جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

قاریان قرآن کریم برای القای صحیح مراد الهی به شنونده، آیات قرآن را با توجه به مفهوم آیه تلاوت می کنند و با توجه به ارتباط لفظی و معنوی بین عبارات قرآنی، وقف، وصل یا ابتدای مناسبی را انتخاب می‌نمایند. پژوهش حاضر به مصادیق آیاتی می‌پردازد که به دلیل اختلاف مفسران، گاهی وقف و گاهی وصل عبارات آنها در یک موضع، مورد نظر است. در این دسته از آیات، آنجا که وقف بین عبارات بر اساس یک وجه تفسیری انتخاب می شود، اهمیت القای معنا به وسیله آن وقف تا آنجاست که وصل عبارت، موهم القای معنای خلاف می گردد و قاریان بر خلاف برقراری ارتباط لفظی و معنوی بین عبارات، وقف را اختیار می کنند تا معنای صحیح آیه را به شنونده القا کنند؛ چراکه در صورتِ عدمِ بیانِ این وقف، نه تنها معنای مورد نظر به شنونده القا نشده، بلکه موهم القای خلاف آن معنا نیز می شود؛ از این‌رو، برخی از علمای وقف و ابتدا این نوع وقف را «وقف بیان» نامیده اند. پژوهش حاضر ضمن تبیین وقف بیان در آیه 217 سوره بقره به نقد و بررسی وجوه پنج‌گانه وقف و ابتدای این آیه و مؤیدات وقف بیان در آن پرداخته است

تحقیقات دانشمندان و پژوهشگران قرآنی، حاکی از آن است که مسلمانان از همان آغاز نزول قرآن به فراگیری و قرائت و اقراء آیات و نگارش الفاظ وحی سخت کوشیده اند، ولی کاستی ها و نقایص موجود در خط عربی آن روزگار و اختلافاتی که نسبت به قرائت پاره ای از واژگان قرآن پدید آمد، موجب پدید آمدن قرائت های مختلف از قرآن گردید. این پژوهش به شیوه کتابخانه ای کوشیده است با بررسی اسناد و روایات تاریخی و شواهد قرآنی طی چهار دوره تاریخی که منجر به تدوین قرائات هفت گانه گردیده است یعنی عصر نزول، دوران توحید مصاحف، ابتداء خلافت عثمانی، دوره تسبیع قرائات، نحوه تعامل و تقابل بین قرائات و رسم الخط قرآن، را مورد ارزیابی و تحلیل قرار دهد. در این پژوهش تاریخی تمرکز بر توصیف عینی و شهودی کلمات و آیات و بررسی آماری زبان شناسی، اختلاف قرائات قرآن کریم در سطح واژه و جمله بندی صرفنظر از قواعد صرفی و نحوی می‌باشد. نتایج حاصل از این پژوهش حاکی از آن است که،قرائت های گوناگون و رسم الخط قرآن ناشی از اجتهاد قراء و تاثیر ویژگی های ادبی و زبانی هر منطقه بوده است و به نظر می رسد وجوه اختلاف قرائت در سوره بقره از آیات141 تا پایان سوره بقره به صورت آماری بیانگر تأثر قرائت های مختلف برآیات این سوره دارد.