جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

مباحث پایان نامه در سه بخش تدوین شده است.بخش اول به بررسی امامت عامه اختصاص دارد وشامل موضوعات ذیل است: مقایسه نبوت و امامت،امامت از اصول دین است، ضرورت امامت، وجوب تعیین امام به حکم شرع است، شرایط امامت، طریقه تعیین امام، آیا تعدد امامت در یک زمان جایز است؟ارزش و مقام امامت. بخش دوم درباره امامت خاصه است و مطالب ذیل را در بردارد: دلایل عقلی و قرآنی در اثبات امامت، احادیث نبوی و اجماع درباره امامت علی (ع)، دلایل امامت سایر ائمه (ع) در بخش سوم به بررسی ولایت فقیه پرداخته شده و از تاریخچه ولایت فقیه، ضرورت ولایت فقیه، ادله اثبات ولایت فقیه،صفات و شرایط ولی فقیه و نقش مردم در تعیین ولی فقیه بحث به میان آمده است.

مباحث این پایان نامه عبارتند از: آفرینش جهان هستی و نظریات علمی مربوط بدان، آفرینش جهان ازدیدگاه قرآن، پیدایش موجودات جهان مانند آسمان،خورشید، زمین، کوهها، آب، ماه، ستارگان و انسان و نیز آیات و احادیث و قصص اسلامی در

آیا اعتقاد به خداوند معقول، خرد پسند یا عقلاً مقبول است؟ آیا فرد برای آن که در اعتقاد ورزیدن به خداوند، معقول یا عقلانی باشد باید قرینه ای در اختیار داشته باشد؟ ادعای پلنتینجا این است که اعتقاد به خداوند معقول است و فرد معتقد کاملاً به لحاظ معرفتی حق دارد به خداوند اعتقاد ورزد، حتی اگر هیچ برهان مقنع استقرایی یا قیاسی ای را بر وجود خداوند نشناسد و یا حتی اگر در واقع اصلا چنین برهانی وجود نداشته باشد، قلب ادعای پلنتینجا این است که اعتقاد فرد به خداوند می تواند واقعا پایه باشد و این که هیچ کس تا کنون نشان نداده است که اعتقاد ورزیدن به خداوند، به شیوه پایه غیر عقلانی است. پلنتینجا ادعای قوی تری نیز دارد، وی مدعی است اعتقاد خدا باورانه از تضمین برخوردار است، یعنی این اعتقاد محصول فرایند ادراکی ای است که در وصول به غایت باورهای صادق درباره خداوند، موفق بوده است؛ زیرا این فرایند ادراکی به درستی و در محیط مناسب خود، کار کرده است. معرفت شناسی پلننتینجا از چندین جهت مورد حمله قرار گرفته است. پاره ای از منتقدان وی را متهم می کنند که تصویر اغراق آمیز منصفانه ونا درستی از الهیات عقلی ارائه داده است. برخی دیگر می گویند معرفت شناسی اصلاح شده نظریه معیارین معرفت را که هر خردمندی باید آن را بپذیرد، رها کرده اس. برخی دیگر از منتقدان می گویند معرفت شناسی اصلاح شده در مواجهه با آرای متعارض پیروان ادیان دچار مشکل است و ملاکی برای داوری میان آنان در اختیار ندارد. هدف رساله حاضر شرح و تحلیل معروفترین دعاوی معرفت شناختی پلنتینجا در باب اعتقاد دینی و نیز ارائه متداولترین نقدهایی است که بر این دعاوی وارده شده است.

