جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

در روند تکاملی شعر در دوره معاصر، علاوه بر کاربرد ویژه اوزان عروضی و ایجاد انسجام نسبی در بندهای شعر، برای تقویت فرم ویژه و رسیدن به ساختار، شاعران در عین توجه به امکانات بلاغی جدید، از ظرفیتهای نگارشی هم سود جسته اند؛ مثلا برای بیان حالات و ایجاد شعر تجسمی و دیداری، به نحوه نوشتن کلمات و استعداد واژگان در تقطیع پذیری و فضاسازی، توجه نشان داده اند. از جمله امکاناتی که شاعران نوگرای معاصر از آن در جهت تقویت فرم و رسیدن به ساختار هنری و کلامی و اجرای دقیق شعر، بهره برده اند، نشانه های سجاوندی است. این نشانه ها علاوه بر کاربرد خاص برای بیان انواع و اقسام جمله ها و درست خوانی ترکیبات و واژگان، در دوره جدید به خصوص در بین پیروان اسلوب نیما، به منزله عضوی از ساخت هنری و ساخت شعری، جنبه نشانه شناختی و دلالتی ویژه ای یافته است که تحلیل آنها می تواند تفاوت نگرش شاعران معاصر را به پدیده ها نشان دهد. این جستار، تلاشی است برای نشان  دادن اهمیت نشانه های نگارشی در شعر امروز و گشودن دریچه ای کوچک به چشم اندازی گسترده که بررسی و دقت بیشتری را می طلبد.

لزوم پرداختن به جنبه های نمایشی آثار ادبی غنی فارسی برای استفاده در تولید فیلم های اقتباسی جذاب و پرمحتوا، با عنایت به پیشرفت تکنیکی سینما از یک سو، و کمبود سوژه های جذاب و بکر از سوی دیگر، بر کسی پوشیده نیست. در این مقاله سعی شده است با تکیه بر جایگاه و اهمیت اقتباس از آثار ادبی در سینمای جهان و سابقه آن در ایران، سیرالعباد الی المعاد سنایی غزنوی به عنوان اثری واجد شرایط اقتباس بررسی و با توجه به برخی ویژگی های مطلوب داستان های سینمایی، برخی وجوه نمایشی آن تحلیل و نمایانده شود. با این توصیف، به ویژگی های این اثر در ساختار یعنی: نمود داستانی و روایتگونه، تصاویر بکر و بدیع، ماجراهای تصویری، به علاوه بخش های متمایز اما پیوسته متن که قابلیت تبدیل آن را به یک فیلم نامه سه پرده ای نشان می دهد، در تطابق با یک داستان خوب سینمایی برای اقتباس اشاره شده است. در ضمن به محتوای غنی و فلسفه اخلاقی اثر همراه و هم خوان با فضا و تصاویر ارائه شده در آن، به عنوان زمینه ای مناسب برای اقتباس فیلم نامه ای سینمایی و ساخت فیلمی ارزشمند توجه شده است.

مقاله حاضر ضمن اشاره ای گذرا به محتوا و درونمایه عبهرالعاشقین نوشته روزبهان بقلی شیرازی (522-606) بر آن است که در گام نخست به تصویرپردازی و ساختارهای تصویری روزبهان در این اثر عرفانی بپردازد، سپس نقش این تصاویر و شگردهای بلاغی را در بازنمایی اندیشه و ذهنیات روزبهان، و نیز نحوه ارتباط میان آنها را مورد بررسی قرار دهد. حاصل این پژوهش آن است که با توجه به ذهنیت استعاره گرای روزبهان، «قطب استعاری زبان» (به معنای فرایند تداعی ها و حرکت زبان بر محور شباهت) در نوشتار او غالب است و این جنبه از زبان وی در ساخت های تشبیهی عقلی به حسی تا نمادهای شخصی چندمعنا متجلی می شود. بنیاد آگاهی روزبهان در این اثر که بر پایه «التباس» (پوشیدگی/ پوشیده شدن) نهاده شده است و بیانگر نوع ذهنیت و جهان بینی عرفانی اوست، بر سراسر این اثر، و بر تمام ابعاد زبان استعاری او سایه افکنده است و از آنجا که طریقت روزبهان مبتنی بر دیدار و یافت است، در اثر او خانواده استعاره های دیداری بر خانواده واژگان شنیداری غلبه دارد.

تصویرسازی طیفی از معانی را از صورت سازی های شاعرانه تا عکس و فیلم در بر می گیرد. تکنیک های سینمایی امکان بازنمایی عینی طبیعت و روایت را به هنرمند امروزی می بخشد. لازمه تصویرگری، در بدو امر، نگاهی زیبا و دقیق به طبیعت و وقایع است که در آثار ادیبان قرون گذشته نیز دیده می شود. در توصیفات و روایت های آنها ظرافت هایی هست که سینماگر امروزی با استفاده از دوربین فیلمبرداری قادر به بهره برداری عینی از آنهاست. این تحقیق بر بخش هایی از متن تاریخ بیهقی تمرکز می کند که غنای دراماتیک و بصری بیشتری دارند. بعد از ذکر کلیاتی درباره تصویر در تاریخ بیهقی، تکنیک های سینمایی معرفی، و هنر بیهقی در هر مورد نشان داده می شود. در پایان هر بخش نیز صحنه هایی از فیلم های معروف جهان به عنوان شاهد، با صحنه هایی از تاریخ بیهقی مقایسه می شود.

این مقاله به بررسی تصویر خدا در آثار سنت اگزوپری، یکی از نویسندگان قرن بیستم می پردازد. سنت-اگزوپری یکی از رمان نویسان فرانسوی که تفکرات خاص فلسفی داشته و تلاش کرده تا تصویر خداوند را در رمان ها و زندگی نامه اش منعکس سازد. هدف اصلی وی پیروزی بر پوچ گرایی عصرش از طریق ارائه تصویری نو از خدا بوده است. وی تصاویر گوناگونی از خداوند ارائه می دهد که بیشتر در دو اثر قلعه و دفترها متبلور شده است. تصویری که با انچه در مذاهب رسمی از خداوند داده می شود، متفاوت است. بررسی و تحلیل این تصویر ویژه موضوع این مقاله است.