جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
جستجو در برای عبارت
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 31
ابهام زدایی ازآیۀ 37 سورۀ احزاب باتکیه بر نقد سندی و محتوایی روایات
نویسنده:
حجت اله حکم آبادی؛ غلامرضا رئیسیان؛ عباس اسماعیلی زاده
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
از جمله آیاتی که از دیرباز بین مفسران مورد گفتگوست، آیۀ 37 سورۀ احزاب است که به ماجرای جدایی زید از زینب بنت جحش و سپس ازدواج پیامبر(ص) با زینب اشاره دارد. رهیافت های نادرست برخی از مفسران درتأثیرپذیری از روایات مجعول، سبب شد تا عشق و علاقۀ قلبی پیامبر(ص) به زینب، علت اصلی جدایی زید و زینب قلمداد شود. اینگونه برداشتهای نادرست زمینه را فراهم نمود تا دشمنان اسلام نیز ازآن یک داستان عاشقانه ساخته، ساحت قدس پیامبر(ص) را با آن آلوده، و عصمت و طهارت انبیاء را زیر سوال ببرند. این پژوهش، با رویکردی تحلیلی و انتقادی، با بررسی سندی و محتوایی روایات، به ارزیابی دیدگاه‌های مفسران فریقین دراین زمینه پرداخته است. یافته‌ها نشان می‌دهدکه؛به دلیل مخالفت با آیات، ضعف درسند، اضطراب در متن روایات، اسرائیلی بودن روایات، مخالفت با عصمت و ... رهیافت برخی ازمفسران نادرست می‌باشد، از سوی دیگر، قرائن موجود در سیاق آیه، شأن نزول آیه، مباحث تاریخی، و روایات صحیح، رهیافت صحیح را مشخص و روشن می سازدکه؛ ازدواج پیامبر(ص) با زینب به دستور خدا و با هدف شکستن یک سنت جاهلی درارتباط با حرمت ازدواج با همسرمطلقۀ فرزند خوانده بوده است. لذا منظور ازعبارت « وَتُخْفی‏ فی‏ نَفْسِکَ مَا اللَّهُ مُبْدیهِ» این است که؛ پیامبر(ص) حکم ازدواج با زینب، را که ازطریق وحی به ایشان ابلاغ شده بود، ازمردم مخفی می‌کرد.
صفحات :
از صفحه 35 تا 70
گفتگو با دکتر غلامرضا رئیسیان رئیس دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه فردوسی مشهد
نوع منبع :
مقاله , مناظره،گفتگو و میزگرد
منابع دیجیتالی :
چکیده :
دکتر غلامرضا رئیسیان در گفت‌وگو با ایسنا در خصوص آموزه های دینی و نحوه مواجهه با بحران ویروس کرونا اظهار کرد: نظافت و بهداشت در رأس آموزه‌های دینی است که آن‌ها را فرا گرفته‌ایم، انسان مومن کسی است که مسائل بهداشتی و نظافت را در تمام مراحل زندگی رعایت می‌کند.
معناشناسی «ارث» مبتنی بر تحلیل‌های ریشه‌شناختی
نویسنده:
سمیه طاهری، کاظم طباطبایی، غلامرضا رئیسیان
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
«ریشه‌شناسی»یکی از مهم‌ترین شاخه‌های زبان‌شناسی درزمانی و مهم‌ترین روش برای تصحیح و تدقیق قول لغویان در تشخیص مشترک لفظییا معنوی به شمار می‌رود که با ایجاد نگاه تاریخی به تغییرات واژگان و پی‌جویی صورت و معانی آنها در زبان‌های کهن می‌پردازد و برای شناخت منطق حاکم بر آن و نقش کلیدی در یافتن معانی حقیقی و مجازی کلمات قرآن کریم تلاش می‌کند. علم ریشه‌شناسی به‌جهت الزام‌آور‌بودن توانایی، در یافتن ریشۀ کلمات در کهن‌ترین زبان‌ها و یافتن صورت‌بندی ساخت واژگان که نیازمندیادگیری زبان‌های کهن و آشنایی با مباحث آواشناسی، وام‌گیری، تغییرات صرفی و تغییرات معنایی و تحلیل‌های پیچیده است، عرصه را برای ورود محقّقان سایر رشته‌های علوم انسانی از جمله قرآن‌پژوهان تنگ‌تر می‌کند.در این پژوهش کوشش شده است، واژۀ «ارث» از رهگذر روش ریشه‌شناسی مطالعه موردی شود. صورت‌های متنوّع آن در زبان‌های کهن سامی همچون اکدی، آشوری، عبری، سریانی، حبشی بررسی شود و نشان ‌دهد معانی مختلف ریشۀ «و ر ث» از یک جامع معنایی برخوردار است و گفتمان غالب موجود در تفاسیر که معنای حقیقی این واژه را « ترکۀ میّت» با بار معنایی فقهی معرفی کرده‌اند و سایر معانی موجود در آیات ارث را مَجاز برمی‌شمارد، از دقّت کافی برخوردار نیستند.
