جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
...جستجوی هوشمند
مرور > مرور پدیدآورندگان
>
فاریاب, محمدحسین (عضو هیئت علمی مؤسسۀ آموزشی و پژوهشی امام خمینی قم،عضو هیات علمی گروه شیعه شناسی، دانشکده الهیات و معارف اسلامی هدی، وابسته به جامعه الزهرا (س)، قم), 1355ش. گناوه، استان بوشهر
جستجو در برای عبارت
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 50
بررسي چگونگي طرح معاني حسن و قبح در کلام اسلامي
نویسنده:
جابر اسفنديارپور ، محمدحسين فارياب ، حسن يوسفيان
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده :
حسن و قبح يکي از پايه‌اي‌ترين مسائل کلامي است که در حل بسياري از مسائل و قواعد کلامي ديگر نقش دارد. عدليه بر حسن و قبح واقعي ـ ‌عقلي و اشاعره بر غيرواقعي ـ شرعي بودن آن تأکيد دارند. در آثار کلامي و اصولي متداول، ابتدا چند معنا براي حسن و قبح ذکر مي‌شود و ادعا مي‌گردد که نزاع تنها در يک معناست و در واقعي ـ عقلي بودن معاني ديگر همگي اتفاق‌نظر دارند. اين تحقيق تلاش دارد با روش «تحليلي» و مراجعه به منابع مهم‌ترين فرقه‌هاي کلامي، يعني اماميه، معتزله، ماتريديه و اشاعره، درستي يا نادرستي تکثير معاني حسن و قبح را بررسي کند. آنچه به‌دست آمده اين است که تکثير معاني که از سوي اشاعره براي رهايي از اشکالات عدليه انجام شده، نه‌تنها ضرورت نداشته، بلکه خود تکثير معاني محل نزاع بوده و بالتبع، حل مسئله را دچار ابهام کرده است، بلکه ـ درواقع ـ اين معاني متمايز از هم نيستند. درنتيجه ادعاي پذيرش حسن و قبحِ واقعي ـ عقلي در برخي معاني و انکار آنها در معناي ديگر ادعايي متناقض است و متکلمان بسياري در اين تکثير و تفکيک معاني اشکال قرار کرده‌اند.
صفحات :
از صفحه 159 تا 174
مشخصات اثر
بررسی انگارۀ رؤیت خداوند در اندیشۀ وهابیان
نویسنده:
محمدحسين فارياب
نوع منبع :
نمایه مقاله
چکیده :
مکتب وهابیت از مکاتب نوظهور دنیای اسلام است که مانند دیگر مکاتب، دارای یک منظومۀ فکری است. یکی از مسائلی که با شدت تمام در منظومۀ فکری وهابیان از آن دفاع می‌شود، مسئلۀ امکان رؤیت خداوند متعال از سویی، و وقوع آن در قیامت برای مؤمنان از سوی دیگر است. وهابیان در این مسئله متکی به ادلۀ نقلی هستند. آنچه در این نوشتار می‌آید، بررسی نظریه و ادلۀ آنهاست. براساس مهم‌ترین یافته‌های این تحقیق، نظریۀ وهابیان با ادلۀ عقلی متقن باطل می‌شود. ادلۀ آنها نیز هرچند گاه به‌لحاظ دلالی قابلیت اثبات مدعایشان را دارند، ولی با توجه به مسئلۀ تأثیر پیش‌فرض‌های یقینی در فهم نصوص دینی، چاره‌ای جز تأویل آن نصوص نیست.
مشخصات اثر
سیری بر نظریه عصمت امام ، از آغاز تا سده پنجم هجری
نویسنده:
محمدحسین فاریاب
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده :
عصمت در لغت، به معنای بازدارندگی و منع، و در علم کلام به معنای بازدارندگی از گناه و اشتباه به کار می رود. آنچه در این نوشتار مورد نظر است، بررسی سیر تاریخی مسئله عصمت امام در تاریخ اندیشه شیعه امامیه تا پایان سده پنجم هجری است. بر اساس مهم ترین یافته های این تحقیق، نظریه عصمت امام پیش از آنکه به وسیله متکلمان شیعی مطرح شود، در آیات قرآن کریم و نیز سنت نبوی نمودی آشکار داشته، چنان که سخنان صحابه رسول خدا مؤید چنین ادعایی است. اگرچه شبهاتی چند درباره اعتقاد یا عدم اعتقاد صحابه ائمه اطهار به وسیله برخی نویسندگان مطرح شده است، تحقیق و واکاوی در این مسئله خلاف این شبهات را ثابت می کند.
