جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
جستجو در برای عبارت
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 21
بررسی بینا متنی سیمای دنیا در اشعار خاقانی و نهج‌البلاغه
نویسنده:
رامین محرمی؛ ثریا کریمی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
ژرار ژنت از محققان برجسته‌ی عرصه‌ی بینامتنیت، ارتباط و تعامل یک متن با متون یکدیگر را مطرح کرده است. یکی از گسترده‌ترین مفاهیم بینامتنی، تأثیرپذیری صریح و غیر صریح و ضمنی متون ادبی از منابع دینی از جمله نهج‌البلاغه است. در این پژوهش با رویکردی تحلیلی- توصیفی، روابط بینامتنی اشعار خاقانی با نهج‌البلاغه بر اساس نظریه‌ی بینامتنیت ژنت بررسی شده است. بین اشعار خاقانی و نهج‌البلاغه در سه سطح واژگان، تصویر و مضمون تعامل و گفتگومندی وجود دارد. خاقانی اغلب از تعبیرات دنیاستیزانه‌ی نهج‌البلاغه همانند فریبندگی دنیای پرنقش و نگار، ناپایداری و زودگذری دنیا، ملازمت دنیا با فقر، پوچی دنیا، عدم دلبستگی به دنیا و امثال اینها به صورت ترفندهای ادبی تصویرپردازی کرده است. او با توجه به رویکرد بینامتنی در تشبیه دنیا به مار، مادر، خشک آخر، جیحون آفت و تعبیرات دیگر به نهج‌البلاغه توجه داشته است. در سطح بینامتنیت ضمنی نیز مفاهیمی همچون بی‌عدالتی، بی‌وفایی و منافات عافیت با دنیا حاکی از ارتباط بینامتنی دو اثر است.
صفحات :
از صفحه 43 تا 64
تحلیل کارکرد دیدگاه اسطوره‌ای الیاده در صفوة‌الصفای ابن‌بزاز اردبیلی
نویسنده:
رامین محرمی، ثریا کریمی یونجالی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
این پژوهش به روش توصیفی-تحلیلی و براساس دیدگاه اسطوره‌ای میرچا الیاده، به نقد و تحلیل صفوۀ‌الصفای ابن‌بزاز اردبیلی می‌پردازد. از دیدگاه الیاده، اسطوره مهم‌ترین شکل تفکر جمعی، واقعی و مقدس است و به همین دلیل سرمشق و تکرارپذیر می‌شود. در اسطوره، قهرمان با تغییر و تبدیل تجربۀ حسی به تجربۀ دینی، به شرایط فراانسانی دست می‌یابد. دینی‌بودن این تجربه بدین‌معناست که وجود فرد در دنیای روزمره متوقف، و با نیروهای ماورای طبیعی به جهانی نورانی وارد می‌شود. درنتیجه با بهره‌گیری از تجربۀ دینی می‌تواند وقایع اسطوره‌ای را تکرار کند. مطابق با الگوی اسطوره‌ای الیاده، قداست اسطوره‌ای شیخ صفی، قهرمان صفوۀ‌الصفا، همانند کهن‌الگوی ایزدان و دیرینه‌الگوهاست. مصادیق و مؤلفه‌های زمان و مکان اساطیری میرچا الیاده نیز در صفوۀ‌الصفا مشهود است؛ چنانکه شیخ صفی با بهره‌گیری از تجربۀ دینی، به‌نوعی وقایع اسطوره‌ای را تکرار می‌کند و متناسب با مصداق انسان مذهبی، با ریاضت‌کشی از توان حسی به توان دینی دست می‌یابد و از این طریق به اشراق و بصیرت درونی نائل و دل او آمادۀ پذیرش حقایق می‌شود. در مرحلۀ رازآموزی و تشرف، آزمون‌های سخت و مکان‌های تنگ و محبوس برای یادگیری رموز عرفانی، به‌نوعی تداعی‌کنندۀ عالم جنینی و تولد دوباره است. قهرمان با طی مراحل تشرف و رازآموزی، به تجلی مقدس دست می‌یابد و با صعود روحانی (عروج) به رؤیت فرشتگان نائل می‌شود. مصادیق متعددی از الگوها و تکرارهای اساطیری در تجربۀ عرفانی شیخ صفی‌الدین اردبیلی در صفوۀ‌الصفا مشاهده می‌شود.
