جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

محقق در رساله خود در ابتدا زندگینامه ابن سینا، آثار و شخصیت فلسفی ایشان را مورد بررسی قرار داده است. بعد در مورد ابو جعفر قطب الدین رازی بویهیجی توضیحاتی را داده است و در آخر قبل از شروع تحقیق شرح حال مرحوم ملا عبد الرزاق لاهیجی را بیان نموده است. در ادامه بحث اصلی حاشیه مرحوم ملا عبدالرزاق لاهیجی بر شرح اشارات خواجه طوسی(قدس سره) به عربی آمده است.

حاشیه بر شرح قدیم تجریدالاعتقاد یکی از سیزده حاشیه ای است که بر شرح تجرید نگاشته شده است و تنها این حاشیه به دلیل اهمیت حامشیه و محشی آن معروف به حاشیه التجرید شده است.محشی آن سید علی بن محمدبن علی حسینی یا حسنی جرجانی استرابادی(740-‎816ه.ق)معروف به سید میرشریف یا شریف جرجانی استن. از اساتید او قطب الدین رازی (.. ‎776ه.ق) ومحقق دوانی (830-‎908 ه.ق) می باشند. یکی از پنج شرح با اهمیتی که بر کتاب تجریدالاعتقادمنبع مهم کلام شیعه از خواجه نصیرالدین طوسی (597-‎672ه.ق) نوشته شده است.تسدیدالقواعد معروف به شرح قدیم نوشته شمس الدین محمودالدین محمؤدبن عبدالرحمن بن احمد اصفهانی ملقب به ابوالثناء (674-‎749ه.ق) می باشد که حاشیه میر سید شریف بر این شرح است. میر سید شریف در نگارش این حاشیه از حواشی نصرالدین کاشی علی بن محمد (متوفی‎775 ه.ق) که از حواشی بسیار دقیق است و تمام اعتراضات اصفهانی بر خواجه را پاسخ گفته است بهره زیادی گرفته است. این حاشیه مشتمل بر دو مقصد می باشد: مقصد اول بعد از پرداختن به مسائل وجود و عدم به مسئله ماهیت و لواحق آن از جمله وحدت و کثرت و علت و معلول می پردازد و مقصد دوم در جواهر و اعراض است که تصحیح تنها قسمت اول مقصد اول یعنی مسائل وجود و عدم را شامل می شود. برای تصحیح این حاشیه از سه نسخه کلامل که ازجهت تاریخ کتابت قدیمی تر و به زمان حیات مصنف نزدیکتر بود استفاده شده است. مراحل تصحیح کتاب به این ترتیب است: تهیه عکس از نسخ انتخاب شده، شناسایی بهترین نسخه وشماره گذاری صفحات برای اصل قرار دادن آن و استنساخ از آن که در ضمن استنساخ، فصول تنظیم و عنوانها بر اساس کتاب شرح اصفهانی نوشته شد، مقایسه نسخه ها و ضبط اختلاف ها و درنهایت در مرحله انتخاب متن از شیوه بینابین استفاده شده است یعنی هر جا ضبط نسخه اساس مرجوح می نمود و صبط نسخه های دیگر راجح ضبط مغلوط نسخه اساس را از متن بیرون آورده و جای آن با ضبط معتبر نسخه های دیگر کمال بخشیده شده است. در ضمن در تصحیح اقوال اصفهانی به نسخه تصیحح شده آن مراجعه شده

این رساله در سه فصل تنظیم شده است. در فصل اول زندگینامه علامه خفری آورده شده است. فصل دوم به بررسی آرا و اندیشه های مهم خفری اشاره شده است ( اثبات واجب، برهان صدیقین، واجب تعالی) عنوان فصل سوم الحاشیه علی " شرح تجرید العقاید " للخفری می باشد./

کتاب گرانقدر الصافی فی شرح اصول الکافی نوشته مرحوم ملاخلیل غازی قزوینی متولد سال ‎1001 و متوفای سال ‎1089هجری یکی از بهترین شرح هایی است که به زبان فارسی بر اصول کافی نوشته شده است. روش مرحوم قزوینی در شرح به این صورت است که ابتداء متن حدیث را تحت عنوان اصل آورده و سپس تجزیه و ترکیب لغات و توضیح بعضی از کلمات روایت را که لازم است به عنوان شرح ذکر نموده و بعد از آن با عنوان یعنی روایت را به زبان فارسی ترجمه نموده است. این پایان نامه، تصحیح نسخة خطی شرح کتاب ایمان و کفر آن از باب ‎113 تا باب ‎165 را در بر می گیرد. مقدمه این مکتوب، تحقیقی است پیرامون شرح هایی که بر کتاب کافی نوشته شده است همراه با توضیحاتی پیرامون خصوصیات آنها./

