جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

نوزدهمین شماره مجله الکترونیکی «اندیشه مهر» وابسته به گروه دین و اندیشه خبرگزاری مهر دارای عناوین زیر است: گزارش مهم ترین نشست های اندیشه، مطالب بخش اول این شماره را تشکیل می دهد. از جمله این برنامه ها می توان به نشست های «تحلیل و ارزیابی جامعه شناسی پیتر برگر»، نشست «مطالعات میان رشته ای قرآن کریم»، «قرآن و معرفت شناسی»، «شب سیدجلال الدین آشتیانی»، «انسان، جامعه و تاریخ در نگاه شریعتی»، «نقد و بررسی کتاب آستانه تجدد»، «تاریخ گرایی نوین»، «تأملی بر وضع فلسفه در ایران»، «آسیب شناسی نظریه های علم دینی و اسلامی سازی معرفت»، «مبانی حاکمیت و الگوهای دولت در فقه معاصر شیعه» و «حکمت در ادبیات ایران»، اشاره کرد./ گزارش رونمایی از کتاب «روش شناسی علوم انسانی اسلامی» اثر احمدحسین شریفی در خبرگزاری مهر، و گزارشی از جلسات آموزشی «طرح ملی گفتمان نخبگان علوم انسانی»، از دیگر مطالب منتشر شده در بخش نخست شماره نوزدهم است./ در بخش دوم پرونده ای ویژه انقلاب اسلامی به چشم می خورد که در آن با اساتید و اندیشمندانی چون: سید سعید زاهد زاهدانی، مهدی فدائی مهربانی، موسی نجفی، ابوذر مظاهری (نویسنده کتاب افق های تمدنی انقلاب اسلامی)، مصطفی ملکوتیان و حجت کاظمی، گفتگو شده است./ علیرضا ابراهیم، استاد دانشگاه ادیان و مذاهب طی گفتگویی در این شماره به جریان شناسی تصوف پرداخته است. گفتگو با حسن بشیر درباب تمدن اسلامی، گفتگو با داریوش رحمانیان درباره وضعیت رشته های علوم انسانی در ایران، ادامه سلسله گفتگوهای اندیشه مهر با علیرضا قائمی نیا در نقد آرای محمد مجتهد شبستری، گفتگو با مرتضی جوادی آملی، مدیر بنیاد بین المللی اسراء درباب اسلامی سازی علوم انسانی، از دیگر مصاحبه های منتشر شده در نوزدهمین شماره اندیشه مهر است./ مصاحبه با جورج ریتزر، جامعه شناس سرشناس درباره جهانی سازی و مصاحبه با امید صفی، استاد مسلمان دانشگاه دوک آمریکا درباره موضوع وحدت اسلامی دو گفتگوی خارجی این شماره است./ مصاحبه تفصیلی با دکتر رضا داوری اردکانی، رئیس فرهنگستان علوم جمهوری اسلامی، گفتگوی ویژه این شماره است. در این مصاحبه علاوه بر مسائل شخصی این چهره ماندگار فلسفه از مسائلی چون ایدئولوژی، علوم انسانی، نسبت فلسفه با مسائل روز، توسعه، داعش و سید احمد فردید پرسش شده است./ معرفی تازه های نشر، پایان بخش این شماره است.

انحطاط غرب نوشتۀ اسوالد اشپنگلر نظریه‌پرداز محافظه‌کار اروپایی است. اشپنگلر کتاب خود را انقلابی کپرنیکی و چرخشی پارادایمی در تاریخ می‌دانست که می‌خواهد اروپامحوری را در تاریخ‌نویسی کنار بگذارد و این مهم‌ترین جنبۀ کتاب اوست. این اثر عظیم دوجلدی، در سال‌های ۱۹۲۲ و ۱۹۲۳ به چاپ رسید. اشپنگلر معتقد بود تقسیم تاریخ به دوره‌ها -مخصوصاً باستانی، قرون وسطایی، مدرن- اشتباهی بزرگ است، چراکه واحد علم تاریخ، کلیت‌های فرهنگی به منزلۀ ارگانیسم‌هایی بزرگ است. او هشت کلیت فرهنگی را در تاریخ جهان شناسایی کرده بود: بابلی، مصری، چینی، هندی، مکزیکی، کلاسیک (یونان و روم)، عربی و غربی (اروپایی و آمریکایی). به گمان او هر فرهنگ، دوره‌ای هزار ساله را طی می‌کند و در آخر، به یک «تمدن» تبدیل می‌شود. اشپنگلر می‌گفت تمدن غربی و انسان فاوستی‌ای که این تمدن تراژیک را ساخته، به «زمستان» خود رسیده است. این کتاب به همت مهدی فدایی مهربانی و علی نورزاد در دست ترجمه است و در آینده توسط نشر فلات روانه بازار نشر کشور خواهد شد. سال ها پیش هدایت الله فروهر بخش‌هایی از این کتاب را ترجمه کرده بود.

همواره دربارۀ بسیاری از حقایق ازلی که در جهان محسوس نمود می یابند، تردیدهایی وجود داشته که در درجۀ نخست متاثر از دریافت ما از مفاهیم مکان و زمان است. یکی از این حقایق، شب قدر است که مطابق با آیات، احادیث و روایات اسلامی، شبی عظیم و دارای تاثیرات وضعی بسیاری است. در مرتبۀ نخست، زمان عالم محسوس از عوارض ماده و حرکت است؛ بنابراین به نظر می رسد شب قدر با توجه به ورود هریک از افق های کرۀ زمین به ابتدای ماه مبارک رمضان، متفاوت خواهد بود و این نافی آیات قرآن و روایات است. تفسیر حقیقت شب قدر بر مبنای جهان شناسی و زمان شناسی حکمای الهی شیعه توضیحی دقیق برای گذر از این پارادوکس است که ما در این مقاله به بررسی آن پرداخته ایم.

نشست نقد و بررسی کتاب آفاق حکمت در سپهر سنت: گفت‌وگوی حامد زارع با سید حسین نصر با حضور منتقدان و مؤلف کتاب در سرای اهل قلم مؤسسه خانه کتاب، سه‌شنبه19 خردادماه 1394 برگزار شد. در این نشست ، آقایان دکترغلام‌رضا اعوانی، حامد زارع، دکترمهدی فدایی مهربانی و دکترمالک شجاعی جشوقانی به بررسی و نقد این کتاب پرداختند

عزیز الدین نسفی از بزرگترین حکمای عارف مشرب ایران زمین است که همانند بسیاری از بزرگان حکمت و فلسفة ایرانی گمنام مانده است. مباحثی که نسفی در معرفت‌شناسی و هستی‌شناسی خود مطرح می کند چنان از انسجام منطقی و قوت نظری برخوردار است که هر خوانندة بی غرضی را می تواند قانع کند. در واقع در کلام عزیز نسفی مبحث منازعه برانگیز و تاریخیِ معرفت‌شناسی، به مفهوم هستی شناسی و وجود گره می‌خورد و در قالب مفاهیم عرفانی مقام و حجاب، غامض ترین مسائل فلسفی را تشریح می‌کند. آموزه‌های وی به حق دستمایة مناسبی برای مفهوم حرکت جوهری در نزد صدرالدین شیرازی بود که او نیز همانند نسفی در ادغام عقل و شهود کوشید.