صفحات :
از صفحه 17 تا 30
نقد دیدگاه مسکویه درباره شاخصه انسانیت و رابطه آن با فضیلت و سعادت بر مبنای قرآن و حدیث
نویسنده:
محمد مصطفائی، حسن نقی زاده، عباس جوارشکیان، غلامرضا رئیسیان
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
کلیدواژه‌های اصلی :
چکیده :
مسکویه «عقل» را ذات و جوهر نفس مجرد انسان می‌داند و «فضیلت» را حاکمیت عقل بر قوای نفس و اعمال آن، ذکر می‌کند که نتیجه‌ی آن، آزادی عقل در پرداختن به تأملات نظری است و ره‌آورد این تأملات که عبارت است از «حکمت»، همان «سعادت» نفس است. بنابراین سعادت، مستند به جنبه نظری عقل است، و فضیلت که حاصل شأن عملی عقل است، نقشی مقدمی برای آن دارد. اما در آیات و روایات، فضیلت و سعادت انسان از طرفی ریشه در عقل دارد و از طرف دیگر اراده و انتخاب‌گری انسان میان فجور و تقوا، موجب تزکیه (فضیلت) و در نتیجه فلاح (سعادت) است. از این رو حوزه معنایی عقل در لغت و لسان دین، و همچنین شاخصه محوری فضیلت و سعادتِ انسان در قرآن، سؤالات کلیدی این تحقیق بوده‌اند که پس از تعیین «انسان به منزله عامل انتخابگر» به‌عنوان آن شاخصه محوری، و بازشناسی معنای عقل و اذعان به منشأ بودن آن در فضیلت و سعادت از طریق تمییز میان حق و باطل و تدبیر و عاقبت‌اندیشی، به این نتیجه رسیدیم که بر خلاف رأی مسکویه، فضیلت نقش مقدمی برای سعادت ندارد بلکه ملاک فضیلت و سعادت یک چیز است و آن اتخاذ «تقوا» است.
صفحات :
از صفحه 99 تا 120
مهارت غلبه بر نفس اماره در قرآن
نویسنده:
غلامرضا رئیسیان، عبدالعلی پاکنژاد
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه علامه طباطبایی,
چکیده :
آدمی در مسیر تکاملی خود به سوی خداوند، به جهت دارا بودن طبیعت مادّی (شهوانی)، با نَفْس امّاره که امرکننده به زشتی‌ها و پستی‌ها می‌باشد، همیشه در ستیز است. این نوشتار با رویکردی توصیفی ـ تحلیلی در پی ارائه مهارت‌های قرآنی غلبه بر نَفْس امّاره است که انسان‌ها در پرتو آن(مهارت‌ها) می‌توانند بر نَفْس امّاره فائق آیند و از آن در رشد و تعالی خویش بهره گیرند. مقالة حاضر با تکیه بر آیات کریمه و روش تفسیر موضوعی و معناشناسی و با هدف استخراج و شناسایی مهارت‌های قرآنی غلبه بر نَفْس امّاره، آنها را مورد بحث قرار داده است. قرآن برای غلبه بر نَفْس امّاره، مجموعه‌ای از مهارت‌های شناختی (آگاهی‌بخشی به وجود سرای واپسین، سرانجام نَفْس امّاره هلاکت و جهنم و توجّه دادن بشر به درک حضور خداوند در زندگی) و مهارت‌های رفتاری (پندپذیری، پیروی هدفمند و کنترل و محدود کردن نگاه) و مهارت‌های معنوی (ایمان، ارتباط با خدا، تقوا و صبر) را ارائه داده است که به تفضیل در این نوشتار بدانها پرداخته می‌شود. حاصل نوشتار حاضر این است که آدمی برای غلبه کردن بر نَفْس امّاره و مقابله با خواسته‌های نَفْسانی حیوانی، ناگزیر از بهره‌گیری از مهارت‌های ارائه شدة قرآنی است تا در پرتو آنها بتواند به سعادت که مطلوب فطری اوست، نایل آید وگرنه از مطلوب فطری خویش دور مانده، بلکه به واسطة تبعیّت از خواسته‌های نَفْسانی امر شده از سوی نَفْس امّاره، از حیوان هم پست‌تر می‌شود.
