جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

ارغنون 6/5 چاپ سوم: این کتاب به صورت مقالاتی در فصلنامه ارغنون شماره 5 و 6، سال 1374ش. منتشر گردیده است‌.

شلینگ در دوره اول کار فلسفی خود بحث های عمیقی را در نقد فلسفه کانت و اندیشه تاملی مطرح می کند. سرچشمه آغازین مفهوم ناخودآگاه را باید در این بحث ها جستجو کرد. شلینگ اولین کسی بود که قلمرو ناخودآگاه را کشف کرد. بیان نمادین را به آن نسبت داد.اسطوره ها را حاصل نیروهای آن دانست. و با طرح مفهوم ناخودآگاه زمینه مناسب برای نقد سوژه و اندیشه تاملی را فراهم آورد. اما همه این کشفیات به علت زبان سخت شلینگ و آمیخته بودن آنها با مباحث فلسفه ایده آلیستی دوره آغازین و میانی کار فلسفی شلینگ مورد غفلت قرار گرفته است.

دین در محدودهٔ عقل تنها (به آلمانی: Die Religion innerhalb der Grenzen der bloßen Vernunft) یکی از برجسته‌ترین آثار ایمانوئل کانت دربارهٔ فلسفه دین است که در سال ۱۷۹۳ منتشر شد. این کتاب را منوچهر صانعی به فارسی ترجمه کرده‌است.

این کتاب پژوهشی هست پیرامون سیر تحولات اندیشه های فلسفه اسلامی و به عبارت دیگر فلسفه در جهان اسلام ، که تنها به نقل وقایع فلسفی اکتفا نکرده است ، بلکه ضمن تحلیل گام به گام حرکت اندیشه های فلسفی به دیدگاهها و حوزه های مورد مطالعه اندیشمندان پیشین توجه شده است . مولف از حدِ یک مورخ صرف فراتر رفته و در کنار بازگویی وقایع به چرایی و تحلیل آنها نیز دست یازیده و به همین خاطر کتاب حاضر ، به منبع خوبی برای شناخت فلسفه در ایران و اسلام بدل گردیده است . همچنین نوسان ( رکود بالندگی فلسفه در زمان امویان و رشد آن در زمان عباسیان ) و علت توجه مسلمانان (پاسخگویی از مخالفان) به فلسفه یونان ، در مقدمه مطرح شده و همچنین زمان آغاز بحثهای اعتقادی از قرن اول اسلام و اولین مسئله ها عدل خداوند و اختیار و قدر و اولین نویسنده فلسفه یعقوب کندی معرفی شده است . در این نوشته از ترجمه و ورود متون یونانی به حوزه اسلام و فعالیتهای اندیشمندان و بعضی خلفا مانند منصور عباسی و بعضی دیگر از قدرتمندان چون مامون (در رشد اندیشه سیاسی و فلسفی) مطالبی مطرح شده است.

این رساله در دو فصل تنظیم شده است. پس از پیشگفتار، مقدمه، شرح زندگی و آثار لایب نیتش و جهان شناسی او X فصل اول به اصل هماهنگی پیشین بنیاد تاریخچه آن تعریف و رابطه اش با اصول دیگر فلسفه لایب نیتس میپردازد. تفاوت آن تعریف و رابطه اش با اصول دیگر فلسفه لایب نیتس میپردازد. تفاوت آن با علیت اعدادی مالبرانش مورد بررسی قرار میگیرد. این تعابیر که جهان ساعت خداست، هر چیزی جایگاه خاص خود را دارد نظام عالم همان است که باید باشد و فعالیت درونی هر مناد آن را به واحدی مکتفی بالذات تبدیل میکند تاثیر و تاثر علی و علیت اعدادی مالبرانش را زیر سوال میبرد و پس از آن دینامیسم لایب نیتس و مساله منادها تشریح میگردد. است برای گریز از اصالت ماده و بینش کمی دکارت. منادها طوری تعریف میشوند که اوصاف واقعیت و تجربه ناپذیری را واجدند. با توجه به تعریف منادها میتوان آنها را جواهری واقعی که خارج از مقوله کمیت اند تلقی نمود. در فصل دوم معضلاتی که اصل هماهنگی پاسخگوی آنهاست مورد بررسی قرار میگیرد این معضلات عبارتند از: 1- مساله جوهر، 2- علیت، 3- ارتباط نفس و بدن،‌ 4-ماده، 5- خلقت و اختیار.

مفاهیم کلیدی فلسفه نیچه عبارت است از: صیرورت، بازگشت جاویدان همان، اراده به قدرت و نیست انگاری (نیهلیسم). نیچه برای ایجاد ارتباط منطقی بین این مفاهیم، مفهوم «هستی» را با نگرش خاص به مفهوم «صیرورت» تحویل کرده است. این تحویل از نظر انسان شکل می گیرد و در نظر او این دیدگاه انسان است که به هستی معنی می دهد. در این مقاله چگونگی تحویل هستی به صیرورت و ربط آن به اراده به قدرت و بازگشت جاویدان همان مورد بررسی واقع شده است.

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.

بحث معاصر در باب واقع انگاری اخلاقی، پس از یک سده که از آغاز آن از سوی جرج ادوارد مور در کتاب اصول اخلاق می گذرد، هنوز پیچیدگی های زیادی دارد. این پیچیدگی ها عمدتا معلول این است که کسانی که به این بحث توجه کرده اند، درباره موضوع بحث واقع انگاری اختلاف های بارزی دارند؛ مشکل اساسی این است که درباره معنای واقع انگاری در حوزه اخلاق اجماع وجود ندارد. واقع انگاری اخلاقی موضعی «فرااخلاقی» است. نظریه هایی که با این نام معرفی شده اند (یا مدافعانشان آنها را به این نام خوانده اند)، با هم تفاوت های قابل توجهی داشته و دارند. به همین دلیل بعید است بتوان واقع انگاری اخلاقی را به نحوی صورت بندی کرد همه این نظریه ها را تمام و کمال منعکس کند. با این حال، اگر بخواهیم دیدگاه های فرااخلاقی گوناگونی را که «واقع انگار» دانسته می شوند یکجا توصیف کنیم، باید بگوییم که همه مدعی اند «اخلاق» به نحوی از انحاء، از مواضع و نیز رفتارهای مردمان، نوعی استقلال دارد. اما مساله مهم، اتفاقا همین «نحوه» استقلال است؛ واقعیت اخلاقی چه نحو استقلالی از واقعیت نااخلاقی دارد. واقع انگار اخلاقی، در پاسخ به این سوال، به مراتب یا سطوح مختلفی از واقع انگاری اخلاقی می تواند قائل شود (البته به شرط دفاع از موضع خود). در این گفتار چهار سطح تشخیص داده شده و بنا بر تحلیل ها، واقع انگار اخلاقی تمام عیار (ملتزم به همه لوازم آن) گزیری ندارد از این که در همه این سطوح واقع انگار باشد.