جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

فهم سنن الهی از دستاوردهای بسیار مهم شاگردی در محضر آیات قرآن کریم و روایات معصومین، بوده و جایگاه مهمی را در جهان بینی اسلامی به خود اختصاص می دهد. بنابر لحاظ این سنت ها در آینده پژوهی در پرتو رهنمودهای دینی، می توان گفت آینده پژوهی دینی از جایگاه ویژه و ممتازی نسبت به آینده پژوهی رایج برخوردار است. ما در این مقاله در صدد ارائه روشی نوین در آینده پژوهی دینی مبتنی بر سنن الهی به نام «سنت پژوهی» بوده ایم. این مقاله در چهار بخش تنظیم شده است: در بخش اول برای تبیین مسئله به ضرورت آینده پژوهی دینی اشاره شده، در بخش دوم ادبیات موضوع در مورد سنت مرور شده، در بخش سوم چرایی و چگونگی «سنت پژوهی» به منزله رویکردی برای فهم از سنن، در آینده پژوهی مورد بحث قرار گرفته و در نهایت در بخش چهارم، به سنت پژوهی در ارتباط با مهدویت پرداخته شده است. روش تحقیق در این مقاله، مبتنی بر مطالعات کتابخانه ای و تحقیق در پرتو آیات قرآن کریم، با استفاده از روش های تفسیری بوده است.

معرفی موضوع: عدالت سازمانی از موضوعات بسیار مهم اجتماعی است که به موضوع تعاملات بین روسای سازمان با زیردستان می‌پردازد و در صدد اصلاح قوانین و رویه‌ها و اقدامات و رفتارهای بین آنها با شاخص عدالت است. این نوشته از دیدگاه قرآن و احادیث، به این موضوع می‌پردازد.اهمیت و کاربرد: سازمان، مهم‌ترین پدیده اجتماعی معاصر است و برقراری عدالت در آن، باعث حل شدن مهم‌ترین مسئله در سازمان؛ یعنی ظلم و نیز باعث افزایش کارایی کارمندان و بهبود وضعیت روحی آنها می‌شود. سازمان به حدی در جامعه امروزی توسعه یافته است که به جرئت می‌توان گفت اصلاح سازمان؛ یعنی اصلاح جامعه. تا به حال مباحثی که در خصوص عدالت سازمانی ارائه شده، اکثراً برگرفته از منابع غربی بوده و با توجه به اینکه عدالت از جمله موضوعاتی است که در جامعه اسلامی به خصوص شیعی به طور عام تبیین و تشریح می‌شود، اسلامی و بومی بودن این مباحث ضروری‌تر است.هدف تحقیق بررسی موضوع عدالت سازمانی در منابع اسلامی است تا به کمک آن الگویی اسلامی در خصوص توسعه عدالت سازمانی ارائه دهد. لذا از جمله تحقیقهای کاربردی محسوب می‌شود.روش تحقیق: روش تفسیر قرآن به قرآن و قرآن با احادیث و با استفاده از تحلیل محتوا.روش گردآوری اطلاعات: روش گردآوری اطلاعات، کتابخانه‌ای و مطالعه اسناد و مدارک و مصاحبه با خبرگان است.نتایج و یافته‌ها: ‌عدالت همانند حق در تعریف و توصیف، معنایی وسیع دارد و در قرآن، متأثر از موصوف، عدالت دارای هشت معنی است.عدالت در سازمان، به دو بخش «سازمان عادل»، که شامل عدالت در تمام اجزای نرم و سخت سازمان است و «عدالت سازمانی»، که شامل رفتارها و روابط سازمان با خداوند، خود و دیگران است تقسیم می‌شود. لذا بحث از عدالت در سازمان؛ یعنی بحث از اهداف عالی عادلانه، ساختار عادلانه، راهبرد عادلانه، نیروی انسانی عادلانه، نظامهای عادلانه، سبکهای مدیریتی عادلانه، رابطه عادلانه با خداوند، رابطه عادلانه با دیگران و رابطه عادلانه با خود (عدالت توزیعی، رویه‌ای و مراوده‌ای). عدالت در سازمان از دیدگاه قرآن و روایات، توحیدمحور و حق‌مدار و دارای آرمان است.