چکیده (فارسی): پایان نامه حاضر تحت عنوان " اختیار انسانی از دیدگاه اسپینوزا و صدرالمتالهین شیرازی " به بررسی تطبیق آراء این دو فیلسوف در مسئله مختار بودن و یا مجبور بودن انسان و ارتباط بحث اختیار انسانی با قانون علیت عمومی می پردازد. در فصل اول این رساله دیدگاه اسپینوزا در مسئله اختیار انسانی و از باب مقدمه اراده ارائه می شود. در فصل دوم آراء صدرالمتالهین شیرازی در این باره تبیین می گردد. در فصل سوم آراء این دو فیلسوف مقایسه و تطبیق شده اند. در بخش مربوط به اسپینوزا به خاطر اهمیت منحصر به فرد کتاب " اخلاق " وی از این کتاب استفاده شده و بدان استناد شده است. علاوه بر آن از نظرات برخی مفسرین معروف فلسفه اسپینوزا از جمله جان ولسن و کاشاپ هم در توضیح عقاید وی استفاده شده است. در بخش ملاصدرا بیشترین استفاده از کتاب " الحکمه المتعالیه " اسفار و "رساله خلق الاعمال" وی شده است. افزون بر این رساله "قضا و قدر " از کتاب "الشواهد الربوبیه " وشرح و تعلیقه وی بر بخش الهیات شفای ابو علی سینا نیز مورد استناد واقع شده اند. نتیجه حاصل شده در این رساله عبارت است از این که اسپینوزا با پذیرفتن قانون علیت و اعتقاد به تلازم میان علت نامه و معلول، اختیار انسانی را انکار کرده است. ولی ملاصدرا علیرغم اعتقاد به تلازم میان علت نامه و معلول و اصل علیت اختیار انسان را می پذیرد.

آموزه های ناب دین، به جهت هماهنگی با نظام تکوین و تشریع؛ از مطلوبیت و کارآیی فراوانی در عالم برخوردارند؛ به هعمین جهت، همواره مورد سواستفاده و تعدی بوده اند. از جانب دیگر، اندیشه های انحرافی، هیچ گاه با عناوین باطل خود به میدان نیامده و همیشه در پناه ظواهری از دین، مخفی بوده اند. گاهی نیز به سبب غفلت یا اشکال در مبانی، انحراف هایی صورت گرفته است. تمسک به سه واژة انتظار، عقیده و آسیب، عنوانی را پدید آورد که موضوع این پژوهش گردید؛ و تلاش شد در یک پژوهش تحلیلی توصیفی، آسیب های کلامی که فرهنگ مهدویت و انتظار امام دوازدهم شیعیان را در معرض خطر قرار داده اند، بررسی شوند. از این رو در یک سیر منطقی، آلت ها و آسیب هایی که در منشأ (روایات مطرح کننده تفکر انتظار مهدی موعود(عج یا در نگرش علما و اندیشمندان (به عنوان مبلغان و بررسی کنندگان این عقیده) یا در متدینین (به عنوان پیروان و معتقدان این ایده) روی داده و یا توسط غیر شیعیان، القاء گردیده، مورد توجه قرار گیرند. از این مطالعه و بررسی، شناسایی و علت یابی و نیز در حد امکان، درمان آسیب ها به منظور پالایش اندیشة رایج در جامعه در مورد امام عصر(عج)، مورد نظر بوده است؛ و این مزیت بحث کلامی، که ریشه ها، مبانی و لوازم آسیب ها، از منظر عقل و به شیوة تحلیلی، مورد کاوش قرار می گیرند، مدنظر قرار گرفته است. خلاصه آن که انتظار، عقیده ای منتج به عمل، بلکه لازمة آن است و هرگونه ایستایی فردی، اجتماعی و یا عدم عمل به احکام شرع مقدس، در دوران غیبت امام زمان(عج) در نیل به اعتقاد صحیح، باید دارای ویژگی های ذیل باشد: - مراجعه به کارشناسان و خبرگان دین؛ منفعل نبودن در برابر هر تفکر یا شخص مدعی انتساب به حضرت؛ سکوت در برابر آنچه محتمل است ولی قطعی نیست؛ سعی در کسب معرفت نسبت به واسطة فیض تکوینی و تشریعی؛ و داشتن انتظاری فعال و اصلاح گر.

