جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

نشست «بررسی تاریخی هویت یابی و ملت سازی نوین شیعه» عنوان جلسه ای است که با ارائه دکتر موسی نجفی در دی ماه سال ۹۷ در پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی برگزار گردید. دکتر موسی نجفی، سخنران این نشست، معتقد است که هویت یابی و ملت سازی نوین شیعه در کنار سایر عناصر هویتی ایرانی می باشد. به نظر ایشان دعوای هویت را می توان در سه نظریه خلاصه کرد. یکی نظریه «ایران باستان» است که امروز در ایرانشهری نمود دارد. دوم؛ «بازگشت به خویشتن و تلفیق اسلام و ایران» است. نظریه سوم هم، نظریه¬ایست که می خواهد همه اینها را در یک تفسیر مدرن بپذیرد. دکتر موسی نجفی خود را در نظریه دوم قرار می دهد. او معتقد است، هویت ایرانی در طی سه مرحله شکل گرفته است. یک مرحله ۵۰۰ ساله داشته که از صفویه شروع شده و هویت شیعی ما بوده است. مرحله دوم، هویت ۹۰۰ ساله ماست که از صدر اسلام تا صفویه است. در این مرحله عنصر زبان فارسی در آن نقش پررنگی دارد. ما جز خلافتی بودیم که همه مسلمان هم بودند، لکن آنچه ما را متمایز می¬کرد، مذهب ما نبوده بلکه زبان ما بوده است. سومین مرحله تأثیرگذار در هویت ما، هویت ایران باستانی ما در دنیای قدیم و تخت جمشید و هخامنشیان و… است. دکتر نجفی در این نشست به شرح نظریه خود و نسبت آن با سایر نظریه ها می پردازد. به عقیده وی این سه مولفه نسبت طولی دارند و آنچه در قرن دهم اتفاق افتاده این بوده که مذهب شیعه به این عناصر فرهنگی شخصیت سیاسی داده است و سبب شکل گیری هویت جدیدی شده است.

آن‌چه می‌خوانید صورت تحریر یافته سلسله جلسات «منطق کاربردی» است که یاسر میردامادی (پژوهشگر دین و فلسفه) در سال ۱۳۸۷ خورشیدی در جهاد دانشگاهی مشهد طی ۸ جلسه به بحث و بررسی گذارده است. در پیاده‌سازی این جلسات لحن محاوره‌ای آنها حفظ شده است. منبع اصلی این دروس کتاب «مغالطات» اثر علی اصغر خندان، بوستان کتاب قم، ۱۳۸۴ است. در طی بحث مثال‌ها و توضیحاتی به این کتاب افزوده شده و از این رو این نوشته را می‌توان مکمّلی بر مطالعه‌ی کتاب به حساب آورد. مغالطه های بررسی شده در فایل ضمیمه: ۱)مغالطه اشتراک لفظ (ایهام لفظی) ۲)مغالطه ابهام ساختاری ۳)ربط امور بی ربط ۴)مغالطه واژه های مبهم ۵)مغالطه گزاره های بدون سور ۶)مغالطه تعریف دوری ۷)مغالطه کنه و وجه ۸)مغالطه سورهای کلی نما ۹)مغالطه علت جعلی ۱۰)مغالطه نقل قول ناقص ۱۱)مغالطه تفسیر نادرست (تفسیر به رای) ۱۲)مغالطه تاکید لفظی ۱۳)مغالطه بستن راه استدلال ۱۴)مغالطه توسل به جهل ۱۵) مغالطه طلب برهان از طرف مقابل ۱۶)مغالطه کمّی کردن امور کیفی ۱۷)مغالطه بار ارزشی کلمه ۱۸)مغالطه استحسان یا آرزواندیشی ۱۹) مغالطه «این‌که چیزی نیست» ۲۰)مغالطه خلط انگیزه و انگیخته ۲۱)مغالطه اینکه مغالطه است ۲۲)مغالطه پهلوان پنبه ۲۳) مغالطه ارزیابی یک طرفه ۲۴)مغالطه منشأ ۲۵)مغالطه شقوق کاذب (طرد شقوق دیگر) ۲۶)مغالطه خلط علت با دلیل ۲۷) مغالطه رد دلیل به جای رد ادعا ۲۸)مغالطه مناقشه در مثال ۲۹)مغالطه تخصیص یا استثنا ۳۰) مغالطه سوال مرکب (پیچیده) ۳۱)مغالطه نکته انحرافی ۳۲)مغالطه توسل به معنای تحت اللفظی ۳۳)مغالطه تغییر تعریف ۳۴)مغالطه استثنای قابل چشم پوشی ۳۵)مغالطه خودت هم ۳۶)مغالطه خلط در مقام مقایسه (خلط ایده‌آل و رئال) ۳۷)مغالطه رها نکردن پیش فرض ۳۸)مغالطه البته اما ۳۹)مغالطه عدم تکرار دقیق حد وسط ۴۰) مغالطه اثبات تالی (وضع تالی) ۴۱)مغالطه مقدمات منفی ۴۲)مغالطه مقدمات ناسازگار ۴۳)مغالطه گذشته گرایی ۴۴)مغالطه عدم سابقه ۴۵)مغالطه تجددگرایی ۴۶)مغالطه توسل به اکثریت ۴۷)مغالطه ترکیب ۴۸)مغالطه تقسیم ۴۹)مغالطه میانه‌روی ۵۰)مغالطه قمارباز ۵۱)مغالطه قیاس مضمر مردود