صفحات :
از صفحه 81 تا 105
معنا و مفهوم زندگی و حیات در مثنوی مولوی
نویسنده:
فاطمه فرجی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
حیات از منظر عارفان، متجلّي شدن به نور اقدس الهی است در ظلّ انوار ساطع او که سبب آن ترک علایق دنیوی و امیال شهوانی است. فلاسفه نیز عموماً مبحث حیات را برای اثبات حس و اراده و حیّ‌ و قیوم بودن ذات حق مورد بررسی قرارداده اند. در این پایان نامه محقق برآن است تا دیدگاه مولوی را درخصوص معنا و مفهوم حیات بررسی کرده و با تکیه بر آیات و احادیث مورد تحلیل قرار دهد. با توجه به بررسی به عمل آمده در درون مایه‌ی مثنوی سه دیدگاه زیر نمود بیش‌تری دارد: 1ـ دینی که در این دیدگاه حیات جاری معمولی در این دنیا، حیات ابتدایی به شمار می‌رود و لذا این حیات نمی تواند آرمان و ایده آل نهایی انسان تلقی شود بنابراین، دنیا و آخرت در ارتباط تنگاتنگ با هم هستند. 2- فلسفی و کلامی که با اندیشه خداجویی گره خورده است. طبق این دیدگاه، سراسر خلقت کریمانه است و موجودات دایماً حیات خود را از نفخه‌ی لطف الهی دریافت می‌کنند.3- عرفانی که زندگی به معنی نفس کشیدن و رفتار غریزی کردن نیست بلکه تولد دوباره یافتن است؛ یعنی از حیات تیره نفسانی مردن و در عرصه‌ی فضیلت‌های اخلاقی و روانی تولد یافتن است. سرانجام این بررسی به این نتیجه می‌رسد که حیات دنیوی، مقدّمه‌ی حیات اخروی است. مرگ نیز به معنی نابودی مطلق نیست، بلکه نه تنها آغاز یک زندگی جدید، در نگاهی عاشقانه وسیله‌ی وصال به معشوق ازلی است به طوری که روح از تنگنای حیات حسّی به فراخنای عالم ارواح نقل می‌کند و در نشیمن گاه «صدق» مکان می‌گیرد.
بررسی اندیشه عرفانی شیخ محمود شبستری و اقبال لاهوری
نویسنده:
صادق پناهی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
چکیده:عرفان، مکتبی فکری و فلسفی است که سالک را نه تنها از راه عقل و استدلال، بلکه از راه شناخت حقّ و حقیقت بر مبنای کشف و شهود عارفان به سر منزل مقصود می‌رساند. چرا که با این روش، عرفا مفاهیم قرآن و احادیث را با باطن انسان و جهان درون تطبیق داده و در نهایت، اندیشه‌های ناب عرضه کرده‌اند. این ویژگی بعینه در آثار شبستری و اقبال لاهوری آشکار است. شبستری، ازنمایندگان مکتب وحدت وجود، به تأثیرپذیری از عرفان ابن عربی در مهم‌ترین اثر خود، گلشن راز که در جواب سوالات امیر حسین هروی سروده، به بیان اندیشه‌های عرفانی خود پرداخته است و اقبال لاهوری نیز، از مجذوبان شیخ محمود شبستری، یک کتاب منظوم خود را به رسم اعلام و اثبات ارادت ویژه به این عارف بلندنظر، «گلشن راز جدید» نامگذاری نموده و در آن کوشیده که خود با توجه به برداشت-ها و تفسیری که از سوالات امیر حسین هروی دارد، پاسخ دهد. و ضمن طرح و سوال و جواب عرفانی در آن، ابیاتی سروده، که فلسفه و عشق زندگی خویش را به خواننده می‌شناساند. در این پایان نامه کوشیدیم با تبیین اشتراکات و افتراقات اندیش? عرفانی اقبال و شبستری در دو اثر گلشن راز جدید و گلشن راز، پیرامون مباحثی همچون مسأله تفکر، علم و معرفت، وصال ممکن و واجب، قدیم و محدث، مفهوم «من» یا به تعیبر دیگر، «خودی»، انسان کامل، مفهوم اناالحق و... سخن به میان آوریم و دیدگاه‌های این دو اندیشمند بزرگ اسلامی را به خوانندگان نشان دهیم
