جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

محمد بن حسن طوسی (م460 ق) صاحب سه کتاب مهم و اساسی در علم رجال شیعه است که دو کتاب به نامهای فهرست و رجال تالیف خود او و دیگری املا و گزینش کتاب رجال کشی است که شیخ طوسی آن را اختیارالرجال نام نهاد.در هر یک از این آثار با توجه به اهداف نویسنده از تالیف آنها، نوع ارایه اطلاعات رجالی پیرامون راویان و اصحاب اصول و تصانیف با دیگری متفاوت است.نویسندگان مقاله حاضر در صددند روش شیخ طوسی را در ارایه اطلاعات نقدالرجالی (جرح و تعدیل اشخاص و ارزیابی اعتبار آثار آنان) با توجه به دو کتاب فهرست و رجال او به دست آورده اند.نتیجه حاصل از این پژوهش چنین است که در پیش گرفتن شیوه مصلحتی، توجیه گر بخشی از روش و عملکرد محافظه کارانه شیخ در انعکاس آرای رجالی اوست. شیخ بنا بر عللی که در مقاله بررسی شده بسیاری از اطلاعات رجالی را ارایه نداده است.

نگارنده در این نوشتار به بررسی و نقد نظریه ملاصدرا در باب ادراک و ارتباط عالم با معلوم پرداخته است. اصولا توصیف و ستایش از حکمت متعالیه نباید به منزله نقدناپذیری و مصون بوده آن از هر گونه خطا تلقی شود و نه به این معنا که همه اجزای حکمت متعالیه آسیب پذیر است. پژوهش حاضر این معنا را می رساند که برخی از آرای ملاصدرا خالی از ابهام و ایراد نیست که یکی از آنها نظریه وی در باب ادراک و ارتباط عالم با معلوم است. نگارنده کوشیده است دیدگاه آخوند را در این باب به گونه شفاف مستدل گرداند و در صورتی که توجیهی در خور حکمت یافت نشود، وجه ضعف و سبب ناتمام بودن آن را بیان کند.

در نظریه مطابقت صدق، جملهFa" " وقتی صادق است که مطابقت داشته باشد با این واقعیت که Fa، استدلال تیرکمان با استفاده از دو قاعده استنتاجی« عکس- I» و «جایگذاری - I»، در مقابل نظریه مذکور، ثابت می کند که "Fa" صادق است وقتی که مطابقت داشته باشد با Gb. و بدین ترتیب هر واقعیتی با هر واقعیت دیگری این همان است و همه واقعیات به یک واقعیت می توانند تحویل یابند (واقعیت بزرگ). درمقابل مسئله فوق فرضیه ما این است که اگر استدلال تیرکمان تفسیر مفهومی داشته باشد، دو قاعده مذکور برقرار نیست. و اگرتفسیر مصداقی داشته بشد اگر چه استدلال منتج است اما تفسیری خواهد داشت که با نظریه مطابقت صدق متعارض نیست.

این مقاله درصدد توضیح پاره ای از کلی ترین ویژگی های تفسیر هستی شناختی هایدگر از نقد عقل محض کانت است. این تفسیر، کاملا در تعارض با همه تفسیرهای معرفت شناختی رایج از این اثر عظیم فلسفی دوران جدید تاریخ تفکر غربی است. نگاهی کلی به شاخصه ها و تمایزات این دو گونه تفسیر از کانت ما را هم در فهم فلسفه کانت و هم در فهم اندیشه های هایدگر یاری می رساند.

در این مقاله این مساله مورد بحث قرار گرفته است که نفس و بدن در فلسفه لایب نیتس از یک جنسند یا نه و آیا در یکدیگر تاثیر و تاثر دارند و انطباق آنها چگونه تبیین می شوند به عبارت دیگر، آرا لایب پیرامون ارتباط نفس و بدن بررسی و نقد شده است. به این منظور برخی مقالات لایب نیتس، خصوصا منادولوژی و گفتار درباره مابعدالطبیعه و بعضی از نامه های او نظیر نامه های او به کلارک و آرنو و همچنین آثار شارحین او از قبیل شرح لاتا، راسل و ایشیگورا به دقت مطالعه شده و مطالب مربوط به رابطه نفس و بدن استخراج و سپس تجزیه و تحلیل و نقد شده و این نتایج به دست آمده است.