رسالت دانشگاهها در فراگرد جهانی شدن این است که با اتخاذ رویکردی آینده محور، ضمن شناسایی فرصتها، تهدیدها و چالشهای آتی، استراتژی ها و اهداف لازم را جهت واکنش فوق فعال به تغییرات و پویایی مستمر، تدوین و اجرا کنند. بی شک، تصویرپردازی از چشم انداز مطلوب دانشگاه، با کارکرد جهت دهی رفتارها و تحولات آتی در قلمرو دانش و آموزش، روند ساخت آینده جوامع را متاثر می سازد. بنابر این، با تامل بر روند حرکت به سوی وضعیت آرمانی و مطلوب، می توان این پرسش را مد نظر قرار داد که اگر قرار باشد دانشگاه در جامعه جهانی به جایگاه اصلی خود نایل شود، از چه ویژگی هایی باید برخوردار باشد. لذا در پژوهش حاضر به منظور احصای ویژگی های مطلوب دانشگاهها در جامعه جهانی، اسناد راهبردی مجموعه ای از دانشگاههای معتبر جهان از طریق روش تحلیل محتوا بررسی شده است. علاوه بر این، با مرور ادبیات علمی درباره جهانی شدن و آثار آن بر آموزش عالی، سعی شده زمینه ای فراهم شود تا با تدوین شاخصهای غالب طراحی انگاره دانشگاه آرمانی و رسالت نامه و چشم انداز مناسب برای آن، اقدامی هر چند اولیه در جهت تحقق این امر مهم فراهم آید.

مشتری گرایی به مثابه یک رویکرد جدید، از دنیای تجارت به کلیه نهادهای اجتماعی رسوخ کرده و نهادهای آموزشی را نیز تحت تاثیر قرار داده است. برخلاف تفکر متداول و غالب دنیای معاصر که علم را آزاد از ارزش می داند، این مقاله بر امکان ارزش ستیزی و ارزش آفرینی علم و نهادهای آموزشی تاکید داشته، بر اهمیت این کارکردهای پنهان اصرار می ورزد. در این مقاله از روش پیمایش استفاده شده و 263 نفر از دانشجویان تحصیلات تکمیلی به عنوان نمونه انتخاب شده اند. یافته های حاصل از تحلیل معادلات ساختاری حاکی از آنند که تاثیرپذیری ارزشهای دانشگاهی و آکادمیک از رویکرد مشتری گرایی، حداقل پنج نوع آفت را برای نهادهای آموزشی به بار آورده است که موجب تحریف اهداف اصیل آنها می شوند.

این پژوهش با هدف دستیابی به مختصات سیستم خط مشی گذاری مناسب برای تحقق عدالت اجتماعی طراحی شد. ابتدا با تامل بر طبقه بندی جیمزپی.استربا و مروری بر چالش آموزه های فلسفی و سیاسی در مفهوم پردازی عدالت، بر مفهوم عدالت حق مدار تاکید و برای دستیابی به یک تعریف دقیق و علمی از آن از روش تحلیل منطقی استفاده شد. در جریان تحقیق با انتخاب متن نهج البلاغه، مجموعه ای از گزاره های عقلانی و منطقی معرف اصول حق مداری از آن استخراج و با مراجعه به صاحبنظران رشته های علمی گوناگون، ضمن اصلاح و تعدیل نظام منطقی نهایی طراحی شد که مبتنی بر دیدگاه های حضرت علی(ع)- که اهتمام جدی در تحقق عدالت داشته و عدل و علی را به یک اندازه در نزد مخاطب جا انداخته است- می باشد.