صفحات :
از صفحه 119 تا 148
بررسی تطبیقی رویکرد فریقین به قرآن با محوریت کتاب «فضل القرآن» کافی و «فضائل القرآن» صحیح بخاری
نویسنده:
مهدی علمی حسینی، سهیلا پیروزفر، غلامرضا رئیسیان
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
چکیده :
کافی و صحیح بخاری، دو جامع حدیثی برتر هر یک از فریقین است. این نوشتار، در پی تطبیق دو کتاب «فضل القرآن»کافی و «فضائل القرآن» صحیح بخاری با نگاه رویکردشناختی است. نویسنده، پس از «نمایه زنی روایات» هر دو کتاب، به «یک پارچه سازی نمایه ها» و «تعیین محورهای کلی» پرداخته و با استخراج «فراوانیِ هر یک از نمایه ها» به «درختوارۀ موضوعی هر کتاب» رسیده است. «گزارش توصیفی هر کتاب» همراه با «تطبیق محورهای اصلی نمایه ها در دو کتاب» گام های بعدی محقق بوده است. در نهایت، ضمن تبیین مختصر «بایسته های تدوین کتابی حدیثی دربارۀ قرآن کریم» به شاخص های چهارگانۀ: «فرستندۀ پیام، پیام، گیرندۀ پیام و مخاطب پیام» به عنوان محور کار اشاره شده است. پس از این، میزان تطبیق دو کتاب، با مدل پیشنهادی بیان شده است. تحقیق حاضر، تثبیت فرضیۀ نویسنده را مبنی بر اینکه «الکافی در مقابل صحیح بخاری، تصویری واقعی تر و دقیق تر از قرآن کریم ارائه کرده است»، نتیجه داده است.
بررسی تطبیقی روش تربیتی و اجتماعی در تفسیر نمونه و احسن الحدیث
نویسنده:
مجید سعادتی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
پژوهش حاضر با هدف مقایسه‌ی روش تفسیر تربیتی و روش تفسیر اجتماعی در دو تفسیر احسن الحدیث و نمونه سامان یافته است. برای انجام این مقایسه، پانزده موضوع تربیتی و پانزده موضوع اجتماعی انتخاب نمودیم، و برای هر موضوع آیاتی از قرآن را برگزیدیم. سرانجام، مقایسه میان مطالب دو تفسیر، ذیل آیات منتخب صورت گرفت. این مقایسه در دو بُعد محتوا و روش انجام گرفت. در بُعد روش، کوشش مولفان دو اثر را بر پایه‌ی سه شاخص أ. تکیه بر بافت آیات (خود متن)، ب. تکیه بر شأن نزول آیات (زمینه‌ی تاریخی متن)، و ج. تکیه بر گزارشهای تاریخی و روایات (داده‌های فرامتنی) مقایسه نمودیم. در بُعد محتوا، این مقایسه با تکیه بر سه شاخص، أ. میزان پوشش موضوع، ب. قابل فهم بودن مطالب برای مخاطب عام، و ج. آشنا بودن مطالب بیان شده با ذهن و زبان مخاطب صورت پذیرفت.مقایسه‌ی صورت گرفته نشان داد که تفسیر نمونه، چه در بُعد تربیتی و چه در بُعد اجتماعی، رویکردی جامع‌گرا و کل‌نگر به آیات دارد و ضمن پوشش وسیع‌تر ابعاد پیام آیات، به استخراج اصول و قواعدی کلی در حین تفسیر دست می‌زند؛ حال آنکه این وجه در تفسیر احسن الحدیث کمرنگتر به چشم می‌خورد. نیز در تفسیر نمونه بیش از تفسیر احسن الحدیث بر شأن نزول آیات تکیه شده بود. در مورد سایر شاخص‌ها اختلاف معناداری میان دو تفسیر مشاهده نشد.