خداوند متعالی در قرآن مجید، بارها بر یگانگی خود شهادت داده، و سرلوحه شعار تمام انبیا این بوده که خداوند یکتا است.امامان معصوم(علیهم السلام) با روش های گوناگونی می کوشیدند این واقعیت را برای مردم تفهیم کنند که خداوند، یگانه است و باید فقط او را پرستید. امامان(علیهم السلام) در زمینه های گوناگونی احتجاج کرده اند که یکی از مهم ترین آن ها، احتجاج در باب توحید است; چه توحید در ذات و چه توحید در صفات و چه دیگر اقسام توحید. این رساله در هفت فصل تدوین شده است که فصل اوّل، به کلّیات و مفاهیم تحقیق اختصاص یافته است.در فصل دوم، ادلّه ای که در قالب احتجاج برای توحید در ذات اقامه کرده اند، مانند این که وحدتِ خداوند، عددی نیست یا دلالت برهان فطرت بر یکتایی ذات پاک خداوند ذکر شده است.فصل سوم، به عمده ترین بحث، یعنی توحید صفاتی پرداخته است، و این که صفات ثبوتیه ذاتیه، عین ذات خداوند، و عین هم نیز هستند; مانند علم و قدرت و حیات. صفات ثبوتیه فعلیه، عین ذات خداوند نیستند; مانند اراده، تکلّم و صدق. اراده در روایات به معنای ایجاد است و تصریح شده که از صفات فعل خداوند به شمار میرود. تکلّم خداوند نیز امری حادث و مخلوق است. صفات سلبیه، یعنی سلب نقص از خداوند; مثل این که خداوند، مکان * یا جسم نیست. صفات خبریه الهی نیز که در روایات و آیات به آنها اشاره شده است، دسته ای دیگر از صفات خداوند متعالی اند.توحید ابعاد دیگری نیز مانند توحید در عبادت، خالقیت و ربوبیت دارد که فصول آخر رساله به آن ها پرداخته است.

آنچه اکنون پیش روی شماست رساله ای است تحت عنوان«آسیب شناسی مهدویت با عنایت به آیات و روایات» که به بررسی و کاوش، پیرامون آفات و آسیبها و انحرافاتی که در طول تاریخ بر پیرایة مهدویت نشسته است، می پردازد. و چون این مساله در رابطة تنگاتنگ با آیات قرآن و کلام معصومین(ع) می باشد، از آن منظر مورد بازکاوی قرار گرفته است. این پایان نامه در چهار فصل بدین شکل تنظیم شده است: ابتدا در فصل کلیات به اهمیت و ضرورت بحث و سؤالات اصلی و فرعی و فرضیه ها و نیز مفاهیم اصلی پرداخته شده و در ادامه، اعتقاد به مهدویت در مذاهب و ادیان مختلف به اثبات رسیده است. در فصل سوم خاستگاهها و ریشه های اصلی آسیبهای مهدویت در هفت گروه مورد شناسایی قرار می گیرد. در چهارمین فصل، آسیبها و انحرافات مهم در چهارده عنوان مورد بررسی واقع شده است. و در انتها نتیجه بحث ارائه می گردد. مطالعة این رساله زمینة آشنایی مخاطب یا خواننده را با اصلی ترین خطراتی که فرهنگ مهدوی را تهدید می کند، فراهم ساخته و فرد می تواند با نگاهی نو، بهتر از گذشته به پیمودن ادامه مسیر انتظار بپردازد.

در این رساله اندیشه های کلامی طبر سی در زمینه های اعتقادی بیان شده است. ابتدا دیدگاه طبر سی در مورد دین و چگونگی معرفت به آن مورد بررسی گرفته است . دیگر مباحث مطرح شده در این رساله عبارتند از، عدل ( جبر و اختیار، تکلیف، لطف، غرض از آفرینش )، نبوت ( فرق بین رسول و نبی معجزه، عصمت، وحی قرآن، اعجاز، نزول، محکمات و متشابهات، معراج ) امامت و معاد ( اثبات معاد، معاد جسمانی، نظریه حال، توبه، شفاعت، احباط و... )/

در این پژوهش اندیشه های کلامی ملا فتح الله کاشانی از تفسیرش استخراج و با اندیشه های دیگر متکلمین شیعه مقایسه شده است. مطالب آن در یک پیشگفتار و چهار بخش آمده است. در پیشگفتار زندگی ملا فتح الله گزارش شده و در بخش اول با عنوان خداشناسی از صفات و افعال خداوند بحث به میان آمده است. بخش دوم به نبوت و بخش سوم به امامت و بخش پایانی به معاد اختصاص یافته است.