جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتاب الصارم المسلول على من انكر التسمية بعبد النبي و عبد الرسول بقلم محمد عابد السندی المدنی به رشته تحریر درآمده است. وهابیّون و سلفیّه، بعضی از امورات مسلمین را که هیچ گونه منافاتی با شرعیت اسلامی ندارد تحریم نموده و آن اعمال را بدعت و شرک می دانند. آنان حتی به اسامی عدّه بسیاری از مسلمین که با کلماتی چون عبد که به معنای بنده است یا غلام که معنای مرادفی با عبد دارد را از مصادیق بارز شرک محسوب نموده و این اسامی را بدعت و تکفیر از دین می دانند. مؤلف اثر حاضر درصدد برآمده تا بعد از بررسی در موضوع انتخاب اسامی چون عبدالرسول، عبدالنبی، عبدالحسین و ... به اثبات این نوع نامگذاری ها بپردازد و به اثبات برساند که این نمونه نامگذاریها به هیچ وجه از مصادیق شرک به حساب نمی آید. وی برای اثبات سخن خود در ابتدا این مساله را از علما و مراجع تقلید استفتاء نموده و پاسخ آنها را ذکر کرده است. او بحث خود را از همین پاسخ آغاز نموده و طبق پاسخ علما بیان داشته این مسئله به اعتقاد و نیّت شخص بستگی دارد و این افراد نه تنها قصد شرک ندارند بلکه با این کار نیت تقرب نیز نموده اند. این کتاب حاوی مقدمه و مباحثی می باشد. بعضی از مباحث عبارتند از: مؤلف ابتدا به احادیثی در این موضوع اشاره مینماید، احادیثی که در آنها نیّت مؤمن أفضل از عمل او شناخته شده است و تصریح گردیده که عمل هر شخص به نیّت وی بستگی دارد ... در ادامه به آیه 31 آل عمران اشاره مینماید که در آن أتباع رسول مصداق محبّت إلهی بیان شده است سپس به آیه 222 سوره بقره استشهاد گردیده و بیان شده است که این نوع نام گذاریها برای جلب رحمت الهی ونوعی توبه و استغفار میباشد ... در ادامه کتاب احادیث و نقل قولهایی مبنی بر أهمیت نیّت شخص بیان شده و در توضیح آنها آمده اگر شخص قصد تبرّک کرده باشد مثاب خواهد بود. در مبحث دیگر این کتاب به بررسی کلمه (عبد) و کار بردهای آن پرداخته شده و ضمن ذکر نمونه های قرآنی بیان گردیده که این کلمه فقط در مقام مخلوق و ... نیست. چرا که در کلام الهی « عبدکم » نیز وارد شده .... وآنچه در بعضی از أحادیث آمده نهی تنزیهی میباشد. در مبحث دیگر این کتاب به مبحث کلمه غلام و در ادامه آن به بحث مجاز پرداخته و از این منظر این موضوع را بررسی کرده است. مؤلف بعد از بررسی موضوع انتخاب اسامی مسلمین با شروه عبد یا غلام به این نتیجه رسیده است که زاین نوع نام گذاریها مجاز بوده و بدعت محسوب نمی گردد. برای این که این نوع نام گذاریها برای جلب رحمت الهی و نوعی توبه و استغفار میباشد.

مفهوم عبادت هرچند در بادی نظر مفهومی بسیط و ساده به ذهن اما همین امر متداول بین مسلمانان با دسیسه گروهی بی خرد و ناآشنا با مبانی اسلام به نقطه ی تفرقه انگیز بین آنها گردیده است. نویسنده در این مجال درصدد آنست تا با بیان روشن مفهوم عبادت و بررسی مصادیق آن راه را بر معاندین شبهه افكن ببندد. مطالب این كتاب بعد از مقدمه در دو مسئله تكمیل شده است: مسئله اول مفهوم عبادت و بیان حد آن: در این فصل مطالبی چون رابطه عبادت با خضوع ونظر صاحب نظران مانند ابن تیمیه در تعریف عبادت آمده است مساله دوم حصر جواز استعانت از خدا را بیان میكند ودر ادامه آن جواز دعا و انواع آن را بیان داشته است. نویسنده با بیان مسائل فوق بحث عبادت را به خوبی بیان ، وشبهات مربوطه را پاسخ داده است. مهمترین عناوین: 1.

التوحيد و الشرك في القرآن الكريم، نام كتابى است كلامى به زبان عربى كه به قلم آیت‌الله جعفر سبحانى، از علماى شيعى معاصر، مقيم قم به نگارش درآمده است. انگيزه مؤلف از نگارش اين اثر نقد ديدگاه وهابيان در موضوع توحيد در عبادت است كه بر اساس وهابيان، شیعیان را مشرك خوانده و از ربقه اسلام خارج مى‌دانند. مؤلف با يادآورى اين نكته كه على رغم توافق تمام فرق اسلامى در موضوع توحيد در عبادت، برخى از آنها برخى ديگر را به جهت بعضى باورها مشرك خوانده و مصداق موحد نمى‌دانند. به گفته مؤلف تاكنون بسيارى از انديشمندان در صدد حل اين مشكل برآمده، ولى هيچ كدام به حل مشكل با تمركز بر آيات كريمه قرآن نپرداخته‌اند؛ اما وى درصدد است با عطف توجه به آيات قرآنى به بررسى موضوع توحيد و شرك پرداخته و حكم مواردى نظير توسل، تبرک و درخواست شفاعت از رسول اكرم(ص) و امامان معصوم(ع) و...، را كه به استناد آنها شیعیان متهم به شرك مى‌شوند، بيان دارد. مؤلف در آغاز به بيان مراتب توحيد، كه اساس و بنيان دعوت تمام انبياء الهى است، مى‌پردازد. اين اقسام عبارتند از: -

