جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

مقاله پیش رو کوششی است که با در نظر گرفتن سه مولفه اساسی (خدا، فرد دین دار و دین داری) و با توجه به نظریه هویت و نظریه بازتابندگی آنتونی گیدنز انجام شده است. سینما نیز به عنوان یکی از اثرگذارترین ابزارهای رسانه ای در جهان معاصر، متن اصلی این بازنمایی است. سوال اصلی، توجه به چگونگی بازنمایی هویت دینی در سینمای پس از انقلاب است. هدف از این مقاله، توصیف چگونگی بازنمایی هویت دینی (سنتی/ بازتابنده) در سینمای ایران است. روش تحقیق نیز مبتنی بر تحلیل محتوای کیفی است و جامعه آماری، کلیه فیلم های سینمایی پس از انقلاب است که تأکیدی مستقیم یا غیرمستقیم به مولفه های هویت دینی داشته اند که تعداد 20 فیلم به عنوان نمونه و در مصاحبه با صاحب نظران سینمایی و به صورت هدفمند و غیرتصادفی استخراج شده است. نتایج به دست آمده حاکی از حضور قطعی مولفه های هویت دینی در سینمای ایران است که در طول سه دهه پس از انقلاب از قالب سنتی به قالب بازتابنده منتقل شده است و این نتایج با تغییرهای اجتماعی و سیاسی سال های پس از انقلاب همخوانی دارد.

اسلام مجموعه ای از قوانین، مقررات، ارزش ها و هنجارهاست که به صورت آئینی و نمادین بر نگرش و رفتار مصرفی مسلمانان تاثیر می گذارد. از این رو، میزان دینداری مسلمانان می تواند ارزیابی آنان را از آگهی های بازرگانی که حامل نمادی اسلامی است تعدیل کند. برای آزمون این تاثیر تعدیل کننده مثبت، پژوهشی آزمایشگاهی انجام شد تا تاثیر دینداری را بر نگرش مصرف کنندگان مالزیایی مسلمان به آگهی های بازرگانی را بررسی کند که در آن زنان باحجاب کالا تبلیغ می کنند. 120 دانشجوی زن مسلمان دانشگاه دولتی یو پی ام مالزی درچهار گروه در این پژوهش آزمایشگاهی شرکت کردند. آزمودنی ها در هر گروه، چهار آگهی بازرگانی را که یکی از آن ها به وسیله یک زن باحجاب و سه آگهی دیگر با استفاده از زنان بی حجاب تولید شده است تماشا کردند. سپس دیدگاه آزمودنی ها درباره هر یک از این آگهی ها با استفاده از پرسشنامه سنجیده و پاسخ ها با استفاده از آزمون تحلیل چندمتغیره کوواریانس تجزیه و تحلیل شد. یافته ها نشان داد استفاده از زن باحجاب در تبلیغ کالا به گونه موثری بر ارزیابی آزمودنی ها از آگهی بازرگانی، نام تجاری کالای تبلیغ شده و قصد خرید اثر گذاشته است و میزان دینداری آزمودنی ها نیز نقش تعدیل کننده مثبتی در این فرایند داشته است. افزون بر این، یافته ها نشان داد که این تاثیر با نوع کالای تبلیغ شده ارتباطی ندارد.

