جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

مطالعه و بررسی اندیشه و آرای صاحب نظران غیر مسلمان درباره قرآن کریم، از راه ترجمه و نقد آثار آنها برای آگاهی اذهان قرآن پژوهان مسلمان از نوع نگرش مستشرقان به قرآن،امری مفید و با ارزش است. این رساله نیز در همین راستا تدوین شده است و به ترجمه، نقد و برسی مقاله(مدخل) صform and structure of the Quran پرداخته است که توسط پروفسور انگلیکا نیوورث خاورشناس معاصر آلمانی و استاد دانشگاه آزاد برلین، از دایره المعارف قرآن کریم چاپ لیدن به سرپرستی پروفسور جین دمن مک اولیف نوشته شده است. این رساله در سه فصل تنظیم شده که در فصل نخست کلیات و مقدمات تحقیق، ضرورت، اهداف و اصطلاحات مربوط به موضوع و ... توضیح داده شده است. در فصل دوم تلاش بر ارائة ترجمه ای روان و در عین حال دقیق بوده است. در فصل سوم و مواردی که کاستی و انتقادی بر مطالب، آراء و نظریات مشاهده می شد بررسی و به نقد آنها پرداختیم./

اثر قرآنی«اضواء علی متشابهات القرآن» نوشته شیخ خلیل یاسین است که در دو مجلد تنظیم و در انتشارات«دار و مکتبه الهلال بیروت لبنان» به زیور طبع آراسته شده است. نویسنده در این کتاب کوشیده است با صرف مهارت مقتضی در کل 114 سورة قرآن با طرح 1651 سؤال و جواب تفسیری، آن دسته از آیات و عبارات قرآنی که به نظر وی فهم آن برای قرآن پژوه مشکل و ممکن است در آن دچار شبهه و اشکال شود با استفاده از ادلة تفسیری و ادبی مورد سؤال و جواب قرار دهد و از ابهامات آن درحد توان پرده بردارد. در این پژوه سعی شده است که ضمن ترجمه روان و ساده(از بخش اولاین کتاب) پیرامون آراء مطرح شده توسط نویسنده، با استفاده از منابع معتبر و مشهور تفسیری و لغوی(اعم از منابع اهل سنت و امامیه) تحقیق و بررسی به عمل آید و در صورت لزوم پاسخ های نویسنده پیرامون سؤالات مطرح شده مورد نقد و موشکافی قرار گیرد. با تحقیقی که در این مورد به عمل آمده کسی تا کنون اقدام به ترجمه و یا تحقیق پیرامون این اثر قرآنی ننموده است.

پژوهشی است در یکی از آثار جدید و جدی غربیان در حوزه تفاسیر شیعه. در این رساله ترجمه و نقد کتاب «قرآن کریم و تفاسیر متقدم شیعه امامیه» اثر مایر بار اَشِد ارایه شده و نقاط ضعف و قوت و نوآوری های آن ارایه می گردد. در این اثر به معرفی نسخ خطی، چاپی و سنگی موجود از قرآن کریم پرداخته شده و پیشینه تاریخی و دینی تفاسیر شیعه تا عصر غیبت کبری مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. در فصول اول تا سوم نمایی کلی از تفاسیر امامیه پیش از آل بویه ارایه شده و ویژگیهای تفسیری تفاسیری مانند تفسیر فرات کوفی، قمی، عیاشی و نعمائی بررسی گردیده است و سپس دیدگاههای نویسنده کتاب فوق الذکر در مورد این تفاسیر نقد می گردد.

پایان نامه حاضر به ترجمه ونقد کتاب شبهات حول القرآن و تفنیده اثر دکتر غازی عنایت اختصاص دارد. هدف از تحقیق، آشنایی با دیدگاههای نویسنده ونقد دیدگاههای وی در پاسخ به شبهات درباره قرآن می باشد. در این بررسی ضمن ترجمه شش باب اول، کتاب مورد گفتگو از حیث شکلی و محتوای بررسی شده است و ضمن تکمیل پاسخهای نویسنده در موضوع جمع و نگارش قرآن و آیات مکی و مدنی، دیدگاههای وی درباره شیعه و موضوع نزول قرآن بر هفت حرف نقد شده است. بررسی نشان می دهد: دسته بندی موضوعی و مناسب شبهات، توجه به شبهات نوظهور در کناب شبهات قدیمی و تنوع پاسخها از نقاط قوتاین اثر است و گزارش نکردن شبهه از منابع دسته اول در بیشتر موارد، پاسخگویی صرفا با روش درون دینی و نپرداختن به پاسخها با نگاه برون دینی و عدم ریشه یابی علل وقوع شبهات از کاستی های آن است. در پایان تأکید شده است: برای پاسخ به شبهات نیازمند نگاهی فرافرقه ای و آگاهی از سایر مکاتب می باشیم./

نویسنده در این پایان نامه پس از شرح حال بلنسی مؤلف کتاب «تفسیر مبهمات القرآن» و معرفی این کتاب مباحثی را درباره دانش مبهمات قرآن نظیر تعریف مبهمات و تبیین جایگاه آن در علوم قرآن و گذری به سیر تاریخی در نگارش کتب مبهمات القرآن و سبب ورود ابهام در قرآن و چگونگی شناخت مبهمات قرآن آورده و آنگاه صد صفحه نخست کتاب مذکور را ترجمه و نقد کرده است

