جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

یکی از مباحث اصلی علم معانی، تعیین صدق و کذب جمله های خبری است. چنانچه گزارهای قابل صدق و کذب باشد، خبری است، و اگر چنین نبود، انشایی است. نخستین مطرح کنندگان صدق و کذب خبر، از میان متکلمان و فلاسفه بوده اند. اما تمام گزاره های ادبی مطابق با زبان منطق نیستند؛ این قبیل گزاره ها ویژگی هایی دارند که منطق گریزی در آنها به وضوح مشاهده می شود. گزاره های ادبی الزاما خبری نیستند، بلکه هدف آنها القاء بینش جدید در مواجهه با پدیده ها و جهان پیرامون است. در این پژوهش، پس از بررسی آراء متفکران اسلامی و غیر اسلامی در خصوص صدق و کذب گزاره ها، به این نتیجه رسیده ایم که صدق و کذب را تنها باید با سرچشمه گزاره ها سنجید و ضروری است که در علم معانی، در بخش مربوط به نحوه سنجش صدق و کذب خبر، بازنگری شود.

عقود اذنی بخش مهمی از اعمال حقوقی هستند که در سطح گسترده ای از روابط اجتماعی مورد استفاده قرار می گیرند. شناخت ماهیت این عقود و بررسی اختلاف نظرهای موجود در مورد ماهیت آن ها، با توجه به استفاده وسیع از این عقود ضروری به نظر می رسد؛ زیرا احکام و آثار حقوقی این اعمال ارتباط مستقیم با ماهیت آن ها دارد. اختلاف نظر در مورد ماهیت عقود اذنیه ناشی از وجود دیدگاه های مختلف در مورد ماهیت عقد است و از سوی دیگر، شباهت این عقود به اذن است. برخی لزوم را از اجزای ماهیت عقد دانسته اند و بر این اساس عقود اذنی که التزامی در پی ندارند را عقد ندانسته و ماهیت آن ها را به نهاد حقوقی اذن شبیه تر می دانند. در مقابل، کسانی که لزوم را در ماهیت عقد معتبر نمی دانند و عقد را عهد انشایی برگشت پذیر می دانند، برای عقود اذنی ماهیت عقدی قائلند. از سوی دیگر در منابع فقهی و حقوقی کم تر درباره اذن و مفهوم آن بحث شده و بیش تر، آثار این نهاد حقوقی بیان گردیده است. بنابراین لازم است ماهیت اذن نیز مورد بررسی قرار گیرد. در نوشتار حاضر تعریف های مختلف عقد و اذن را در فقه و حقوق بیان نموده و با توجه به تعریف های ارائه شده، ماهیت عقود اذنی را مورد بررسی قرار خواهیم داد. در بررسی ماهیت عقود اذنی، تعاریف فقهی و حقوقی تعدادی از این عقود و تفاوت آن ها با نهاد حقوقی اذن بیان خواهد شد.

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.

با فروریختن کاخ های عظیم غزنوی و ظهور سلجوقیان، افق های جدیدی در عرصه های سیاسی، اجتماعی، فکری و فرهنگی در ایران پدیدآمد. گسترش قلمرو جغرافیایی، ایجاد مدارس نظامیه، رونق کانون های ادبی و توسعه و تعدد آنها در آذربایجان، ری، همدان، اصفهان و آسیای صغیر و وجود نظام پیچیده دیوانی با آداب و رسوم خاص و در نهایت کمال نثر فنی و کتابت مکاتیب، از جمله آن پدیده هاست. در میان موضوعات یادشده، فن انشا و کتابت مکاتیب، به لحاظ اسلوب و شرایط خاص و وفور آثار از نظر تاریخی و فرهنگی، اهمیت ویژه ای دارد. مورخان در تدوین و تحلیل وقایع تاریخی عهد سلجوقی، از آشنایی و آگاهی با مصدر انواع مکتوبات این دوره، طرز کتابت و شیوه های مرسوم آنها به عنوان اسناد دست اول و قابل اعتماد، ناگزیرند و ادیبان در بررسی انواع نثر و بازنمود ظرایف هنری مربوط، نمی توانند از این مهم صرف نظر کنند. به گونه ای که می توان این دوره را به لحاظ تاریخی، عهد کمال دیـوانسالاری و بـه لحاظ ادبی و فرهنـگی، دوره اوج کتابت نامه ها و نثر فنی نامید.این مقاله به بررسی وجوه مختلف انشای مکتوبات فارسی عصر سلجوقی می پردازد. مهم ترین مباحثی که در آن طرح شده است و از نظر تاریخی و ادبی اهمیت شایانی دارد، به اختصار به قرار زیر است:ـ بررسی دیوان طغرا که دیوان رسایل و انشا جزو آن بوده است؛ـ معرفی دبیران معروف آن دوره؛ـ آداب کتابت مکتوبات؛ـ ادوات و ابزارهای لازم برای کتابت؛ـ شیوه های کتابت، شکل شناسی مکاتیب و انواع آنها.