پژوهش حاضر با عنوان «فاصله نسلی با تاکید بر وضعیت دینداری و ارزشهای اجتماعی» در سال 1382 هجری شمسی به شیوه پیمایش و از طریق مصاحبه ساختمند در قالب یک پرسشنامه  64سوالی در نمونه ای با حجم 220 نفر از افراد بالای 15 سال در شهر دهدشت به اجرا در آمد.هدف کلی تحقیق پی بردن به پیامد ها و آثار تغییرات اجتماعی فرهنگی بر فاصله نسلی بود. در کنار آن اهداف فرعی دیگری نظیر بررسی تطبیقی نسل جوان و بزرگترها در شاخصهای دینداری و ارزشهای اجتماعی مد نظر بوده است.چارچوب نظری این تحقیق مبتنی بر نظریه فرامادیگری رونالد اینگلهارت پژوهشگر تحولات ارزشی و فرهنگی می باشد. اینگلهارت پس از حدود دو دهه پژوهشهای تجربی نتیجه می گیرد که در کشورهای پیشرفته صنعتی تحولی از ارزشهای مادی به فرامادی به وقوع پیوسته است که روند این تحول را در جهت کاهش نگرشهای دینی جوانان و گرایش بیشتر آنها به ارزشهای فرامادی در مقایسه با بزرگترها می داند.در این تحقیق با توجه به موضوع و مساله اصلی تحقیق و نیز چارچوب نظری آن دو فرضیه مورد آزمون قرار گرفتند: 1) بین نسل جوان و بزرگترها از لحاظ میزان دینداری کلی رابطه وجود دارد. 2) بین اولویتهای ارزشی نسل جوان و بزرگترها رابطه وجود دارد.بر اساس نتایج حاصل از آزمونهای آماری توصیفی و استنباطی بکار گرفته شده در این پژوهش هردو فرضیه تحقیق مورد تایید قرار گرفتند که حکایت از وجود تفاوتهایی بین دو گروه مورد مقایسه در متغیرهای مورد سنجش  دارد.

نوشتار حاضر که متشکل از شش بحث فرعی است درصدد تشریح نسبت بین دین و ایدئولوژی به عنوان یک معرفت است، تا از این طریق به گونه های دینداری متاثر از ایدئولوژی دست یابد. بر این اساس، ضمن توضیح ویژگیهای اساسی ایدئولوژی، رابطه این دو مفهوم در دو عرصه متفاوت یعنی در غرب و در ایران مورد بررسی قرار گرفته است. بررسی تحلیلی ـ تاریخی این موضوع به خصوص در ایران، نوشتار را به سمت منظور اصلی خویش رهنمون ساخته است. در این مسیر ضرورت تشخیص داده شد که برخی از انتقادهای مهم نیز مطرح و مورد بررسی قرار گیرد. در نهایت، بر پایه مباحث فوق، پنج گونه دینداری متاثر از ایدئولوژی از یکدیگر متمایز گردید، ویژگیهای آنها توضیح داده شد و تحلیل مقایسه ای از آنها ارایه شد.

این پژوهش به بررسی رابطه بین نگرش مذهبی و رضایت از زندگی می پردازد. برای انجام این پژوهش 400 دانشجو از بین دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز به صورت تصادفی خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند. در این تحقیق از پرسشنامه معبد و مقیاس رضایت از زندگی استفاده شد. تحلیل داده های به دست آمده نشان داد که رضایت از زندگی با هر سه بعد نگرش دینی (انجام واجبات، انجام مستحبات و دخالت دادن دین در انتخاب ها و تصمیم ها) همبستگی مثبت معناداری دارد. تحلیل رگرسیون چندمتغیره نشان داد که ابعاد نگرش مذهبی به صورت معناداری توان پیش بینی تغییرات رضایت زندگی را دارند. بررسی بیشتر داده ها نشان داد که از میان سه بعد نگرش مذهبی، دو بعد انجام واجبات و دخالت دادن دین در تصمیم گیری ها و انتخاب ها، با اطمینان 99 درصد، می توانند تغییرات رضایت از زندگی را پیش بینی کنند. نتایج این مطالعه بازگو کننده این مطلب است که علاوه بر انجام واجبات، که بیشتر بعد فردی دین اسلام است، دخالت دادن دین در تصمیم ها و انتخاب ها که بیشتر بعدی اجتماعی است، رضایت از زندگی را تحت تاثیر قرار می دهد.

