جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

‫نوشتار حاضر با رويکردي فقهي به تبيين ابعاد مختلف خراج (ماليات) در عصر ظهور و غيبت، ادله و مشروعيت آن مي‌پردازد و نقش ماليات از لحاظ اقتصادي و سياسي براي تقويت ارکان حکومت اسلامي تبيين مي‌کند. نويسنده در پنج فصل ابتدا به بررسي معناي خراج (ماليات) از جنبه لغوي و اصطلاحي پرداخته، سپس تاريخچه پرداختن ماليات قبل از اسلام در بلاد غير اسلامي مانند ايران و روم آن زمان و پس از اسلام در عصر حيات پيامبر اسلام و خلفا را ارائه کرده و برخي اصطلاحات مرتبط با خراج (ماليات) همچون: مقاسمه، طسق، فيء، انفال، بيت‌المال، ملکيت، اراضي مفتوحة عنوة، زمين موات و... را شرح مي‌دهد. فصل دوم به موضوع خراج و متعلقات آن اختصاص دارد و اراضي در ملک عام، اراضي مربوط به امام معصوم و حاکم اسلامي (ولي فقيه)، اراضي موات، اراضي آباد طبيعي مانند جنگل‌ها، اراضي فيء، اراضي مربوط به مالکيت‌هاي فرد و اراضي مربوط به صلح، جزء موضوعات و موارد تعلق ماليات به آن‌ها شمرده شده و ماهيت ماليات و ارتباط آن با ساير واجبات مالي، مانند خمس و زکات، کيفيت استيفاي ماليات و مقدارش و همچنين چگونگي مصرف آن توسط حکومت اسلامي شرح داده شده است. در فصل سوم ادله مشروعيت اخذ ماليات از قرآن کريم و روايات، سيره پيامبر اسلام(، سيره معصومين(، اجماع فقهاي شيعه و اهل سنت، همچنين دليل‌هاي خراج (ماليات) عمومي و انفال نيز از منظر قرآن، سنت و اقوال فقها مطرح مي‌شود. در فصل چهارم حکم شرعي خراج در زمان غيبت و احکام ولايي مربوط به آن و اختيارهاي ولي فقيه در اين زمينه همراه با ادله عمومي مربوط به آن ارائه شده است. در فصل پنجم نقش خراج در رشد اقتصادي دولت اسلامي و وضعيت کنوني، ماليات در کشورهاي اسلامي، تأثير ماليات در مبارزه با استعمار کشورهاي استکباري و آباداني کشور اسلامي و کنترل معيشت مردم با توجه به افزايش نفوس، تجزيه و تحليل اقتصادي مي‌گردد.