مشخصات اثر
رابطۀ عصمت و اختیار
نویسنده:
محمدحسین فاریاب
نوع منبع :
نمایه مقاله
چکیده :
«عصمت» در اصطلاح به معنای منع و حفظ از گناه است و معصوم کسی است که از گناه، ممنوع و محفوظ است. «اختیار» نیز به معنای تأثیر خواست انسان در فعل خود است. در این نوشتار، به دنبال بررسی و ردیابی جایگاه اختیار در فعل معصومان(ع) هستیم. عصمت معصومان در مقام فرض، ابعاد و ساحت­های مختلفی دارد. نویسنده با تفکیک قلمرو عصمت، به تبیین جایگاه اختیار در هر یک از این ابعاد پرداخته است. بر اساس مهم­ترین یافته­های این تحقیق، تحقق اختیار به صورت عینی در موارد عصمت از اشتباه، قابل تصویر نیست؛ ولی در ساحت عصمت از گناه، اختیار کاملاً قابل تصویر بوده و شبهات مخالفان بر جبری بودن عصمتِ معصومان، نادرست است.
مشخصات اثر
تناسخ و معاد جسمانی؛ سنخیت یا غیریت؟
نویسنده:
محمدحسین فاریاب
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده :
تناسخ، از جمله مسائلی است که از دیرباز مورد توجه اندیشمندان مختلف با قومیت ها و آیین های گوناگون بوده است. از سوی دیگر، معاد جسمانی از جمله آموزه هایی است که نصوص قرآنی بر آن دلالتی آشکار داشته و همواره مورد اعتقاد مسلمانان بوده است. با وجود این، آموزة معاد جسمانی همواره انتقادات جدی به خود دیده که یکی از آنها مساوق بودن با تناسخ است که باور عمومی بر استحالة آن استوار است.آنچه در این نوشتار می آید، تبیین رابطة میان تناسخ و معاد جسمانی به جسم عنصری از دیدگاه فیلسوفان و متکلمان، و آن گاه ارائة دیدگاه برگزیده از سوی نویسنده است. بر اساس مهم ترین یافته های این پژوهش، از دیدگاه ابن سینا و ملّاصدرا معاد جسمانی به جسم عنصری، مصداق تناسخ است. با این حال، متکلمان به دلیل نگاه خاص خود به تناسخ، چنین سنخیتی را برنمی تابند.
مشخصات اثر
عصمت پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله در امور دنیوی از دیدگاه فریقین
نویسنده:
جعفر انواری,محمدحسین فاریاب
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده :
موضوع عصمت از جمله مباحث کلیدی در حوزة کلام اسلامی است که ابعادی گسترده دارد. مسئله اصلی در این نوشتار تأکید بر عصمت پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله در امور دنیوی (غیر از بیان و عمل به احکام دینی) است. بسیاری از عالمان شیعه بر اساس آیات قرآن و روایات معصومان و عقل عاقلان به عصمت آن حضرت در گونه های مختلف آن پافشاری دارند؛ اما بسیاری از اندیشمندان اهل سنت این نوع از عصمت آن حضرت را نمی پذیرند، بلکه گسترة عصمت آن حضرت را تنها در امور دینی می دانند و برای اثبات دیدگاه خود به برخی آیات و روایات استناد می کنند که روایت بارورسازی درخت خرما از مشهورترین ادلة آنان است در این نوشتار، ادلة اثبات این نظریه تبیین، و نیز ادلة مخالفان در بوتة نقد نهاده شده است.
مشخصات اثر
روش‌شناسی و بسترشناسی فكری نظريات متكلمان شيعی مكتب بغداد (قرن چهارم و پنجم) در مسئلۀ امامت
نویسنده:
محمدحسين فارياب
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده :
روش‌شناسي و بسترشناسي يک نظريه، از مهم‌ترين مسائلي است که نقش مهمي در تحليل و شناخت چرايي صدور آن نظريه دارد. متکلمان شيعي مکتب بغداد در قرن چهارم و پنجم هجري، از بزرگ‌ترين متکلمان اماميه در طول تاريخ به‌شمار مي‌آيند. با اين حال، روايات امامان معصوم عليه السلام، که از منابع اصيل تفکر ديني به‌شمار مي‌آيند، حضور کم‌رنگي در کتاب‌هاي کلامي ايشان دارند. هدف از نگارش اين مقاله، ابتدا روش‌شناسي فکري اين متکلمان، و سپس تحليل چرايي تکيۀ فراوان ايشان بر عقل در براهين و نظريات کلامي مربوط به مسئلۀ امامت با توجه به بستر فرهنگي شهر بغداد در آن دوران است. بر اساس مهم‌ترين يافته‌هاي اين نوشتار، نگاه سخت‌گيرانۀ متکلمان بغداد به احاديث و نيز تنوع مکاتب گوناگون کلامي و نيز تعصبات مذهبي و درگيري‌هاي شديد فرقه‌اي در بغداد، از مهم‌ترين عواملي است که مانع از استفادۀ لازم متکلمان شيعي از روايات در آن دوران شده است.
