جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

امروزه پیشرفت های نوین علوم زیستی چالش های جدید اخلاقی فراروی ادیان مختلف قرار داده است که پرداختن به آنها یکی از ضرورت های اساسی است. در این راستا مطالعه تطبیقی ادیان تنها به حیطه علوم کلام و تفسیر و حدیث و فقه محدود نمی گردد و از این جهت مطالعه آن در حقوق، اقتصاد و جامعه شناسی و روانشناسی از اهمیت خاصی برخوردار است. پاسخگویی به ابهامات اخلاقی موجود بر اساس زبان مشترک اعتقادی از بسیاری از نابسامانی ها در حوزه تصمیم گیری های اخلاقی خواهد کاست. ادیان غیرابراهیمی گستره ای وسیع از جغرافیای جهان را به خود اختصاص داده اند و به طور عمده شامل ادیان ایرانی، هندی و چینی می باشند. بررسی مبانی اخلاقیات زیستی در این ادیان و مطالعه نکات اشتراک و افتراق آنها به منظور ایجاد زمینه گفتمان اخلاقی ضرورتی اجتناب ناپذیر است.

امروزه در جهان شاهد رشد فزاینده علوم به ویژه علوم زیستی و پزشکی هستیم. الزامات اخلاقی این توسعه علمی در حال حاضر در جهان اسلام بدون توجه و تمرکز کافی بر جنبه های بومی و اسلامی مد نظر قرار می گیرد و حتی نهادهای بین المللی به لزوم پرداختن به جنبه های مذهبی گفتمان اخلاق زیستی در کشورهای اسلامی به درستی آگاه نیستند. از سوی دیگر معرفی یک نظریه اخلاقی جامع پیرامون موضوع اخلاق زیستی مستلزم تاملی دقیق و عمیق در مبانی جهان بینانه و فلسفی است. یکی از راهکارهای مناسب برای ورود به این بحث که در این مقاله به آن پرداخته شده است، مطالعه تطبیقی مبانی جهان بینانه و فرااخلاقی بین اخلاق زیستی اسلامی و اخلاق زیستی سکولار است. از این رو نگارندگان می کوشند به تفاوت های موجود در جهان بینی این دو نگره اخلاقی بپردازند از جمله: تفاوت در اعتقاد به منشا و خالق هستی، تفاوت در نگرش به کلیت هستی و تفاوت در نگاه به عالم مادی و قوانین حاکم بر آن و سپس به تفاوت های انسان شناسانه این دو نگره اخلاقی اشاره کنند که تفاوت در نگرش به خلقت انسان، تفاوت در نگرش به ابعاد وجودی انسان و زندگی پس از مرگ از جمله آنهاست و نهایتا به تفاوت های فرااخلاقی در اخلاق زیستی اسلامی و سکولار از جمله تفاوت در وجودشناسی اخلاقی، تفاوت در معرفت شناسی اخلاقی و تفاوت در دلالت شناسی اخلاقی اشاره نمایند. پاره ای از شباهت های نگره اسلامی و نگاه سکولار به اخلاق زیستی که عمدتا شباهت های هنجاری هستند نیز از دیگر نکاتی است که نگارندگان به مطالعه آن پرداخته اند.در نتیجه می توان به پذیرش تفاوت ها و شباهت ها به عنوان یک واقعیت موجود، برای آغاز یک گفتگوی سازنده دوجانبه و معرفی مبانی اخلاق زیستی اسلامی اشاره کرد.

زمینه: مصرف کننده کسی است که کالای اقتصادی را به کار می برد و در بازار عمومی مصرف، شرکت می کند. حقوق مصرف کننده عبارت است از: حق دانستن، سلامت، اطلاعات، انتخاب، عرضه، دریافت خسارت، آموزش و تعلیم در مورد مواد و وسایل جدید عرضه شده به بازار، برآوردن نیازهای اصلی و محیط زندگی خود، حق تمیز و تشخیص مصلحت خود و افراد و محیط تحت تکفل خود. درک حقوق مصرف کننده و استقلال افراد با هم مرتبط است؛ استقلال یعنی اینکه فرد از طریق انتخاب و تصمیم گیری در محدوده رفتارش بتواند خودش را با حفظ هویتش نشان دهد. عموم مردم نسبت به لزوم علامت گذاری مواد تراریخته (مهندسی شده ژنتیکی) حق دارند. حق آزادی در انتخاب مواد غذایی و نوع آنها یکی از حقوق اساسی ابناء بشر محسوب می شود. بنابراین نیاز به بررسی دارد که در شرایط فعلی دنیای تولید و تجارت و اقتصاد آیا مصرف کنندگان توانایی تصمیم گیری برای دفاع از حق خودشان در برابر غذاهای GM (مواد غذایی مهندسی شده ژنتیکی) و یا GMO (ریزسازه های مهندسی شده ژنتیکی) بدون برچسب و یا علامت مشخص و یا حتی علامت دار را دارند؟نتیجه گیری: هنوز لازم است تحقیقات بیشتری درباره تاثیرات بلندمدت غذاهای GM انجام شود. همچنین دسترسی آسان به اطلاعات حقیقی، بی طرفانه و آموزش مناسب مصرف کننده در رابطه یا GMO ابزار ارزشمندی برای کاهش بی اعتمادی مصرف کننده خواهد بود و توجه به نگرانیهای عموم و پرداختن به آنها ضروری است. اطلاع از GMO بودن مواد غذایی و GMO بودن ریزسازه ها حقی است که عموم مردم، استحقاق دانستن و آگاهی از آن را دارند اما حقوق مصرف کنندگان در صورت فقدان بر چسب GM و GMO و عدم ارایه آموزش کافی قبلی در بازار مصرف زیرپا گذاشته می شوند.

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (pdf) مراجعه فرمایید.