پورحسن: تا کنون کوشش‌هایی که ما درباره ابن سینا انجام دادیم، ابن سینایی در تداوم ارسطو بوده است. ما اساسا التفات دقیق و بنیادین به نگره ابن سینا درباره سنخ خرد ایرانی و تفکر مشرقی نداشتیم. ما تنها این عبارت‌ها را به کار بردیم و گفتیم که ابن سینا خرد ایرانی را در آثارش به کار برده است، اما عناصر بنیادین آن را استخراج نکرده‌ایم. اگر ما در درون حکمت مشرقی ابن سینا قرار بگیریم چه تفاوتی حاصل می‌شود. پس عمده تاریخ‌نویسی‌ها که از ابن سینا آوردیم استناد به ابن سینایی است که اکنون خوانده می‌شود.

یکی از شیوه‌‎های تفحص در باب مفاهیم و مقولات مربوط به «اقتصاد سیاسی محیط زیست»، تتبع در آرای سخنوران و صاحب‌‏نظران این حوزه است. آرایی که هر چند ملهم از مکاتب معینی هستند، اما به رغم آن وجوه اشتراک و تعلقات خاطر، پاره‎‌هایی اضافه یا کم دارند. از این رو در این مجموعه کوشیده‌‏ایم تا در مواجهه با «اقتصاد سیاسی محیط زیست»، به سراغ برخی از ایشان برویم و دنیا را از چشم آنان بنگریم و عیار دعاوی‎شان را به محک نقد منتقدان‎شان بیازماییم.

موضوع این جستار، مقایسه میان زیست-جهانِ سالک سنتیِ قرن ششم، شیخ شهاب سهروردی و سالک مدرنِ سده بیستم، سهراب سپهری است. بحث را از سلوکِ شخصی این دو عزیز آغاز می‌کنم. اولاً بگویم سپهری اهل کاشان بود. به قول خودش اهل کاشانم، روزگارم بد نیست… و جناب سهروردی هم اهل سهرورد زنجان بود. سهرودی بنا بر قولِ رایج قریب به ۳۸ تا ۴۰ سال عمر کرد و سپهری ۵۲ سال. هر دو عمر بلندی نداشتند. هر چند سهراب ۱۴ سال بیشتر عمر کرد، اما در قرن بیستم ۵۲ سال عمر بلندی به حساب نمی‌آید. رنج متوسط عمر در قرن بیستم ۸۰ سال است. بیماری سرطان او را از پای درآورد. سهروردی هم عمر بلندی نداشت. هرچند که وی از بیماری درنگذشت بلکه فتوای علمای حَلَب، جان وی را ستاند. هر دوی ایشان اهل تجرد بودند یعنی در عمر خود ازدواج نکردند و هیچ‌گاه در سلک تأهل درنیامدند و به لحاظ اگزیستنسیال اهل خلوت‌گزینی بودند. به هر حال هم آن تجرّد سلسله جنبان این امر بود و هم فارغ از آن، تنهایی و خلوت‌گزینی را هر دو دوست می‌داشتند.

«روانشناسی سیاسی» برای دانشجویان ترم نخست کارشناسی علوم سیاسی در سال ۹۹ و در ده جلسه عرضه شده است. جلسه‌ی نخست به تعریف سیاست اختصاص دارد. جلسه‌ی دوم به دو دسته‌ی کلی از تبیین‌های روان‌شناختی در تبیین رفتارهای سیاسی اشاره دارد. جلسه‌ی سوم از رفتارگرایی اسکینر در تبیین رفتارهای سیاسی بهره گرفته می‌شود. جلسه‌ی چهارم به تبیین علل فرمان‌پذیری انسان‌ها اشاره دارد. جلسه‌ی پنجم شرحی است از یکی از معروف‌ترین آزمایش‌های تاریخ روانشناسی موسوم به آزمایش زندان استنفورد. در جلسه‌ی ششم از نحوه‌ی تصمیم‌گیری‌های سیاستمداران در اطاق‌های فکر سخن می‌رود و توضیح داده می‌شود چگونه است که گاه چنین تصمیمات نادرستی اتخاذ می‌کنند. هفتمین جلسه به شرح حال روانی سیاستمداران اختصاص دارد و درهشتمین جلسه دوقطبی معروف راست و چپ معرفی می‌شود. در جلسه نهم بحث دوقطبی پی‌گرفته و به بیان می‌شود که چرا سیاستمداران سخنان مخالفان خود را نمی‌شنوند. جلسه آخر به رویکردهای زیستی به سیاست اشاره‌ای می‌کند.