جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

هدف از انجام این پژوهش، بررسی و تبیین رویکردهای فلسفه تربیتی معلمان ابتدایی شهر مشهد و نقش نگرش انسان شناسی معلمان در انتخاب روش تدریس و مبانی تربیتی آنان بوده است. جامعه آماری این تحقیق 4000 نفر از معلمان مدارس ابتدایی شهر مشهد می‌باشد که 197 نفر به طور تصادفی از روش خوشه ای به عنوان نمونه انتخاب شدند. این تحقیق از نوع توصیفی – پیمایشی بوده و برای انجام آن از سه نوع پرسشنامه برای سنجش فلسفه تربیتی معلمان، روش تدریس و نگرش انسان شناسی آنان استفاده شده است. نتایج نشان می‌دهد که رویکرد تربیتی بیشتر معلمان شهر مشهد عمل گرایی است در حالی که نگرش آنان به انسان، نگرشی آرمان گرا، و روش تدریس آنان نیز بر مبنای وجود گرایی می‌باشد، که می‌توان علت این عدم هماهنگی را، عدم آگاهی معلمان از مبانی فلسفه تربیتی خود و نقش مهم آن در تربیت دانش آموزان دانست.

با توجه به رشد فزاینده انگیزه های عرفانی در جوانان، که سبب رشد مسلک ها و دیدگاه های نابخردانه گردیده است، این مقاله به دنبال بررسی دیدگاه های عرفانی برآمده است. بدین لحاظ دیدگاه عرفانی سهروردی را به لحاظ غنای فلسفی آموزه های عرفانی، مورد بررسی قرار می دهیم تا از منظر او به بررسی مبانی فلسفی، مراحل و شرایط سلوک عرفانی و شناخت دلالت های تربیتی دیدگاه وی مبادرت نماییم. در این مقاله از روش توصیفی- تحلیلی که روشی رایج در مطالعات و تحقیقات مربوط به حوزه فلسفه تعلیم و تربیت می باشد، استفاده شده است. بازتاب مراحل سلوک و اندیشه های تربیتی در اهداف آموزش متجلی می شود، اهداف تربیت عرفانی به «اهداف واسطه ای» و «هدف غایی» تقسیم می شود، اهداف واسطه ای عبارت است از کسب معرفت شهودی، پرورش عقل، عشق، عبودیت و هدف غایی که در مسیر زندگی، چیزی جز استمرار حضور و احساس خدا نیست که از آن به فنای فی الله تعبیر می شود. هم چنین اصول و روش های تربیت عرفانی از میان آثار شیخ اشراق استخراج و بیان گردیده است. این پژوهش بر معرفت شهودی که شخصی ترین معرفت است و از طریق دیدار حقایق به چشم دل و قلب متحقق می گردد و ابزار آن نیز تزکیه نفس و تصفیه روح می باشد و قلب انسان آن را واجد می گردد، تاکید کرده است. از نظر شیخ اشراق معرفت نفس محوری ترین ابزار شناخت است، که بر اساس علم حضوری و خودآگاهی استوار است.

با توجه به اهمیت درس ریاضی و وضعیت ایران در ارزیابی های بین المللی، ‌ایجاد تحول درشیوه های یاددهی- یادگیری این درس ضروری است. نظریه سازنده گرایی یکی از نظریات مطرح در زمینه آموزش و یادگیری ریاضیات و علوم است که در 30 سال اخیر در جهان مورد توجه بوده است و چند سالی است که در ایران نیز مطرح شده است. مهم ترین شعار سازنده گرایان این است که «معنی توسط خود فرد به صورت فعالانه ساخته می شود». برای درک بهتر یک نظریه، آگاهی از مبانی فلسفی آن ضروری است. لذا نگارنده در این پژوهش مبانی فلسفی نظریه سازنده گرایی را در سه حوزه هستی شناسی،‌ معرفت شناسی و ارزش شناسی بررسی نموده است. در ادامه با توجه به مبانی و بر اساس دیدگاه های برنامه درسی که توسط میلر مطرح شده است، دلالت های این نظریه در آموزش ریاضی تبیین شده است. از جمله اهداف تربیتی،‌ تلقی نسبت به یادگیرنده، نسبت به فرایند یادگیری و آموزش،‌ محیط یادگیری،‌ تلقی نسبت به معلم و ارزشیابی بررسی شده اند. در پایان نیز انتقاداتی در دو حوزه فلسفی و تربیتی بر این نظریه طرح و بررسی شده است و پیشنهاداتی برای پژوهش های آینده ارائه گشته است.

