند.
  • تعداد رکورد ها : 22