این پایان نامهدر صدد اثبات و نمایش رابطه بین خالق و مخلوق بوده و با ابزار برهان و فلسفه و استفاده از نصوص دینی همچون کلام وحی و فرمایشات ائمه به این مهم می پردازد.به مقدار عبودیت انسان که نفی خود و کمالاتش را در پی خواهد داشت، انسان مظهر ربوبیت الهی خواهد بود و تصرفاتش در وجود خود و کل هستی، جلوه ای از ربوبیت و تدبیر الهی خواهد بود و ربوبیت الهی از مجرای وجود عبد، ظهور خواهد کرد. عبودیت و ربوبیت در حقیقت، دو جلوه از یک حقیقت است که به اعتبار لحاظ امری، ربوبیت و به اعتبار لحاظ خلقی، عبودیت اطلاق می شود. در صورت فقدان لحاظ خلقی عبودیت، حقیقتو جان آن که ربوبیت است، جلوه گر خواهد شد.

چکیدهابن عربی عارف قرن هفتم هجری قمری مثل هر عارفی، ارتباط با خداوند را مهم می داند و این رابطه در نیایش به کمال میرسد. نیایش در عالم هستی اقسامی دارد و در تمام موجودات اعم از مجردات و مادیات (انسان، حیوان ، نبات ...) نیایش و تسبیح اصل عمومی عالم است. او برای تسبیح و نیایش انسانی نیز مراتب قائل است. و طبق آیه 11 شورا ( لیس کمثله شی) (تنزیه)و هو السمیع البصیر( تشبیه) حد میانه را در نظر می گیرد. هر عمل آیینی نیایش محسوب می شود مانند: مناسک، حج، روزه ،نماز و ...انسان (عادی) ظاهر شریعت را مد نظر دارد اما عارف می خواهد به حقیقت واصل شود، توحیدش با نیایش رابطه دارد. وی در نیایش افعالی به توحید افعالی و در نیایش صفاتی به توحید صفاتی و در نیایش ذاتی به توحید ذاتی دست می یابد. در مرتبه آخر یا توحید ذاتی( فنا) ذاکر در مذکور فانی می شود (ای دعا ز تو اجابت هم ز تو) در واقع عارف به جایی می رسد که تمام حرکات و سکنات او نیایش می گردد و عبد در مسیر الی الله به مقام قرب رسیده و هدف از خلقت و آفرینش انسان ( ما جن و انس را برای عبادت آفریدیم، 56 ذاریات) مهیا می شود.

اخلاص؛ خالص كردن، خلوص نيت و عقيده پاك داشتن، رهايی و تنزيه دل از هرگونه شايبه و كدورتی است كه صفای آن را مشوب و مكدر نمايد و تصفيه اعمال از تمام آلودگی ها، دوری از خودنمايی و عجب و سرّی است از اسرار حق در دل و جان بنده. مخلصان مهذّب و آراسته به ادب و از زشتی ها دورند، در مقام عبوديت توجهی به غير حق ندارند و خدا را خالصانه پرستش می نمايند. كمال و نقص و صحت و فساد عبادات تابع نيت و اراده خالصانه است. عبادت و بندگی حق تعالی از روی اخلاص، سبب گشايش در كارها، جوشش كوثر معرفت و چشمه های حكمت و دانش در دل و جاری شدن آن بر زبان، صفای عقل و قلب و آرامش و آسايش ابدی و جاودانه است. در اين مقاله كوشش شده است ابعاد مختلف موضوع از منظر مثنوی مولوی به عنوان بزرگترين و كامل ترين اثر عرفانی مورد بررسی قرار بگيرد.

افراد در جامعه با یکدیگر متفاوتند. هر کدام هدف خاصی را دنبال می­کنند و بر این اساس هدف، روش و مسیر متفاوتی را در زندگی انتخاب می­کنند. برخی افراد، بسیار معتقد و مستحکم هستند و در عین حال که در زندگی شخصی موفق­اند و استعدادهای وجودی خود را شکوفا کرده­اند، در جامعه نیز افرادی خلاق و حامی دیگران هستند. آنها انسان­های کامل و خود ساخته‌ای هستند که در روان­شناسی انسان­گرایی (نیروی سوم)، به آنها انسان‌های خودشکوفا گفته می­شود. در این پژوهش با استفاده از روش کتابخانه­ای به توصیف ویژگی­های خودشکوفایان از منظر قرآن و روان­شناسی پرداخته می­شود و در عین حال، کوشش می­شود تا معیارهای جامعی بر اساس آیات قرآن برای خودشکوفایی ارائه گردد. با بررسی جامع آیات در تفاسیر قرآن، نتایج مؤید آن است که انسان کامل، انسانی است که علاوه بر انجام واجباتی مانند نماز، زکات و ترک گناه و معصیت، مسؤولیت­هایی را بر عهده می­گیرد که فراتر از وظایف مؤمنان است. او کسی است که در جهت تکامل فردی و اجتماعی می­کوشد. با توجه به جامع بودن دیدگاه قرآن و نظر به جهانی بودن رسالت آن، شایسته است که دیدگاه قرآن به­جای نظریه­های مطرح شده توسط بشر در زمینه خودشکوفایی استفاده شود.

