جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

یک ایده آکادمیک مبتنی بر تحقیقات میدانی و درک عمیق از مفهوم ادیان جهانی باشد، ماحصل یک استراتژی نومحافظ هکارانه سیاسی بود که اتفاقا ب هجای اینکه بیاید یک حقیقتی را ترسیم کند داشت یک نقشه راهی را تزریق م یکرد که برای اینکه آمریکا بعد از فروپاشی شوروی و پایان جنگ سرد بتواند نظام سیاسی و سلطه خودش را در جهان بدون شوروی و بلوک شرق تحمیل کند نیاز به یک تغییر استراتژی و نیاز به یک تغییر بازی دارد تا بتواند بازیگران نوظهور را مرعوب و سازوکارهای خودش را نهادینه کند. چون این نظام سیستم جهانی بعد از پایان جنگ جهانی دوم شکل گرفت و بسیاری از کسانی که بعد از جنگ جهانی دوم برای خودشان ب هعنوان بازیگران سیاسی اصلی حقوقی قائل شدند زاییده وقایع پس از جنگ جهانی دوم بودند. آمریکا بعد از فروپاشی شوروی و نابودی بلوک شرق دنبال یک نظام ت کبعدی رفت. اتفاقا قبل از اینکه ما نظریه هانتیگتون را ب هعنوان یک مطالعه تطبیقی تمدنی آ نگونه که توی نبی یا شریعتی آورد هاند، ببینیم باید یک مانیفست سیاسی نومحافظ هکار تلقی کنیم. وقتی ای نگونه در نظر گرفتیم نوع برخورد ما با این ایده ب هگونه دیگری خواهد بود.

شما در ایران نشریات و رسانه های متعددی دارید که به مسائل مربوط به روشنفکری م یپردازند و بسیار هم مخاطب دارند. این امر گویای این است که روشنفکری در ایران هنوز به انزوا نرفته است. چنین قضاوتی ندارم که جریان روشنفکری و روشنفکران ما منزوی شد هاند. اساساً امروزه فر م بیان و حضور روشنفکران متنوع شد ه است. به همین دلیل شاید وقتی با 15 یا 50 سال پیش مقایسه م یشود که تنها یک حسینیه ارشاد بود و یک شریعتی و تعداد بسیاری که در پای جلسات سخنرانی او حضور پیدا م یکردند آنگاه ضعیف و در انزوا ارزیابی شود. امروزه «عرص ههای عمومی » و «روشنفکران » متکثر شد هاند و محدود به زمان و مکان خاصی نیستند. با سب کهای جدید ارتباطی و رسان ههای مجازی حتی به اطمینان م یتوان گفت که بیش از پیش روشنفکران فعال هستند، اثرگذارند و مخاطب دارند. اکنون برای بسیاری از روشنفکران ما این حس ایجاد شده است که روشنفکری به پایان رسید ه یا رسالت روشنفکری افول کرده است این حس به این دلیل است که سطح تحصیلات بالا رفت ه، نهاد آکادمی گسترد هتر شده و مخاطبان م یتوانند خودشان با اندیش هها روب هرو شوند، بنابراین روشنفکران رسالت کمتری برای خود م یبینند. هدف روشنفکران شناخت مشکلاتی است که مردم به طور عموم نم یبینند و اصلاً نم یدانند که اینها مشکل هستند. آنها حقیقتی را نشان م یدهند که مردم به تنهایی قادر به دیدن آن نیستند. چندین سال است فعالیت روشنفکری از دانشگا هها به مؤسساتی خارج از دانشگاه سوق پیدا کرده است. دانشگا هها خیلی بوروکراتیک شد هاند و آزادی بیان را تحت کنترل دارند. « روشنفکر » اخلاق رعیتی را نقد میکند و را ههایی را تقویت میکند که «شهروند » متولد شود. «شهروند » کسی است که در برابر قدرت سر فرود نمیآورد، پیرو قدرت نیست و از قدرت، شفافیت، پاسخگویی و دموکراتیزه شدن را طلب میکند.

بعد از آنکه فلسفه وارد جهان اسلام شد متفکران مسلمان در ارتباط بین فلسفه و دین مواضع مختلفی اتخاد کردند. برخی فلسفه را ترک کرده و به تحقیر آن پرداختند و برخی نیز فلسفه ر بر دین ترجیح دادند. اما فیلسوفی مانند فارابی نظام فلسفی نوینی را بنیان نهاد که در آن، بین فلسفه و دین جمع شده و تعارض میان آنها مورد انکار قرار گرفت. او برای تبیین هرچه بهتر نسبت بین فلسفه و دین و هماهنگ سازی و جمع این دو به واکاوی و تحلیل دو مفهوم مله و فلسفه و تقدم و تأخر آنها پرداخت. از نظر فارابی مله و دین دو اسم مترادف اند و تفاوتی با هم ندارند. امّا او تنها ملتی را بر حق و فاضله می داند که رئیس آن و هرکس که تحت ریاست اوست به دنبال سعادت قصوی بوده و حقیقت دینی و حقیقت فلسفی با وجود اختلاف صوری، از لحاظ عینی، حقیقت واحدی هستند.. این عقیده او وفاق و هماهنگی میان فلسفه و اصول و مبانی اسلامی را میسر ساخت. او بدون شک نخستین اندیشمندی بود که براساس این هماهنگی، فلسفه جدیدی را بنیاد نهاد و فلاسفه بعد از او خطوطی را که وی رسم کرده بود پی گیری کرده و طرح او را تکمیل کردند.