صفحات :
از صفحه 125 تا 147
مشخصات اثر
افضليت انبيا از منظر قرآن
نویسنده:
محمدحسين فارياب، ابوالقاسم کاظمی شیخ شبانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF چکیده
چکیده :
چکيده گرچه مسئله افضليت امام در کتب کلامي شيعه و اهل‌سنت به طور مفصل تبيين و بررسي شده، به موضوع افضليت انبيا کمتر توجه گشته است. در تحقيق حاضر بر آنيم تا با مراجعه به آيات قرآن به روش استنادي – تحليلي، مسئله لزوم افضليت انبيا به نحو مطلق را تبيين و بررسي کنيم تا دريابيم آيا از آيات، لزوم و ضرورت برتري پيامبران بر افراد زمان خود (امت خود) به نحو مطلق و در همه ابعاد استفاده مي‌شود يا خير؟ خداوند سبحان در برخي آيات قرآن تبعيت از برخي انبيا را به نحو مطلق واجب مي‌داند که بالملازمه دليل بر افضليت مطلق آنان نيز مي‌باشند و برخي ديگر از آيات موهم وجود نقايصي در عده‌اي از انبياي الهي است و برخي آيات ديگر به صورت روشن، بر عدم افضليت آنان به نحو مطلق دلالت دارند و به نظر مي‌رسد مسئله افضليت انبيا و قلمرو آن با هدف و ضرورت بعثت، رابطه تنگاتنگ دارد. ازاين‌رو مطابق آيات قرآن، برتري انبيا در حيطه و قلمرو هدايت، امري بايسته است، ولي نسبت به برتري در ديگر ابعاد و جوانب نه‎تنها دلالتي ندارند، بلکه دليل بر خلاف آنها نيز مي‌باشند.
صفحات :
از صفحه 25 تا 40
مشخصات اثر
بازخوانی قلمرو علم امام عليه السلام در آيينه روايات
نویسنده:
امرالله قلی زاده، محمدحسين فارياب
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF چکیده
چکیده :
مسئلة گستره و قلمرو علم امام عليه السلام از جمله مباحثي است که با وجود پيشينة طولاني آن، همچنان موضوع بحث و نظر ميان انديشمندان اسلامي است، به‌گونه‌اي‌که برخي قايل به محدود بودن علم امام عليه السلام و برخي قايل به گسترده بودن علم او گشته‌اند. اين مقاله كوشيده است با استفاده از روايات معصومان عليهم السلام، قضاوتي واقع‌بينانه دربارة اين موضوع ارائه دهد؛ بدين معنا که ابتدا روايات مؤيد نظرية محدود بودن علم امام عليه السلام و سپس روايات مؤيد نامحدود بودن علم ايشان را بررسي كرده و پس از بيان وجوه وجه‌الجمع و نقد آن، در نهايت، نظرية شأني بودن علم امام عليه السلام را تقويت نموده است.
صفحات :
از صفحه 37 تا 44
مشخصات اثر
اثبات و تحلیل شأن وساطت فیض امامان ع
نویسنده:
محمدحسین فاریاب
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF چکیده
وضعیت نشر :
قم: انجمن کلام اسلامی حوزه علمیه,
کلیدواژه‌های اصلی :
امام , وساطت فیض امام , امامت
چکیده :
بر اساس روایات پرشمار، «وساطت فیض» یکی از شئون تکوینی امامان ع است. مقصود از وساطت فیض، آن است که خداوند به واسطه ایشان نعمت های خاص و عام خود را بر بندگانش فرو می فرستد. در معنایی بالاتر، این عالم و پایداریِ آن چیزی جز فیض خداوند نیست که خداوند چنین فیضی را به واسطه وجود امامان ع انجام می دهد. نگارنده در این پژوهش، با رویکردی نقلی به اثبات این شأن و تحلیل آن پرداخته است. اگرچه در نگاه نخست، شأن وساطت فیض غالیانه می نُماید و ممکن است مورد انکار برخی قرار گیرد، در روایات معتبر و متعددی این شأن برای امامان ع ثابت شده است.
مشخصات اثر
  • تعداد رکورد ها : 50