جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

تحلیل گفتمان در معنای رایج به نوعی تکنیک فروکاسته شده است. فروکاست تحلیل گفتمان به تکنیک و تهی کردن آن از تاریخ‌مندی موجب شده است که این نظریه و چشم‌انداز انتقادی از خصلت‌های خودش تهی شود و همچون تکنیکی پوزیتیویستی در خدمت سری دوزی بسیاری از متون در بیاید. درس‌گفتارهای پیش رو تلاش دارد قرائتی تاریخ‌مند از تحلیل گفتمان ارائه کنند و علیه این ایده است که تحلیل گفتمان را به تکنیک فرو بکاهد.

درک ما از زمان بسته به تصویر ما از تاریخ شکل می‌گیرد و در یک تکرار زمانی وابسته به درک از زمان، رفتاری مشابه یا متفاوت از تاریخ رخ می‌دهد. در عرصه‌ی عمومی کنشگران حوزه‌های اجتماعی سیاسی و فرهنگی در طول دوران معاصر ایران، از خود رفتار متفاوتی بر اساس درک‌شان از زمان بروز داده‌اند. اینکه چگونه گفتمان‌ها بر درک از زمان و تحلیل ما از شرایط اجتماعی اثر می‌گذارد موضوع مورد بحث ما در این پژوهش است. رابطه‌ی میان درک از زمان و تاثیر گفتمان‌های تاریخی موجود و این‌که رابطه‌ی میان این درک از زمان چه ارتباطی با وقایع رخ داده در تاریخ و چه ارتباطی با گفتمان‌های شکل گرفته از تاریخ دارد، بخش مهمی از این پژوهش است. در این پژوهش برای دست‌یابی به این هدف، به بررسی آرای متفکران ایران تاثیرگذار دهه‌ی چهل، برای درک چگونگی فهم آنان از زمان و تحلیل تاثیرگذاری این مهم بر نظرات ایشان پرداخته شده‌است. روش این پژوهش، بررسی اسنادی و مبتنی بر درون‌فهمی متون مورد بررسی است که از طریق تحلیل مضمون برای دستیابی به درک بهتر آن استفاده شده است. برای درک آرای دهه‌ی چهل ایران به برسی آثار به جا مانده‌ از سید احمد فردید، سید حسین نصر و داریوش شایگان پرداخته شده‌است.