در این مقاله سعی داریم تا وضعیت دینداری دانشجویان دانشگاه ها در مقایسه با غیر دانشجویان را نشان دهیم. آن چه موجب توجه به این موضوع شده، تاکیدی است که در تحقیقات اجتماعی بر رابطه بین مدرنیته و سکولاریسم وجود دارد. هر چند تاکنون پیتر برگر از نقد نظرش در مورد دست یابی به سکولاریسم به عنوان نتیجه مدرنیته دست کشیده است، هنوز این داعیه وجود دارد که افراد با تحصیلات بالاتر در مقایسه با افراد دارای تحصیلات کمتر، افراد در دانشگاه در مقایسه با افراد خارج از دانشگاه، نسبت به ارزش ها و رفتارهای دینی بی اعتنا هستند. سعی شده است تا ضمن استفاده از چارچوب مفهومی برگر، و توجه به ابعاد دینداری (بعد اعتقادی، رفتاری در سطح رسمی و غیر رسمی و نگرشی) با روش پیمایش به بررسی وضعیت دینداری این دو گروه پرداخته شود. نتایج به دست آمده تایید کننده نظر برگر دوم است. به عبارت دیگر، نتایج نشان دهنده دینداری دانشجویان و افراد غیر دانشجو با اختلاف کم است. با این وجود، همه افراد از الگوی واحدی در دینداری پیروی نمی کنند. بدین لحاظ است که به کارگیری اصطلاح «دینداری چند وجهی» برای بیان وضعیت دینداری این دو گروه در تهران از اعتبار بیشتری برخوردار است.

فرار از خانه از جمله رفتارهای ناسازگارانه ای است که از کودکان و نوجوانان سر می زند. بیشتر تحقیقات جامعه شناختی در این زمینه پیرامون مسائل خانوادگی بوده و از نقش دین داری و اعتقادات دینی که از اهمیت فراوانی برخوردار است، غفلت شده است. در پژوهش پیش رو، کوشش بر آن است تا با کمک اطلاعات تجربی به دست آمده از تحقیق و چهارچوب نظری مبتنی بر نظریه پیوند اجتماعی هیرشی، که دارای چهار بعد پیوستگی دینی، التزام دینی، مشارکت دینی، و باور دینی است به تبیین تاثیر دین داری در گرایش به فرار از منزل پرداخته شود. روش پژوهش پیمایشی است و اطلاعات حاصل بر اساس ابزار پرسش نامه خوداجرا گردآوری شده است. جمعیت تحقیق مورد مطالعه همه دانش آموزان دبیرستانی بابلسر، در سال تحصیلی 91-92، بوده که تعداد کل آن ها 1597 نفر است. از این تعداد، 370 نفر بر اساس نمونه گیری طبقه ای چندمرحله ای تصادفی متناسب مطالعه شدند و داده ها با استفاده از نرم افزار Spss و Lisrel تحلیل شد. نتایج داده ها حاکی از این است که از بین ابعاد دین داری بیشترین تاثیر متعلق در باور دینی و بعد از آن مشارکت دینی بوده است و دو بعد دیگر، یعنی پیوستگی دینی و التزام دینی، معنادار نبوده است. در کل، نتایج داده ها نشان داده است که مذهب می تواند، به منزله عامل حمایتی، تاثرپذیری جوانان را از رفتارهای انحرافی کاهش دهد.