بیشتر منتقدین تامس کوهن او را متهم کرد ه اند که در آثار خود و به ویژه در کتاب ساختار انقلاب های علمی مبانی نسبی گرایی را در پوششی از تاریخ علم تکرار کرده است. نفی امکان کشف صدق، نفی امکان تعین نظریه به واسطه مشاهده و قیاس ناپذیری مهم ترین مبانی نسبی گرایی به شمار می روند که در آثار کوهن حضور دارند. با این حال کوهن خود را نسبی گرا نمی داند. او برای دفع اتهام نسبی گرایی، بر وجود محرک های حسی مشترک تاکید می کند و فهرستی از ارزش های مشترکی را که می توانند مبنای عینیت علوم باشند مورد بحث قرار می دهد. او هم چنین با ارائه تعریفی معتدل از قیاس ناپذیری، آن را با عدم امکان ترجمه کامل و دقیق برابر می داند. این نوشتار به مرور و ارزیابی پاسخ کوهن به اتهام نسبی گرایی اختصاص دارد. خواهیم دید که کوهن در دوره دوم فکری خویش از ادبیاتی رئالیستی کمک می گیرد. اما او هنوز مفاهیم اصلی را در پارادایم نسبی گرایان تعریف می کند و مبانی نسبی گرایی حتی در دوره دوم فکری او نیز به طور ضمنی حضور دارند.

با کشف قانون دوم ترمودینامیک و تلاش برای ابتنای آن بر دینامیک کلاسیک در نیمه دوم قرن نوزدهم میلادی، مساله یا پارادوکس بازگشت پذیری برای اولین بار مطرح شد، زیرا قوانین دینامیک کلاسیک برخلاف قانون دوم ترمودینامیک نسبت به زمان متقارن یا بازگشت پذیر بودند. در این مقاله پس از شرح این مساله به بیان دو رهیافت اصلی در حل این مساله می پردازیم. در اولین دیدگاه که پریگوژین از سردمداران آن است، بازگشت ناپذیری ناشی از ناپایداری های دینامیکی دانسته می شود و این ویژگی در سطح میکروسکوپی در قالب نوعی «بی نظمی» تعریف می شود، در حالی که در دیدگاه دیگر، افرادی مانند پرایس و بریکمان بازگشت ناپذیری در سطح ماکروسکوپی را ناشی از وجود شرایط اولیه خاصی برای جهان در نظر می گیرند و برقراری بازگشت پذیری در سطح میکروسکوپی را در تضاد با آن نمی دانند. با وجود تفاوت این دو دیدگاه در مبانی نظری، نشان خواهیم داد که می توان این نتیجه مشترک را از آنها استخراج کرد که بازگشت پذیری اصولا به لحاظ عملی غیرممکن است.

دان کیوپیت تلقی ای ناواقع گرایانه از خدا و ایمان دینی دارد. او بر این باور است که مفاهیم انسان و خدا در بستری تاریخی شکل می گیرند و ابتنایی بر عقلانیت و مابعدالطبیعه ندارند. از این رو، بر تحول مداوم این مفاهیم در طول تاریخ اندیشه دینی تاکید می کند. او بر این باور است که انسان خود ارزش هایش را انتخاب می کند و جهانش را بر این اساس می سازد. به زعم کیوپیت، گوهر دین احساس معنویتی است که کاملا جنبه شخصی دارد و از فردی به فرد دیگر تغییر می کند. چشم انداز هر فردی به عالم قوام دهنده تلقی و فهم آن فرد از ایمان به خدا است. بر این اساس، او عینیت و واقعیت خدا و دیگر مفاهیم اساسی دین را انکار می کند. از سوی دیگر، برایان هبلث ویت از معتقدان به واقع گرایی دینی است و کوشیده است ناواقع گرایی کیوپیت را به تفصیل بررسی و نقد کند. او انتقاداتی بنیادین به ناواقع گرایی دینی وارد می کند که مهم ترین آن ها نادیده انگاشتن مساله صدق و نیز انکار ارزش های اخلاقی عینی است. هبلث ویت ابتدا نقاط ضعف استدلال های ناواقع گرایانه ی کیوپیت و نحوه روایت او را از سیر اندیشه دینی در دوران جدید نشان می دهد و سپس، توضیح می دهد که باور به خدای عینی نه تنها با اندیشه مدرن ناسازگار نیست بلکه جزء ضروری آن است.