بررسی توحید و توکل در متون منثور عرفانی
نویسنده:
زهرا خدایاری
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
پایان نامه‌ی حاضر پژوهشی در بررسی مفهومتوحید و توکل و ارتباط آن دو در کتب اللمع ابونصر سراج_ شرح تعرف مستملی بخاری _احیاء العلوم امام محمد غزالی _رساله‌ی قشیریه‌ی ابوالقاسم قشیری و مصباح‌الهدایه‌ی عزالدین کاشانی است.با عنایت به اینکه مساله‌ی وحدانیت و یگانگی خدا، یک اصل اساسی و پذیرفته شده در تمام ادوار سلف بوده است عارفان نیز به نوبه‌ی خود در معنا و مفهوم دیگردادن به توحید نقش ویژه و پر رنگی داشتند لذا بررسی توحید و ارتباط آن در پنج کتب مذکوربا مضامینی از قبیل توکل و اعتماد بر خدا یکی از مولفه ‌های بنیادین تحقیق حاضر است.هر پنج تن از ارتباط تنگاتنگ توحید و ایمان با توکل سخن می‌گویند و توحید را پایه و ستون توکل تلقی می‌کنند؛یعنی تا ایمان راستین برای مومن محقق نشود توکل از جانب متوکل معنایی نخواهد داشت.بر اساس استنباط از سخنان پنج مولف مذکور توحید عارفان با دیگران متمایز است. توکل از دیدگاه آنان هرگز با کسب و تلاش و اسباب منافی نیست بلکه همچنان که در قرآنو نهج‌البلاغه سعیو کسب توام با توکل اصل اساسی است تاسی آن‌ها نیز از این امر هویداست.پنج مولف مذکور در باب توکل هم به ذکر متوکلان جاهد و متوکلان کاهل پرداخته‌اند و در نتیجه گروه اول را برگروه دوم رجحان داده‌اند.به طور کلی آنان توکل را جانشین تنبلی تلقی نمی‌کنند،بلکه کسب و کار و استفاده ی اسباب را سنت اولیاء و انبیاء می‌شمرند و خداوند را مسبب الاسباب می‌دانند.
مضمون آفرینی‌های عرفانی مولانا بر اساس داستان حضرت موسی (ع) در مثنوی
نویسنده:
خدیجه خواجوی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
عرفان روشی است که برای یافتن حقیقت عقل و استدلال را کنار گذاشته است و به کشف و شهود تکیه دارد. از قرن چهارم به تدریج مفاهیم عرفانی در قالب کتاب های مستقل ارائه شد و در قرن ششم سنایی گونه ی مستقل شعر عرفانی را تشخّص بخشید. در این میان مولوی که بخش مهمی از زندگی خود را به شاعری گذرانده و شعر عرفانی سروده است، تحت تأثیر شمس تبریزی عرفان مستقل و ممتازی ارائه می دهد که بر مبنای عشق بنا نهاده شده است. او در مثنوی معنوی که به روش حکایت در حکایت سروده شده است و تمثیل در آن مهمترین وسیله ی شاعر برای انتقال معنی بوده، توجه خاصّی به قصص دینی داشته است. داستان موسی(ع) به دلیل دارا بودن جاذبه های خاصّی برای مولوی، بیشتر مورد توجه او بوده است. یکی از این جاذبه ها شباهت شخصیتی موسی(ع) با شخصیت دو بعدی خود مولوی است.موضوعاتی نظیر لزوم انتخاب پیر، علیّت، وحدت وجود، شعور جمادات، قضا و قدر، عقل و عشق، و حال و قال از جمله موضوعاتی است که مولوی با بهره گیری از داستان موسی(ع) در مثنوی به آنها پرداخته است. اما شیوه ی او در بیان این قبیل مفاهیم که به نوعی مفاهیم دشوار فلسفی نیز هستند، چنین است که این موضوعات را به حوزه ی عرفان برده و با بهره گیری از داستان موسی(ع) به گونه ای سهل تر و ملموس تر برای خواننده بازگو می کند که برای عموم خوانندگان سود بخش باشد.