هدف این پژوهش تعیین میزان نقش تعدیل کنندگی خودتنظیمی نسبت به دین داری، کیفیت رابطه با والدین و هویت اخلاقی بود. روش این پژوهش، توصیفی و طرح پژوهش همبستگی از نوع تحلیل مسیر است. جامعه آماری، دانشجویان دختر مقطع کارشناسی دانشگاه اصفهان در سال تحصیلی 92-1391 بودند. نمونه آماری 180 نفر دانشجوی دختر به روش نمونه گیری چند مرحله ای تصادفی انتخاب شد. برای جمع آوری داده ها از پرسش نامه های نگرش سنج مذهب، هویت اخلاقی، خودتنظیمی و والد – کودک استفاده شد. نتایج نشان داد که مسیر دین داری به خودتنظیمی، دین داری به هویت اخلاقی نمادین، خودتنظیمی به هویت اخلاقی درونی، و خودتنظیمی به هویت اخلاقی نمادین معنا دار هستند. با لحاظ آثار غیرمستقیم دین داری بر هویت اخلاقی از طریق خودتنظیمی، ضریب اثر دین داری از طریق خودتنظیمی بر هویت اخلاقی نمادین و هویت اخلاقی درونی معنادار می باشد، اما مسیرهای کیفیت رابطه با والدین به هویت اخلاقی درونی و کیفیت رابطه با والدین به خودتنظیمی معنادار نبود.ازاین رو، می توان خودتنظیمی را به عنوان یک میانجی مناسب در رابطه بین دین داری و هویت اخلاقی در نظر گرفت. در مجموع، خودتنظیمی و دین داری نقش مهمی در ارتقاء هویت اخلاقی ایفا می کنند.

هدف از پژوهش حاضر، بررسی نقش روان بنه های ناسازگار اولیه و پایبندی مذهبی، در پیش بینی تعارض زناشویی است. جامعه آماری این پژوهش، کلیه زنان متاهل استان سمنان در سال 1393 بودند و نمونه 391 نفری پژوهش با نمونه گیری تصادفی چندمرحله ای انتخاب شدند. شرکت کنندگان در این پژوهش به پرسشنامه های روان بنه های ناسازگار اولیه (YSQ-SF)، پایبندی مذهبی (JRAQ) و تعارض زناشویی (MCQ-R) و دموگرافیک محقق ساخته پاسخ دادند. جهت بررسی فرضیه های پژوهش، از روش های آماری همبستگی پیرسون و رگرسیون گام به گام استفاده شد. یافته ها نشان داد که رابطه نمره کل و مولفه های روان بنه های ناسازگار اولیه و پایبندی مذهبی با تعارض زناشویی، معنادار بوده (p<0.01) و مولفه های بریدگی و طرد، پایبندی مذهبی و دوسوگرایی مذهبی، توان پیش بینی تعارض زناشویی را دارند (R2=0.352). در نظر داشتن این متغیرها، موفقیت بیشتری را برای خانواده درمانگران و مشاوران پیش از ازدواج، فراهم خواهد نمود.

هراس اجتماعی یکی از انواع اختلال های اضطرابی است که مشخصه بارز آن، ترس از حضور در جمع و اجتناب از انجام فعالیت های روزمره در حضور دیگران است که فرد در سنین مختلف ممکن است با آن مواجه شود. در این زمینه، عوامل مختلفی می توانند با آن در ارتباط باشند که در این مقاله تلاش شده است به بررسی برخی عوامل، از جمله نقش دینداری در تاثیرگذاری بر عزت نفس به تبع آن بر هراس اجتماعی پرداخته شود. روش تحقیق از نوع پیمایشی بوده و جامعه آماری موردمطالعه شامل کلیه جوانان 29-15 سال در مناطق ده گانه شهر تبریز به تعداد 430098 نفر می باشد که از این تعداد، 384 نفر با استفاده از فرمول کوکران و به روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب شده است. نتایج آزمون دو متغیره بین هراس اجتماعی و عزت نفس نشان داد: تاثیر عزت نفس بر هراس اجتماعی، تاثیری معنادار با ضریب همبستگی 0.322- است. همچنین، از بین دو بعد سازه دینداری که در این تحقیق به قالب فرضیه مطرح شده بود، بعد اعتقادی با ضریب همبستگی 0.134 مورد تایید قرار گرفت. نتایج حاصل از تحلیل مسیر نیز نشان می دهد که تاثیر مستقیم دینداری بر هراس اجتماعی 0.182 و معنادار می باشد. تاثیر مستقیم عزت نفس بر هراس اجتماعی 0.341- و معنادار می باشد. همچنین، دینداری از طریق عزت نفس تاثیری معنادار بر روی هراس اجتماعی داشته است.