هر کودکی بنا به سنت الهی ،خدا دوست و پرستنده او آفریده شده است . او به حکم فطرت الهی به خدا گرایش دارد و او را می شناسد.یکی از کارکردهای دین نیز این است که با آموزه های خود کودک را به خدا نزدیک تر کند و این استعداد بالقوه و قابل انعطاف را در درون او شکوفا سازد، تا در نهایت راه سعادت را پیموده و به سر منزل مقصود که همان عبد صالح است، برسد. محقق با علم به این حقایق و با هدف بررسی و تبیین اصول و روشهای پرورش حس خدا دوستی در کودکان مقطع ابتدایی از منظر اسلام،این تحقیق را ارائه می دهد.پژوهشگر با استفاده از روش تحقیق توصیفی – تحلیلی و جمع آوری اطلاعات به روش کتابخانه ای ، مفهوم خدا دوستی را از دو منظر، مورد بررسی قرار می دهد. از منظر درونی ، دو مولفه و شاخص اصلی( علم حضوری و گرایش و علاقه فطری به خدا ) مورد بررسی قرار می گیرد. طبق آیات و روایات این دو شاخص در همه انسانها و از جمله کودکان وجود دارد . از منظر بیرونی نیز از دو مولفه ( شناخت صفات خدا و یاد خدا) بحث به میان می آید. این دو عنصر توأمان با هم موجب افزایش علاقه کودک به خدا می شود. با توجه به واقع شدن کودک در دوره عملیات عینی و رشد مذهبی واقع گرا، شناسایی و توجه به صفات خدا از طریق توجه به محسوسات و دریافتهای عقلانی (طبقآموزه های دین اسلام پایگاه تعقل و بصیرت ،قلب است)صورت می گیرد.از جمله منابعی که در معرفی شناخت خدا دخیل هستند،توجه به طبیعت، قصه های قرآنی می باشد. استفاده از استدلال های ساده ، محتوای برنامه درسی و رادیو-تلویزیون ،نیز در حکم ابزار خداشناسی و پرورش حس خدا دوستی در کودکان می باشند. مفهوم خدا دوستی در کودکان مصداقهای گوناگونی دارد ، مانند: کمک به زدوده شدن تفکرات خام و مادی انگارانه در مورد خدا ، حب پیامبر(ص) و اهل بیت (ع)و پیروی از آنها ، تشکر و قدردانی از خدا و متخلق شدن به اخلاق نیکو و صفات خدایی.مفهوم خدا دوستی فطری (درونی) پایه و مبنای خدا دوستی به لحاظ عینی و پدیداری (بیرونی) است و مصادیق خدا دوستی در کودکان نیز با توجه به وجه عینی آن، در نظر گرفته می شوند. بنابراین هر یک مقدمه دیگریست . این موارد،به مثابه ی مواد و برنامه های تربیت دینی کودکان است.اما فضای حاکم بر این برنامه ها را، همان اصول که قواعد و راهنمای عمل هستند، مشخص می کنند. این اصول و متعاقب آن روشهای ذکر شده ، با توجه به تعالیم دین اسلام ، روان شناسی کودک ، فلسفه اسلامی، و نظرات مربیان تعلیم و تربیت طراحی گردیده است .این اصول به دو دسته ،تقسیم می شوند. اصول دسته اول از لحاظ شأن و رتبه در سطح بالاتری هستند که عبارتند از : اصل خداجوئی فطری و اصل استمداد و توکل به خدا. این دو رابطه ی طولی بنده با پروردگار محسوب می شوند. اصول دسته دوم عبارتند از : اصل رحمت و مهرورزی ، اصل زیبایی شناسی ، اصل تربیت فرحناک ،اصل فعالیت متربی ، اصل تدرج و تمکن در تربیت دینی ، اصل جذب و تطابق ، اصل توجه به تجربه های فردی در تربیت دینی که همگی تحت الشعاع این دو اصل هستند و می توانند رابطه وجودی و اُنس انسان (کودک) با پروردگار را تقویت کنند. مربی نیز باید این اصول و روشها را به صورت تلفیقی مدنظر قرار دهد تا نتیجه تربیتی مطلوب حاصل گردد.