این پایان نامه تصحیح نسخه خطی شرح و ترجمه کتاب ایمان و کفر اصول کافی از کتاب الصافی فی شرح الکافی است که توسط ملا خلیل بن غازی قزوینی (‎10891) از سال ‎1064 هجری تا ‎1084 هجری نوشته شده است./

این پایان نامه تصحیح نسخه خطی شرح و ترجمه کتاب ایمان و کفر اصول کافی است که توسط مرحوم ملاخلیل قزوینی در سال ‎1068 هجری نوشته شده است . وی معاصر با مرحوم فیض کاشانی و علامه مجلسی بوده و از علمای زمان خود می باشد. ایشان ابتدا متن حدیث را با اعراب گذاری کامل نوشته و سپس مشکلات آن را شرح کرده اند و در مرحله بعد آن را ترجمه نموده و چنانچه مواردی را لازم بوده با آیت قرآن نیز منطبق داده اند که در مقدمه به طور مفصل آمده است . ایشان در شرح و ترجمه ارجاعاتی به احادیثی قبل و بعد با ذکر دقیق شماره باب و حدیث می دهند و همچنین به کتبی نظیر شرح المقاصد، "الحجه للقرا السبعه" و ... ارجاع داده اند که دلالت بر مطالعه وسیع و احاطه علمی ایشان دارد. شرح و ترجمه ایشان روان و قابل استفاده عموم مردم می باشد و می توان ادعا کرد تاکنون شرح و ترجمه ای به این سبک و تفصیل به فارسی چاپ نشده است . گر چه جهت اختصار سلسله راویان حدیث را ذکر نکرده ولی در بعضی مورد که در مقدمه بطور کامل گفته شده ریشه یابی افراد و قبایل را انجام داده است . و مجموعا این شرح و ترجمه مفید و برای عموم و خواص راهگشا است ./

رساله حاضر، به نام کشف الحقائق، شرحی است برکتاب نفیس و گرانقدر تقویم الایحان. مرحوم میر داماد خواسته است در اثر یک دوره عقاید شیعی را تبیین نماید. خود در مقدمه می فرماید: خواستم کتابی جهت تصحیح عقائد و ارائه معیاری برای سنجش متفکرین و مشتاقان علوم دینی و طالبان حکمت و عرفان عرضه نمایم. پس می توان گفت: تقویم الایحان کتابی است مؤجز در بیان مبانی اصول اعتقادی و با اینکه اثری است اسلامی کلامی، ولی به شکل و روش فلسفی بحث نموده است. تقریباً همه ابواب درباره فلسفه در آن آمده است که نیم اول آن می تواند تمهیدی برای نیم دیگر باشد، همانا بحث الهیات و بخصوص بحثهای مربوط به توحید می باشد. در این کتاب نفیس ارتباط مطالب و نحوه ورود و خروج مطالب به نحوی است که خواننده را به تعجب وا می دارد. نویسنده پس از استناد به ابطال تسلسل و امتناع صدقه، وجود خداوند را اثبات و آنگاه به خصائص ذاتیه می پردازد. و بی همتایی او را از همین راه اثبات می نماید، و بعد وارد بحث صفات ثبوتیه و سلبیه شده و آنرا مشروحاً بیان می کند. و بقیه کتاب روالی بر همین منوال دارد. هر چند سبک نگارش بیان مبانی فلسفی مغایرت با حکمت مشاء ندارد، ولکن می توان گفت: روح فلسفه اشراق بر کتاب حاکم است، مرحوم شارح در مقدمه شرح خود بر این کتاب بدین مطلب اشاره دارد و می فرماید: برای کشف غطاء و آشکار نمودن این کنز مخفی و رفع قناع اجمال از جمال این گرانقدر، اقدام به تألیف این شرح نمودم. از منابع مورد استفاده مؤلف می توان به کتابهای حکمت علائیه، حکمت الاشراق، طبقات، الهیات شفاء، کشاف، رسائل، تقدسات، منطق شفاء، نجات و... اشاره نمود.

خواجه نصیر کتاب تجرید الاعتقاد را در شش مقصد براساس اولویت به ترتیب زیر مرتب کرده: مقصد اول: امور عامه/ مقصد دوم: جواهر و اعراض/ مقصد سوم: در اثبات واجب الوجود/ مقصد چهارم: در اثبات نبوت مقصد/ پنجم: در اثبات امامت/ مقصد ششم: در اثبات معاد. آقا حسین خوانساری به مقصد اول یعنی -امور عامه-پرداخته و شرح تجرید را حاشیه زده و اقوال مختلف از حاشیه نویسان و شارحان را آورده و آنها را تحلیل و تفسیر کرده و نظر صائب را مطرح نموده و این رساله در اواخر همین مبحث پایان پذیرفته است./