واکاوی مفهوم و مصداق واژۀ قائم در احادیث اهل بیت
نویسنده:
غلامرضا رئیسیان ، رضا مسرور
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
گاهی در احادیث ائمهk سخن از شخصیتی با ویژگی‌‌هایی خاص است، ولی به صراحت نامی‌‌از او برده نشده و این امر باعث شده در طی اعصار، مصادیق گوناگونی برای آن شخصیت(چه بسا منظور ائمهk این مصداق‌‌ها نباشد) بیان شوند؛ از جمله آن می‌توان به «قائم» اشاره کرد. در طی دوران، مصادیق متفاوتی حتی از سوی ائمهk برای قائم بیان شده است. در این مقاله، سعی شده با جامع‌نگری به روایات مربوط، معنا و مفهوم کامل و مصداق اصلی قائم ارائه شود. مصادیق مختلف و علل صحت یا صحت نداشتن انتساب آنان به عنوان مصداق اصلی قائم یا به عبارتی دیگر، قائم اصلی(کسی که واجد تمام ویژگی‌‌های ذکر شده در روایات برای قائم باشد) بیان گردد. همچنین برخی از روایات هم‌خانواده در ریزموضوعات مطرح‌شده، مورد بررسی سندی و نقد محتوایی قرار گرفته‌اند تا میزان اعتبار روایت و موضوع سنجیده شود، با وجود اینکه کثرت روایات هم‌خانواده در یک موضوع که بر مطلب مشترکی دلالت می‌کند، حتی اگر متواتر لفظی نباشد، متواتر معنوی به‌شمار می‌رود؛ در نتیجه بیانگر اعتبار واعتماد به آن موضوع است. با توجه به روایات و معنا و مفهوم کامل «قائم»، امام زمان مصداق اصلی معرفی شده است، ادله و راهکار‌هایی برای تمییز قائم اصلی از غیر آن(دیگر قائم‌‌‌ها) در روایات ارائه شده است. در پایان، نقش شناخت معنا و مفهوم و مصداق قائم در شناخت دیگر روایات بیان شده است.
صفحات :
از صفحه 107 تا 138
اخلاق ارسطو
نویسنده:
غلامرضا رئیسیان
نوع منبع :
رساله تحصیلی , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
پایگاه اطلاع رسانی حوزه: ,
چکیده :
این رساله ترجمه کتاب AristoteI،{thics تالیف پرفسور جیمزاو ارمسون (.o.urmson ) است . این کتاب در واقع در آمدی بر اخلاق نیکو ما خوس ارسطو است.
بررسی معجزات شق القمر و ردالشمس
نویسنده:
علیرضا فاطمی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
دو مورد از معجزات نقل شده از پیامبر?،شق القمر و ردالشمس است؛که در این تحقیق به بررسی آن پرداخته شده است.آشنایی با معجزات غیر زبانی پیامبر? از مطالبی است که هر چند در طول تاریخ مورد مباحثه واقع شده،لکن دانشمندان اسلامی در این زمینه به دیدگاه واحدی دست نیافتنه اند و تحقیق در این زمینه موجب می شود تا:اولاً:با بررسی تاریخی و تفسیری دو حادثه فوق،در واقع به حقیقت این دو مهم و نتایج آن دست یابیم.ثانیاً:شق القمر به عنوان یکی از معجزات پیامبر? شناخته شده و به آیه اول سوره قمر و مجموعه ای از روایات فریقین استناد داده شده است.لذا این حادثه علاوه بر امکان عقلی در واقع نیز به وقوع پیوسته است.ثالثاً:در این پژوهش ابتدا روایت ردالشمس از جهت محتوایی و سندی در کتب اصلی فریقین و سپس با توجه به دستاوردهای علمی بشر، این روایت مورد بررسی قرار گرفته است.لذا پژوهش پیش رو به روش کتابخانه ای و با بررسی و تحلیل مستندات قرآنی و روایی دو حادثه به سامان رسیده و نتیجه آن اثبات شق القمر به عنوان معجزه در زمان پیامبر?و عدم اثبات ردالشمس به عنوان معجزه برای پیامبر? یا فضیلتی برای امیرالمومنین? نیز می باشد.
  • تعداد رکورد ها : 31