جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

‫نوشتار حاضر، با استناد به مسايل تاريخي صدر اسلام و مستندات روايي و تاريخي به بررسي جريان منع تدوين احاديث نبوي توسط خليفه اول و دوم مي‌پردازد و آثار زيانبار منع تدوين حديث در معارف اسلامي به ويژه فقه را تجزيه و تحليل مي‌کند. نويسنده در پنج فصل ضمن ضرورت تدوين احاديث پيامبر اسلام و معصومين( و موضعگيري اهل بيت( در اين زمينه، به بررسي علت‌هاي مهم منع تدوين حديث در عصرخلفا پرداخته و آثار تلخ اين جريان را براي ادوار بعدي اسلام تبيين کرده است. وي در فصل اول ضمن شرح اهميت کتابت و تدوين قرآن و احاديث از نظر قرآن کريم، روايات و عقل، نقش پيامبر اسلام در کتابت قرآن و تدوين آن را وصف مي‌کند. فصل دوم به تدوين قرآن کريم و احاديث نبوي و نقش امام علي( در اين زمينه اختصاص دارد و تلاش آن حضرت و برخي يارانش در تدوين قرآن و سنت نبوي گزارش گرديده و پس از آن، مراحل بعدي تدوين احاديث در عصر امامان پس از امام علي( تا زمان امام صادق( شرح داده شده است. در فصل سوم تدوين احاديث نبوي، يا جلوگيري از تدوين آن از منظر علماي اهل سنت مطرح شده و عملکرد خلفا در اين زمينه (منع تدوين احاديث نبوي) و توجيهات اهل سنت از اين عمل آنان نقل و ارزيابي مي‌شود. در فصل چهارم علل منع تدوين حديث در سخنان عالمان سني مطرح و نقادي شده است. نگارنده به ارزيابي ديدگاه‌هاي اهل سنت در مورد منع کردن پيامبر اسلام( از احاديث خويش، ترس از اختلاط حديث با قرآن کريم، ترس از ترک کردن قرآن توسط مردم و گرايش آنان به احاديث، اکتفا کردن به حفظ احاديث به جاي کتابت آن و سيره و عمل صحابه پرداخته و ضمن رد کردن نظريات آنان، هدف اصلي از منع تدوين حديث را جلوگيري از نشر فضايل اهل بيت( قلمداد مي‌کند. در فصل پنجم آثار ديني، فرهنگي، عقيدتي، فقهي، سياسي و اجتماعي منع تدوين حديث را مي‌خوانيم.

‫در اين پاياننامه، ابتدا شرحى مختصر از زندگانى مولانا آمدهاست، آنگاه آثار برجستهاى كه درباره مولانا و مثنوى نوشته شده، معرفى شدهاند؛ سپس مفاهيم لغوى و اصطلاحى تأويل و تفسير، مرز ميان تأويل و تفسير، علوم لازم براى تفسير و اين كه چه كسانى به تأويل قرآن علم دارند، بررسى شدهاند؛ و ضمن بررسى تأويلات گروههاى سهگانه شيعه، صوفيه و اخوانالصفا شرايط تأويل در نزد مولانا بيان شدهاست. مبحث اصلى پاياننامه را تأويل و تفسير آيات تشكيل مىدهد. ابتدا آيات قرآن تفسير، آنگاه ديدگاه مولانا درباره آنها بيان شدهاست."

---