جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

اخلاق پولسی اخلاق فضیلت‌محور است. فضایل مد نظر پولس، یعنی ایمان، امید و محبت، فضایلی هستند که خدا به انسان داده باشد. به نظر وی، کسی که به مسیح ایمان آوَرَد، از درون متحول خواهد شد و زندگی‌اش اخلاقی خواهد بود. با توجه به سرشت گناه‌آلود، آدمی قبل از ایمان بر حسب جسم زندگی می‌کند و برایش امکان تحول و تعالی نیست. طبیعت انسانی بدون فیض خدا گرفتار خواهش‌های نفسانی است. به عقیده پولس، شرط اخلاقی‌زیستن ایمان و بر حسب روح ‌زیستن است و مانع اخلاقی‌زیستن بی‌ایمانی و بر حسب جسم‌ زیستن است. مسئله مهمی که باید به آن توجه کرد این است که چه‌بسا کسی ایمان آورده باشد، اما از بند جسم رها نشده باشد و زندگی جسمانی و روحانی‌اش در حال تنازع باشد. در میان رذایلِ ناشی از زندگی بر حسب جسم، عُجب مهم‌ترین مانع اخلاقی‌زیستن است، چراکه سبب می‌شود انسان گمان کند آنچه خدا بدو داده است، از آن خود او است و از روی استحقاق خودش آنها را به دست آورده است. کسی که دچار عجب شود خود را از فیض خدا بی‌نیاز می‌داند و دچار توهم دانایی می‌شود و نخواهد توانست اخلاقی زندگی کند. در این مقاله با روش توصیفی‌تحلیلی، دیدگاه پولس درباره زندگی بر حسب جسم و عجب ناشی از آن به ‌عنوان مانع اخلاقی‌زیستن تبیین خواهد شد.

تأثیر و تنوع ادیان از جمله موضوعاتی است که پیروان ادیان مختلف را عموماً و عالمان الاهیات را به خصوص، سخت مشغول ساخته است و هر یک از آنان به فراخور خواستگاه فکری خود درصدد چاره‌جویی برآمده‌اند. نویسنده این کتاب که رئیس ماعات ادیان استرلینگ می‌باشد، در این اثر می‌کوشد تا آراء و نظریات پیش از بیست تن از عالمان الهیات و فیلسوفان به نام مسیحی قرن نوزدهم و بیستم را در قالب هشت رویکرد بررسی نماید وی پس از تعداد و ارزیبایی این رویکردهای مختلف، رویکرد مبنی بر گفت‌و‌گو را برای تدوين الاهیات مسیحی ناظر به همه ادیان مناسب‌تر تشخیص می‌دهد. این کتاب شامل یازده فصل می‌باشد.

در جهان مسیحیت اموری همچون کتاب مقدس، کلیسا، شورای اسقفان و پاپ از جمله موضوعاتی هستند که کم و بیش درباره آنها ادعای خطاناپذیری مطرح شده است. آنچه در این میان از همه بحث‌برانگیزتر است و ابهامات و اختلافات بسیار به همراه داشته و دارد، خطاناپذیری پاپ است. در این مقاله، ضمن اشاره به مفهوم و متعلق خطاناپذیری، چگونگی حجیت‌یافتن این آموزه در طول تاریخ بررسی و نقد شده است. اگرچه اشاراتی در نامه‌های پاپ‌ها در قرون پنجم و ششم به این آموزه در اسناد کلیسایی یافت می‌شود، اما این آموزه به صورت الاهیاتی در قرون وسطا، یعنی اواخر قرن سیزدهم، آغاز شد و الاهی‌دانان مسیحی قلمرو این آموزه را تبیین و تحدیدکردند و دیدگاه‌های مختلفی در این زمینه شکل گرفت. سیر تاریخی بیانگر آن است که این آموزه تا قرن نوزدهم و تصویب در شورای اول واتیکان جزء سنت قطعی کلیسای کاتولیک محسوب نمی‌شده است. حتی پس از تصویب آن نیز در خود کلیسای کاتولیک مخالفانی داشته که حجیت این آموزه را نقد کرده‌اند.

جایزنبودن طلاق در مسیحیت و احکام مترتب بر آن همواره برای مسیحیان، به‌ویژه کاتولیک‌ها، مشکلات فراوانی به دنبال داشته است. در دوره معاصر مسائلی چون ازدواج‌های مدنی بدون رعایت قوانین کلیسایی و زندگی‌های مشترک بدون ازدواج رسمی و شرعی کلیسا را با مشکل مواجه کرد و نگرانی در خصوص فاصله‌گرفتن بیشتر مؤمنان از ایمان و سنت مسیحی، کلیسا را به چاره‌اندیشی، بازنگری و اصلاح قوانین کلیسایی واداشت. این مقاله دیدگاه برخی الاهی‌دانان همچون هانس کونگ و کاسپر را در این زمینه می‌کاود و به تغییرات و تصمیمات کلیسا در این موضوع اشاره می‌کند. مطالبات عمومی و اندیشه‌های نوعالمان مسیحی، کلیسا را بر آن داشت تا با تشکیل شورای اسقفی ویژه‌ای در این باره تصمیم‌گیری کند. این شورا در قوانین کتاب مقدسی مربوط به طلاق تغییری ایجاد نکرد، ولی در تبعات مترتب بر آن تا حدی انعطاف نشان داد و شرکت در آیین عشای ربانی را به حسب مورد و با تشخیص کلیسای محلی اجازه داد.

پاسخ به این پرسش که آیا دین، نقشی سازنده و مهم در نظام فلسفی کانت ایفا می­کند یا تنها مسئله­ای فرعی است، از دیرباز مورد اهتمام کانت­پژوهان بوده است. آنها گرچه رویکرد یکسانی در تفسیر مدعیات الاهیاتی و دینی کانت نداشته­اند، اما عموماً با تمرکز بر محتوای نقد عقل محض و نتیجه طبیعی آن که همانا نفی امکان معرفت نظری به خداست، اثر او بر این حوزه را منفی برآورد کرده­اند. با این وجود، ازحدود سه دهه گذشته، در کشورهای انگلیسی زبان، موج تفسیری جدیدی ظهور کرده است که سعی در به چالش کشیدن این نگاه رایج دارد. طرفداران این موج جدید، برخلاف مفسران سنتی، دیدگاه یا حتی روش واحدی در مطالعه آثار کانت ندارند، اما همگی بر این واقعیت متفق­اند که بررسی نظام­مند و همه جانبه آثار کانت، اعم از فلسفی و غیر فلسفی برای به‌دست آوردن دیدگاه واقعی او درباره دین و الاهیات ضرورت دارد. آنان همچنین تأکید ویژه­ای بر بازخوانی کتاب دین در حدود عقل محض داشته­اند. نتیجه مشترک تلاش­های تفسیری آنان این مدعاست که رویکرد کانت به دین و الهیات ایجابی و اصلاحی بوده است. ما در این نوشتار، ضمن معرفی نحله­های اصلی تفاسیر سنتی، به معرفی اجمالی موج جدید تفسیری از طریق تبیین رویکرد و بررسی بعضی آثار شاخص آنان خواهیم پرداخت.