از دیدگاه روش شناسی هرمنوتیکی، استعاره، با داشتن ویژگی های منحصر به فرد، ابزاری کارآمد در فهم پدیده های پیچیده علوم گوناگون تلقی می شود. در قلمرو علم مدیریت نیز برخی نظریه پردازان سازمان تلاش کرده اند تا با بهره گیری از استعاره های متعدد سازمان را فهمیده و تبیین کنند. این مقاله با فرارفتن از مقولات مدیریتی رایج، از استعاره ای ریشه ای بحث می کند که از منظری هستی شناسانه به طرح پرسش از هستی و حقیقت سازمان می پردازد. در حقیقت برخلاف بسیاری از استعاره های دیگر سازمان، استعاره راه ملهم از معرفت شناسی صدرائی و در پرتو کلام خداوند در قرآن، استعاره ای جوهری در تبیین بسیاری از آموزه های فلسفه و عرفان اسلامی تلقی گردیده و از اعتبار بالایی در تقریرات هستی شناسانه پدیده های اجتماعی برخوردار است.در این پژوهش ضمن تحلیل محتوای کیفی، از روش نظرسنجی از خبرگان نیز بهره برداری شده تا دیدگاه پژوهشگران در معرض نقد صاحب نظران قرار گیرد.

بسیاری از کشور های درحال توسعه، به ویژه کشور های مسلمان مانند ایران اسلامی، به دنبال مدلی مناسب برای رسیدن به توسعۀ سیاسی پایدار هستند. جهان غرب، علی رغم موفقیت های فراوان در عرصۀ توسعة سیاسی، از بعد معنوی و انسانی دچار معضلات و مشکلات عدید ه ای در این حیطه است. آنچه سبب شد توسعۀ سیاسی در غرب با این مشکلات مواجه شود، نگاه تک بعدی و مادی غرب به انسان و خواسته های او است. مدل های پیاده شده در کشور های پیشرفتۀ غربی را نمی توان عیناً در کشور های درحال توسعه پیاده کرد؛ زیرا این مدل ها علاوه بر نگاه تک بعدی به انسان، پیش زمینه های فرهنگی، اجتماعی و مذهبی این کشور ها را نیز درنظر نمی گیرند. از این حیث، هر ملت به یک مدل جامع مطابق با ارزش ها و هنجار های خود نیاز دارد. با توجه به انطباق فرموده های امام علی(ع) با مسائل فرهنگی، اجتماعی و مذهبی کشور ما، به نظر می رسد توسعۀ علوی را می توان به عنوان مدلی مادر، جهت رسیدن به توسعۀ سیاسی پایدار درنظر گرفت. در پژوهش حاضر سعی شده است با استفاده از مدل سه شاخگی (3C)، اهداف و شاخص های توسعۀ سیاسی در سه شاخۀ اصلی رفتاری، ساختاری و زمینه ای از دیدگاه امام علی (ع) به روش توصیفی ـ تحلیلی بررسی و سپس با تحلیل متون و گردآوری اطلاعات به شیوۀ غیر مستقیم کتابخانه ای و اسنادی، مدلی از توسعۀ سیاسی پایدار منطبق با فرموده های امام علی (ع) ارائه شود.

سبک خاص رهبری حسن صباح و اطاعت محض و داوطلبانه پیروان وی، نمونه‌ای شاخص‌ برای مطالعات سبک‌شناسی رهبری و فرایند اطاعت محض است. در این پژوهش از دو رویکرد برای تجزیه و تحلیل عوامل ناظر بر اطاعت محض اسماعیلیان از حسن صباح استفاده شده است. در رویکرد نخست، از منطق ارسطویی استفاده گردیده و ابتدا با استفاده از روش اقدام‌پژوهی تاریخی، دلایل اطاعت محض اسماعیلیان از حسن صباح، بررسی شده و با استفاده از نرم‌افزار MAXQDA، 4 شاخص اصلی و 46 زیرشاخص از مجموعه داده‌ها شناسایی گردیده است. در رویکرد دوم، از منطق فازی استفاده شده و با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی از نوع تحلیل محتوا و با استفاده از نرم‌افزار MAXQDA، 4 شاخص اصلی و 18 زیر‌شاخص از مجموعه داده‌ها شناسایی شده است. در پایان، با مراجعه به خبرگان و با استفاده از فرایند تحلیل سلسله مراتبی و همچنین تحلیل سلسله مراتبی فازی، به اولویت‌بندی، مقایسه و تجزیه و تحلیل دلایل اطاعت محض اسماعیلیان، در دو رویکرد پرداخته شده است.

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.