در این پایان نامه فصول چهارم و پنجم و ششم کتاب مسلمانان، عقاید و اعمال مذهبی شان و نیز دو مقاله از کتاب رویکردهایی به تاریخ تفسیر قرآن به نام های اتجاه تفسیری ناسخ و منسوخ قرآن، و تفسیر بلاغی قرآن، اعجاز و موضوعات مربوط به آن ترجمه و نقد شده است. مؤلف آثار یاد شده آندروریپین (AndrewRippin) استاد مطالعات دینی در دانشگاه کلگری کاناداست

در پایان نامه حاضر صد صفحه دوم کتاب «تفسیر مبهمات القرآن» موسوم به «صلة الجمع و عائد التذییل لموصول کتابی الإعلام و التکمیل» اثر ابو عبدالله محمد بن علی بَلَنْسی (714782ق) ترجمه و تحقیق شده است. بخش ترجمه شده مربوط به آیات 207 تا پایان سوره بقره و تمام سوره آل عمران است. در این کتاب نام اشخاصی که در قرآن به طور مبهم از آنها یاد شده، مشخص گردیده است

مجموعه حاضر، شامل ترجمه، نقد و بررسی صد صفحه دوم از کتاب تفسیر مبهمات القرآن موسوم به: صله الجمع و عائد التذییل لموصول کتابی الاعلام و التکمیل به قلم: ابو عبدالله محمد بن علی البلسی(714782ه) است. این رساله بر آن است تا ضمن ترجمه کتاب یاد شده، تفسیر مبهماتش را براساس معیار های صحیح، و با توجه به منابع ومعتبر در نزد مکتب اهل بیت و مکتب خلفا، نقد و بررسی نماید. سایر موارد تحقیق در این رساله عبارت اند از: استخراج و استدراک مآخذ، استدراک مطالب توضیح الفظ و عبارات دشوار، شرح أعلام، نمایه سازی، فهرست اعلام، فهرست اماکن، فهرست آیات، و فهرست روایات، و در پایان نیز ترجمه چکیده به زبان عربی و انگلیسی آمده است.

در این پایان نامه دو مقاله از دایرة المعارف قرآن لیدن ترجمه و نقد شده است. این دو مقاله عبارت اند از: تفسیر قرآن در دوره کلاسیک و ادوار میانه(دوره اول اسلام) نوشته کلود ژیلو، و تفسیر قرآن در دوره جدید و معاصر نوشته راترود ویلانت. آن مشتمل بر چهار فصل با این عناوین است: معرفی و نقد دایرة المعارف قرآن لیدن، ترجمه و نقد مقاله تفسیر قرآن در دوره کلاسیک و ادوار میانه، ترجمه و نقد مقاله تفسیر قرآن در دوره جدید و معاصر. موضوعات مقاله نخست عبارت اند از: ریشه یابی واژگان تفسیر و تأویل، مشروعیت تفسیر قرآن، سیر تطور تفسیر قرآن، ظهور علوم ادبی و زبان شناختی در عرصه تفسیر، تفاسیر روایی اهل سنت، گونه های تفسیری فقهی، کلامی و عرفانی، و تفاسیر خوارج و شیعه و مهم ترین ویژگی های آن، و موضوعات مقاله دوم به این قرار است: تفسیر ترتیبی قرآن مطابق با ترتیب مصحف و ترتیب نزول، گرایش های اصلی در روش های تفسیری در دوره معاصر مانند تفسیر عقلی، علمی، ادبی، تاریخی و موضوعی، و رهیافت های جدید و مستقیم قرآن و مشکلات کسب مقبولیت برای آن.موضوعاتی که در مقاله اول بررسی شده است، عبارت اند از: تفسیر هرمنوتیکی از قرآن و پیامدهای آن، روش تفسیر به رأی و دیدگاه های مفسران معاصر درباره آن، موضع امامان شیعه و دانشمندن شیعه در برابر اسرائیلیات، جایگاه کتاب التفسیر و المفسرون ذهبی و نقد آن، جایگاه علمای برجسته شیعه مانند سید مرتضی، شیخ طوسی و شیخ طبرسی. موضوعاتی که در مقاله دوم بررسی شده است، عبارت اند از: جایگاه تفسیر عصری و ویژگی های آن، رویکردهای جدید در تفسیر قرآن در دوره معاصر، تحولایت تفسیری کشورهای اسلامی مانند ایران، عراق و لبنان، روش تفسیر موضوعی، روش تفسیر عقلی و نقد دیدگاه های سر سید احمد خان و محمد عبده، روش تفسیر علمی قرآن، قرآن و فرهنگ زمانه، واقعی بودن قصه های قرآن و نقد دیدگاه های محمد احمد خلف الله، ماهیت وحی و نقد دیدگاه های دانشمندان غربی در باره آن به ویژه نظریه تجربه دینی پیامبر(ص)./

در این پایان نامه نخست موضوعاتی کلی پیرامون امامت اهل بیت علیهم السلام مطرح شده است؛ نظیر احادیث ثقلین، سفینه و مدینة العلم، آیه اکمال و عصمت اهل بیت علیهم السلام؛ سپس مباحثی درباره آیه تطهیر آمده است؛مثل توجیه فخررازی، شبهه انعدام اختیار در معصومین علیهم السلام، آل و اهل در لغت و حدیث و سیاق آیه کریمه.