این تحقیق بر آن است تا با مراجعه به آیات نورانی و دیگر منابع معتبر اسلامی « طاعت از دیدگاه قرآن » را مورد تحلیل و بررسی قرار دهد . در ابتدا ضمن بیان روشنی از ابعاد مختلف مسئله استناد به آیات قرآن ، ضرورت این تحقیق اثبات گردیده و برای رسیدن به هدف های تحقیق اهداف ویژه زیر طراحی شده است : بررسی معنای لغوی و اصطلاحی طاعت ، انواع طاعت از دیدگاه قرآن ، آثار طاعت ، ویژگی های طاعت برای رسیدن به اهداف مذکور سئوالات زیر طرح شده است : 1.معنا ومفهوم لغوی و اصطلاحی طاعت چیست ؟ 2.انواع طاعت ، کدامند ؟ 3. ویژگی های طاعت کدامند ؟ 4.آثار و پیامدهای طاعت کدامند ؟ با توجه به ماهیت ، اهداف و امکانات موجود روش تحقیق توصیفی تحلیلی برای انجام تحقیق برگزیده است . پس از گردآوری اطلاعات و تجزیه و تحلیل آنها نتایج ذیل به دست آمده است . طاعت ، یعنی فرمانبرداری و بندگی کردن از یک مقام برتر ، که این فرمانبرداری از روی اراده ، رأی و اختیار فرد انجام می گیرد که شخص در زمان طاعت از مقام خاص ، آن مقام را به بزرگی یاد می نماید . حال ممکن است این فرمانبرداری از حق باشد و یا از مقامی غیر حق . طاعت از حق یعنی اطاعت از خداوند که همان طاعت برتر و برگزیده است . که به حق ستایش و فرمانبرداری و گردن نهادن در راه دستورات او بالاترین نعمت برای انسانها می باشد . غیر از اطاعت از حق ، طاعت کسانی هم که خداوند به طاعتشان دستور داده ، واجب و لازم است . طاعت از پیامبر (ص) و اولی الامر که در آیات زیادی به این امر اشاره شده است . صریح ترین آیه که به طاعت خدا ، پیامبر و اولی الامر اشاره دارد ، « یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُواْ أَطِیعُواْ اللّهَ وَأَطِیعُواْ الرَّسُولَ وَأُوْلِی الأَمْرِ مِنکُمْ ... » : [ نساء /59 ] ( ای کسانی که ایمان آورده اید خدا را اطاعت کنید و پیامبر و اولیای امر خود را [نیز] اطاعت کنید... ) و غیر از اطاعت این مقامات ، طاعت از ولایت فقیه (رهبر ) هم لازم و ضروری است چون در زمان غیبت حضرت مهدی (عج ) و بعد از امامان و پیامبران ، برقراری حکومت اسلامی و ایجاد عدل و داد به عهده این مقام است که حکومتش براساس فرمایشات پیامبر و براساس حکومت عدل علی باشد که در این صورت طاعتش واجب است . همچنین طاعت از پدر و مادر هم بسیار سفارش شده است در حالی که نیکی به پدر و مادر در ردیف شکر نعمات الهی قرار گرفته و در بسیاری از روایات ( که در صفحات بعدی مفصلاً بحث خواهد شد ) طاعت از پدر و مادر سفارش شده حتی اگر کافر باشند . فقط در یک مورد سرپیچی از حکم آنها جایز است و آن زمانی است که پدر و مادر ، فرزند را به راهی غیر از راه حق و خدا هدایت کنند ، در این صورت سرپیچی از دستور آنها واجب است البته باز در این جا باید با نرمی و گفتار نیکو آنها را راضی کرد . همچنین بعضی از افراد با فریب شیطان و مکائد او از راه حق دور می شوند که در این صورت فرد به نوعی طاعت از شیطان و دستورات او را می نماید . همچنین در مورد آثار اطاعت از راه حق ( خدا و پیامبر (ص) ) به آثار زیادی اشاره شده است که می توان همه ی آنها را در رسیدن انسان به سعادت و خوشبختی که همان لقاء الله یا رسیدن به بهشت خلاصه کرد . همچنین در مورد ویژگی های طاعت که طاعت باید از روی حبّ باشد ، طاعت باید از روی بینش و آگاهی باشد و همچنین طاعت از روی صبر و استقامت و شکیبایی صحبت به میان آمده است .