دیدگاه عرفانی امام محمّد غزّالی و جلال الدّین مولوی در باب رؤیت خداوند
نویسنده:
رامین محرمی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
روش پژوهشی مقاله از نوع تحلیل محتواست. هدف مقاله مقایسه و بیان تمایز و تشابه دیدگاه غزالی و مولوی درباره­ی امکان رؤیت خداوند است. هر دو در مسلک کلامی، اشعری، و معتقد به رؤیت خداوند هستند، امّا آنان درباره ی کیفیت، محل و ابزار رؤیت خداوند نگرش و تفسیر عرفانی هم دارند. دیدگاه کلامی غزّالی غالب بر دیدگاه عرفانی او، امّا دیدگاه عرفانی مولوی غالب بر دیدگاه کلامی اوست. غزّالی بعد از بحث­های فراوان کلامی و عرفانی، سرانجام همانند اشاعره، خداوند را نه در دنیا، بلکه در آخرت و فقط برای مؤمنان باچشم سَر قابل رؤیت می­داند، امّا مولوی مقلد صرف کلام اشاعره نیست. او خداوند را در دنیا و آخرت با چشم دل قابل مشاهده، و چشم سَر را همیشه از دیدن خداوند ناتوان می­داند. او چشم سَر را از حواس مشترک میان انسان و حیوان می­داند که دیدن با آن، فضیلتی برای انسان به بار نمی­آورد، امّا انسان حواس باطنی نیز دارد که مایه­ی کرامت انسانی است و رؤیت نیز با همان حواس باطنی ممکن خواهد بود.
دیدگاه کلامی حکیم سنایی در باب شرور در حدیقه الحقیقه
نویسنده:
رامین محرمی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
هویت انسان در پنج گنج نظامی گنجوی
نویسنده:
محرمی رامین, سروری اعظم
نوع منبع :
کتابخانه عمومی , نمایه مقاله
چکیده :
این پژوهش از نوع تحلیل محتواست که به تحلیل دیدگاه نظامی درباره هویت فردی، اجتماعی و آرمانی انسان در پنج گنج می پردازد. نظامی متفکری آرمان گراست که شعر را در خدمت رهایی انسان از مدینه جاهله و دست یافتن به مدینه فاضله قرار داده است. پنج گنج، آیینه تمام نمای شخصیت نظامی است که شاعر در آن غیر از جذبه عشق و زهد، متوجه جلوه های گوناگون حیثیت و عظمت گوهر انسانی بوده است. او در سیمای قهرمانان قصه هایش هویت انسان آرمانی را به تصویر کشیده و از بازنمود واقع نمایانه ویژگی های هویتی قهرمانان داستان هایش پرهیز کرده و بیشتر یک تیپ از افراد را در نظر گرفته است. تیپی که در معرفی آن ها، با برجسته سازی آرمانی، هر لحظه کمالی به کمالات قبلی آنان می افزاید. در واقع او هر قهرمانی که خلق می کند؛ الگویی تازه، پیش روی انسان ها می گذارد؛ تا از سرنوشت آن ها عبرت بگیرند و به خودسازی بپردازند و در نهایت به کمال انسانی دست یابند. او علاوه بر نشان دادن هویت فردی انسان ، هویت اجتماعی و آرمانی (الهی) او را نیز به تصویر کشیده است. در «پنج گنج» انسان کامل گاه هویت دینی دارد، گاه حکیم است، و گاه انسان عاشقی است که عشق زمینی در او شکلی متعالی تری پیدا می کند، طوری که هویت عارفانه به او می بخشد.
صفحات :
از صفحه 29 تا 44
غیب اندیشی مولوی در مثنوی معنوی
نویسنده:
محرمی رامین
نوع منبع :
کتابخانه عمومی , نمایه مقاله
چکیده :
در مثنوی، غیب ارتباط و پیوند عمیقی با عالم شهادت دارد. از دیدگاه مولوی، غیب با آنکه صورت مجرد دارد اما نشانه ها و تاثیر آن را در عالم عینی می توان مشاهده کرد. قلمرو بی کران غیب در پهنه عالم عینی نیز حضور دارد و کل پدیده های عالم، دارای بعد غیبی هستند و کمال و اعتبار خود را از بعد غیبی خود کسب می کنند. مولوی غلبه غیب بر عالم شهادت و ارتباط آن دو را از طریق تمثیل در مثنوی نشان داده است. ارزش انسان نیز، به عنوان اشرف مخلوقات، ناشی از قوای غیبی وجود او، نظیر عقل، جان و دل است. جمادات نیز دارای بعد غیبی هستند و ذره ای از عالم شهادت از نفوذ عالم غیب به دور نیست. قرآن، احادیث، کلام اشعری و تجربه عرفانی، منابع اصلی اندیشه مولوی درباره غیب اند. طرح مباحثی نظیر قضا و قدر، جبر و اختیار، فنا، رضا، توکل و ... در مثنوی، ریشه در اعتقاد مولوی به سریان غیب در عالم شهادت دارد.
صفحات :
از صفحه 107 تا 127
  • تعداد رکورد ها : 21